Ill
ama tores; aspicite liunc paryulum, ct videntes quae agjt, plástica, sed quarta est sancta et Dominica. Prima enim
alta vocio dicetis : Ecceal ler Isaac ab Angolo nunliatus ; ecce est naluralis, secunda vola lilis,• lerlia versipelli, quarta
vciüt':alter Sainsoo ab Angeloprxdicalus;ecce, u$*stimo, adrairabijis : per primam incedunl pusiilauimos, por se-
velú^ alter Joannes in. abslinepti.a mirifícalos , imo plus cundam murmuratores, per tcrliam hypocrit», per quar-
qnam Joannes. Nam Joannes anpornm quinqué er»t, dum tam colombai et simplices, sicut hic sanctus Nicolaus,
dcscrtum inlravit , sed ecce alter Joannes in vase stalim qqi nunc parvulus dicilur non diminuliono sta tur®, sed
post orlum per se firm us slelit, et bis mox coepit in heb- ralione perfect® bumililalis. 11 unii les ergo esleto, fra-»
domada semel bibcro mammas (i). Ecce ergo alter Joannes ires, et audite Paulum Doctorcm Gentium dicentem :
in ulero sanclificalus; ecce alter novi Zachari® genilus, « Cum liber.esséui¡ex omnibus, omnium me servum feci°.»
ecce allerius Elisabeth filius. Ecce Joannes pcenilcntiam Juxla ergo doclriuam Pauli, majores tuos bonora, scilicet
praedicans, c®cos ¡Iluminan», pauperes dilans et corda verbo ct opejre; pares luos jionere pnevenias; infirmes
liom iuuin convcrlcns ad Christum. 0 stupenda el mira no- in fide suscipe ; a Hoc fac et vives *. » Nam et nosier pater
vitas , quam audienles Jud®i mirantur, quam Christiani Nicolaus, cum vocatus csset a Pomino, ut sederei in ca-
videnles l®tantur, quam Pagani et Ilxretici nauseantes thedra cum senatoribus terra:, banc humililalcm habuit ;
confunduntur, dicentes : Novum hodie super terrain fecit ideo in cadis modo cumcmlorum civibus ¡vil. Ecce euim,
Dominus, quoniani a nata creatura (2) Deus demonslratur, lVntres, prima porta Paradisi est humilitas. « Qui non hu-
et videlur cognosci (3)! Quis est iste puer ? Nicolaüs » miliaverit sc, sicut párvulas iste, uou inlrabit in regoum
mansueludino plenus, charilate decoratus, misericordia
dives, virginitate dilates, et columbina simplicitaléjucun-
dus, hodie cunclis demonslratur. Quid ergo dicant juve-
nes nostri, h®c audientes, audiamus, fratres. 0 quam difficile
est sequi viam illius viri! 0 quam amara, 0 qupm
panosa ! Nam non possum, velut hic, per fpsam transire ;
ccelprum.
V. Audite etiam pbilosophum ; cum quxsitum esset
ab co, qu» necessaria erant ad studendi formam, ait ;
« Super omnia mens humilis, frequens studium qu®-
rendi, vita qniota, scruliuium taciturn, paupertas et tèrra
aliena. > Attendile quia proposuit humililatem, et in tribus
nam latro «Sedet cura divilibus in óccultis, ut interficiat deleriuiuavit earn. Cávete ergo, fratres, ne despiciatis earn,
D innocentem*. » Tiraendus est latro iste, qui me espectat, qu® Paradisum vobis apcruil, nec addiscere erubcscalis
a quo sine malo discedere non possum; tìmendi suut isti ab aliquo. Nam paganus ilio Demoslhones philosophus,
latrones, quia fortes sunt, quorum unus clamat, alter adu- usque ad canos sapienliam acquircro non erubuit; tan-
lalur, alter insidiando me occiderequxrit. Nam illeeximius dem veniens ad mortem dolere et lacryinari forliter ccepit,
Prophetarum li tuba ns clamabat : «Libera me a persequen- dicens : « Tunc aliquid intelligcro capi. » Plato eliam dum
»tibus me1.» Petrus hoc limens titubando dicebat : «Ga- esset annorum octoginla, et infirmarelur, usquo ad ulti-
» leam saluti» suscipite, ut possitìs resistere*. » Quid talibus n.am suam infirmilatem ab inquìrendo, nec q legendo, nec
Ecclesia mater respondeat, audile :« Qui non humiliavprit a scribendo cessavit. Socrates nonaginta novem annis
» se,sicut parvulus iste, non poterit»resistere,nec«intrare qnibus vixit, semper scripsit et docuit, ita ut (7) etiam in
»in regnum coelorum*. » carcere positus disputare cum humilitale cum latronibus
III. 0 amatores vii® pncscntis , 0 filii, fratres charis- captivus non cessaret. Cato, cum vir sapienlissimus esset,
simi, tollite loricam, lanceam et gladium Patris vestri , ct et ad scnectutem devenisset, gr®cas litteras a rusticis ad-
sic ad pngnam pergile : accipilo loricam fidei, lanceam discere non erubuit.
spei, et gladium charilalis : h»c enim tria cmlestis Pater VI. 0 sancta et perfecta virtus humilitatis, sino qua
pro testamento reliquit, quando dix.it : « Si quis vult post nullum bonum esse polest, et cum qua omne bonum perii
me venire, lollat crucem suam et sequatur me6. » Sed fectum est ! o sancta humilitas, quam Christiani colunt,
dicent : Ego Christus non sum, nec Apostolus ejus sum, quam pagani adorant, quam Jud®i comniendant, quam
nec velai Stephanas esse possum. Ad quem maler : Noli hxretici publicant ! o sancta bumilitas, cunclarum virtù-
timer e, fili mi, quoniam alia via est; nam si Magislrum turn conservativa, cunctorum vitiorum expulsiva, paupe-
sequi non possis (4) per viam rubeam, saltern sequere eum rum sustenlativa, sui ipsius despectiva, aliorum magni-
per candidaci; nam ipse «Dilecluscandidusetrubicundus6;» ficativa , omnium bellorum placativa, omnium rixarum
nam vidimus cumcunlem per viam rubicundam, in borio impeditiva, omnium perditorum restaurativa, omnium...
ligaluin , colaphis expalmalum , spulis illitum, ilagellis cae- repleliva, omnium dignitatum et bonorum multiplicativa,
som, spinis coronatum, opprobriis saluratum , in patibolo omnis scrvilis timoris expulsiva, et ad cmlum sublimali va 1
et post mortem lanccalum. H®c enim fuit rubicunda hu- Pel le, sancta humilitas, reges regnant10; per le aperitur
militatis via. Numquid eliam non (5) humiljalum vidimus ccelum et infernus claudilur; per te reis parcitur et coro-
in pr®sepio, lmmiliter pendentem ad ubera sancì* Virgi- nantur; per lefer* mansuescunl et placantur. Numquid et
nisMari®, quj suo palmo concia concludit, quem c®lum leones, licet vulnerati, homini prostrato non parcunt?
et terra capere non polerat, supposition et oblatum in ma- numquid non miligalur canis, si hominem sedenlem inve-
nibus Sacerdolum, et collocalum in ulnis servi suisancti nerit, quem prius insequebatur currendo? Nam sicut arbor
Simeonis? Vidimus eum eliam cum parentibus suis in alta et directa, floribus ornata, et fructibus vestita atlen-
Nazarclh, et subditus erat illis7. Numquid etiam non vi- dilur plnrimum admirari (8), sub qpa eliam homines et
dimus caput verendum Angelis, limcndum regibus, indi- aves demorari delectanlur;sic Deus deleclatur respicereet
nari sub manibus Baptist»?Ergo, fratres, si non creditis habitare in animahumiliet quieta,
posse incedere per viam rubicundam. omnino per viam VII. Nobis ergo, fratres, necessaria est et longe am-
humilitatis expedit vos transire. plior (9) humilitas, quam illa Pharis*orum. Et si petieri-
IV. Nam sunt aliqui huiniles, qni cumvident laborera, mus, fratres, sanctp viro Nicolao dipentes : Edissere noel
dolorem considerant, potius, (6) deponuntse, quam bis. Pater sánete, qu® fucrit isla grandis bumilitas, per
aliquod arduum et notabile aggrediantur. Sunt quidam alii, quam tantum veneraris; nobis responderé potest : Cum
dum succedi! eis si teligerit eqs manus Domini, exardes- adbuc puer essem , .et penderem ad ubera mairi» me»,
ennt, et sialìm ponunt in ccslum os suum. Sunt et alii qui doctus sum quarta et sexta feria semel tantum bibere
humiliantur, ut ascendant, et aliqui, ut evadant. Prima mammas; quod usque ad fiuem perseveravi mauens in
est humilitas domestica, secunda est erratica, tertia so- simplicitale velut puer. Sed hoc infidelis audiens, rideus
« Psal. H. x , 8. — 2 P«al. vii, 2 . — * Mattli. xvui, 5 . - 6 ld. x
9 Lue. x, 28. — *0 Prov. 1
5 i . — 8 x Cor. ìx, i o .—
(1) Mera el puerile: fabula:, quas credat qui voluerit. —- (2) God, nata barbara , quam mutare noluimus, sed qute bene ila verteretur : Attenditur
creatura. — {3) Id, cognoseere.— (4).Id. poteris, — (5) Deest non in cod., plurimum ab admirantibus, — (9) Cod, ampliti*.
et sic deinccps. — (6) Cod. et potiut. — (7) Cod, ita quod. — (8) Phrasis
SERMO LXXIV, DE SANC
dicel : Numquid intro'ibo iterum in utorum malrismc®,
et natus denuo superincumbam malris uberibus ? Cui
Nicolaiis respondero polest : Non ila, fili; mystica sunt
qu* dicunlur; frange duriliam cordis lui, et inlellige lilte-
ram, ct invenios medullam inlclligcnti®. Cum (1) in principio
grassarelur (2) hoslis antiquus, primis parentibus
scienliam tradidit ncquissimx libcrtatis, id est, non pa-
rendi leg’t divin* (3) :• secundo homo contra multíplices
defectus, solatium invenit rerum mechanicarum arlium,
quas cxlcndil post ad usura superfluitatis : terLio non con-
tenlqs his, causas naturales, quas Deus in ipsis rebus
occullavcrat, ausus est rimari, ac si esset inter sidera, et
motus eorum, et Orlus et occasus, combustiones et rcs-
pectus se apprehendisso existimaos, jam contingentes rerum
eventus fatali necessitate esse astrictos dogmalizabat :
quarto ipse Pater animarqm videus hominem inuliliter la-
borantem, scienliam vitcè in canone ulriusque Testamenti
ppomulgavit. Hoc autem videns lelerrimus inimicus, homines
infaluavit naturali ralione volentes C0mPrehendere
qu* Dei sunt, scienliam Sqriplnrarum irridentes. Contra
qnQS Deus incilavit piscalorcs, indoctos , ignobiles, ut per
debilia, forlia mundi confunderet. Ergo animadvertite
quod, quidquid superest, libi a diabolo datum est, ut inflatus
homo et dilalatus recalcitrando Deo salutari suo,
non efliciatnr humilis, sicut parviilus iste. Iste enim vir
sanctus theologiam adamavit, philosophiam spoliavit, sce-
nologiam temperavìt, panthologiam conculcavit, volensse
humiliare velut parvulus; ideo humilitalem super omnia
adamavit, qnam sai et condimentum cunclarum virtutum
esse dicimús. « Humiliemur ergo, fralres, sub polenti
»inanu Dei, ut nos exaltet in tempore visitationis1, » et
tunc una voce cum sancto Nicolao cantare poterimus Alleluia.
Amen.
SERMO LXXIV.
De sancto Thoina apostolo.
Educitur hic senno ex Bill. sEdil. , opd. x > fpl. b,
ideoque rejicitur in appendicem, post prcecedeptßin.
SYNOPSIS.
crcdidit. Sed non sic forlis (7) Magdalena, ut ait sanctus
Martyr Cy pria mis; sed videodo dubitavit. Ideo ipsi (8) dicilur
I, Thom® dubitalo, nostr® fidei certitudo. II. Credendum
nobis cum Tlioma converso. III. Brutorum major quam homi
n lira fidelitas.
I. Gloriosus apostolus Thomas, fratres charissimi, non
solum sibi, sed etiam nobis salubriter dubitavit. Sed
enim (4) cicatrices Domini videns, tangeus, tractans et
palpans, omne prorsus dnbium de nostris cordibus am-
putavit, et sic cognitus est in verbis fidelis, quia vidit
Deum lucis, et invocavit Deum omnipotentem*. Nam
Maria Mater Domini nunquam de resurrectione dubitavit,
et tamen ardentissimo desiderio desiderabàt Filiom videro
resuscilatum. Sed nisi zelus nostr® redemptionis et for-
tis (5) certitudo resurrectionis Domini fuisset in ea, gladium
passionis minime suslinere potuisset. Mortila denique
Mater juxla cruccili fuisset, nisi resurgentem postmodum
E ilium expectasset. Vidit ergo Maria Maler, Domini resur-
rectioneui, et prima vidit (6), et p r im a tanquameertissimam
: « Noli me längere*. »Sed quid plora ? Thomas non
aolum tangere, imo palpare, non solimi, eliam palpare,
sed manum in lalus ejus inillerc valuit (9), ad operan-.
dum (10) prompius, ad obsequpndum cxpcililus, ad confi-
tendum iirnuis(i 1), quia palpans credìdit,et credendo cla-
mavit : « Dominus incus et Deus meus*. » Quis ergo,
fratres, dubilabit Salvatoreui resurrexisse a morluis, cum
pr»seotiam oculus agnovit, manus attreetavit et perscru-
talus est digitus ? 0 necessaria lardilas, per quam omnis
tollitur dubieias, asscrilur vcrilas, imponitur nobis omni,s
fidei firmitas ! Quid ergo mirum, fratres mei, si Apostolus
in verbis cognitns est fidelis, dum vidit Deum lueis et
invocavit Omnipotentem ? Vere fidelis est in confessione
divin* virtutis ; vere caibolicus in crednlilate (12), vere
evangelicus in pxaedicalione, vere mirabilis in tormentor
rum elatione nobis sanclns Apostolus demonslratur. Igitur,
fratres dilectissimi, cclebrcnius ct laudemus hunc glorio-
sum Apostolum, copiosum in merilis, virtuosum in signis,
famosum in prodigiis, gloriosum in pr*miis.
II. Sed ad noslram doctrinam, fratres, aliquid dicero
vos avidos esse affecto. a Sunt enim aliqui ex vobis qui nisi
» videant signa et prodigia, non credunt » Tales a Domino
corripiuntur cum Regulo, cui hoc est dictum; ipse enim
qu*rebat corporalem pr*senliam ; sic et Thomas qu*re-
bat sensùs experienliam. Dispensative tarnen pro nobis
factum est, quia per hoc fidei veritas ereditar, sensu expe-
ritur (sic), ralione concludilur, et nullus dubietalislocusre-
linquitur. Credamus ergo, no nobis dicatur : «Nisi signa et
»prodigia viderilis, non creditis.» Credamus, ut audiamus:
0 Beati qui non viderunt et credidorunt7. » Et quid est
credere, nisi fide informata tendere in Deum, quia vere
natura, quia rodemptorem» qui® flagellatum, quia puni-
torem qui veniet (i3) judicare vivos et mortuos ? Ex his
enim anima informatur afleclione, ut suo Creatori adh®-
reat, et suo Bedemptori ex amore condoleal; ex suo dolore
coll®tetur(i4), ex spe congaudeat Salvatori. Crodamus
ergo ne reprehendamur a Domino dicente : « 0 stulti et
»tardi corde ad credendum* 1 » Non enim hodie sapientes
mundi credere possunt, nisi videant sacramentum unionis,
tormenta passionis, argumenta resurrectionis, et condi-
menta tribulalionis. Non igitur vidcrebxcomniapossumus,
sed fide credere nos oportet. Sic enim credebat stando Simeon
in tempio per oralionis devotionem ; sic et Zach®us
in m°ro Per passionis imitalionem ; sic et Apostoli in
oxcelso per eminentem dilectionem ; sic et Thomas in cce-
naculo per stuporis admiralionem. Quid ergo, fratres ?
pensemus et nos quanta fuit Christi humilitas. Qu® (i5)
enim major humilitas, quam Deum homini uniri P qu*
major pietas, quam Deum pro homine mori ? qu» major
claritas, quam resurrectione(i6)in morte vestiri? qu» major
»quitas, quam hominem pr*miari vel puniri ex meri-
tis?H*c autem omnia, fratres, credere, et nullatenus
dubitare debemus, ut credendo cum Thoma dicamus :
« Dominus meus ct Deus meus ! » Nam nisi crediderimus,
Deum in nullo invocare poterimus ; et si non aderit nobis,
quid facere nos possumus ? Numquid aliquid boni ? Omnino
minime, etiam vel cogitare. Mala denique sine Deo
facore possumus sed a malis resurgere sine Deo nullatc-
nus omnino valemus. Sulficientes ergo sumus ad mala, sed
omnis nostra sufficienlia a malis resurgendo ex Deo est *.
Simns ergo ipsi (17) fideles, quia sine fide ipsi piacere non
possumus. 0 beala fidelitas , qu» homines Deos facis,
qu* homines Deo conjungis, qu» omni auro el lapide
prelioso suavior pr*dicaris a cunctis ! 0 ebara et amanda
possessio ! o astringenda bealitudo ! 0 diligenda h*redii
Petr. v, 6. — 2 Eccli. 3 ,8. — 3 Joan, x 17. — 1 Ibid. 28.— 8 Id. i: 5. — 8 Id. : 7 Luc. 3 2 Cor. 11
(1) Cod. nam. — (2) Id. nasceretnr. — ( 3) Id. non nocendi sub
divine. — (4) Id. sed dum. — (5) Id. fortitude certitudo. — '(6) Hoc
«onlrarium videlur Evangelio, ubi dicitur Cliri.ium primo apparuisse Marias
Magdalene. — (7) Cod. forte. — (8) Id. sibi. — (9) Deest valuit in cod.,
,,bi prò hac voce esl igitur. — (10) Cod. operiendum. — ( t t) Deest firmas
in cod. — (xa) Gò,d. predicanone. (x3) Id. venerit. — ( t i ) Deest base
vox iu cod. teuiporis lapsu oblilterala. — ( i 5) Col. male quid, el sie dein-
ceps. — (16) Id, resurrectionem. (17) Id. sibi, et sic deioceps.