l l l l
ifllli
Hé IÉ1 f l l K I
«I
VU É t É E
|REh
l l B I
H flHill
l l l l
HHH i I®! ■ill
3 2 ? C o d e x C a n o m . F .c
verïtatem pertinent pofita releguntur,? Num-
quidnam ideo verjtas refutanda eft, quia il-
7} lorura libri, ubi pravitatis 13 intereft, re-
futantur? aut jdeo pravi libri fufeipiendi
funt eorum , quia veritas , .quæ illic infer-
ta eft, nonnegatur? Ait Apoftolus : Omnia
7. Tbejf. $• probate : quæ ùona funt tenefe : feimus Apo-
*o. A^Ajr ftolum etiam de paganorum libris aliqua
pofuifle: numquid ideo 14 etiam cun&are-
** fipienda funt , quæ cum hjs pariter funt
prolata? Ipfe Apoftolus ait multos prædi-
çatores aliter atque aliter Chriftum prædi-
pare: 15 ubi tarpen licet quocumque mot
do Çhriftum prædicatum oportet admitti ,
non idpo tamen ilium morem , quo non
refte prædicatus eft, non admonet evitare.
Malos opçrarios ipfe conquerjtur, quorum
alia refutanda , alia docet elfe fe&anda , Hæç
& hujufmodi exempla nos edocent, & te-
ftimonia divina confirmant, non omnia paf-
fim a quocumque di£ta , yel ubicumque lcri-
pta, indifferenter accipere ; fed retentis bo»
nis, quæ noceant refutare »
CAP. III. f6 Peccatori homini mors illata eft : Sç
16 tamen homini Jesu-Christo mors illata
reum facit elfe diabolum : quia ubi caufia
mortis non erat , ( puta peçcatum ) non
debebatur & poena. Sententia præfigitur, vel
17 præfixa eft femper errori i 17 Quæ fenten-
tia huic errori præfixa, numquam omnino
refolvetur. Sicut enim in quantum eft ipfe
error, nurnquam error elfe defiftit ■»- fie fen-
tentia præfixa nurnquam refolvitur ; quia
error qui agnofeitur efle damnatus, eadem,
quamdiu manet error , probatur aftriSus ,
Itaque qui in errore funt, fententia erroris
obftrifli funt.* & quamdiu in eo manent ,
nullatenus abfoluti funt, fie ut nec ipfe ,
jÇ 18 in quo funt , error abfolvitur . Error
enim ipfe nurnquam veniam promere-
tur ; fed qui eo veraciter çaruerit , atque
19 ab ejus participatione 19 difeedit. Quamdiu
ergo iri eis eft çrror, damnationem fuam
E S I A S T I C D R U M , 3 2 4
,te n e t7~ îium q u a tn q u e r e fo ly .i tu r ; q u ia e r ro r
p c e n am fem p e r m e r e tu r . P a r t i c ip e s v e r o
e j u s , a u t fem p e r fu n t e ju s pc enæ p a r t ic i p
e s , f i in e o d em p e r fta r e n o n d e fin a n t ;
a u t fi .20 a b e r r o r e r e c e f f e r in t , q u àm a l ie n i ia
f a f t i fu n t a b e r r o r e , & a b e ju s p a r t ic ip a t
io n e d i f e r e t i , t am & p c enæ e ju s e r u n t co n -
fe q u en te r a l i e n i , C u m e r r a n t i poe n a præ fig
itu r , q u am d iu m a n e t e r r a n s , e a d em p oe n
a c o n f t r in g i tu r ; q u ia e r r a n s n o n p o te ft e f-
fè fin e p oe n a e r r a t i . H æ c e a d em p oe n a p e rp
é tu a e ft n um q u am q u e fo lv e n d a , q u am d iu
e r r a n s e ffe p e r f t f t e r i t , Q u i f i e r r a n s e fle d e -
f i i t e r i t , p oe n a q uæ e r r a n t i e ft p ræ f ix a p e r p
é tu a , n o n e r r a n t i , id e ft , a l t e r i e f f e f to ,
q u am c u i p ræ fix a e f t n o n fo lum n o n p o -
t e f t e fte p e r p é t u a , fe d n e c e fte . ja m p oe n a .
Non eft enim ipfe, cui præfixà eft: erranti
enim præfixa eft;,non, non erranti. 21 2l
Quæ enim erranti præfixa , perpétua eft ,
& p e rp e tu o c o n f t r in g i t e r r a n t em ; n o n e r -
r a n t em n o n p o te ft ' j am t e n e r e , S i t e r r a n t i
,di6Ia fo r e p e r p é t u a ; f i t e r r a n t i d i£ la n u m -
q u am e fte fo ly e n d a ; m a n e t o m n in o , & v e r
u m c e r tum q u e e ft q u o d 22 jn e o p ræ f ix a n
e f t , n e c p o te f t p r o r fu s a b f o l v i , q u am d iu in
e r r o r e m a n e n t i p ræ f ix a d e b e tu r e r r a n t i ;
n o n e r r a n t i a u t em n e c p oe n a p o te ft e fte ,
q u æ n o n e r r a n t i n o n d e b e t in f e r r i v N e c
m u t a t u r i l i a o m n in o , n e c f o l v i tu r , q uæ
d e b e tu r e r r a n t i . I n f u o e r g o t e n o r e i l i a præ f
i x a e f t , in fu o ju r e n o n p o te ft o m n in o re fo
l v i : 23 in n o n fu o t e n o r e , q uæ e fte n o n q
p o te ft , ;am d o c e tu r e fte v a c u a t a , & ju s i l l
i c p e n itu s n o n ha b e re^ ,, u b i c a u f tam n o n
h a b e t e x i f t e n d i g
Plenæ funt fan&æ Scripturæ tali forma CAP.I
juftitiæ. Dicitur : Pereant peccatores a ter- Pfal. 1
ra, ita ut non fint: 24 peccaîores , ut de- H
fiftant efte peccatores; in hoc pereant, ut
deficiant efte peccatores. Ceterutn > fi prorfus
peccatores fecundum Prophetæ fénten-
tiam ufquequaque deperirent, ut fubftantia-
, liter *
18 20 2 24 trim
i j Thuan. interejfe. Vulg. ubipravitas ineft ,
melius.
14 Addidimus etiam cum noftris codd. &
yijlg. Conçil. ac dein fcripfimusprolata : Quefn,
relata.
15 Quefn. ubi licet dicat Chriftum quocum-
que modo prædicatum oportere admitti, non ideo
tamen .... vitari. Vuig. leftionem noftris MSS,
Vind. & Veron. approbatam revoçavimus.
16 Hæc periodus qua ratione cum. antece-
dentibus fequentibufque çohæreat, fi non probe
intelligitur, eo referendum eft , quia hiç
traélatus împerfeftus ex fragmentis çonpinatus
fuit . Melius quidem hac periodo omifla fub-
jiceretur Sententia præfigitur &c. Mox pro
reum facit vulg. Copêïïrreum fecit, Dein Quefn,
non erat, ideft peccatum , non ibi peccati debebatur
poena . Vulgatam le&ionem Conçil. re-
cepimus , quia probatur duobus noftris çodd,
Vind. & Veron. in quibus folum pro putq
habetur ita.
17 Sic codd. MSS. ac etiam Thuan., cum
vulg. Conc. Quefnellus cum folo Oxon. quæ
fententia errore manente , nurnquam omnino re-
folvmrn . Polie» vulg. fie « fententia cum
MS. Vind. ac dein & eadem quamdiu cum
Veron.
18 Duo codd. Vind. & Ver. in quo funt er-
rores; abfolvitur. Dein Quefn. meretur.
ip Quefn. cum Oxon. difcefferit. Quamdiu
ergo in aliquo eft error, forte melius. Sed codd.
êtiam Thuan. cum vuig. Conc. fequuti fi>
mus.
20 Vuig. ab eodem. Poft paucaQuefn.Cum
enim qrranti. Vuig. Cui erranti. Noftra MSS.
exemplaria prstulimus , cum quibus etiam
mox fcripfimus conftringitur. Solus Quefn. per-
ftringitur |
21. Voces qute enim erranti Quefnello , vel
Oxonienfis codicis amanuenfi exciderunt.
22 Quefn, in errante, prtefixa .‘ /tioftri codd.
in ea, yel in eo pree fix a : hoc poftremum ma-
eis placdit, Vuig. Conc. in ea prafixum .
2j Jta codd. noftri cum vu!g. Concil. S0-1
lum in MS. Veron, fecunda antiqua manu
emendatum quo pro qua . Quefn. At in non
fuo juye, quam e ffe non poteft, tam docetur.
24 Sic ïidem codd, & vuig. Quefnellus omiffa
prima voce peccatores habet ut non fint peecatores,
325 E T CONSTITUTORUM
liter 25 tfon fubeflfent, qui falvari potuif-
ferit a redemtore; qui venit non jufios yo-
%uC. 5- 32* care , H peccatores . Vel de quibus dicit
- - ^ Apoftolus: Chriftus venit in hunc mundum
peccatores falvos faeere, quorum primus ego
furn • E t : Cum peccatores effemus, mifit Deus
filium futim: & cetera hujufmodi ? Hie re-
vera etiam fubftantialiter plurimi perierunt
peccatores, in peccatis fuis utique perma- s
nentes, veraque in eis fententia di&a per-
manfit, numquamque refoluta eft ; & ta-
men eadem in talibus, quibus pratfixa eft?,
permanente perpetua , quodatn genere fa-
ftum eft , ut in talibus non ufquequaque
manentibus, id eft, in peccatis fuis non ufquequaque
durantibus, fententia tamen pra>
fixa talibus permaneret. Nam & ipfi per-
eunt, fed efle peccatores, ut didum eft ;
non poenaliter, fed remedialiter quodam &
ipfi genere perierunt, quodam gehere & in
ipfis manfit pratfixa fententia: donee perma-
wens eos efficeret non efle peccatores, 26
vel peccatores non efle perficeret. Complete
eft & in eis fententia ; nec quo tenore
pera&o 27 permanens ilia fententia pereun-
tibus peccatoribus: ita ut non eflent utique
peccatores. 28 At ea jam in non peccato-
ribus manere non potuit ; quia in eis quibus
infli&a non fuerat, jus manendi peni-
tus non habebat. Ita nec in fuo jure vel tra-
xnite ullatenus fententia refoluta eft, & eadem
in his , quibus infli&a eft , permanente
, ab his qui ab ejus jure difereti funt ,
aliena prorfus effe&a eft. Nec in his , fal-
va fui conditione, 29 fas haberet manendi
quibus infli£la non eflet.
Dixit Dominus quod in Spiritum faj\£lum
peccantibus nec hie eflet, nec in futufo fa>
culo remittendum : quantos autem cigno-
feimus in fan£lum Spiritum delinquents ;
■ ficut hjereticos diverfos, Arrianos , Euno-
mianos, Macedonianos , ad fidem catholir
cam revertentes , & hic^ remiffionem fuae
percepifle blafphemiz , & in futurum f^em
fumfifte indulgentiaj confequencke. Nec ideo
non vera qft Domini fente.ruia, aut putabj-
tur efle ullatenus refoluta: cum circa tales ,
fi hoc efle permaneant, numquam omnino
Tom. III.
I »8
S e d is A p o s t o l i c ^ . 3 2 6
folvenda perfifiat ; effe6lis autem non talibus
30 irrogata . Sicut etiam eft confequeh- 3°
ter & illud beati Apoftoli Joannis: Eft pec-
catum ad mortem, non dico ut oretur pro eo -r *
& eft peccatum non ad mortem, dim ut oretur
pro eo. Eft peccatum ad mortem , m
eodem peccato manentibus ; eft peccatum
non ad mortem, ab eodem peccato receden-
tibus .* nullum quippe eft peccatum, pro quo
aut non oret Ecclefia remittendo , aut quod
data fibi divinitus poteftate , defiftentibus ab
eodem , non poflit abfolvere, vel pceniten-
tibus relaxare, cui dicitur: Quxcumque d i- Matty, io,
rrtiferitis fuper ter ram, dimtffa erunt & in 1 *
ctelis : & qutecumque falveritis fupra ten am ,
erunt Joluta & in cctlis: in quibufcumque;
omnia funt, quantacumque fint & qualia-
cumquefint. Veraci nihilominus eorum ma-?
nente fententia, 31 quae numquam folvenda 3*
efle denunciatur in eodem tenore confiftens,
non etiam ab hoc eodem poft recedens .
Quod etiam in Acaeii fententia rationabili-
ter intuendum eft, in qua etiamfi ei diftum
eft, 32 numquam folvendus: non eft tamen
adjettum: etiamfi refipueris, etiamfi ab hoc
errore difcejferis, etiamfi prevaricator ejje de-
fliteris. Quapropter in aperto eft ita diftum
numquam 33 folvendus, fedtalis, fcilicet,
qualis eft & ligatus: non autem talis effe-
f tu s , ficut ligandus non erat, fic abfolutus
effe docebatur. Sicut carebat obligatione ,
cum obligationis cauffa caruiffet; fic utique
abfolutus exifteret , quatenus ipfe non ne-
ceflitate diftse fententiae videretur non poffe
3 4 quoquomodo jam folvi. Nam talis effe-
iftus, & obligatione carens , fieret abfolutus,
& circa tales prasfixa fententia nullo-
modo folubilis redderetur . Numquid enim
mifit, quzefivic , expetiit & abje&us eft ?
Itaque ipfe in fe infolubilem Tecit effe fen-
tentiam j qui talis permänere delegit , quar
iis yeraciter non poflet abfolvi : & noluit
talis effici, circa qualem , permanente fententia
circa 3 5 tales , effeftura non talem
infolubilis fententia non maneret, quae circa
effeilum non talem non haberet licen-
tiam permanendi r Quo magis , ut diftum
e ft, exemplo atque periculo 36 moniti ,
X 2 flul
25 Quefn. cum folo Oxon, non eftent y repugnantibus
noftris codd;. ac 'etiam Thuan. at-
que vuig. Mox vuig. cum Veron. a Redem-
ptoie noftro. Dein folus Quefn. vel quibus Apoftolus.
' .
26 Verba vel peccatores non e ffe perficeret in
vulgatis Concil. exhibita Quefnellus qmifit,
hac ra.tione in margine addita : quippe qua
a conjeSlore aliquo addita exiftimo j in neutro
enim codtce MS.- ( ideft Oxon. & Thuan. )
leguntur, At eadem recepimus audloritate no-
ftrorum vetuftiorum exemplarium Veron. &
Vind..... . r' . ' i1
27 Ita codd. noftri cum vulgatis : >n qup
aliquid deeft , vel mendum latet, cui. meder
lam non affèrunt MSS. libri. Quefn. perntanet .
28 Quefn. ita ed in non jam peccat.oribus
pefmanere. Vulgatam leftionem fequimur con^
cinentibus noftris MSS. iri quibus lp.lum men*
dofe Ab pro At legitur.
32
33
35
3*
20 Sic codd. vulgatis fuffragantibus , nifi
quad habent erat pro ejfet . Quefn. fas habet
manendi ... non eft . .
7o Quefn. non irrogand/t , Vmgt Cone, non
irrogata. Codd. Veron. & Vind. deferere no-
luimus. .
31 Quefn, quia. Duo nollricoda. qua. Me‘
lius cum yulg. qua . Mox vulg. cum Vind,
in eorum tenore confiftens .
7 2 Solus Quefn. numquam folvendus es ^ ■
77 Idem Quefn. folus folvendus salts , fall-
ca, qualis & ligatus. Vulg. Concil. cum no-
\ firis codd. conveniunt, cum quibus poft pau-
ca addidimus «#1, , - r ,
24 Vind. & Veron. quomodp. Vulg. quo-
dammodo. Mox cod. Veron.. Non talis . Dem
ptaftxa ex MSS. & vulg. Cone. fcnpfim,us ,
Quefn. fixa.
35 Vox tales Quefnello excidit.
, 26 Quefn. inonente.
fill l i l l l
n i l !