xy P r x e f a t i o .
flin c etfi multum debemus i i s , qui de vulgatis colleélionibus dilferuere • pluri-
mum tarnen iliis obltringijmur, qui antiqua tabularia excutientes, veterum manu-
fcriptarum colleélionum notitiam aliquâm nobis dederünt . Quamplurium ejufmo-
di codicum, qui in Caifarea Vindebonenft bibliotheca abundant, defcriptionem
proferre meditabatur Petrus Lambecius, ut ipfe tellatur libro primo Commen-
tariorum in eamdem bibliothecam cap. 8. pag. 932. Indicato enim pervetufto
ejufdem bibliotheca codice colleftionis Hifpanicæ, addit : Multo autem prolixius
& accttratius de eodeni'plias volente Deo aBurus fum in peculiari Dijfertatione
de plus quam ducentts auguftijfimae bibliottiecoe Cæfareæ antiquis& bonce
notes codicibus MSS, partim Greeds, partim Latinis, quortim ope & bénéficia
hiftoria Conciliprûm tarn generetlium quam provincialium non mediocriter
poteß locupletari . Idipfum quoad Romana exemplaria in mhntem venerat'E-
manueli Scheleftratio Vaticana bibliotheca Cuftodi, qui tertio Antiquitatum
tomo edere yolebat Opus fynodicon de canonibus Conciliorum, deque colle&io-
nibus canonum , & de Pontificum ftecreits, in cujus appendice varias colle-
fliones ex MSS. majori ex parte erutas'fe fe prolaturum , in fcheda poll ejus
mortem reliéla & præfationi tomi fecundi earumdem Antiquitatum inferta
receperat. Omnium vero maxime hac in re laboravit Benediftini Ordinis de-
cus P, Petrus Coüllantius, cujus præfatio in tom-um primum epiftolarum Romanorum
Pontificum locupletillimam prilcarum manuferiptarum colleélionum
quas reperire potuit , defcriptionem exhibet. ,
Dum yero nos hoc eodem confilio ejufmodi colleßionum exempla in bi-
bliothecis delitefcentia folljcitius inquireremu?, vet.uftiffimos codices naéti fu-
mus, in quibus partim ignotæ colleéliones fuerunt .deteélæ , partim yero pe-
culiares notitia quantum ad colleéliones jam vulgatas patuerunt. 1 line ube-
riorem de colleélionibus canonum tum ed itis ,tum ineditis Tra^atum lpcu-
■ brari polie perlpeximus, qui huic tomo tertio praftantilïimam colieclionem
abaque veteris juris canonici documenta continenti non, incongrue, prafigere-
tu r . Totus hic Traélatus dividetur in partes quatuor . Prima aget de Graço
■ canonum Codice , &.dp quibufdam particulis, feu canonibus , qui in eo ali-
quam difficultatem faceffunt . Secunda verfabitur circa antiquiores colleéliones
Latinas , qua; vel Dionyfio vetuiliores fu n t, vel a Dionyfio non prodeunt :
ubi inter cetera canonum Africanorum, qui piuribus difficujtatibus involvun-
tu r , exaéla dilculfio atque diftinélio exhibebitur. Tertia explicabit colîeétio-
nem Dionyfianam, & ceteras, quæ ex Dionyfio. aliqua documenta recepere
uti funt Hadriana 5 Hifpanica, Sc Ifidoriana. Quarta difïeret de antiquis ab-
brevjationibus canonum, aliifque colleélionibus L a tin is , quæ jus canonicum in
libros aç titulos digefierunt.
Hac autem de re dum alter e nobis Roma tecum aliqua diceret C A R -
D IN A L IS EM IN E N T IS S IM E , totumque cönfilium noftrum $■ quod tune
vix conceptum fuerat, Tibi aperiret ■ aerjores addidifti ftimulos ut perficere-
tu r , eodemque reverfp in patriam ipfi operi auxilium tuum , quod ubi opuä
elfet-pollicitus fueraî ,1 humaniffime praftitifti . Hunc igitur quälemeumque
Xractatum Xibi non ingratum futurum confidentes 5 ad Xe dirigendum credidi-
mus j ut præçellentis hac in re lludii 8c favoris tu i , nolirique erga T e grati
animi atque obfervantia pexenne teftimonium præbeat.
D E A N T I Q U I S
C O L L E C T I O N I B U S & C O L L E C T O R I B U S
C A N O N U M .
P A R S P R I M A .
DÈ G RÆ C I S C A N O N UM C O L L E C T I O N I B U S .
C A P Ü T P R I M U M .
De Grceca canonum Apojlolorum collcHione omnium antiqutjfima. Queenam
fuerit colleBio Sabini Macedoniani Epifcopt Heracleenfis . Prima Grxci
codicis canonum exprejfa mentio in Concilia Calchedonenfi. Codex canonum
umverfes Eccleftæ a Chriftophoro JuJlello éditas, non fu it vêtus Grtecorum
codex, nec univerfae Ecclefiae. De Grceca colledione Stephano Ephejiorum
Eptfcopo tributa.
T fi inftituti noltri fît de Latinis potiffimum antiquis
canonum colleétionibus jagere ; cum tamen Græcarum
Synodorum vetuftilfimi canones Latinitate donati in
colleéliones Latinas traduéli fuerint, de Græca eorum-
dem colleélione , ex qua illos Latini interprètes dedu-
xerunt, antea dilferendum e f t . Cum vero prater canones
Conçiliorum Græcorum ad Latinos pervenerint
etiam illi canones , qui Apoftolorum nomine circum-
• . feruntur ' de horum colleélione omnium antiquiffima ,
de qua plures late dilferuerunt, non quæcumque dici .pofîènt , fed quæ omitti
non debent, ne quid huic Traétatui deelfe videatur, brevius perllringenda funt,
Certum eft nullum corpus fine llatis legibus régi atque confiftere umquam pof-
fe . Hinc Apoftolos regendæ Ecclefiæ çertas régulas lèu canones præfixifiè du- Canon«
bitari nequit. Has autem régulas, quas illi verbo tradiderunt Ecclefiis, fubin- *.b ap^°-
de feripto fuiflë colleélas, 8c Canonum Apoftolorum titulo prænotatas fatis cre- trlditi &
dibile eft. Neque propterea credimus, omnia quæ in ipfis canonibus conti- poRm lb
nentur, Apoftolis referenda . Soient quippe ejufmodi opera , ut ïcite animad- col_
vertit * P. Couftantius , licet variis incrementis augeantur, ejus nomen in epi-Non’ o-
graphe retinere, quo primum auétore coepta vel conftituta fuerunt . Cùm yg, mues în-î
xo quidam canones iildem inferti errores præferant manifeltos , qui traditis A - .“«
pollolorum regulis adfcribi nequeunt ; plurimi ipfis iacflem non præbuere con- ftoiicosPrê-
fenfum * Dionyfio te lle , ac in celebri decreto de libris recipiendis, vel non A11’/ ] ”1
recipiendis inter apocrypha jure cenfiti fuere : unde in præfatione colleàionis rUm.0 °"
Hifpanicæ lcriptum fu it: Canones autem, qut dicuntur Apoftolorum, feu quia * 10 Prx-
eofdem nec Sedes Apoftolica recipit, nec Sancii Patres illis confenfum prg-
buerunt, pro eo quod ab hæreticis jub nomine Apoftolorum compofiti digno- pis.’ p.oaû
feuntur, quamvis in eis queedam inveniantur utilia, ciuBoritate tamen apo-
ftolica eorum gefta confiât effe remota, & inter apocrypha deputata . Quæ »'nî’ epîà
utilia fu n t, Apoftolis convenire queunt-. adstephal
II. Menfis Hyperberetæi nomen, quod legitur canone 38., hoscanones non ,
a Græcis Europæis, nec ab Ægyptiis , qui menfibus alia nomina indiderant,
fed ab Orientalibus, qui Syromacedonicis menfium nominibus utebantur, fuiffe “«num a-
colleélos & feriptos ollendit. Ante Nicænam vero Synodum hanc colleétionem ouênte1
in iis Orientis regionibus compaélam , in quibus rebaptizationis error obtine- condira.
b a t, non improbabiliter- llatuit Petrus de Marca libro tertio Concordiæ cap. 2. Quando.
Pie