il:
ccelis (l), cani saiscongregemur ad coelttm, ipso donante in cordibus eorum,quos ad snam partem reducendo transqui
cam Patre et Spiritu sancto vivitet regnat in sascula ducit. Scio fornicatoribus, adulteris, qui contenti non
s&calorqm. Amen. sunt conjagibus suis, dicere diabolum in cordibus eorUm.
SERMO LIY.
De Pascha XVI.
Non sunt magna carnis peccata. Contra hanc diaboli sü-
surrationem, debemus habere Christi incantationcm (7).
Id est unde Christianos decipit pet carnis illecebram,
cum eis facit leve quod grave est, sed mentiendo, non
Vere facicnHo. Quid prodestquodSatanasfacit leve, quod
Christus osteridit grave ? quid prodest quia leve tibi dicit
diabolus, quod grave tibi dicit Dominus? illud est quod
dixit in Paradiso : « Non morte mdrietiiini. » Deüs enim
dixcrat : «Qüö die manducaveritis morte moriemini4. »
IM autem contemuentes Deum prasceptorem, passi sunt
diabolum peremptorenl. Yenit inimicus, et ait : « Won
» mòrte morièmini, sed aperientur oculi Vestri et éritis
» sicut dii5. » Dimissa est minatio Dei, et audita est pro-
missio diaboli. Numquid profuit, quia dixit muliér :
« Serpens me seduxit6? 8 numquid valuit excusatio, et non
est secuta damnatio? Ideo vobis dico , fratres mei, qui
habetis uxorcs, ut nihil aliudnoverilis (8); qui non ha-
betis, et ducere vultis, integri vos ad eas servate, sicut
ipsi vultis integras ad vos venire ; qui continentiam poi-
liciti estis, retro nolite respicere. Ecce dixi vobis, ego
absolvi me (9). Erogatorem me posuit Dominus, non
exactorem. El tarnen ubi possimus (10), ubi datur locus,
ubi concedilur, ubi sumus, corripimus, objurgamus,
Idem est Aie sermo, ac sermo ccxxiv, apud Maurinen-
ses, sed inplurihus di versus. Cum autem tales sint variances
lectiones, ut perpetuo oficurrant, ilium integrum
sta mpis submitiimus, ut a doctispossit cumedilis attenti us
comparari. Ex haccomparationc evidenter patebit unum
esse eteumdem sermonem a duobus nolariis exneptum ,
quorum ex uno alter potest facilecorrigi. Sii locusejus in
èumdcm locum apud Edit., cum numero de Pascha 1.
SYNOPSIS.
I. Ad omnes sermo, sed prgseriim ad baptizatos, ut a vitiis
abstiueant. II. Contra carnis pecca turn. HI. Citius fiat correcmento
1. Ap omnes quidem perlinet sermo quos cura nostra excommunicamus, anathemalizamus(i 1), et tarnen non
complectitur (2).Verumtamen liodie terminata sacrorum corr*8*nlus* «Quia nequcquiplantat estaliquid,nequequi
solemnitatc vos alloquor, poveìla germina sanclitatis re- ■ riSat ì secl <1ui incremenlum dat Deus 7. » Et modo quia
generata ex aqua et Spiritu, germen piiyn , examen no- lo(luor vo^ s > W admonco vos, opus est, ut exaudiat
veììum , flos nostri honoris et sanciitas laboris, gaudium me I f f i l aSat aliquid in silentio in cordibus vestris.
et corona mea ; omnes qui statis in Dòmino, apostoìicis Bjeviterdipa, et hoc vobis commendo, etfideles terreo,
verbis vos alloquor : « Ecce nox praecessit , dies autem e* ^os ®dificp; Membra Christi psliß,; polite me, sed
» appropipquavit, abjicile opera tenebrarum, et induite Apostolum audire (12) : « Tollens ergo membra Christi*
» ai-ma lucisV sicut in die, honeste ambulale , non in j f c g membra meretrids? Absit«.» Sed dicere habet
» comessationibus et ebrietatibus , non in cubilibus et : Meretrix non est, quam habeo, sed concubina
» impudiciliis. non in couienlione et aemulatione, sed mea* yerum dicis , qui hoc dicis? Habes uxorem , qui
» induite Domipum Jcsum, et carnis curam ne feceritis ^oc dims? Et ille : Habeo , inquit. llla ergo, velis nolis,
» in concupiscentiis1; » et ut vitam habeatis quam sacrar meretrix est. Sed servat forsitan libi iìdem, et non novit
induistis, « Quotquot in Christo baptizati estis.
» Christum induistisJ. » Si emm estis membra Christi,
si cogitetis quod facti estis, omnia ossa vestra dicent :
« Domine, quis similis tibi8 ? » Non enim digne cogitari
potest ista dignatio. Nonne omnis sermo sensusque definisi
te unum, et non disponi t senosse(i3) alium.Cumergo
illa sit casta, tuquare fòrnicaris? Si illa unum , tu quare
duas ? non licet. In gehennam eunt qui hoc faciunt, igne
sempiterno ardebunt, qui ista faciunt.
111. Corriganl sé, qiii lales sunt, dtlffl vivunt. Subito
c i t , venisse nobis gratuitam gratiam, non præceclentibus venÿ mois , et non est qui corrigatur ! et quando veniét
meritis, et ideo grada dicitur (3), quæ gratis data est. novissima bora nescitur. Cum dici tur cras, Cras, fit ( 14)
Qui grada? ut sitis fiiii', Dei membra , ut sitis fratres vox ponina , et subito venít ruina. Vadat, étiiôn redit,
unici', sicut ille ùnicus unde vos fratres. Quia ergo Fogite ergo Voces corvinas, ne opprimât vos ruina ( i5).
membra Christi estis, admoneo vos , audite me , qui Sed vosmeaudite , baptizati; vos me audite, infantes in
me sciendi esds bodie. Timeo vobis (4) non- tantum a Christo regenerati (16). Obsecro vos per nomen quod
Paganis , non tantum a Judæis, non tantum ab hæreti- iavocatum est super vos, per illud altare ad quod accessis-
cis, quantum a malis Catholicis. Eligite vobis in populo » Per sacramenta quæ accepislis, per judicium futu-
Dei, qùos imitemini. Ñam si turbam imitari voluerids, rum vivorum et mortuorùm, obsecro vos, adjtlro et ob-
inter paucos angustam viam ambulantes, non errabids(5). s^img° Per nomen Chrisd, ut non ( 17) imitemini eos quos
A rapinis, a perjuriis abstinete. Gurgites ehriositads re- *a^es esse cognoverids , sed ad meliora accedite , ut sine
pellantur a vobis ; fornicai ion em sic fagite , quomodo Bne regnelis.
mortem ; mortem, non quæ animam solvit a corpore, ubi
anima semper ardebit cum corpore.
II. Fratres mei, filii mei, fiiiæ mete, sórores meas,
sciatis (6) diabolum agere partes suas, nec quiescere loqui
l i w ' l
(S I I
•14. — 2 Galat. tu , a 6 , a j . - - Piai, z xxiv, io» — < G en . nw 4, 5. — 5 Ib id . — 6 Ib id . -
( i ) Sic opinando cdrreximus; omnes enim aberrant codices; cod. i sua
fujgore discedentia mis cum suit; pod. v et in divinitatis sutefulgore dcs-
cendentia su i, cum suit. — (a) H a c e t sequentia usque ad fiuem textus
S c rip tu re legunlur in Serm. Append, clxxii, num. i , versus med ium.—
( 3) Dicitur dee*t in cod. — (4) Cod. male vos. — ( 5) Evidenter liic dc
, K — « I d . vi, 15.
d in a b itis ; sed angustam Edit, non bene ambulantes non en'tis,.— (6) Cod.
scias.— (7) Edit, pessime ikcarnáiionem. — (8j Cod. male nihil adnoy'e-
ritis. —• (9) Cod. male te. — (10) Cod. male nobis posait. — ( u ) Édít
non bene anathemamus. — ( ia ) Edit, male audite. — ( i 3) Cod. male esse.
— (14J Cod. male sit. — ( i 5j Cod. male m<qa,.et sic deinceps. — ( i 6)
sunt aliq u e voces, verbi gratia si turbam imitarivolueritis, extra viam de- Cod. male regnanti, — (17) Desunt voces iff non in cod.
SERMO LV.
In diè Paschas XYl.
Bàbèlur hid sérhio in duobus Codd. Cass.,nempe cod.
xi, fòt. ilio, et cod. cxxiii, fol. 187. Ambo sancii Aùgus-
tini nòminep*<Bhotàtittir, ét nihil obstàl quin beato ii'i-
buaiiltìrdoctàH. Locusejus post sèrmóneììipririii Supplementi
xxxv, cum numeìrd in die Pàschài xti.
SYNOPSIS.
I. Pici Pascli» gaudia, ex resurgentibus mortuis et renas-
centimis baptizati-. Varia cjus nomina. II, Dies dicitur Pomi-
hiéus. III. Item dies panis. IV. Dièslucis. V. Sobrie ìiptan-
durtl.
L FéA-fRES charissimi, qttatn spéciòsà etgMtiosà (l)
bodie Ecelcsià hòbià énituitjCttotiUsdiébus jlHHl clàritìf
diès hodiertià réfulsit, tìon dè usitati SoliS Curribtìlis illuminata
praeclarius , sed de lumide Aghi réSUrgéntis illustrata
sublimius ! Hodie enim Sol jtisi!lite, ChtistùS
ore enim Prophétarum ; tahqtiàm de httbibtls Sanfctiè ,
descendebat rlivèis velleribus cr^Stdllum Spiritale, tlt
frusta panis coUsumpt* prbphetise ihtègrurt àacta meriti
facerent(5) panem. Splendèbat èlàpsuhl Chystàlluttt de orè
prtìphetantium ; et salutàré pdtllficàbatur flobis Vèrbiiitt
cryStallica prophetife ferméhtdtioriè fbrmatllm. Destiti!
jam crystallum prdphétise, ét paràturti tids giistaviriuìs
panem, et gustando ipsilhi pdfaèhi, ribn sicìit Adam vidimus
asccnclit ,> èvangelizatis Sarictorùm ànimis, ab infefnÒ
elevan8 sccum còlpdra SanctorUtn; Tànquam chorui Si-
derum spiritualium , enituit Jerusalem , in qua visi itltìt
resurgehtcs ; enitescit Ecclesia in qua prsefulgènt rerias-
centes. Et illi testes solis resurgentis ( 2 ) ; isti testes soils,
in aqua et Spiritu baptizati. Et idcirco pulsémus cithà-
ram David * càneiites : « Hic èst dies quàm fécit Dóini-
»husj exultemus etjùcundemur in eo1.»Contemplemùr
hunG diem , .qualetn noctem habuerit genitrlcéin. Noi
qute còelum luminaribus imita tur; imo in qui ornalioi
coelo terra laetatur; nox bonte parturitionis ; noi sanette
regenerationisi Getìiinum nobtis hujils video literlirii
quia et geminum agnosco partuffl. Commovit tùric noi
istàuterum, partùriendó corpora tesurgemium ; coHitiìó-
vit nunc vtìlvam suam, renovando animas innóCéntiuiii.
Ndx de quà dicitur i «Et nox tanquam dies llluminàbì-
■n tur2; » An ip9a est dies, quam feCit Dottìiiius? Alii
dicunt i Dies Dominions, alii dicunt, DieS panis , alii
dicunt; Dièslucis. De hac tripartita* dici tìUrtcùpàtiorié,
prtìducamus gaudiosum (3) tubas'clamorem. DieS Domi-
nicus, dies, inquam, regalia, in quó imperateli- ascèrtdit
ab inferis. Hesterno die agonizabatiitir, tantjìiàrtt Spt-
ranies regem ; hodie ltetamur suscipiedtes impcràtoréhì.
El ideo hesternus dies non fuit jejuilalionis. Numquid
aliquis in sé sensit jejunii laborem? Sed omnei tanqtìaih
in adventum judicissibiparabantlilterefectiòtìerti, quehì-
admodum si judex speretur ad patriam. Nonne orditieé,
viri, princìpès civitatis* plebs quoque, dtlm méditàiitur
cantica in occursum judicis venientis, longiils pfer momenta
a porlis proeedunt ? et dum Sperant ; jejanatìt ;
dum jejunant, refeclionem parant. Sic héstertìé, velati
in expectatione judicis, salutari^ agonizabamur parando,
sed delectabamur, jejunando. Suscepimus regem , èt re-
ficimur (4) gratia salutari.
111. Et recte dies dicitur panis , quia in èt) tiovimus
resurrectionem ccelestem. Hodie enim processit panis in
veritate, qui sicut cfystallum mittebatur de hubibuspro-
phetiap. (ilamat enim David in vóce Psdlmi, dicené :
« Qui emittit crystallum suum , sicut frusta panis3.» De
nuditatem, sed nudìtds tìòstrà tectk èst per htljtls
dici claritatem.
IV. Et recte dies dicitur Iticis (6) ; in qttó fugetùnt
tenebri csecitdliS. ExclàmaVérdiit, tjui ètdnt iti tétìebriS,
qtìia lumen viderunt mdgnum. Et «Qtìi erant iti ffegióné
» umbrae mortis , Idi órtà èst eis4. a LEététllt.tètra, tjiilà
vidit novam ltlcèm ;• laetciltUr Abgéli , quid dondvlt Db-
minus peccatoribuS clàritatem. C'òritretìitièrtitit inferni,
insblitumsustiheridoàplètìdbrétti; etihturVdtriril èsto'mtté
genu Christo Domino, coelestium , terrestrium et infer-
norum5. Qmniaergo nohiscum hodie con triumphant.
Angelorum apparitio festa nohiscum solemnia celebrat.
Angeli, Throni, Dominationes, Cherubim et Seraphim
laetitiae eboros ducuht, aurii (7) hòs tractamus Paschae
mjrsterium. Immutatur bodie in Angelis splendor , non
vestium, sed canticorum. Etnos mutavimus cantilenata
cantantes alleluia j et Angeli immutanteàntilenam, can-
tantes cantica coeleslia, quas humana adhuc cantare non
potest lingua.
V. Ideo « La?lentur coeli et exultet terra 6. » Exulter
mu,s in Domino , sed in tremore, non remissa sccuritate ;
quia beatus Joannes praecursor exultavit in utero matris;
sed vinum non bibit, praeeeplor Archangeli Gabrielis.
Nos autem, quia infirmi sumus, sobriebibamus. Modum
non excedamus, ut laelitia nostra cum moderatione, nul-
lam sentiat corporis passionem (8), sed per sobrietatis
serenitatem * portum intremus salùtarem. Accepimus je-
juniorum palmam, festivitalis non amittamus victoriam;
quam nobis tribukt Dominus Cbristlis àdjùvdtldo ; qui
vicit iti iiobis patiéndo , tit digno càì-mine triiìiriphemiis,
cantantes (9) : « Absorpta est, Mors, victoria tua. Ubi
» est, Mors, aculeus tuus ? ubi est, Inferno, victoria tua7?»
Quia caplivata est captivitas tua8; omnes eàntemus alA
leluia, èt idcirco, propter diei lsetitiam, convertamur
ad Christi clementiam, étc.
SERMO LVI,
Ih die Pàséhde. XVlI.
Educitiir hòc hérrrionts fragtheiiturn è& iisitèm Ctfdd.
Cass., ac preècedénè ; ttbmpè bod. xl, pii. H i, et óód.
c x x i i i , fol. i 38. Loctiséjuspostprcecédenteth èletìi numd¥ò
in die Pascha xxu.
SYNOPSIS.
I. Lstitia festi Pascli». II. Jud», Petri et Latronis comparatici.
I. Domini fèsurréctiò indilxit mundó 1 sé ti tià tri. Quanto
fulget in aspectri, tanto fervét in> àtìectù. Vetus hòiriò
riligravit, novus homo advènit. Prsévàficàtiò Adsè confusa
est, cum gratia Christi donata est. Dudum catena
» Psal. CXVH, » 4. — 2 Id . cxxxvtir, i a .— 3 I d . cxlvii, 1 7 .— 4 Isa ì.ix , a.— 5 Philip, n , io .— 6 Psal. x cv, 1 1 .— 7 1 Cor. x v , 54, 55. — 8 Ephes. iv, 8.
(1) Codd. gratuita. — (a) C o d i resurgihtes. — ( 3) Codd. gaiidiorum. , (8) Sic çod. xi; cod. cxxxu ma]epotestafem. — (9) Aogiyt. Sèri».
■*— (4) Codd. reficitnus... gratiam salùtarem. —■ (5) Cod.faccret. — (Ç) ccxxxiu, num. 5, e t S e r a , c c lv i , nutn. a ,
Deeat ìnois in co d ., sed male. Ö ( 7 ) Còd, Mx iii et dum, minus tene.