183 C o d e x C a n o N. E c
1 vifa refpondr, quid fequendum 2 vel doçi-
lis ratio perfuaderet , vel au<£foritas leélio-
nis oftenderet , vel cuftodita temporum fériés
demonftraret . Et quidem dile&io tua
mftitutum fèçuta prudentium. , ad Sedem
In rebus Apoftolicam referre maluit , quid deberet
dubiis A- je rebus dubiis cuftodire , potius quatn ufur?
S u  S » Pat*one præfumta quæ fibi viderentur , de
fuli folet. «nguiis obnnere , Cur enim magis pudendum
puteraus aliquid difeere , quam' omni-
no nefeire } Mihj quoque ipfî de eollatione
doçilitas accedjt , dum perferutatis rationi-
bus M propqfita refpondere compellor ; eo-
que fit ut aliquid Temper addifeat, qui po-
3 ftulatur 3 _ut doceat . Proponam igitur fip-
gula , fubjiciamque refponfum.
CAP. I. Propofuifti, quid;d€ his obfervari debeat,
quos in Diaconii minifteriis, aut in officio
rresbtyterii pofitos incontinentes effe aut fuif-
Ep.adH'nn. fe generati filii prodiderunt. De his & di-
CadAfrn \ v*narum kgum tnanjfefta eft .difcjplina, Sc
1 ' beatæ reçordationis .viri Siricii Epifçopi mo-
nita evidentia çammeamnt: ut incontinentes
iq officiis talibqs pofiti ompi honore ec-
* çlefiaftico 4 privarentur, nec admitterentqr
aecedere ad minifterium , quod fola.conti-
§ nentia 5 oportet impleri , Eft enim vêtus
admoduqi lacræ legis au&oritas , jam inde
ab initio çuftodita., quod in templo anno
vicis fuæ habitare præcepti funt Sacerdotes ;
ut fervientes façriç oblationibüs , pp’ros; &
ab omni labe purgatos fibi vindicent divi-
na minifteria : nequeeos.ad facrificia fasfit
admitti , qui exercent vel cum uxore car-
6 nale 6 confortium : quia feriptum. eft : San-
Jjtvit. ii. S i eftote , quorfiarp & çgo fanSffsfurxt, f)ç-
44.&20.7. minus Deys vefter ? Quibus utique propter
fobolis fucceffionem . prppterea uxorius ufiis
7 fuerat relaxatys, quia è$ aUa tribu y ad Sa?
1342; Colbertin. cui fimilis eft Lucenfis 88.
& in Corbejenfi : quæ duo poftrema exempla-
ria a Couftantio laudantur . In præmiffa tabula
noftræ çolle&ionis titulus fie effertur .•
jEpiflola Innocentii Papa ad pxfuperium Tolofa-
num EpifcQpum, per quam ei, in fex titulis in-
terrogationis ejus cauftas & fu te yefponfîonis décréta
expofuit : uki fubdit divinorum librorum
veteris & novi teflamenti fummarium .
2 Col b. vel luçidior ratio t
3 Codd. Vind. Vat.. Reginæ & Vat. 1342.
cum antiquioribus MSS. Couftantji docere .
Dein refponfa pro refponfum legitur in eodem
MS. Vat. Reginæ ,
4 Couft, pnventur, nec adntittantur , Mox
in Vind. aa taie minifterium , ubi vox tale fe»
cunda manu addita , uti apud Dionyfium, me-
iius abeft .
5 Cod. Vat, pojjit impleri. Dein cod. Vat.
Reginæ cum quatuor aliis codd. laudatis a
Couftantio in templis anno, vicijfttudinis fua ;
& poft nonnulla divina myfteria.
6 Sic noftri codd. Vind, & Vat, cnmvulg.
Quefnellus commercium cum MS. Vat. Reginas.
^ 7 Edit. Rom. addit praterquam ex femine
8 Quefn. quanto magis. Melius noftri codd.
C L E S I A S T I C O R U M , 18 4
cerdo.tium nullus fuerat præceptus aecedere.
Quanto magis hi Saoerdotes , vel kevitae ,
pudicitiam ex die ordinationis luæ fervare
debent , quibus vel Sac.çrdotiuffi: » vel minit
fteriüm fine fucçeffione eft : nec præt-ent
dies, qua vel a facr-ifiçiis divinis,, aut a ba-
ptifmatis officio vacept?: Nam fi Paul lus ad
Corintbios icribit, diçens r Abflinpte vos $d
tempus, ut vacetis orattoni y & hoo utique
Jaicisr præcipit: 8 multp magis Sacerdotes, g
quib.us orandi & lacrfficandj juge officium r.Cor.j,*
eft ,. femper debebunt a.b h,ujùfmodi; .confQr-
tio abftioere ? Qui fi .coùtaminatqs. fuerit
carnali concupifçentia > qqo pudore vel fa-
crificare ufurpabit ?. aut qua confcientia ,
quove merito exaqdin fe crédit , cum di-
çfum fit : Omnia munâa mundis 3 cotnqui-
natis autem & infidelibys nihil 9 munaum. p j
Sed fortafle hoc licere credit, quia feriptum T h.
eft : Uni us uxoris virum . iq Non perma- w
nentem in concupifçentia gçnerandinpc dixit
, fed propter continentiâm futuram . Ne-
que enim intégras corpore non admifit ,qui
ait ; Valent autem omnfis effe 11 ficut & ù
ego : & apertius (fdclarat, dicens : Qui autem
in carne fun t, £)eo placere non poffunt : vos
autem. jam non eft is in carne, fed wfp*ri~
tu r Et habentem filios , _qon generantem, 2. Cur,].],
dixit: fed ea plane difpar & 12 divifa fen-
tentia eft. Nam ,fi .aliquos forma iliaeçclefiafticæ
vitæ pari ter & difeiplinæ , quæ
ab Epilcopo Siricio ad Provincias commea-
v i t , non pervenifte probabitur; his ignora-
tionis venia 13 remittitur, ita ut de cçte- u 1
ro incipiant penitus abftinere : 8t ita gra-
dus fqos in quibus invçnti fpçpint , fie retentent
, iiç eis pon liççat ad potiora çqo-»
fçendere : quibus in beneficio effe debet 9
quod hune ipfupi locym , queqi retinent s
& editiones.
9 Quefn. inferit fit. Delevimus cum MSS.
Vind. Vat. Regins , & Couft. Cod, Vat.
erit .
10 Quefn. Non propter manendum in concu-
pifeentia carnali hoc dicit * Dion. & Rom. edit.
Non ad permanentem See. MS.Thuan. non propter
permanentem, Prstulimus le&ionem Vind.
& Vat. Regins a duodecim antiquioribus II-
bris apud Couftantium approbatam , quam In-
nocentio congruentiorem oftendunt fequentia,
ubi fine prspofitione ad, veVpropter fimiliter
feribitur.' & habentem filios , non generantem
dixit .
i 11 In MS. Vindeb. fecunda manu additur
fic. Alii vulg. fic effe. Mox Cj>* apertius feri-
pfimus cum Vind. aliifque melioribus MSS.
Quefn. quod apertius. Edit. Concil. poft Mer-
linum quod & apertius,
12 Codd* Vindeb. & Pith, hujus colleöianis
aliique vulgati ante Quefn. diverfa , P, Cou-
ftantius cum afijs plerifque codd. etiam hujus
colle&ionis Quefnelli leclionem retinuit , eo
quod fententiam in duas partes divifam judi-
cet, quarum una, ut mox P, Pontifex expli-
cat, ignorantes Siricii decreta, altera feientes
refpicitI
13 Vat. cum aliis editis rmittem.
Mm 5.14.
185 E T CQNSTITUTORUM
pon, amittant . 14 Si qui autem feiffe for-
niatn vivendi miffam a Siricio detegunt-ur,
neque ftatim cupiditates libidinis abjecifte \
illi funt modis- omnibus, fummovendi .• quf
poft ammonitionem cognitam , prsponen-
dam arbitrati (unt vqluptatem.
Et hoc qusfitum eft .* quid de his obfervari
oporteat , qui poft baptifmum , omni
tempore incontinentia: 15 voluptatibus d?-
diti, in extremo fine vits fus pcenitentiam
fimul & reconciliationem communionis ex-
pbfeunt.- de fiis obfervatio prior , durior ;
pofterior, interveniente mifericordia, incli-
natior . Nan\ qonfuetqdo prior tenuit, ut
concederetur 16 eis poenitentia , fed com-
mqqiOi negaretur. Nam cum illis tempori-
bus crebrs perfecutiones effent , ne com-
muniqnis concefla facilitas homines de re-
conciliatione feeu’rbs non revocaret alapfu,
merito , 17 negata communione, eft con-
ceffa pbepitentia, ne- totum penitus negaretur
: & -duriorem remiffionem fecit tempo-
ris ratio . Sed pqftquam Dominus nofter pa-
cem Ecclefiis fuis reddidit, jam depulfo tier—
rore communionem dari 18 obeuntibus pla-
cuit, & propter Domini mifericordiam qua-
fi viaticum prqfe&uris ; 19 ne Novatiani
hsretici negantis veniam, afperitatem & du-
ritiam fequi videamur . 20 Tribuitur ergo
cum pcenitentia extrema communio: ut ha-
mines hujufmodi 21 vel in fupremis fuis,
per-mitten te.; Sal yato^e noftro, a perpetuo exi?
tio vindicentur.
QuiEfitutn eft etiam fuper bis , qui poft
baptifmum amminiftraverunt , & aut tor-
tnenta fola exercuerunt , aut etiam capita-
lem 22 protulere fententiam . Nihil de iis
Jegimus a majoribus diffinitum . Memine-
rant enim a Deo poteftates has fuifle con-
ceffas , & propter vindiftam noxiorum gla-
dium fuiff«? permiffum , & Dei miniftrum
effe datum vindicem in hujufmodi. Quem-
Sedis A postolic je . 186
admodum igitur reprehenderent fa£lum ,
quod auftore Domino vidèrent effe concef-
fum ? De his ergo 23 ita ut ha&enus fer-
vatu.m eft, ffç haberp,us: neautdifcipli.nani
evertere , aut contra au£loritatem Domini
venire videamur . Ipfis autem in ratione
reddenda gefta fua omnia fervabuntur.
Et illud defideratum eft feiri , cur com?
municantes viri cum adulteris uxoribus non
conyeniant j cum e contra uxores in con-
fortio adulterorum virorum manere videan?
tur . Super Ho,c chriftiana religio adulte?
ïhim in utroqqe, fexu pari ratione conjde-
mnat : fed viros fups mulierçs de adulterio
non facile aceufant ; & non habent laten-
tia peccata vitidiclam . Viri autem uxores
24 fuas liberiu.s adultéras apud Sacerdotes
deferre confueverunt j & ideo mulieribus ,
proditQ earum crimine, commupio denega-
tur v virorum autem, latente çommiflo, non
facile 25 aliquis ex fufpicionibyç abftinetur ;
qui utique, fummovebitur , fi eju? .ffagitium
detegatur ; Gum ergo pay eauffa .fit , inter-
dum probatione ceflante, vindi^æ ratio con-
quiefeit.
Illud etiam feifeitari voluifti : an pre-
ces diflantibus liberum concedatur , utique
poft baptifmi regenerationem , a Principi-
bus pofeere mortem alicujus , vel fanguinem
de reatu: quam rem Principes numquam fine
cognitione eoncedunt ; fed adxjudices com-
miffa 26 ipfa , vel crimina Temper remit-
tunt : ut caufta cognita vinciicentur . Quæ
cum quæfnori fuennt delegata, aut abfoJu-
tio , aut damnatio , pro negotii qualitate
profertur: & dnm legum auéloritas in im-
probos exercetur , erit di&ator im.munis.
De iis etiam requifivit dile&io tua , qui
interveniente repudio , alii fe matrimonio
copularuBt, quos in utraq ue parte adùlteros
effe manifefturn eft . 27 Qui vero. vel uxor-
re vivente , quam vis diflbeiatum videatur effe
14 Ita MSS. Vind. & Vat. Reginas cum
omnibus editis cohasrentius cum prcecedenti
contextu . Quefn. Qui autem. Mox Vat. cum
alii's editis detegentur..
15 Addidimus cum noftris codd. aliifque
vulg. duas voces voluptatibus , & fine , quas
Quefnellus omifit. Vat. Reg. ignorat tantum
vocem fine.
16 Vocem eis inferuimus oum iifdemMSS.
& antiquioribus editis ; Mox Vat. fed non com-
municaretur.
17 Vulg. cum Vat. Regina: negata commu-
nio eft, conceffa pcenitentia. Melius alii noftri
codd.
18 Codd. Vat. Regins, & alius cum editis
Rom. Dion. See. abeuntibus.
ip Quefn. cum aliis vulg, inferit & : melius
delevimus cum noftris codd.. Vind. & Vat.
^oft pauca fubfequi apud Quefn. cum anti-
quis editionibus . At fequi habent alii codd.
20 Vat. MS. cum edit. Rom. Dion. & Couft.
Tribuetur.
21 Sic noftri codd. cum aliis editis. Quefnellus
in extremis.
ku2 *^u®fn\ Pe*tulere ob incautam leftionem
abbreviations , perperam .* nam de adminiftrantibus
juftitiam hie fermo eft . Poft nonnulla
Quefnellus Quomodo igitur. Noftros co-
dices fequuti fumus.
23 Sic codd. Vind. Vat. Reginè, & vulg.
excepto Quefnello, qui omittit ita .
24 Vulg. delent.y«rfj. Cod. Vind. fuas adulter
antes, Se delet Itberius.
25 Sic noftri codd. cum vulg. Quefnellus
quifquam.
26 Quefn. ilia. Melius codd. Vind. &Vat.
Regins cum ceteris editis. Mox caufta cognita
vindicentur in MS. Oxon. ac pluribus aliis
codd. cum antiquis editionibus .' Ita etiam
Dionyfius vulgatus. At exemplar Regium Dion,
cum MSS. Colb. Se Lucenfi eauffa cognita vin-
dicetur. In noftra vero leftione , quam pro-
bant MSS. Vind. & Vat. Regins , verbum
vindicentur referturad crimina, & cohsrentius
cum fequentibus fuerint delegata: pro quo co-
dices , qui habent. eauffa cognita , prsferunt
fuerint delegata.
27 Quefn. Qui ergo , vel qua , viro, vel
uxore vivente .... conjugium, tarnen ad aliam
copulam feftinaverint. Prstulimus cod. Vind.
cuw quo vulg. & alii codd. concinunt.
CAP.
H
25
CAP.
26
CAP.
27