CXÇVI J»£ ANT. COLLECTION, S? COLLECT. CAN.
Gallican« fled GaJlicanos & Hifpanicos adjecit, Magna apud Hifpanos fuit Gailicanarum
pudHifpâ.SytVodorum auâpritas, Hinç yulgatæ erant apud jpfos ejufmodi Synodi, qua.
luuqpan- runj fiffç Vfrbif & fçntentüs, etiam ubi eos non nommant, canones fuos ins'
forent, ftituunt , & fiepp etiam Von dijfimulanter & nominatim garum fibi éxem-
plum & quBontatem fequendam proponunt, uti obferyayit Sirmondus in præ-
fat jone ad Concilia S a lliæ ,. ,& indicatis teftimoniis confirmât. His ergo per-
vulgatis Gailicanarum Syno.dorum exepiplis Hifpanicus colleflor fuum codicem
locupletavit, Dpps errores apnd eumdem in Çoncjlio Toletano I, deteximus
tom> a- co}. 1379. ac 1380. not. 5. quorum alterum quatenus colleélori obre-
pferit, congruentiori ratjone explicabimus in Obfervationibus ad Diflert. X IV .
Quefiielli 2, n. 3. Almm errorem in eo Epifçoporum çatalogo, qui perperam
attribufus eft Çoncjlio Arplatenfi II. cum ad Àrelateofe I. pertineat, indica-
yimus in Obfervationibus ad Dijifert. V . Quefnelli tom. 2, col. 1018. & 1019.
not. 14. Concilia gutem Hifpamca ex çodiçjbus Ecçlefiarum Hilpaniæ colligere
perfacjie fu it .
S u / 'o i. • Antgquam vero ipfam colle&jonem defcribamus, codicum , ex quibus
itftionii, ?îus defctiptio pendet, brevis notitia præmitfenda eft. In Italia rara funt hu.
jus colleétionis exempla . Unum reperjmus in bibliotheca Vaticana fignatum
num. 1341. quod ex Heduenfi, feu Augpftodunenfi Gallicana Ecclefia tradu-
âpm manifellat hæc profeflîo Theotardi Abbatis S. Martini, quæ paullo poll
| W P Jïcentipri caraôere fcripta legitur. Ego T beat ardus S, Martini coeno.
Mo f'9” nunc ordmandus Abbas fubjeBionem & revergntiam a SS. Patribus çon-
Jlitupam, & obedjentiam feçundum preceptum S, BenediBi S. Dei Heduen-
n Ecclefie in prefentia D. Epifcopt Aganonis ( qui floruit fub medium fæ-
duentùf-ulnrn XI. ) perpePuo me exhibipurum promttPo, & propria manu firmo .
E t dein; Ifiud légat fuper altare. Duos alios codices yidere licuit , alterum
Vat. Paint. 575. confufum 8c mutilum, qui quondam pertinuit ad coenobium
S, Martini Moguntiæ, alterum in. bibliotheca Eminentiffimi Card. Paifionei,
qui pariter mutijus fieculo X. 8c fortafljs etiam IX. fcriptus videtur. Omnium
vero præftantiftimum 8c vetuftiftimum exemplum, quod in Eeonis epiftolis con-
ferendum eurayimus, eft Cælàreum Vindebonenfe fignatum num. XL I. quod
Lambeçius Jib. 2. Comment. Biblioth. Caefar. c. 8. pag. 932. n. 281. appellat
molumen pnembranaceum admirandte vetuftatis in folio, totum antiquis litte•
ris Goppicis, live Toletarpis anno DÇCXXXPI. exaratum, Plura funt [ejufmo-
di manufcripta in Galliis 8c in Hifpania. Joannes Baptifta Perezius inter mul.
ta Ififpanica quatuor præfertim defcribit, Lucenfe, Hifpalenfe , Alveldenfe ,
Æmiliani, de quibus inferius plura. Garfias Loaifa in præfatione ad Concilia
Hifpania: duos alios Toletanos codices laudat ; Vigilanum autem vocat
eum, qui Alveldenfis a Perezio appellator, eo quod a Vigila Presbytero fcriptus
fuerif. Quem vero Hifpaienfem nominat, ex notatione anni ç6z. ae ex
4 documentis in eo contentis eumdem elfe cognovimus ac ilium, quem Perezius
S, Æmiliani codicem nuncupavit, Petrus de Marca 8c Stephanus Baluzius
MSS. libros Rivippllenfes duos, & Urgellenfem memorant, nec non Coiberti-
nos, 8ç Lugdunenfem, qui cum iifdem Hifpanicis exemplis convenient. P. Cou-
ftantius laudat Hilpamcum exemplum Gerundenfe, 8c quatuor Gallicana Lau-
dunenfe, Noyiomenfe, Bellovacenfe, 8c Sveflionenfe. Indiçat etiam Coislinia-
num, atque unum Colbertinum, quæ ad hujus colleélionis codices Hifpanicæ
magis, quam Gallicanæ originis videntur accedere: de quorum difçrimine Â. <,
dicetur . ’ ' '
$. I I ,
P e primigenia hujus collebtionis editione. Tabula eorum, quee an ea
çontmebantur, Epiftola Innocentii I. ad Aureltum a nota jup-
pofitionis Ifidoriante eximitur.
s j& M g i y * p U m inter tot codices alii aliis- locupletiores fu n t; turn vero nullus
nûulçodi- < primigeniæ eojieélionis exemplum pofterioribus additamentis expers
«s fuper- reprælentat, Primigenia autem colleâio ex indice feu tabula capitulorum col-
fcut, un-bgi folet, ita ut fi quæ capitula præter eamdem tabulam in corpore invenian-
Pars I II . de C o l l e c t , D iomÿsiana &ç. Ga p , IV , cxcv ii
tUr defcripta, ea pofteriori additàmento accefliffe nofcantur. Quod fi inter ta- d»
bulas diverforum codicum ejufdem colleftionis aftæ pauciora, afi? plura capi-*“ “'^ .* '
tula præferant ; tabula quæ ex paucioribus capitulis conftat, primigeniæ c o l- r it .,
leaionis indicium pxhibet. Inter memoratos autem codices colleaionis Hifpanicæ
pauciora capitula leguntur in tabula codicum Vindebooenfis, Hifpalenfis
Perezii» Riviputlenfium, Vat. .1341. afiorumque Gallicanorum, qui etfi aliqua
capita corpori habeant inferta, nullam tamen additionem in præmifla capitu-
ïorum tabula receperunt, ut quibufdam aliis Hifpanicis exemplaribus accidit .
Hinc illorum intafti indices, feu tabulæ ad primigeniam hujus colleciionis edi-
tionem pertinere jure creduntur. Primam igitur ipfius colleâionis editionem in
primis defcripturi, harum breviorum tabularum indicio ntemur: de additamentis
autem, quæ poftea aceeffere, deinceps diçetur.
V , Primæ partis tabula in X L V . capitula diftinguitur, Præfationem hujus
partis integram præmittimus, r - ..
Canones generalium Çonciliorum a temporibus Çonftantini cceperunt § In Prxht.
precedentibus nantque annis, perfecutione fervente, docendarum plebium
nime dabatur facultés, Inde Chrifiianitas in diverfas htsrefes fiijfa eft-. quia
non erat licentia Epifcopis in unum convenire, nifi tempore JupradiBi Im-
peratorisy Ipje enim dédit facultatem Chriftianis libéré .congregari . Sub hoc
enam SS, Patres in Concilia Nic<eno de omni orbe terrarum convenientes ,
juxta fidem evangeftcam & apoftolicam fecundum poft Apoftolos fymbolum
tradiderunt. Quatuor autem principalia ejfe Concilia, ex quibus plenijjimam
fidei doBrinam tenet Ecclefia tam de Patris & Filii Çÿ Spiritus SanBi Di-
vinitafe, quam de prtcdiBi Etlit & Salvatoris noftri incarnapione. Prior
harum Mictena Synodus eft CCCXV1I1. Epi/coporum Conftanttno Augufto jm-
perante peraBa, in qua Ariame perfidie blafphemta condemnata, qua inoe-
qualitatem ( al, de inæqualitate ) SanBoe Trmitatis idem Arius qfferebat ,
Ita confubftantialem Deo Pqtri Deum Filium eadem fanBa Synodus per fymbolum
defin 'tvit, Secunda eft CL. Patrum fub Theodofio fen 'tore Conftantino-
polim congregata, quæ Macedonium, SànBum Spiritum Deum effe negantem,
condemnans, confubflantialem Patri & Filio eumdem Paraclitum demonftra,
vit: quam tôt a Græcia & Latinitas in : Ecclejijs prédicat. Tertia Synodus
Ephefina CC. Epifçoporum fub juniore Theodofio Augufto édita, que Nefto-
rium duas perfonas in Chriflo afferentem jufto anathgmate condemnavit , H
oftendens manere in duabus naturis unum Domini Jefu Cbrifti perfonam .
Quarta eft Synodus Calchedonenfis DCXXX. Sacerdotum fub Marciano Principe
habita, in qua Eutychen CP. Abbatem, Verbt Dei & carnis unam rtatu-
ram pronuntiantem, & ejus defenforem Diofcomm quondam Alexandrinüm
Epifcopum, & ipfum rurCum Neftotium cum reliquis hareticis una Patrum
fententia prædamnavit, predicant eadem Synodus Chriftum Deum fie natum
de Virgine, ut unam perfonam & divine & humane confiteamur nature .
•He fu n t, ut prediximus, quatuor principales & venerabiles Synodi tot am
fidem catholicam compleBentesi Sed 0 “ f i qua funt Concilia, que SS, Patres,
Spiritu Dei pleni fanxerunt, pofl iftorum quatuor auBoritStem omni manent
fiabilita vigore, quorum etiam gefta in hoc corpora condita contjnentur. In
principio autem hujus voluminis1 Nicenam Synodum çonfiituimus pro auBo-
ritate ejufdem magni Concilii , Deinceps diverforum Çonciliorum Grecorum
ac Latinorum, five que antea, five que poftmodum faBa funt , fub ordine
numerorum ac temporum capitulis fuis diftinBa fub hujus voluminis adfpeBu
locavimus. Subiicientis etiam décréta Prefulum jlomanorum, in quibus pro
culmine Sedis Apoftolice non impar Çonciliorum exftat auBoritas: quatenus Nota te-
■ ecclefiaftici prdints difeiplina in unum a nobis coaBa atque digefta, & ffin-
Bi Prefules paternis conftringanpur,( ah inftituantur ) regulis, & obedien- >uaon tares
Ecclefie miniftri vel populi Jpiritualibus imbuantur exemplis, Canones ™
autem, qui dicùntur Apoftalorum, feu quia eofdem née Sedes Apofioltca re-
cipit, nec SanBi Patres illis confenfum prebuerunt, pro eo quod ab hæreti-
cis fub nomine Apoftolorum compofiti dignofeuntur, quamvis in- eis quedam
inveniantur utilia, auBoritate tamen çanonica atque apofioltca eorum gefta
conftat effe remota, & inter apocrypha députât a.
Poft