J u r i s C a n o
I.
C A N O N E S
t CONCILII CARTH AGINENSIS
.célébrât t anno CCCCJX. uti leguntur
in antiquijfitnis MSS. colleEiionî-
bus Italic is .
I. De Statutis Nic'ani Concilii
obfervandis.
AUrelius Epifcopus dixit : 2 Hæc ita
apud nos habentur exemplaria ftatu-
torum , quæ tunc Patres noftri de Gonci-
lio Nicæno fecum detulerunt , cujus formant
Cervantes, hæc quæ3 fequentur con-
ftituta, firmata a nobis euftodiantur.
II. De Trinitdte proedicanda.
Univerfum Concilium dixit : Deo propit
jo , pari profeflione, fides ecclefiaftica ,
quæ per nos traditur, in hoc coetu glorio-
fo primitus confitenda eft; tune demum or-
do ecclefiafticus fingulorum ex confenfu
omnium 4 adftruendus . Ad corroborandas
âutem fratrum & coepifcoporum'noftrorum
nuper promotorum mentes ea proponenda
funt, quæ a Patribus certa difpofitione ac-
cepimus, ut Trinitatis , quam in noftris
fenfibus confecratam retinemus , Patris &
Filii & Spiritus San&i unitatem, quæ nullam
nofeitur habere differentiam, ficut di-
-cimus, 5 ita & Dèi populum inftruamus .
Item ab univerfis Epifcopis nuper promo-
tis diftum eft: Plane fic accepimus, ficte-
nemus, fie docemus fidem evangelicàm cum
veftra dodrina fequentes.
III. De continentia.
Aurelius Epifcopus dixit : Cum in præ-
terito Concilio 6 de continentia, & cafti-
tatis moderamine tradaretur ; gradüs HU
tres, qui conftridione quadam caftitatis per
confecrationes adnexi funt, 7 Epifcopi, in-
quam , Presbyteri, & Diaconi, ita plaquit,
ut condecet, facros Antiftites ac Dei Sacer-
1 Codex Vat. 1342. in tabula præmifla
hune titulum præfert num. 10. Canonum Car-
thaginenfium tituli XL. MS. Vat; Reginæ 1997.
Refponfa & conftitutiones , qua aput Carthagi-
ne afta funt. In notis adhibebimus etiam variantes
, quas Chriftophorus Juftellus exhibuit
ex duobus MSS. Bochardiano , & Thuaneo ,
nunc Regio Colbertino 784. qui fimilem ho-
rum canonum divifionem & formant præfe-
runt. Ufi etiam fumus variantibus , quas ex
Lucenfi MS. 88. P. Dominicus Manlius edi-
dit tom. I. Supplementi Conciliorum pag. 305.
2 In præmims, quæ brevitatis gratta omi-
fimus , ledi traduntur canones Nicæni Concilii
.
3 Vat. 1342. fequuntut. M,ox codd. Juftel-
N. V e t e r i s 6 3 6
dotes, nec non &Levitas,velqui facramen-
tis divinis inferviunc , continentes effe in
omnibus, quo poflint fimpliciter quod a Domino
poftulant impetrare , ur 'quod Apo-
ftoli docuerunt, & ipfa fervavit antiquitas,
nos quoque cuftodiamns . Fauftinus Epifco- Mon.c.,
pus Ecclefia: Potentime provincie Piceni ,
Legatus Romana: Ecclefue d ix it: Placet ,ut
Epifcopus, Presbyter , & Diaconus, v e lqui
facramenta contreftant , pudicitia: cuftodes
ab uxotibus /e abftineant. Ab univerfis E-
pifeopis diftum eft: Placet, ,ut in omnibus
8 & ab'omnibus pudicitia cuftodiatur, qui
altari inferviunt.
IV. De terminis Patrum non |
invadendts. |
Aurelius Epifcopus dixit : Avaritije cu- | P n,CiS
piditas, quam rerum omnium malarum matrem
effe nemo quis dübitét. Proinde 9 in- 9
hibendum eft , ne quis; ialienos fines ufür-
pet, aut per premium terminos Patrum fta-
tutos tranfeendat.
V . Ut nullus Clericus feneret.
Nec otnnino cuiquam Clericorum liceat
de qualibet re fenus accipere . Quamquam
novella fuggeftiones, quajvel obfeura? funt,
vel fub 10 diverfo genere latent, infpedas 19
a nobis, formam accipient. Ceterumde
quibus apertiffime divina Scriptura fanxit,
non eft ferenda fententia, fed potius exfe-
quenda. Proinde quod in lai.cis reprehendi-
tur, id multo magis debet 11 & in Cleri- Ir
cis prsdamnari. Univerfum Concilium dixit
: Nemp contra Prophetas, nemo contra
Evangélia facit fine fuo periculo .
V I . De chrifmate , vel reconcilia-
tione, & pHcllarum confecratione .
Fortunatus Epifcopus dixit: In prseteritis Dion.c.!
Conciliis ftatutumJ meminimus, effe , ut
chrifma Mygl! -réconciliatio poenitentium ,
nec non St' puellarum confecratioa Presby-
teris -non fiant. Si quis autem emerferit hoc
faciens', quid de eo ftatuendum fit ? Aute-
lius Epifcopus dixit: Audivit dignatio veftra
li delent firmata, & habent cuflodiuntur. Dion.
cuflodientur.
4 Dion, ddfervandus . Mox Juft. codd. Ad
comprobandas .
5 Dioli. ita Dei populos .
6 Codd. Juft, de continentia.
7 Dion. Epifcopos , inquam, Presbytevos, ©*
Diaconos.
8 Voces & ab omnibus omittit pion.
9 Ita codd. Juft. Dion, vero inbibenda, Vat.
cavenda.
10 Dion, omittit diverfo . Mox pro exfequenda
codd. Juft, fequendà.
11 Dion, delet & • Dein codd. Juft. Uni-
verfi dixerunt pro Univerfum Concilium dixit.
Poftea fuo adjecimus ex Juft. codd.
5335
63 7 D O C U M
ftra fuggeftionem fratris & coepifcopi noftri
Fortunati, quid ad- hxc dicitis l Ab .univerfis
Epifcopis di£tum eft: Chrifma con-
feftio & puellarum eonfecratio a Presbyte-
ris non fiat; vel reconciliare quemquam in
publica Milfa Presbytern nun licere, hoc
omnibus placet,
V I I . De reconciliandis infirmis.
_ Aurelius Epifcopus dixit : Si quifquam
in periculo fuerit conftitutus, & fe recon-
eiliare divinis altaribus petierit;, fi Epifcopus
abfens fuerit , debet utique Presbyter
eonfulere Epifcopum , 3c fic periclitantem
ejus pratcepto reconciliare : quam rem de-
bemus falubri confilia roborare . Ab univerfis
Epifcopis diftunj eft : Placet quod
fanäitas veftra neceflario nos inftruere di-
gaata eft.
V III. i t Dr * nullus criminofus liceat
Epifcopum accufare,
Numidius Epifcopus Maftulitanus dixit :
Præterea funt quamplurimi non bona: con-
verfationis, qui exiftimant majores natu vel
Epifcopos paflim vageque in accufatione
'3 pulfandos : debent tam facile admitti 13 nec
nc ? Aurelius Epifcopus dixit : Placet igi-
tur caritati veftrae , ut is , qui aliquibus
icelenbus irretitus eft, vocem adverfusmajores
natu non habeat accufandi. Ab univerfis
Epifcopis diftum eft : Si criminofus
eft, non admittatur,
IX. De excommunicatis.
Auguftinus Epifcopus legatus provincial
Numidiæ dixit: Hoc ftatuere dignemini ,
ut fi qui forte merito facinorum fuorum
ab. Ecclefia pulfi funt, & five ab aliquo
Epifcopo, vel Presbytero fuerint in com-
munione fufeepti, etiam ipfe pari cum eis
crimine teneatur obnoxius, 14 refugientes
fui Epifcopi regulare judicium. Ab univerfis
Epifcopis diftum eft : . Omnibus placet.
E N T A . 6$ 8
X. De I his gui cxcommumcati audent
engere altare, & Jaerifcare.
Alypius Epifcopus Ecclefia: Tagaftenfis
legatus provincial Numidiæ dixit: Nec il-
lud prætermittendum eft , ut fi quis forte
Presbyter ab Epifcopo fuo correptus:, tu-
more vel fuperbia inflatus putaverit fepa-
ratim 15 facnficia Deo offerenda, vel aliud i<
erigendum altare contra écclefiafticam fidem
vel difciplmam crediderit, non exeat
impunitus, Valentinus primæ Sedisiprovin-
Ciæ Numidiæ, dixit: Neceffario difciplinæ
eeelefiafticæ & fidei congrua funt, quæ frater;
nofter Alypius profequutus e ft. Proinde
quid 16 exmde videatur veftræ diieftioni 1«
pr°ferte, Ab univerfis Epifcopis dictum eft: Dion.c.n.
St quis Presbyter a præpofito fuo correptus
fuerit, debet utique apud vieinos Epifcopos
17 conqueri, ut ab ipfis ejus cauffâ poffit 17
audiri, ac per ipfos fuo Epifcopo 'reconci-
liari. Quod nifi fecerit, fed fuperbia j8 ma- 18
gis ( quod abfit ) inflatus, fecemendum fe
ab Epifcopi fui communione duxerit, ac
feparatim cum aliquibus fchifma faciens fa-
crificium Deo obtulerit , anathema habea-
tur nihilominus, & locum amittat : ac fi
querimoniam juftam adverfus Epifcopum 19 19
habuerit, inquirendum erit. 7
XI. 20 De Epifcopis, Presbyteris9 20
& Diaconis audiendis t
Felix Epifcopus dixit: Suggerofecundunj pion.c. 12.
ftatuta veterum Conciliorum, ut fi quisE-
pifeopus ( quod non optamus ) in reatum
ahquem incurrerit, & fuerit ei nimia ne-
ceffitas, 21 ut non poffjnt piurihii congre- 21
gari ; ne in crimine remaneat, a X II. E-
pifeopis audiatur, & Presbyter a VI. 22 *2
vel VII. Epifcopis cum proprio fuo Epi-
fcopo audiatur, & Diaconus a tribus.
XII. De ordinandis Epifcopis f
Âurdius Epifcopus ,dixit : Quid ad hæc Dion.c.ij.
dicit fanftitas veftra? Ab univerfis Epifcopis
diftum eft ; A nobis veterum ftatuta
debere fervan , ficuti & inconfulto Primate
cu-....
. 12 Ita cod. Vat. 1342. In MSS. Juft, In
•ccufanom Epifcopornm criminofum non debere
admitti.
13 Codd. Juft. & Luc. addunt contra apo-
Jlohcam regulam. Ita etiam prsfert Contilium
tub Genethlio c. 6. ex editione Holftenii :
unde hie canon famptus fuit Dein pro aliquibus
fceleribus^ Vat. habet tali fcelere . In fine
Dion, addit Placet: expunximus uti fuper-
nuum cum MS. Vat.
T ®urchardus & Ivo refugientibus . Codd.
Juft, poft judicium addunt reddi debere . Melius
in Concilio fub Genetljliq c. 7. ex quo
fue canon excerptus fuit, poft vocem fufeepti
Anleruntur hasc verba refugientes fui Epifcopi
egulare judicium, & dein fequitur etiam ipfe &c.
I®
15 MSS. Juft, fe facrificium Deo offene.
16 Dion, delet exinde. Mox proferte legitur
in Vat. & Colb. Dionyfius edicite . Cod. Bo-
chard. apud Juft, proferre edicite.
17 Cod. Thuan. convenire, Bochard. conveniri.
18 Dion, delet magis, aq dein nihilominus.
19 Dion, cum Vat. inferit non: expunxi-
mus cum Juftelli codicibus, eo quod hæc n«-
gatio non legatur in c. 8. Concilii fub Genethlio,
ex quo hic canon repetitus .fuit.
20 Çodd. Juft. Qualiter Epifcopi , Presbyte-
n , (j>* Diaconi audiantur.
21 Dion, minus rede non pojfeplurimos con-
gtegari, ..
22 Dion, ignorât vél VIL uti ignorât etiam
Concilium fub Genethlio c. 10.
)