loribus nunliavit, alque (i) Solem jusliliae et lumen in
lencbris exorlum declaravit (per stellam), quia Rex Angelo-
rum nàlus eral. Cum (etiam) ciarliate magna, per slellam
eliam hodierna die, Salvator regibus apparuit, quia na-
lus erat (2), « Rex conslitutus super monten^ Sion.', 0
stella qu» oriunda erat ex Jacob1. Merito ergo pàsloribus
et regibus Christus apparuit, quia rex et s^cerdos natus
est, ex regali et sacerdotali genere : de regali semine, .quia
de semine David; de sacerdotali, quia beala Maria cognata
erat Elisabeth uxoris Zachari» et Joannis Baptist» malris.
Nam Anna Domin». nostr» mater, et mater (3) Elisabeth,
qu» vocata fuit Daria, sorores licet, non germanas
fuerunt. Sed nunc nudiamus quid Angelus pàsloribus ait :
« Ecce annunlio vobis gaudium magnum, quia natus est
»vobis hodie Salvator*. » Vere gaudium magnum, quia
captivi eramus , et ecce per qùem liberamur : infirmi eramos,
et ecce per quem solidamur : caci eramus, et ecce
per quem illuminamur : Claudi et surdi eramus, et ecce
Snlvalor per quem dirigimur. Gloria est hodie in excelsis
apud Angelos , de rcstauralione imminuli Angelorum or-
dinis ; ideo laudabant Deum de reparatione hominum ad
reslauralionem Angelorum.
V. Hominibus etiam hodie pax annnntiatur, quia eum
Deo et Angelis ante discordiam habebamus; sed hodie
vera pax nobis de ctelo descendit, ét faclus est «Mediator
» Dei et hominum homo Christus Jesus4. » Peccando cnirn
exlranci facti eramus a Deo et consorlio Angelorum ; imo
etiam Angeli nos despicienles, se a nobis adorari permit-
tebant (4). Hinc est enim quod Lolli et Abraham Angelos
adorabant, neeipsi Angeli adorari pròhibebaut ante Cliristi
adventum ; sed, nato Domino , pastores Angelos tanto cla-
rore resplendere videntes, eos adorare , ut pulo , volue-
runt, nec Angeli p'ermiserunt. Numquid et Joannes in
Apocalypsi Angelum adorare non voluit (5) ? Cui dixit
Angelus : «Vide ne feceris; conservus enim tuus sum et
sfratrum tuorum®. » Prius enim naluram humanam des-
piciebanl Angeli, ut inferiorem ; sod poslquam earn Deus
assumpsit, earn in sociomsusceperunt,quam etiam in Deo
adoraverunt et adoraqt. Pax ergo hodie, fratres, per Angelum
nubtiatur hominib.us;, sed non omnibus , tantum
autem bona; voluntaiis®.0 utinam, fratres, de islo numero
bona: voluntatis simus I 0 utinam pax nobis annuntietur !
0 utinam illa pax quae exsuperatomnom sensum custodial
còrda nostra! Quibus, fratres, annunliatur hodie pax ?
Numquid luxurianlibus ? numquid Deum maledicenlibus ?
numquid hypocritis vel avaris ? numquid superbis et ira-
enndis ? numquid crudelibus, viduas et pr»gnanles spo-
lianlibus (6)? numquid sacerdolibus Christi, corpus etsan-
guinem indigne sumentibus? Absit, fratres; sed quibus
ergo nunliaLur pax, nisi iis qui boni sunt et qui mali fuerunt,
sed nutic habent.voluntatem benefaciendi ? talibus
qui habent voluntatem reconciliandi, et qui etiam con-
vertunt se Creatori, nec facinnt contra voluntatem ejns;
talibus pax ab Angelis nuntiatur. Sed quot sint tales? Om-
nino, fratres, numerum enarrare pertimesco.. Sed dicet
quis ex vobis : Quare dixit, «Bon» voluntatis , » et non
acliònis? Cujus causa est, quia bona voluntas sufficit, ubi
non fuerit operandi facultas? Itaque, fratres, bona voluntas
valet aliquando sine bona operatione; operatio vero
nunquam sine bona volúntate. Debuit ergo dici, « Bou»
a voluntatis, a quia commune est omnibus salvandis (7)
pergratiam.
VI. Apparuit ergo h&die Christi benignitas, et pretiosa
ex maire nativitas, qu» ostensa fuit in figura ipsi Aaron.
Dominus enim sancto Moysi prsecepit de singulis tribubus
1 Psal. 11,6. — 2 Num. xxiv, 17.— 3 Lue. 11, 10. —
®Luc. 1, 3 g,
4 i Tim. Ji, 5. — 8 Apoc. XXXI, 8, g. — 8 Luc. xi, 14. — 7 Isaï. x i, 1. — 8 Matlh. 111, x6 , —
40. — io Luc. i , 43,. — 11 Ibid. 5 6 . — « Id. ir, 4-7.
(1) Hic.viX ex pi icari possunt cod. verba, qui habet quia, et deinde addidisse
videtur male per ¡tel/am, et postea bis etiam. — (a) Cod. addit et
stella, — (3) Cod. soror, quae mutatio videtur necessaria ; aliunde Elisabeth
fuisset amila Tirginis, non consobrina. Unde vero resciverit Elisabeth
matrem vocatam fnisse Dariam penitus ignoro. — (4) Hsec omnia de adorasirignlas
virgas afferri, et portât» stint virgæ duodecim,
inter quas etiam una fuerat, qu» erat Aaron sacerdotis ;
posit» tandem sunt a sancto Moyse in tabernacolo testimonii;
sed virga Aaron invenitur post alteram diem produxisso
flores et peperisse nuces. Ilæc est figura, sed prophetia
fuit, dum dixit Isa'ias : «Egredietur virga de radice Jesse .»
Ecce conveniunt prophetia et figura. Jesse fuit pater David;
radix Jesse est familia Judæorum; virga est Maria ; flos films
cjus est, super quem Spiritus sanctus descendit in
specie colnmbæ*. Virga etiam ipsius Aaron Mariam bene
significat, qu» sine semine prolulit riuces et absque omni
liquore procreandi. Nux eliam significat Domini corpus.
Tria enim sunt in nuce , scilicet cortex , testa et nucleus.
Cortex amaTus est, et significat Christi carnem in passione ;
nam tunc amara fuit ; testa ossa significati nucleus Christi
animam significat, fratres, qu» dulcis et candida est.Cum
his et similibus Domini nativitas prænunliata fuisset,
quando voluit, plaçait promissa iraplere , et tunc missus
est angelus Gabriel ad Mariam.
VII. Voluit tarnen Deus et egregius Imperator habere
præcursôrcm, et per eumdem angelum Gabrielen) annun-
tiari ; et contra jus natur», de sterili foemina voluit eum
nasci. In sexto enim mense a concepitone Joannis concep-
tus est Christus, quo conceplo , « Abiit Maria in montana
* et salutavit® »cognalam , et audita salulatione , Joannes
moxPropheta efficitur, et prophetavit conceplus concep-
tum, et per graliam pueri repleta est mater Spiritus sancii
gratia, et ait ; « Unde hoc mihi, quod Maler Domini mei
» venial ad me10 ? Et mansit Maria apud cognalam mensibus
»tribus ; et poslmodum reversa est in domum*uam Na-
»zareth“ ;» poslmodum contigit Joseph ire«In-Bethjehem
» cum Maria uxore prægnante , et completi sunt dies ut
»parerei, etdivertitse in stabulino, et peperitFilium suurn»
sine dolore « primogeni tum , et pannis eum involvit, et in
» praesepio eum reclinavii'1. » lloec èst ista porta, per quam
homo non transivit,quia virgo antepartum, virgo in partu,
et virgo post parlum permansil. 0 Maria, magnam gratiam,
magnum donum et singulare beneficami a Deo recepisti, ut
mater esses et virgo, ancilla Dominum parères (8), creatura
Creatorem, filia parenlem, filia D.ivinitatis, et mater
humanitatis (9). Duas deniquenalivitalcs Domini, fratres,
acccpimus, unam divinam et alteram humanam, illam sine
Maire, istam sine Pâtre. Hodie lamen celebramus temporalem
tantum propter nos acceptam. Gauderc igitur debè-
mus propter noslram reparationem : liodid^suscepit infir-
mus sanitatem, hodie captivus libertalem, hodie exul
recuperavit hæreditatem. Suscipiamus ergo hodie Regem
venienlemFpræparcmus corda nostra ante is tum Imperatoren),
ut nos recipere digne tur in coelestem sanctam Jerusalem,
qui cum Paire et Spirilu sancto vivit et regnat in
. sæcula sæculorum. Amen.
tionc Angelorum non satis accurate videntur dicta. — (5) Cod. tioluit, quod
hic non' idem est ac non voluit. — (6) Cod., maie spoliantes. — (7) Cod.
sdlütandis. •— (8) Cod. parere, et deest vox Domintnn. — (9) Hæc male sonare
videntur, et supponere Mariam esse matrem liominis, non Dei,
SERMO .XV.
In oc lava Natalis Domini.
//icsermo educlus ex Cod. Cass. Xi, fol. 215, eilalur
etiam a Banditilo Bibi. Laur. S. 1, fol. 65o. Ignoralur
cujus sit, el propter defectum nominis in codice, ano-
nymo tribuere illuni surnus coarti, licet plures sint sententice
sancto Augustino non indignar. Ponalur in appendice
post prcecedentem. .
SYNOPSIS.
»in diebus multis; et vixit cum viro suo annis septem a
»virginitate sua. Vidua autem erat annorum octoginta
»quatuor. Qu» non recedebatde tempio, jejuniis et ora-
»tionibus serviens Deo nocte ac die. H»c igitur, cum vè-
»nisset iù tèmplum, confilebatur Domino, et laudabat in
» eo glQriam ejus coram omnibus expectantibus redemptio-
»nem suam. Et cum perfecissent omnia secundum legem
»Domini in tempio, reversi sunt in Galiheam, in civitalem
»Nazareth. Pner autem cres^ebat et corroborabatur , et
» adimplebatur sapientia, et gratia Dei erat in ilio4. » Audile
hòc, foemin» cujuslibet »tatis, audits simul et discite; ut
in Ecclesia Dei cum semper, tum magis hodie pnecedalis.
Annam gravissimam lpeminam imi tari vos decet (4) ; qu»
orationibus et jejuniis ad Christum omnes düxit »fales. Et
quia vobis familiäres sunt infantes cum conjugibus et filiis,
infantiam Christi et nomen' suppliciter adorautes , benedicite
I . Calend» Januari» Christi nomine consecrat». II. Simeo-
nisjustitia viris imitanda. III. Ita et Anna foeminis.
I. Calbnd.as Januarias , fratres charissimi, Roman»
urbis consoles ac magistratns feslis annalibus renovant,
ut vocabulis consolimi, series renovaretur annorum. Deus
autem, qui mundum, et tempora , simulque temporum nomina
fieri jussit ac fecit, Filio suo, ante mundi originem
genito, hodie promissum nomen imposuit, cum eum ante
oclo etiam dies per Virginem jusserit corporaliter nasci.
Audi hoc, et disce, mortalitas. Dies isle qui sernper consu-
les recipit, non buie mondo, sed nomini dicalusestSalvatori
, Luca evangelista dicente : « Postquam consuminoti
» sunt dies, oclo , ut circumcideretur puer, vocatum est
»uomen cjus Jesus, quod pr»dictum erat ab Angelo prins-
»quam in utero conciperetur1. » Quid .nunc, uiundana ,
l»litia, fasces,, secures atque infulas, c»teraque bonorum
vanissima insignia, plausibili ambitu ostenlas ? quid lau-
reas renovando frondescis ? quid reciprocis osculis et pe-
cuniis hunc libi vendicas diem? Dies iste, dies purgationis
est Christi. Hodie nomen stiuin terris , cum acciperet, de-
dit. Ilodie legalibus sacramentis oblatus interfuil. ilodie
pro co sacrificium Pater accepit, ipso Evangelista dicente:
«Cum'cpmplerentur (1) dies purgationis ejus , secundum
» legem Moysi, suslulcrunteum Jeroso.lymam, ul statuerent
»eum ante Dominum, sicut scriptum est in lege Domini ,-
» quia omnis masculus adaperiens vulvam, sanctum Domino
» vocabitur. Et ut offerrent pro eo sacrificium, secundum
» legem Domini, par turturum, aut duos pullos coiumba-
»barum®. »
li. « Ecce autem fuit homo Jerosolymis, cui nomen erat
»Simeon; homo juslus et pius, expectans redemptionem
»Israel. Responsum namque acceperat a (2) Spirilu sancto
»non visurum se mortem, quoadusquevideret ChristumDo-
» mini. Venit ergo in templum,Spiritu sancto plenus.ctac-
»cepit Jesumin manussuasjet benedìxit Dominum dicens:
» Nunc dimitlis servum tuum, Domine, secundum verbum
» tunm in pace, quia viderunt oculi mei salutare tuum®. »
Simeon juslus et pius, s&crosanclte infanti» dignus antistes,
Christum hac die manìbus junctis accepit. MagnumEucha-
risti» Sjicramenlum , quod hodie, Ghrisliani, de allaribus
Dei non sumitis, qui perfora mundiludicra (3) celebràtis.
0 error, fidei depravatori 0 Chrisliani, oblili nominis ves*
tri 1 Natalem diem corporis Christi non fideli ter colitis , si
natalem nominis" non colatis. Facile igitur, viri, quod Simeon
justissimus fecit, ut ante corporis mortem venialisad
Christum.
III. Vos quoque, foemin», facile quod Anna prophòtissa
mouslravit. Nihil incongruum suadeo. Sexus sexum,et»las
imitelur »talem. Eodem Evangelista dicente : « Anna pro-
»phelissa, filia Phanuèl, de tribù Aser. H»c processerai
et collaudale. Celebrale nobiscum divini gratiam sacramenti.,
quia hodie nobis in integrum completus est
Christus. Solstitio namque corpus ejus emicuil; hodie corporis
uomen illuxit; cui est honor et gloria in s»cnlas»cu-
lorum. Amen. ' . '
SERMO XVI.
In Circumcisione Domini.
Hic sermo pule/tris refertus sententiis, non sancto Au-
guslino indignus viderelur, nisi exlraherelur ex Bibl.
Ai dii. cod. x , fol. 6, de quo pluries jam disseruimus.
Adde quod singulariter asserii Abel fuisse occisum in agro.
Damasceno, quod nullibi legitur apud beatum Doctoretn.
Sit ergo in appendice post sermonem prcecedentem.
SYNOPSIS.
. * .
H Christus circumcisus, quia debuit; oblatus, quia voluit.
II.‘Maria virgo purificatone non eguit. III. Baptizatus Christus,
quia profuit, et passus, quia oportuit. IV. Nos cum Christo
offe ram us ohlatione voluntaria , maxime per pauper tatèm.V.
Du» aves, figuræ sunt anim» et carnis , qua? Deo sunt conse-
crand». VI. Columba, mutans colorein, docct nos omnia
omqftus fieri. VII. Exhortatio ad perseverantiam, Srmeonis
exemplo. VIII. Et ex luminaribus mysticis. IX. Christus figura
tus in serpente æneo. X. Juventuti verba adhortatoria. XI.
Carnem inter et spiritum dialogus. XII. Condusio.
I. « Oblatus est » hodie Christus; fratres, « quia ipse
»voluit6. » Quoties enim oblatus est 5) , tolies offérri voluit.
Primo enim oblatus est in tempio, sed postmodum iu
ligno : primo tanquam puer oblatus est a parenlibus, pos-
tea tanquam perfectȾlatisseoblulit pro parenlibus. Prima
oblatiò fuit purificationis, sed secunda immolalionis; sed
utrobique «Oblatus est, quia ipse voluit, et omnia quæ-
» cumque voluit, Dominus fecit iu coelo et in terra 0. » Nam
licet Salvator natus, circumcisus, oblatus, baptizatus et
passus sit, quia ipse voluit, lamen quæcumque. singula suis
determinaliouibus distingui possunt iu hunc modum. Nam
primo circumcisus est, quia debuit, sed oblatus est, quia
voluit : baptizatus est, quia profuit; passus est, quia oportuit.
Sane parvulus natus est «De muliere, factussublege.7,»
quasi «Legem non solveret, sed adimplerel®. » Ideo dico
quod quasi tenebatur circumcidi, Lege cogente parvulos
circumcidi de filiis Israel (6), pcenam mortis iucircumci-
sis interminans ,'cum diceret : « Anima , qu» non' circum-
»ciderit carnem præputii sui, peribit de populo Israël9;»
> Luc. u , ax. — 2 Ibid. ,aa-a4. — 3 Ibid. a5- 3o. — * Ibid. 3 6 -4 o. — 5 b ai. in i, 7 . — 6 Psal. cxui, 3. — 1 Galat, iv , 4. — 8 Matib. v, 17, —
® Gen. XVII, i 4 .
(1) Cod: male addit octo. — (a) Cod. male ab. — (3) Cod. minus bene fert sensum. — (6) Cod. male hic iterat_çircuincidi, et deinde habet male
lucra. — (4) "Vide August, de Bono viduitatis lib. num. 11 et seqq. — incimttmcisus. -
(5) Htec verba oblatus est desunt in cod., qui bis sublatis nullum'præ se