» ejus Emmanuel, quod interpretatur Nobiscum Deus (a).»
Probat ergo virtutum Dominum ordo nascendi1 y concepii
Virgo, virilis ignara consortii ; impletur uterus nullo liba-
tus amplexu, et.quod Spiritu sánelo2 castus venterexce-
pit, pura membra servarunt, innocens corpus gessit. Yi-
dete miraculum Matris Domini ; virgo concepii, virgo partimi,
Virgo gravida, virgo post partum. Gloriosa virginitas,
et prseclara fcecunditasy virtus mundi nascitur et nullus
est gemitus parturientis3. Vacuatur uterus, infans ex-
cipitur, nec tamen virginitas violatur. Necesse erat4, ut
Deo nascente meritum crescerei castitatis, nec per ejus
adventum violarentur integra, qui venerat sanare corrupta6.
Natus puer ponitur in praesepe, et liaec sunt Dei
prima cunabula, necRegnator cceli has indignatur angustias,
cui fuit virgineus venter idoneum habitaculum. Stat
exonerata felici onere Maria, et matrem se laetam cognos-
cit, quae se nescit uxorem. Sed infàntis genus foeta mira-
tur, et de Spiritu sancto6 protulisse se gapdet; nec quia
peperit innupta terretur, sed quia genuerit Deum confèssa
l»ta tur.
II. Cum enim’debitus Salva toris saeculo properaret adven-
tus, etmundum suum meliori Dei lege construeret, et
propheticus sermo declaratus fide per ora gentium volitaret,
ad Mariam virginem Spiritus sanctus venit, sicut ab Angelo
fuerat ante praedictum. « Spiritus sanctus veniet super
» te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi. Propterea quod
» nascetur ex te Sanctum, vocabitur Filius Altissimi (b). »
Ergo, merito magno credimus, quia, magna virtute genera
tur , et rite in ejus adventu ecelestia veneramur, .quem
de coelo venisse cognoscimus, quem genitum Dei Patris
et Spiritus sancti virtute comperimus,.ut firmaretur Tri-
jtitas,. in utero sanctitas, Nascitur Salvator, et; solis cursus
augetur. Necesse est ut ex hac.die crescat splendor, qui
cum magno 1 untine egreditur.
III. Sed videamus quis esse nun tius potest, qui de Nativitate
Salyatoris testis existeret. Utiqup stella.de coelo; necesse
est ut inde testimonium veniat, unde ori go descen-
dit. Natum enim Deum steli», cursus ostendit; ortum Domini
elementa Demonstrant y et inter solis radios, stell»,
cursus elarius enitescit.
IV. Videamus igitur quid siiti voluerunt Magorum mys-
tica muñera inter abjecta praesepia, nisi ut intelligamus
in Christum differentiam Divinitàtis et carnis. Cernitur ut
homo, adoratur ut Deus; jacetin panriis, fulget in stellis.
Gun» nascenlem indicant, stell» dominantem annunfiant.
Caro,est qu» involvitur, Divinitas qu» adoratili’ ; Pasto-
resexultant interra, Angeli l»tanlur in coelis. Nuncetiam
videamus qu» sunt muñera, qu» non ignaras Regi Magus
obtujmt. Afferant aurum, id est, potestatem Domini con-
fitentur. Thus subjeiunty Deo sacrificium repromittunt.
Myrrha prastatur, ut passuro corpori condimenta non desini.
Rex auro monstratur, Deus thure cognoscitur, sepe-
liendum myrrha designai. Unum Deum Prophet» annun-
tiant, ét Apostoli dixerunty Magi crediderunt, et thus,
aurum, myrrham ad Christi cunabula detulerunt. Ergo
nos, Fratres charissimi, unum Deum timeamus, ut ipse
nobis, qu» bona sunt pr»stare dignetur, per, Jesum
nostramrqiii!estbenedictus in s»cula
s » c u lo r u m . A m e n .
1 Kdit. nativi tati s. »Cod. male et Spiriturp sanctum. Lovanienscs
incliiis. — 3 Lóvan. nullm gemitus parturierite 'séiütÁrM ¿ Lovanidignara
enim erat. — 5Lovan. adjiciunt: Nec per eum pudicitia corporälü
SERMO XI.
In Natali Domini V.
Nihil obstat quin admittatur Sermo iste.Auetoritas
Codicis, et styli concordatiti a pariter conveniunt. Le-
giturenim in Codice Cass, xn/fol. 10. Locus ejus post
prcecedentem cum. numero in Natali Domini xvuri \
SYNOPSIS.
I . Nati vitas Christi mundo tetitia j causa. I I . A n g eli ad Marian*
saluta lio. I I I . Beat® V irginis prjeconium.
I . F r a t r e s charissimi, Nativitas Salvatoris redemptio est
peccatoris . Non enim posset liberali peecator , nisi venisset
in forma servi Salvator7. Hodie ergo'Natalis' est Domini,
gaudete, servi; Natalis est Redemp toris,. exulta te, re-
dempti ; Natalis est medici, l»tentur »groti ; Natalis est
indulgenti», l»tamini peccatores; Natalis.esL Christi,
omnes piaudite Christiani. Voluit Deus in tempore liabere
Natalem, qui ipsoram temporum piantavi t »tatem. Sic
enim Apostolus dicit : « Semetipsum exinanivit, formam
» serviaccipiens, insimilitudinem hominum factus, etha-
» bitu inventus ut homo (e). » Auditis exinanitum, sed formam
Dei nunquam amisit, quam naturaliter secum semper
babuit. Homo factus est8, sed Deus esse non desivit. Homo
accessit, sed Deitas non recessit. Factus est homp, forma
susceptahumana, non amissa divina. Vestém carnis accepit,
sed intrinsecus Deitas mansit. Denique utpote Deus, patra-
tor operum, « Per quem facta’sunt omnia, et sine quo fac-
» tum est nihil (d),» templum sibi, in quonàscéretur, ipse
construxit. Fecit matrem, »ternus manens cum Patre.
Suscepit hominem, natus ex matre, quam ipse formavi!,
regnans cum Patre. Sicut Propheta dicit : «Mater Sion
» dicet homo, et homo factus est in ea, et ipse fundavit
» earn Altissimus (e). » Jucundentur cceli et exuÌtet ferra;
jucundentur ¿.celi, quia non habent accusàtorem ; exul-
tet terra, quia germinavi Dominum salyatorsm. Et.quis
tanti muneris possit invenire' secretimi? undé Apostoli^
dicit : « Quod fuit a s»culis absconditum (/’). », “
II. Nam ipsa Ma ter. Domi ni virginitatis subconscia, quem
admodum fierèt, ut salvo pudore^ genuisset, afi!Angelo
requisivit: «Quomodo, inqmt,feytud^.quia virbmnpn
» cognovi (g). » Parituram Virginem'in Prophetis^x iègé
audivi, sed quemadmoduiji fiiet?.;^ti^'.nì^quam-seivi.:
Rogo èrgo'te!, beatissime Gabriel, AngèJeÌjp^j'^re^;
tum tanti mysterii pudic» Virgini expone Wcym^ptqm,
Éxhibuisti rpihi noyain salptationem, redde Virgini cjonso-
lationèin ; yirginjtatem rné^m Deo dicavi ; .in t^plp pius
servire delegi, Narra erg£ qupr
» niam fruiti non cqgnoyp, y’q u an d^
éàm : Nqn cpgnpscps virum, aposces ! i’i.S|>ifku&
» sanctus superveniet in té) et ^rtus.Al'tigsj.yi ¡p^Wb^abit!
% ; ÌÈÌ
» Etiilà : ÌC^c,'ypgo,(
dic is. ^ « .Q u om M p f ip l^ s tq c l ?1
lum yientem, ;ptill^im,qu^rent^m. wW l]
pudicitia. tua ^} tu; ^utejn¡pygd|efjypri^tpm^. f .yir^j^i-•
Maur. ubi aliqua variant. 6 Cod. male ' Spiritum sanctum. — 7 Vide
èrm. clxxxiv, n. 2, sub tìnem. — 8£jtdesideratur in Codice.
SERMO XU. IN N
• tate, -accipe securitatem ;. qupniam integra est.fides tua ,
intacta erit.etvirginilas tua. Audi « Quomodo fiel istud :
» Spiritus sanctus superveniet in.te„ e.t virtus Altissimi
» obumbrabit tibi,y » quia speconcipis credendo, in utero
habebis non concumbendo., « Ideoque ,et, quod nascetur
» ex te .sauctum, vocabitur Filius Dei. » Et quomodp non
sentis ingressum ejus, sic non senties egressum ejus ; ne-
que utero tumescente laxa incedebis ; non sentiespondus,
quia nunquam gravis est Deus. Et Maria ait. : .Si.sic est,
utdicisj.angelicis die tis l»ta fide accommodo sensum. Si
enim non credidero, ei, qui te misity injuriam facio, et ipsa
muta remanebo, et Zachari» similis ero. Et Angelus’:
O Virgo, noli esse incredula, sed fìdelis : « Spiritus .sanc-
» tus superveniet in te, et virtus Altissimi;obumbrabit
» tibi y » non patieris æstus lilndinis, quìa nullùm est
opus mortali tatis j sed præsens est conceptio sanctitatis.
Et illa V ; Si ita mibi Altissiinusi danat fcecunditatem,
ut. non auferat virginitatem, « Ecce ancilla Domini, fiat
» mihi secundum Yerbum tuum (a), » 0 beata, qu»
credidit, el^qu» mundus capere non potuit, sinu gesta vit y
aure concepit, i corpore edidit ; redemptionem credenti-
bus Virginitas germinavit.
III. 0 beata Maria^quid est hoc quod taliter Dominum
meruisti? ,uade hoc accepistiy ut yeniat ad te,..qui creavit
te? undej.inquam, tibi tantum bonum ? Virgo' ès, sane ta es,
votum vovisti, et quod vövisti, ab ilio accepisti, sed tarnen
magnus est quem genuisti. Lætare , Virginitas, læ-
tare angelico nuntio confirmata. Ecce tibi integra permanent
claustra pudoris, et jam mater diceria Salvàtoris. Ad
pavtum ;tuum angglieus veniet exercitus, et omnis ceelestis
militia. Natum Christum, Angelo indicante,vigilantesPas-
tores primo meruerant .audire : « Beati servi illi, quos,
». cüm advenerit - Dominusy invenerit vigilantes (b). »
Propterea Christus ¡venit., ut famelicos satiet, captivos liberei,
çæcos illuminet, mortùos:sùscitet; ex filiis ir» far
ciat- vasa misericordi» : ut omnescrederitesin eum, ha-
beant vitam »ternani, et laudent Nativitatem Salvatoris
cum Angelis novam.
SERMO XII.
In, Natati Domini VI.
jEceqém rafones jwjus admissionem Sermonis, ex-
ppstulqntt qcpj'(ece(lentis. Nulla discopvenientiq.strli
veVdoótripiBfCqdicis autem adeqt auctoritas/, eruitur
enimex Cp{fli^e..Cass. xn,yòZ.:l4. Collocetuypostprce-
cedeniepi t. jiupierus ejus erit in NataliD'onùni. x i x .
SYN0 PS1S:
; J . J o s e p h ;p t^ r ia e profe^sio. I.L.Christi Natiy.it^,
I. Cym virgineus partus et.n^scentis; Cbriati di.u mysteri
riumperscrutamur, tandem meruimus ad .sacra, ottus ej;us;
pervenire cimabuls> qu» nobis .hodie. in evangelico',de-
mqpstranfureloquio,: «Factum est,; inquit, in diebus illis;:!
>h|^xu^edi?tqma Capsare AugjistOy.utprofiteretur univer-«
«^usj.orbis teme. 'Hoc pro%sip prima facta e5t (c)elci »
ChRstpinascente, tiniversus.projfitetur orbis/quia census>
G^aariy professo ; debetur : Auptori.i In nummo est imago ;
Capasi ». in,femmine. est7imàg)0) Dei.. Prc^tetnr itaque; or.-'
(a) Lue. 1 , 38. — (¿>) Lue. xh , 37.— (c) Lue. u , 1, 2.— (d) Matth. xxii,
— (*) Lue. u, 6 , 7.— (j) Isaì. i , 3 .— (i
'Vide Seri», cxciv, Appcndicis Maur. ubi rcperitur pei-similis conceptus.
verborum. — » Vide epist. cxsvu, n. 6. Tract. in Joari.xL,n.9. InPsal. xciv,
AT ALI DOMINI VI. 31
bis, ut siili ili tudo Regis formetur in nummo, et imago
Dei reformétur in bomine y ac sic reddatur nummus Cæ-
sari, ut homo Deo ; et impleatur illud, quod a, Domino
dictum est2 : « Reddite qu» sunt Cæsaris Cæsari, et qu»
» sunt Dei Deo (d). H»c professio, inquit, prima facta
» est; » prima mysterio, non tempore y merito, non ordine
y non descriptione, sed fide. Nam cum longe-ante
òrbis terræ romanis censibiis subjacéret, qpiomodo nunc
primüm profiteri orbìs dicitur universus, nisi quia mystice
divina prænuntiantur humanis. « Ascendit itaque et Jo-
» seph,utprofitereturcum Mariauxoresibidesponsata(e). »
Bene ascendit; quia semper ad divina sublimis habetur as-
census. Ascendit ut profiteretur se sponsum esse, non
eorijtigem y custodem, non maritum ; datum ad obsequium
germinis, non ad copulam genitricis;. divinam esse in
utero sobolem, non hnmanam. Ascendit et Maria, ut pro-
fiteretur. se plus famulam quam parentem y haber© se
conceptus indicia, conscientiam tarnen non habere ; portare
divinum munus, non pondus humanumy quia quando
genitricis virginitas permanet, germen. percreditur et
probatur Atictoris.
II. « Et cum esset ibi, impleti sunt dies ut parerei (/’);»
ho© est, impleti sunt.dies magis sæcularium temporum,
quam dierum. Audi Apostolum : « Postquam venit ple-
» nitudo temporum , misit Deus Filium suum (g)y » ut
infantiamomundi caperei. Hinc. est, quod primus homo
mandati poridere gravatus occumbit. Hinc est quod Noe
posteritas, dum ; cceli; alta petit, corrati, et fragmentis
est contrita . linguaium. Hinc est quod judaìcus popu-
lus,. dum legis sarcinam ferre non sufficit, pronum so
dedit ad terrain, et maluit « Jumentis insipientibus com-
» parali .(/i), » quam cum, legis inscitia coæquari. Merito
ergo -Auctor temporum mundi tempus expectat, et
eruditi soéculum longa »tate permittit ,-ut maturior mundus
Kèstauratorem suum velsero reciperet, qui ante rudis
suum .capere.nop valuit Creatorem. « Impleti sunt dies ut
» pareret, etpeperit filium, et pannis eum inVolvit, etposuit
». in pr»sepio (i). » Qui claudit orbem, utero clauditur 3y
natur» Auctor nascitur ; fit hominum primogenitus, ho-:
minum Greator et temporum; Thesaurus ceeli tegitur
paupertate pannorum ; Vibrator fulminum infanti» dat
vagitumy jacet in præsepio, cui omnis subjacet creatura.
Homo-ne.sentis quis te persequitur, ut te revocet Christus?
intrat ùterum, ut utero te reformet; nascitur, ut ad
immortalitàtem faciat -te renasci ; fit primogenitus , ut
te divini generis præstet esse . consortem. Hinc est. quod
Christus in præsepio ponitur, et.ante ipsa óra exponitur
jumeritoram; ut Creatorèm.suum, vélut odorem Sentirent.
In præsepio denique ponitur, ut "quod Propheta ; ditit ;
confirmàretur : « Agnovit bos possèssorem suum, et asir
» ,nus præsepe domini su*(j). » Et idem Psalmigraplius :
« Homines, etjumeata salvos facies, Domine (k). »Voeàntur
enimiliomines jümenta, quibus dicit Christus4: « Tollite
» iijugum meum super vos, quia suave est, et onus.meum,
» - quia,leve ;esti (i l) .31»
SERMO1; XIII.
In Nàtali Domini VIL èàBiu
fficS.ermo.ex eodqm Codice v . i i , fó l . . 1 9 , , extrac tus.
inmultis cum sermone cxxi Appendicis concorda t; nec ■.
mirum vidèri debetyCimi sermo' isteniultis sententiis
1 .—r.-(e) Lue. 11, 4.— ( f ) Ibid. 6.— (g) Gal. iv , 4 -— (A) Psal. x lv u i,i3.
) Ps^l. xxxv, 7 .— (7) Maltli. xi, 28, 29.
n. 3 , etalibi. -r- 3 Vide Serm. clxxxiv, n. 3 . -rr /ild. clxxxix, 11.4 i et cxc,
11/3.'