12
* 1. nullt.
* fubaudi-
tur n ç ç f a
Jcipere lice
at .
1$
n
*1 »in nulla
.
iS
6 y i J u r i s C a n o
v .
> De his Presbyteris, qui poft primam j
vel fecundam correptionem , feu admeni-
tionem recipiunt idol» colentes , vel infi-
pientes homines, qui ad fontes atq.ue ad
arbores facrilegium faciunt , nec non n
diem Jovis aut Veneris propter paganorum
confuetudinem obfervant , i? vel cervor
lum, aut agniculas faciunt, hoc eft, fuffi-
tores , fie cornua jncantant, & eos poft pri-
mam aut fecundam adhortationem commu-
nicaverint, aut oblaçiopes eorum fufcepe-
rint, quadraginta dierum fpatio in pane &
aqua fint con ten t i ,
V I.
Ut * nullus Sacerdotum extra juflionera
. Epifcopi fui procuratipnes fæculares liceat
. fufcipere, * excepta jüffionç Pontificis fui
religiofàs cauflas, 13 Ecclèfiarum videlicet,
aut Cleri corum, pauperum, vel viduarum,
lîcut facri præcipiunt canones. Si quiscon-
temta hac obfervatione in talibus cauffis
fe implicaffe inveniatur , çanonicæ fenten-
tiæ dtr üfu præfumtionis fubjaceat.
U f fi cui Sacerdbti ex qualibet muliere
denuntiatum fuerit, ut exinde 14 fufpicio
mala; opinionis efficiatur , nullam cumipfa
habeat converfationeni neqiie fecreto , ne-
que præfenti. Si deihceps inventus fuerit
poft fecundam & tertiam conteftationem
ut eontemptor, grâdus fui periculum fufti-
nea t.
V I I I .
Ut ’ nulla Ecclefia cujuslibet dicecefeos,
ubi baptifmum 15 fit , Presbyter abfque
Diacono effe reperiatur . Unde omnis Pref-
byter non habeas Diaconum eligat fibi per-
N. V 'E ? E R I S 6 7 2
fonam , & plebi fuæ innote feat. Tunc ad
Pontificem fuum 16 confignans deducat ,
cujus vjtam prpbatam habeat, & Diaconus
confecretur. Quod fi diftulerh Presbyter di-
cens, eo quod non habeat 17 talem Cleri-
cum; EpifcPpus'fuus prövideat ei ex Ec-
clefia lua, aut unde voluerit, bonam per-
fónam . Tantum e ft, ut fine Diacono non
f i t . Conftituimus * enim diaconus in uno
cubiculo cum Presbytero fuo maneat , deferens
ei honorem , nt dignum eft : ante
quorum 18 le&a Clerici fimul manere fimili
modo, 19 ut femper abfque fufpicionefint,
& Deus propitietur. Non exiftente Presbytero
ijitra dornum , fi ubicumque abierit ,
Diaconus poft ejus egreflura locum ejus ob-
tineat ad fufeipiendum, vel ordinandum ,
quod 20 utilitas domui eft ; ita demum ut
non Presbytero fuo fuperbiat . Nam fi hoc
adtentaverit, ab Epifcopo fuo de contem-
tu fuperbiæ judicetur . Et de acceflu Ecclefia;,
quod fupra altare ponitur, feu un-
decumqué accedere poteft , fub amborum
figillo'fitv & non unus fine alterius noti-
tia expendere , ubineceffarium fuerit, præ-
fumat .
I X.
21 Ut, null us Presbyte roruin, Diaconus,
vel Clericus in dioecefi eonftitutus prædia
Ecdefise;, hoc eft terras, 22 poteftatem habeat
venumdare, fed nec cuiquam paren-
tum fuorum 23 donare . Et qui hoc ege-
r it , fub omni celeritate reddito ptetio, ad
locà faefaj ad ,quæ competuntrevertan-
tur. Si autem hac obfervatione contemta
aliquis 24 hoc præfumferit, res proprias in
ipfa Ecçlefia relinquat, & ipfe, foras ejicia-
tur, eo quod divina congruat ratione , ut
qui Ecclefias accipiunt, ad regendum, non
ad difpergendum , acçipiant . Simili modo
nullam habeat pbteftatem.quolibet modo ad
alienandum, 25 neque infiduciandum , ne-
que venumdandum : fed nec fine voluntate
Pon-
11 Cod. Luc. de die.
12 Baluz. omittit fequentia ufque ad fncdn-
tant . Mox MS. Vaific. concinente Lucenfi
habet dnniculas. Prsetulimus autem leftionem
cod. Vat. 1542. agniculas, quia hie fermo eft
de hominibus , qui animalium formas indue-
bant, cervi, agm, vitula; &c. Vide ferm.’129.
Append. Aug. n. 2. S. Pacian.um in Par^nefi
ad pcenitentiam, Concilium Autiffiodoreiife I.
can. I. Pcenitentiale Halitgarii c. 6. ubi hzc
eadem fere omnia crimina recenferitur , ac
poenitentix fubjiciuntur 1
13 Ita cod. Luc. melius quam aliißgcularium.
Vat. 5845. fufpeSlione, ubi fi corrigatur
fufpicione, dein leeendum erit afficiatur.
15 Idem Vat. fit.
16 Ita noftri codd. minus male, quamapud
Baluzium confignatis.
17 Vat. 1342. delet talem.
18 Alias le&os.
ip Codd. Luc. & Vat. 1342. adduht vide-
anw , & delent ftmui . Mox Baluz. ut fe
abfque, minus bene.
20 MS, Luc. utili, leg. utile.
21 In fecunda Appendice Reginonis c. 42.
hie canon integer refertur prsefixo hoc titulo:
De bonis• ecclefiafticis ex epiftola canonic a . In-
cijpit. Nullus Epifcoporum , Presbyterorum , feu
Diaconovum, vel etiam Clericorum pradia Ecclefia
&c. Codex Baluzii cum MSS. Additio-
num Dionyfii : Ut nullus Epifcoporum , Pres-
byterorum , feu Diaconorum , vel Clerici ( in
MSS. noftris Additionum Dion, vel Clericor
rum ) eonftitutus pradia &c. Prsetulimus MSS.
Vat. 1342. & Lucen. Mox apud Reginonem
defunt voces hoc eft terras.
22 Quidam codd. cum Reginone in poteft
ate.
23 Sic MSS. Vallic. & Regin. Alii codd.
cum Baluzio donandi, melius : fed paullo ante
feribendum fuerat venumdandi.
24 Baluz. omittit hoc.
25 Reginonis Appendix delet neque infiduciandum
.
67 z D 0 C U M A .
Pontificis fui 26 vicarios dandum -, aut
liberos dimittendum. Qui hoc præfumfe-
,7 rit , ut fuperius cenfuimus , fi habet 27.
proprietatem fuam, aliud tantum reftituat.
Si non habuerit, expoliatus omnibus , foras
ejiciatur. Ipfæ tarnen res ad Ecclefiam,
cujus res funt, revertantur.
X.
Lg Ad nos perlatum eft , 28 quod quidam
conjugati habentes titulos, in quibusdefer-
viant, de facris veftibus mulierum vel fi-
liarum fuarum ornamenta faciant, & proprietary
jure fibi defendant. Quod Chri-
ftianis hominibus nec loqui convenit , ut
res facratas & quæ in facrata loca offerun-
29 tur, 29 mulierum fuarum, vel filiis , aut
paren turn : & fi hoc probatum fuerit , fu-
periore feriatur fententia.
X I.
Omnes Presbyteri, Diaconi, Subdiaconi,
vel cun&us Clerus, qui fub Epifcopo elfe
nofeuntur, fi cauffas habuerint, & minime
potuerint inter fe deliberare j tune ad Pon-
ipple tificem fuum conveniant * cauflara fuam
cmox diceudam. Nam per nulla fæcularia judicia
fn ' adiré præfumant. Et qui hanc præceptio-
nem contemti fuerint , fuperioribus poenis
3° fubjaceant ; ita ut 30 in pcenitentiam fint
abftinentes a vini potione , vel efu carniutji,
donee ad Metropolitanum fuum accédant <
Tom. I l l *I
E N T <*74
V. ,
I P R Æ C E P - T A
S a n c T I P e t r i
De Saoramentis confervandis .
C l eme n s J a c o b o cariflîmo.
Q Uoniam, ficut a beato Petro Apoftolo
^accepimus omnium Apoftolorum 'paître
, qui claves regni cæleftis accepit,
qualiter tenere debemus de Sacramentis ,
quæ geruntur in San&is , te ex ordine nos
decet inftruere. Tribus enim gradibus com-
mifla funt Sacramenta divinorum fecreto-
rum , ideft Presbytero, Diacono, & mini-
ftro , qui cum timoré & tremore Clericorum
reliquias Sacramentorum corporis Do-
xninici euftodire debent, ne qua putredo in
facrario inveniatur ; ne cum negligenter
agitur, portioni corporis Domini gravis in-
feratur injuria . Communio enim corporis
Domini noftri Jefu Chrifti , fi negligenter
erogetur , & Presbyter minora non curet
admonere officia , gravi anathemate & cligna
humiliationis plaga feriatur'. Certe ta-
men in altario holocaufta offerantur, quanta
populo fufficere debeant. Quod fi reman-
ferint, in craftina non referventur, fed cum
timoré & tremqre Clericorum diligentia
confumantur . Qui autem refidua corporis
Domini, quæ in facrario reli&a funt, con-
fumunt , non ftatim ad communes accipi-
endos cibos conveniant , ne purent fandlæ
portioni commifceri cibum , qui per aqua-
îiculps digeftus, in fecelfum fundi tur. Si ergo
mane dominica portio editur , ufque ad
fextam jejunent miniftri qui eam confum-
ferunt . Et fi tertia vel quarta hora acce-
perint. jejunent ufque ad vefperam. Sic fe-
creta landlificatione æterna euftodienda funt
Sacramenta.
De vafis fane facris ita gerendum eft .
Altaris palla, 2 canthara, candelabrum, &
velum , fi fuerint vetuftate confumta , in-
cendio dentur : quoniam non licet ea, quæ
in .fan&uario fuerint, male tra&ari,, fed in-
cendio univerfa tradantur . Cineres quoque
V u eo-
26 Vat. 1342. vigariandum: Lucen. ad vi-
gariandum . Dein Append. Regin. liberis pro
liberos.
27 Baluz. cum Vat. ^845’. poteftatem, male.
28 Ita cod. Lucen. Alii cum Baluz. eo
quod.
29 Locus depravatus . Videtur legendum
mulieres fua ufurpent, vel filia , aut parentes.
Baluz. habet vel filiis ejus.
30 Baluz. poenitentia.
I Exftant in i^fdem MSS. colleftionibus ,
in quibus pracedentem epiftolam invenimus .
Prasterea duos antiquiflimos codices vidit Har-
duinus , in quorum altero titulus fic profer-
tur: Item epiftola ptaceptorum S. Clementis Papa
miff a Jacobo Eratri Domini ; in altero : In-
ctpit prima S: dementis Romani ad Jacobum
de facramentis Ecclefia. Ex variantibus autem
leélionibus , quæ ex his codicibus prôftant
tom. I. Concifiorum edit. Ven. col. 98. &
fequentibus, liquet in ipfis reperiri hanc epiftolam
, ut in noftris exempiaribus legitur ,
fine iis additamentis Ifidorianis , quæ in vul-
gatis Conciliorutri e'xhibentur . Tituli autem
diferimen diverfam codicum originem indicat.
Ita etiam in Abbreviatione canonum, quæ exilât
in antiquiflimo MS. 59. Capituli Vero-
nenfis, praceptiones S. Clementis , non autem
S. Petri appellantur .
2 Vulg. Concil. cathedra.