¡§S|
» pedes in terra (i\»—-Similem affigit notam vodjorie, »quod rugientis poli mugit arcanum t» cui respondemua • l i i l i I legitima, cum adducta comparatio nihil prorsus obstare qum hæc smt Augustm.ana cum
. . . \-..0 i* s; ;n Ser mone Bene- nee contra grammaticam, nec contra fidem peccent.
sit accommodatitia,n0n^ ^ Sermonem LlV eloquentise fervorem habere non Begat
dicthtavox p/'orrnr verba Pauli bene ^criticus , imo et fesse veteris alicujus Patris, sed'ita in- ■ H H °ptime fensus eét ineditís xmm5tm H iuos ü 811 Bfl « ■ j . •. I H H H H sed ficarate cum Patri potins tnbúere quam Augustino. Integrant affert
M M » « « ! dixerit : Quis m e tetigit? paginam, cniMdes tantummodocompetnnt.Quidigitar
quanquam apprime scirat a quafuerat tactus. Hinc licet supersit quod annotetur non video, nisi M M
j — Z i s de hoc sermone dixisse sibi videatur etiam ésséinterrogaüonem, cum ita scscitetnr enhens
rtiticus, non satis adconvincendos omnes certissime dixit « Si penitus voluenmus effngere macwAtnt ’ |
Nullibimagis apparet ejusdem malitia, quam in silo de Cui respondemus -. Omnem. Sic Latini loqui sole ,
Sermone L IH u d h L Primam enim phrasimallegane , quando substantivum indetermmatum ponttnr, ommam
statim addit : Ne construed» quidem grammatical* se compleciatur. Dicitur ergo « voluenmus effugere
cernitur Et simul non refert hæc nostra verba : «Unicos muculam , sicut et quohdte d.ci pOtest tS . voluenmus
»„obis occurrit codex, et quidem in multis deficiens , e/n^^ccnfnmPcuidtctoabsurdesnbnectereturhæc
» atone ideo corrigendos in multis. » Non affert nostrum pestio : Quodnam?
ad hæc verba notam : «Sic codex; piltra verba videntur S e rm o L Y e x codice multum defectuoso extractor ,
» abundare ; legendnm esse crediderim : Recteprimum enjus menda non nisi difficilhme corrigera potuimus,
» I nomen in eo persécutons agnoscilur. » Quo nomine imo nec potuimus semper. Hinc multa dura sunt, quæ
tabs vocetur perfidia, ipse pronuntiet lector. - Edi- plana forte essent, si vera ádesset lectio. Hmc crederem
tores CoUectionis selectæin absurditatem delapsos,postto n0n fuisse primitas scriptum unpelus, sed sonitus, non
«damationis puncto, supponi!, qui verbum faceret
hoc aut simile verbum ita esse nefeessariùm, ut eo de- sed transfluxit, tasi màvis ib lransfud,f, non mbon-
tracto, nullas jam subsistât sensus.-Ultima antem verba gum elongetur, ubi manifestas deprahenditar scriben s
critici integra sunt referenda , ut darius pateat quæ sit; errar easdem btteras iterante, sed m mmium mi in , -
eloqnentiæ notitia in eo qui ubiqtìe exagitat eloquentiam fini,um. Hæc , quæ emendare non S g g g g g | |
ü ü in decrdpilarri sénectulem dclapsi. Auctor
diserai éiiacmide quidem : «Yideo, beate Panie, quibus vox prophetica non male nominabitur regal,s fum i ,
» corona debelar meritili tuis; sed respiciens, quod fuisti, latinissima sunt verba urge, terram ; optane scrib.tur
» agnosce j Dei dona sunt ïpsa merita tua. » Quibus hæc distortàm perfidi am corngite; Trito» * c e » non
sapienter simnl et urbabè addit adversarios f.« Tn-ne, bitasset torvo cctntempsit vultu...., impudica rotata
» curia, in mentem revocas Paolo , quid debeat agnos- flexibus..., cupido per impuras lascwm epulas soU
» cere i » Cui respondeo'non memoratis eloqnentiæ regu- vitar...,ne nostrum populo Dei otiosumvideutul ojfi-
iis qua sæpe adhibetui ¡sta figura, unde admoneri vi- c iu m . ; . , pnenotata statini astringo, Hæc .certe, non
detar quidam htìam sanctus, non de eo quod facturus barbariim sonantI nec librarlorum argnnnt frandem.
est at de eo quod fedi, ut viitus inde ebrios eluces- Remanent verba cujus causa P^pon iter,, quæ. corneal’
sed apposito ipsius sancti Augustini esemplo sic gendo , ut potuimus, ex inintelligibili sententla extraxi-
Paulòìoquentis': « Accepisti ergo, Panie , quod tibi non mus, et quæ aut accipere potest entions , aut rejicere ,
» debebatar. Die jam securas quid tibi debeatur , die q u i n u l l a exnrgat de authenticate dubitano y cum men-
»iam... die Domino tuo , die securus, die certas,'die dum patens adsit.
»'fiducia plenissimus : Ego eram antea in malitia meaI ' Senio LYI idéo'sapere medium ævnm assemtnf,quia,
í'nsus sum indebita misericordià tua ; corona ex debito ut critici verbis utarI cantillat, id est, probablhter ex
» muñera tua («). » 0 Augustine, quam andax es ! tu allatis exemplisj t¡nia rhytbmum continuum prosequitur,
ergorevocas in mentem Paulo non solum quid debeat Q . æ obje'ctio, quantum autpotius quam parum valeat
agnoscere' sed et quid debeat dicere! exantea dictis sa«s demonstratum est. Loca citata nihil
Quæ de Serinone L1II dicit criticus injuria est, non exhibent quod Angustino non convemat, msl torte vox
ratio.Non plaçait nobis Benedictinornm judicium , præ- presidia, quam mendosam pnto , et prò qua mallem le-
sertim cum non inter manns haberent argumentum no- gere præsidium aut potius.ahud feemimnum substanvum
iBis prorsus ignòtum. Ad hoc nihil respondetur , tivnm, ut servetta rhythmus.
nisi isti : « Argntiienfis snis refutare student Benedirti* Sermo LV1I ab ipso critico Aùgustimanum esse ag-
» nos , qui, quando taies advérsarii litigant ', advocatis noscitur, de qno exindè nulla rémanet .dificultas; sed
» non egent. » Snscipiat, qnæso, criticus hnmillimas cum timeré Videtur, ne aliqném forte ex hoc superbiée
pro sna tabanitate gratias’; videa! antem lector, si talia sensum percipiafnus J multas et etiam graves1 intermitiere
ad cqnfirmdiidam véritatem snfficiant. Unum additar cufat incusationés. Nostram primo fidem m dubiuta re-
petendo , an Augustiniana siiit hæc verba : « Quid est vocat, quod nttnquam dixerimus, ut Pi Frangipane;,
f i ) August. Enar. in Pial, xc, n. — (») August. Sena, cc x cix , a . 6.
SÍXI
codicém esse làcunis intercéptum ; et certe non potuimus
dicere, quod non erat ; sed innumeros ejusdem codicis
e r r o r e ? corrigera aut indicare nunquam rieglexiirtus. —
Mendum aliquod suspicatùr in hac’ sentèntia : « Sed
» quem vides hominem , Joanne major èst j et tamen
»' non est dignus solvere corrigiam calceamenti ejus. »
Huic piane judicio assentior, et libenterlegerem : «Sed
» quem vides, lumi inc Joannes major est, » quo posilo,
omnia oplime quadrant. — Eadèm attingere Augustinum,
ac pluribus aliis in locis, agnoscit, sed si-
miam ibi non videre di'gnatur ; dicta tàmèn quædam
omittit tanquam superflua, sed quæ legùntur in codice.
~ Citât hæc verbot Rapina' est usurpati, sicut
» Adam ; rapina illi fadta sunt ista ; » et addit : In hïs
verbis depi'dvatio' est. Sed nulla adèst dèpravatio ; de-
fecit solummodo legentis inlcllectus. Sensus eninr est' ,
æquare se Deo1 e?se rapi nani usurpati, sicut fecit Adam,
cui ista facta sunt rapina; quod æqualem esse Deo vo-
luerit.— Huic sententiæ', quæ legitur ita in codice: « Ista
» siiggéstió homini Diabolùs fecit per suam superbiam
» participem ; » istam correctionem afferra tentavimus :
« Per istam suggestionem hominem Diabolus fecit super-
» hiæ illius suæ participem. » Aliam proponit criticus
dicensìolsta suggestio hominem Diabolofecìt per suam
» superbiam participem’. » Quam certe correctionem minime
rejicio, modo non affirmetur illam codicis vestigia
satis presse secutam esse, cum in dùohus verhis a codice
dissentiat. Mihi tamen placet illa, eamque inter errata
admittere, veritatis solius sectator, propono, cum dehinc
mutatione necessaria verbi tao in suo. InCusatur inferius
vox ergo, quæ legitime additar, sicut et conclusio, quæ
nihil àliud est quam resumptio propositionis et confir-
matio argumenti. Quod in parenthesi concluditiir utrum
sit glossa alicujus lectoris, an scriptoris explicatio, vi-
deant doctiores ; ego dubius remaneo.
Percurrat lector Sermonem LVIII, et intelliget quam
mutationem afferra possit malitia varias partes truncando,
ut omnia irrisui exponat. Videbit enim oequali fid e ho-
norandos esse ambos Apostölos ; perpetuitatent cceles-
tis gloria mundum universum bene confitel i , dum in
Apostolis vìtee soeculorum, id est, vitæ præsentis finem
recolit; optime et eleganter dici Petrum, ex piscatore ir-
rationalium, piscatorem hominum factum nonposuisse
relia, sed mutasse ; eum deindefontes potiiis amasse
quam maria, nec tam abstraxisse quos occideret,
quam mersisse quos levaret, aut lavaret; nam utrum-
que dici potest, et utrumque lectoris judicio dimisimus,
quanquam criticus mendaciter asserat nos maluisse lavaret,
qui solummodo diximus : Forte lavaret, et quidem
in nota, relieto in textu levaret. Quoad autem verha
rabiosàm feritatem. obsecundans , nihil aliud offerunt
quam correctionem vocibusinintelligihilibuset mendosis
propositam, quæ vel admilti vel rejici potest, sine àu-
thenticitatis præjudicio ; non hoc indicare neglexisset
recti judicis fides, quod dissimulavi judicis iniqui perfidia.
Rebus autem attendus perpensis, adliibitain correctionem
non sufficere fateor, et loco hujus incorrectæ
sententiæ quæ in codice scribentis incuria legitur : Etiam
canes regiosa fèritas obsecundans, hanc ' versionem
potius proponerém : Istitis càhis ¡‘dbiòsàrkfèrilatèm
obiundéhs, ex qua pérfectus emicat sensùs. ’ Transeat
vox cenltiplicìter, quæ vel explicar! póte'st , ’ vel male
scribenti notarlo ' facilitine , ut videtur, attributi Hinc
licet in veterihus codicibus bona mixta sint rnalis ,
non admitto in his tampretiosis libris, ex quibus omnia
Doctorum opera sunt extracta, mala ampliore numero
reperiri, nec inter hialà, quæ aliquando offerunt, pul-
chrum hunc sermonem deputaho.
Sérmoni LIX de Piscatione F etri plura objici videntur,
quæ tam bene dieta sunt, ut italicarum ratio-
nem litteràrumi non perspiciam. Sic’ta ejus navícula,
nempe Petri... ; hoc est, quod in ipsa inquaerat navícula
non vivificari soleant homines, sed trepidare
vestigio...', cum iriverbo Petrus laXat rétia, in Christo
utique laxat eloquia. .. ; cum in dicto prceceptoris lina
explicat, in nomine Salvatoris verba dilatat... ; quid
in his vituperetur nusquam apparet. Tria igitur remanent,
quæ evidentissime mendosa sunt, riempe Èvarìge-
licum Capitulilm disseramus pro in Evangeliciim capitula
ni disseramus, salvai et retentàt pro Ser Vai' et
retentat, et animantia servare pro anirriantîa salvare,
quæ prave léguntur in codice. Ultimus autem hic error eo
magis ibi patescit, quod eidem phràsi alterum insti
mendum, quod correxímus ponendo animantia pro
Urnantia. Imo eo magis excusandus est hic notarti error,
quod de Petri Apòstoli piscatione cogitans, salutisidæam
in animo fixam tenebat, unde faciliime potuit non attendere
ad mutationem verbi salvare, sicut et nos eidém
aliis corrigendis addicti nòti satis attendimus.
Sit Augustini Sermo L X , non óhstantihus Critici co-
natibus, qui rhythmos tantum èxprobrat, in quibus
argumentum potius pro nobis, quam objectio contra nos
reperi tur.
Sermo [LXI nobis ex vèteris nostri codicis àuctoritàte
jure et merito restituéndus videtur Augustino, sicut et se-
quens LXII, maxime cum stylus ad Aiigustinianumi aèce-
dat, et aliunde festum Machâbæorum non Roraæ celebra-
ratur Leonis tempora ; quod certuni èsse deprehendisset
criticus, si Leonis editìonèma fratribusBallerini emissam
adire solummodo voluisset, priusquam nostram damnare
præsumeret sententiam. Sic enim hahent docti editores,
qui, ul videbitur, Ptolemæi Sylvii (sæculiiv) calendarium
optime callehant : « Adde quod hic sermo solemnitatem
» MachabæOrum in ea urbe, in qua habitus fuit, cele-
» brem indicat. In Africa quidem Celebris fuisse cognos-
» citur tum ex Carbhaginensi veteri calendario, quod
» Mabillonius in Analectis vulgavit, tum ejc Augustini
» sermone ccc et ccf.i, de eodem festo editis, qui ejus
« quoque sermonis eum auctorem confirmare queunt. At
» Romæ Leonis ætate nullum de Machahæis festum ce-
»lebratum fuisse ex éo colligitur, quod nulla ejusfesti
» missa notetur Kal. Augusti, non solum in antiquissimo
» Sacramentario Leoni attributo (quod secundo tomo re-
» cudetur), verumetiam in puriori Sacramentario Grego-
» riano , quod ex duohus MSS. Ludovicus Muratorius
» typis impressili Liturgiæ Roìn. vet. toni. n. Quod si in
» vulgato Gelasiano istud. festum astruitur, hoc non esse
» pùrumi Sacramentarium Gelasianum, et nonnulla pos-
/