C o d e x C a n o n . E
motione ftomachantis Epifcopi ubje&us fit.
IX, De 27 Synodo bis in anno per unam-
quamque provinciam celebranda.
UT ergo hzc poffint digna examination
ne perquiri, re£lum efle vifum eft per
fingulôS annos in fingulis quibufque pro-
vinciis bis in anno Epifcoporum Concilia
fieri .* ut fi mal in unum convenientes Epi-
38 fcopi 28 ex univerfis provinciis hujufmodi
examinent qüzftiones : & ita demum hi ,
qui ob culpas Tuas Epifcoporum fuorumof-
tenfam merito contraxerunt, digne etiama
C L E S Ï A S T I C O R U M , 52
ceteris Epifcopis 29 excommunicati fint ,
ufquequo in communionem ab omnibus re>
cipiantur, aut ripfi Epifcopo luo placeat hu-
maniorem circa £Os ferre lententiam. Fiant
autem Concilia femel quidem ante dies Qua-
dragefimæ: Ut omnibus ,. fi quæ funt , g.
multatibus amputatis, mundum & foiemne
Deo munus 30 polfit offerri: fecundo yero
circa tempus auturani,
X. De 31 primatu Ecole fix Roman* , ^
E Cdefia Rormna 32 femper habuit pri- Can.V]
matura. Te neat autem & Ægyptus Li- K (s
bJy æ Un i
27 Ita cödd. Vindeb. Hardy, & Vat, Reg,
Quefnellus De Conciliis celebrandis,
28 Veron. I fid. ex otnni provincia. Male in
Vulg. Ifid. ex communi.
2.9 Sic melius codd. Vind. & Pith. Quefnel*
Jus excommunicentur. Mox MS. Pith, ufquequo
in commune omnibus, aut ipfi -Epi/copo , Cod.
Veron. pauflo difctepante vulgato Ifid. excommunicati
fimiliter habeantur , quoufque vel in
commune , vel ipfi Epifcopo fuo vifum fuerit
humaniorem .... Habeatur autem Concilium fi*
mel, & poftea: Secundum vero agatur circa .
30 Sic omnes hoftri codd, & vulg, Ifid.
Queffte'IluS pojfttit offerYe. MoX tod. Vind. addit
fiat poll votetn autumni, In Pith. Secundum
veto fiat,
31 Sic MSS, Vind. cum Vat. Reginas 1997.
Cod. Hardy De prima Ecclefia Roma . Quefn.
De privilegiis primarum fedium. In MS. Pith,
prima canonis fententia loco tituli ponitur fic :
Quod Ecclefia Romana femper babuit primatum
.
32 Quefnellus 'prstulit in textu ex unico
mendofo & pofteriori codice Oxonienfi femper
babe at prim at um. Hanc auretn prolixam no-
tationem fubjecit : „ Legitur in Thuaneo co-
„ dice & in Atrebatenfi apud Alanum Copum
„ ■ & Severinum Binium femper babuit . Con-
„ ■ cinit Grsca canonis verfio in act. r6. Coti-
„ ^Mfi Calchedonenfis: » (hx-Khch* Ph>uh< ndv-
,, note lyt m ttpartial . Qus rCfpondet ipfi
„ Latino canoni, quern recitavit Pafchafinus .*
,,n ifi -quod redundat particula quod initio cänö-
„ nis : JQuod Rom. Ecclefia &'c. Quas vöcu'la nec
,, in A ttebate'nli'CodiCe, nec in Thuaneo, nec
,, in-Oxonienfi, nec in Grsco Cöncilii Calehedo-
„ nenfis confpicitur. Videtur-etiafn legifiemon
„ babe at, fed babuit Bonifacius PP. I. in epi-
„ ftola ad Epifcopos per Theffaliam Corlftitu-
» tos, quaim citar Nicolaus I, epift. 42. quse-
j, que integrajatetin Concilio Romano,quod
„ Lucas holftenius in Colleftione Romana nür
„ per evulgavit ex -Bibliotheca Bafberina. De
,, pot effete -eni¥n Romani Pötttificis'yetbafa-
j, cieris, ait NicZHam Synödum !non aliquid
„ fuper eum aufam efle conftituere: cui COft-
„ trarias effet 'dSÄOn, fi legiflet babe a t: fa vet
,, vero, fi babuit-te^Xxix. Quamquatn, -Ut 'quod
„ fehtib apetiam , ''non Caret fuppofitiortis vel
,, fairem interpolarionis fafpicione •h'afe epifto-
3, l aEt f i pOtro in Danone tegamus -babeat fe-
■ 5,'fiiiiCntis in ihodnm, quod ipfe canönis -ferfes
fpofiulare videtur , nihil tarnen dignL
'Tati nrimatus apoflölici dettahkar , 'quem
n & Chrfifes ipfe-in Petro infiituit , &
,, cretis fuis facra pofimodum Concilia confir*
„ marunt. An veto verba hæe : Romana Ec-
33 clefia femper primatum babuit, vel habeat,
,, partem oanonis conftituarjt, an tituliim > in
}> dubiufn a nohnullis vocatur. Litem, ni fal-
„ lor, dirimunt codiqes MSS. in quibus &
„ fuus titulus ab his verbis diftjn&us, canoni
„ tribuitur, & hæc canoneni ipfum , ut pars,
„ ordiuntur : ut pars, inquam', fed adjefti-.
„ tia : quo? videlicet hec in textu Qræco, nec
,, in «lia alia verfione , nec in ip'fo pofteriori
„ codice Romano1 Dionyfii reperitur ; ut du»
„ bium non fit vel earn ex margine irrepfifi
3, fe in textum. vel a Romans Ecclefiæ de-
,3 ticis aliifve effe additam , ne Roman» di-
„ gnitatis obliti efie SS, Patres yiderentur ,
„ Ad hunc canone-m refpieit Valentinianus
„ Auguftus cum in cpnftitutione adverfus S,
„ Hilarium Arelatenfem ex fuggeftione S.
,, Leonis édita, hæe habet : Gum igitur Sedis
33 Apoßolica Primatum S, Petri meritum, qui
33 Princeps eß epifcopalis corona , Cb* Romana
dignitas civitatis , facra etiam Synodi firma-
,, m auüoritas. “ Codicibus Thuaneo & Atrebatenfi
, qui iedionem babuit tuentar, adden-
di funt duo Vindebonenfes 39. & 42. ac præ-
terea Hardyenfis-, & Foflatenfis a Labbeo lau-
dati , Pithoeanus & alias nongentorum anno-
rum Parifienfis Collegii Soc, Jefu , quos Har-
duinus allegat t ac tandem Vaticarms Regin*
1997. in quo hic c«mon iifdemomnino verbis
exprimitur, quibus eft ufus Pafehafinus ad. 16.
Çoncilii Calchedonenfis. Accedit teftimonium.
P, Couftantii, qui pilura anriqua- hujus colle-
ftionis exemplaria çonfuluit : fic enim feribit
lom. 1. epifi, Rom.-P-ontif, col, 1037. not. 6.
■ In vetetivus codicibus Jegitur Ecclefia Romana
femper babuit { non ut .Quefnellus pratulh ha-
beat ) primatum. Cum ergo tarn -concordi tôt
Codieum ledione aliifque teftimoniis a Quef-
tielio prödudis ffetuatur legendum efle babuit ;
miramur vehementer , eum nihilominus infe-
miffe in textu m babe at , & \ttxca dedionem
in "notam rejecifle,
Quod porro Quefnellus adddt hæc verba in
■ nulla alia 'verfione reperiri, fatis reyincitar;ex
rifca ioterpretatione a Juftello édita>, quam
oc tomo ad MSS. codices exadam uecude-
mus. In hac enim, fi non eademnveiba, fi;
Milis tarnen fententia conrinetur-"can. 6. cui
hie titulus præfigitufr -- De primatu Ecclefia Romana
, & qliarum civitdtum Eprfiopis , Dein
"Canon ifloipit fic : Antiqui maris e ß , ut urbis
Roma Epifcopus habeat principatum ; quæ pro»
m to Verba äquivalent femper babuit pnmatim.
53 E T CONSTITUTORUM
by* & Pehtapolis33 .• ita ut EpHicopus A -
Jcxandri* harum omnium habeat potefta-
tem: quoniam & Romano Epifcopo hæc
eft confuetudo. Similiter autem & qui in
Antiiochia conftitutus eft*. Itaque & io ceteris
provinciis privilégia falva fint Eccle-
fiarum.
Sedis A po s t q l icæ . 54
clefiafticam regulativ fado deöreto, duo ali-
qui aut tres per contentionem fuam con-
tradixerint , obtineat fententi# plurimo-
rum.
XIII. D i honore* 39 Jerofolymitani ^
Epifcopi,
XI* De 34 infirnrandd ordinations ,,
qua fine Metropolitans confenfufit.
PEr omnia autem manifeftum fit 35 hoc,
quod fi quis pratter voluntatem Metro-
politani Epifcopus fuerit ordinatus, 3^hunc
ftatuit fanda Synodus non debere efle Epi-
fcopum.
XII. De fequendo ma}mi nuniero37
cum de ardinatione contenditur .
SAne fi communi omnium confenfir ra>
tionabiliter 38 habito, & fecundum ec-
Tom. III.
Q Ubniam mos antiquus obtinuit & ve-CAN.viL.
tufta traditio-, ut Æ liz , id eft » 40 Dion. &
.ferolblymitanorum Eptfcopo deferatur ; ha- Iß**
beat confequenter honorem fuum; fed Me- 4,0
tropolitano fua dignitas falva fit.
XIV. De 41 bis, qui dicuntur Mnndi,
qm genere recipiendi fin t.
D E his qui fe rpfbs Catharos , id eft |||É||
mundos, vocant, 42 fi qui veniant ad Dion
Ecelefiam catholicam, placufe fando Con* fßjpi
cilio- 43" ordinentur , & fic maneant m 42
D 2 Cie- 4&
turn. Hinc autem manifeftum fit , duos antiques
interprètes Nicænum canonem in hanc
lententiam accepiffe . Hinc etiam- agnofeitur,
uam male Quefnellus, haud dubitandumtra-
iderit, hanc fententiam, vel ex margine irre-
Tfiffe in textum, vel a Romana Etclcfia cleri-
cis aliifve ejfe additam, ne Romana dignitatis
obliti efie fanSli Patres viderentur . De Romans
quidem Ecclefiæ clericis multo minus fu-
fpicari licet, fiquidem antiqua Romans Ecclefiæ
verfio eadem fuit ac Africana a Cæci-
liano delata in Africam, quæ hunc canonem
aliter exhibebat : uti conjecimus in tradatu de
colledionibus part. 2. C. 2. §. 1. n. 4.
Epiftola autem Bonifacii I. ad Èpifcopos
Theffaliae, quam idem Quefnellus in fuppofi-
tionis aut interpolationis fufpicionem adoucit,
non folnm lauaatur a Nicolao I. ép. 42. return
etiam ab antiquiore Hadriano I. ep. 9.5.
codicis Carolini : ac præterea l«da fuit in Synodo'
Romana Bonifacii fecundi : quibus tefti-
jnoniis ita vindicatur, ut non nifi temere de
ea vel levis fufpicio obtrudi queat. Exflat in-
figne fragmentum Gelafii a Sirmondo editum ,
& infertum t. 5. Concil. Ven. editionis col.
341. ubi cum ilie ait, Sedi1 S. Petri trecenta-
rum decern & 0B0 Patrum inviSlo & fingur
lan judicio vetuftiffimus judicatus eft honor :
hanc noftram verfioneni, aut prifeam refpe-
xifle videtur. Hie. porro canon ab Italica an-
tiquiffima verfione in noftra colledione fufee-
ptus,, omni.no diferepat ab interpretatione Ifi-
doriana, in qua. fic- effertur : Mos antiquusper-
duret in Ægypto vel Lybia & Pentapoli , ut
Alexandrinus Epifcopus borum omnium habeat
poteftatem, quoniam quidem Romano Epifcopo
parilis mos eft ( Veron.Ifid. idem moûseft. y
Similiter autem & apud Antiochiam , ceteraf-
quç previn ci as honor fiws uniaurque ferveturEv-
cle fia, •
33 Quefnellus inferit primatum : delevimus
auftoritate trium codd. Vind. Hardy, & Fof-
fatenfis. MS. Pith, cum in tituli locum tra-
duxerit verba, Quod Ecclefia Romana, femper
babuit primatum, canonem fic inchoat : T f f-
heat aiitem. morem antiquum & Ægyptus &c.
34 Quefnellusfie fine voluntate Metropolis
tani quis ordirtetur'Epifcopus.Sequviti fumus codd:
Vind. Pith. & Föffatenfem , cujus ^poftremi
integrum hunc canonem edidit P. Couftantius
1.1 . epift. Rom. Pontif.col..io33^not. h. Idem
çtiam titulus legitur in cod. V at. Regins.
Addidjmus hoc ex MSS. Vindeb. Pith..
& Foflat. Dein Veron. codex cum. v.ulg. Ifid.
poft voluntatem addit & confcientiam, & mox
uterque cum MS. Foflat. habet : Mêtropolita-
ni Epifcopi. / .
3d Cód. Verons Ifid. hunc Concilium hoe
magnum & fan&um cenfuit non debere. Vulg.
Ifid. omittit hoc. MSS. Pith. & Foflat. ftatuit
hac fa n & a .
37 Sic cum laudatis codd. etiam Vat. Repins
.. Solus Quefnellus habet tantum in. ele-
38 Veron. cod. cum Ifid. vulg, probato fe cundum
ecclefiafticam regulam duo v e l tres ammo
fitate duBi : f i . in fine plurimorum fententia
Sucer datum. /
39 Sic coda. Vindeb. Hardy, & Pith, cum
Vat. Reg. Quefnellus Jerofolymorum .
40 MS. Pith. Jepfolymomm, melius v Vulg.
Ifid. JerofolymjpEftfcopo honor deferatur .... ma-
vente tarnen metropolitana rivitati* propria di-
gnitate. Cod. Veron. Ifid! ut qui in Æ lia eft
Epifcopus, ideft Jerofolymis, honoretur r habeat
bonotem, manente tarnen civitatismetropolitana
propria dignitate.
41 Ita MSS.. Vindeb. & Pith, cum- Va|,
Reginæ. Apud Qiiefn. Quomodo Catbari reel-,
pianiur.
42 Veron.. Ifid. addit qui Novatiani dicun-
tur^ & profequitur, fi qui venire voluerint ad
Ecclefiam. Vulg. Ifid. aliter ipfum canonem
închoat : Sh qui voluerint venire ad Ecclefiam
catholicam «c~ Novatianis, plaçait &c.
4? Hæc verfio ab Ifidoriana proficifcitur ,
quam hujus colleéiionis amftor cum in plerif.
que quoad Nicænos canones fequutus eft j turn
vero in interpretatione hujus loci atque fen-
tentiæ. Sed pefperam . Neque enim reddendum
fuerat, ut ordinentur , ac fi ordinatio a
Catharis recepta. extra Ecclefiam , nulla habita
fuerit, fed ut ordinati ( feu quod infra
dîçjtur 3 qui. reperti fuerint ordinati ) fie ma