¡ill!
i l
1 1
I
I
I
f l
qose omnia fueraut figura passionis e t incarnalionis o jo s ; e t tunc Sp in tura sanctum in illa consecratione esse non è s t
se , ipso v en ien te , no luit lib erum d imitiere ab ( i ) aliqua diibitandum. Cir;ca ctiam sacerdo tem An ge lorum choros
lege. Vo lu it tarnen Deus e t homo pe r lec íu s agnum figura- esse oinnino ( i 5) e st leslimandum. Haje namque oblatio
tum comedero e t im m ola re , et umbram rei fulurae tamdiù C hris ti corporis ideo qu o tid ie re ite ra lu r , lic e t (16 ) Christus
se r v a r e , d onec immolatio sui fieret. I la q u o , fr a lr e s , ante semel passus s it , quia ( 17 ) quotidie cadimus in p e c ca tis ,
tempu s sute passionis volu it Pascha vetus cum Discipulis sine quibus mortalis infirmitas v iv ere non p o ie s t , u t pcc-
c e lc b r a r e , e t agnum com ed ere , quem lamen nunquam an- cantes sive mortaliter, sive venialite r, videndo Christi c o r te
a (a) Salvatorem comedisse meminimus ; deinde v o le r i-,. p u s , petant gratiam, e t petendo etiam graliam per gratiam
bu s figuris fidem dare. Pos t ccenam ig itur a gn i, corpus obtineant.
snum e t sanguinem Apostolis suis d is tr ib u ii; si enim cor-" V. In specie v ero panis sumi v o lu it C h r is tu s , quia ipse
pus suum prius d ed is s e t, deinde agnum comedisset cum e st «Panis qu i d e ccelo d e s c en d it1, » e t unionem corporis
D is c ip u lis , non jam (5) fuisset vetus P ascha finitura per cum cap ile vo lu it designare. Sic ait Ap osto lus :«U n u sP a -
novum. » D*s e t unum corpus multi sum u s , omnes qui de uno pane
l i . A c c e p it itaque panera , e t b en ed ix it , e t dedit illis ; » participamus *. » S ic u t en im e x diversis granis unus panis
deinde calicem. A t t e n d ile , fr a lr e s , quod tota natura hu - f i t , s ic ex diversis membris nos unum corp us C hris ti in
mana in anima e t in corp ore corru pta e ra l; ideo necesse nomine s p e i , fìdei e t cha ritalis cffich n u r . Itaque qui co r -
e r a t , u t anima per an imam, e t corpus per corpus lib era - po ri C hris ti s icu tm em b rum un ir i v u l t , pani cedesti cura
retu r. Ideo etiam in altari ad utrumque reproesentandura aliis pa rticipe!. F r e g it enim Dominu s.pa n em , e t dedit ,
panem et vinum apponimus, u t p e r p a n em , corpus Christi q u ia , quod unum e s t , ab omnibus volu it p a r lic ip a r i, difa
ctum , e t a nobis digne ac c eptum , corp us n o s trum co rp o r i cens- : « A c c ip ite # per con formitatem, «et comedile» ipsum
C hris ti immorta litate e t impassibilitate quandoque confor- sacramentum; « h o c Tacite in meam commemorationem4;»
mandum cred am u s ; e t s im ilite r pe r vinum in sanguinem u t o ccipiendo corpus, e ju s e t sangu in em, habeamus passio-
con versum, e t a nobis a c c ep tum , animas nostras aniime nis ejus m em o riam , ul s icu t pro nobis mortnus e s t , ila et
Christi credamus conformes fieri in m u n d o , dum v iv imu s , nos mo riam ur in mundo , s i necesse fue rit. E t de ca lic e s’
g lo r ia , dum resurgemus. E t cum anima ibi (4) per m iliter , quern voca v it«N o vum T es tam entum6 » id e s t , novam
promissionem , quia ipsum digne sumènlibus non
aliquod c o rp o r e um , s icu t c o rp u s , repraesentanda e s s e t,
nihil animae(5) invenlum est in omnibus c rea turis v icinius,
temporalia p rom it teb a t, sed aeterna. Ideo «Calix Novi T cs-
pe r quod reprassentaretur, quam pe r sanguinem, qui sedes
» lamenti» d icitu r, quia promissio per illuni data est nobis.
ipsius an im a ; dicitur. Sed quia sanguinem quasi horri-
lisce enim Domini commcmo ra lio d eb et f i e r i , d onec veniat
b ile n a tu ra humana; sumere v id eb a tu r , ideo vinum pro
ad ju d icium.
sanguine positum est ad significalionem anima?.' N e c.in teL
V I . A tten d ile e rg o , fra t re s , quod ait Apostolus nobis ;
ligendum quod (6) in sanguinis a c c cption e solam animam
« Quicumqn e manducav e rit pa n em , v el b ib c r it calicem
.et non corp us , v el in acceptione corp oris solum corpus e t »Domini indigne, ad ju d icium s ib ic r ite tn o n adsalutem*.»
non animam a c c ip iam u s .s ed in acccption e sanguinis totum Ideo « Homo primo se ipsum p r o b e t7, » ante quam ac c e -
verum Christum Deum e t h om in em , e t ¡11 acceptione co r - d a l, utrurn in criminali pe c ca to lig a tu s s it , v el in volunlate
poris similiter totum. L ic e t enim separalim c o rp u s , sepa-^ faciendorum (18) s i t , v el in odio pro ximi sui s i i , v el si
ralim qu e sanguinem sumam us , non tamèn b is , sed semel proximum diffamaverit, v els i alienum rap u e r it, v o i si san-
Christum sumimus. Ideo tamen modum istum (7) s ic ac c i- guinem efFuderit ; sic enim probe t so ipsum homo , et si in
piendi s erv am u s , quia h o c Dominus s ic in ccena c o n s l i tu i t . cunctis pe ccalorem in v en er it, doleat de p r a t e r it o , e t c a -
S ed d icet quis ; Etiam postquam ccenavit, Apostolis corpus veat d e futuro. Se d d o le r e tantum non su ffic it, nisi e t opere
e t.sanguinem dedit. Q u are et nos h o c servare negleximus? compleamus. 0 pe c ca to r, offendisli D eum; effunde la c r y -
flu x it, r ep ra s en le tu r ; quae aqua figu rat popu lum, v e l bap- nium e vitare possis futura mala. S i h o c autem fe c e r is , si
tism um , in quo populus p e r eifusionem sanguinis C hris ti con lritionem e t dolorem habueris , si confessioncm e t sa-
mundari d eb eb at. tisfactionem u t poteris , perfeceris, s ic e rg o primo proba
I II. Ne c d ub ita re d eb etis, fr a t r e s , quod rès (9) per v erb a te ipsum. A t s ic (19 ) d icet quis : Alien um r a p u i , n e c red -
sacra sacerdotis e t benedictionis in v erum C h r is ti'co rpu s d ere (2 o) possum. Qu id e rg o , homo ? g ra v ite r p e c c a s ti; in-
con ve rtatu r, ita u t panis substantia non rem ane at; sed c o - gemisce , p e rcu le p e c tu s , effunde ln c rym a s; habe lo v o -
lorem e t saporem panistantum volu it r em a n e r e , e t sub illa luntalem r ed d en d i, si possis ( 2 1 ) , sed si possibilitas non
specie v eram substantiam corp oris C hris ti la te r e , ne si in fu e r i t , u t asseris, sufficit bona voluntas. O fr a t r e s , ca v ele
ea q u a lita te , qu a rev e ra e s t , ap p a re re i, verum hominem a rap ina , ne submergamini in infernum. 0 quantum dulce
animus hominis assumere ab ho r re rc t. lin d e dum Dominus e st alienum sine ma gno lab o re rapere ! o quam fo r te , o
dixit : « Nisi xnanducaverilis carnem filii hominis e t sangui- quam d iffic ile, o quam quasi impossibile est bene omnia
» nem b ibe ritis ( 10 ) , non habebitis vitam in v o b is 4, » ho c rapta red d ere , u t debemus ! Omnia tamen acquiruntur cum
audientes e x Discipu lis quidam abierunt re tro r sum , ab - poena e t la b o r e , sed longe fortius amittuntur cum dolore,
h o r r en te s , e t putantes quod ( 1 1 ) eum sub s p e c ie , qua eis P rob e t e rgo se ipsum h omo , e t si s ic de peccatis d olu erit,
ap p a re b a t, ju b e r e t com ed i. Ideo Dominus cupiens nos non secu re acceda t ; de pane ilio e d a t , et-de c a lic e biba t. Pro-
ab h o r re re , sub spe cie panis corpus sumendum (12 ) fideli- b e t e rgo se ipsum h om o , ante semper quam accedat. Non
b u sd e re liqu it. C red ere namque debemus, q tio d p e r manus compara tione alio rum, sed pro se so lo , qualis sit v c lfu e -
cu ju s lib e t s a c e rd o t is , non tamen allerius . . . ( i 5) , qu ia r it , co n s id e r e t, quia « Qui manducat e t b ib it in dign e, in
nulli ( 14 ) alteri gratiam concessit Deus. Sa ccrd o le s v ero , sive »jud icium sibi e rit.» Id e o , u t a it A p o s to lu s , « Inter nos
b o n i , sive ma li s in t , acqualiter p e r v e rb a potestativa b e - » multi infirmi e t im b e cille sd o rm iu n t’ » in d amnationemor-
nedictionis , panem in corpus Domini possunt con se crare, t is , qu i ad hoc sacramentum indigne ac c e sse ru n t, quorum
l i
Vi, 54. — 2 Ib id . 5 1. — 3 Cor. x 19. — 5 Mallh. : * 7-ag. ‘A fV Ibid. 28. — 8
(1) Cod. ut liberam dimitiere in aliqua lege. — (2) Cod. carnes, pro
qua voce legendum forte antea, nisi legas cujus tamen nunquam carnes.—
” (3) Cod .usura.— (4) Id. ubi. — (5) Id. nihilominus. — (6) Deest quod
in cod. — (7) Cod. modus isle. — (8) Id. fiendtim.— , [9) Id. quare. —
(10) Cod. bibetis. — (11) Deest quod in cod.; forte legendum se pro eum.
— (ta) Cod. sumere dum. — (x3) Hic una deesse videtur linea, nempe
corpus et sanguinem Christi suscipimtis. ‘— ( 14) Cod. nuUis.— '( i 5) U .
male omni non.— (16) Id. quia licet.— (»7) Id. sed quia. — fi8) Nempe
peccatorum , nisi legas jacinorum. — (19) Cod. i t si. — (ao) Id, dicere.
— (a i) Id. renddendi f si posses. —*
I
etiam mortem e t dämtiätionein in p r a s e n li vita stiper talcs
( i ) advenisse jam c e rn im u s , dum febribus e t aliis multis
necessitalibus puniun tur.
V I I . I ta q u o , fr a t r e s , pa cem h a b e am u s , u t .(»-) corda
nostra ab omni ma lo m u n d a n le s , secu re a c c ede re possi-
mus ad corpus C hris ti e t sanguinem. Ita q u e , fralres m e i,
cum ad umtatem custodiendam voluorit (3) Dominus corpus
suum assumi e t p a r lic ip a r i a n o b is , si aliquis a p a c e e t
unita le discedat pe r iram , v e l d iscord iam , v el o dium , non
digne a ccipiet corpus D om in i, ne c participatione ejus po-
te r it cum Christo uniri. S icu t enim cha ritatis v in cu lum
plures u n i t , ita discordia et o d ium , quod unum e st di*
v id it. V id e tc ig i tu r , fr a t re s , ne veujenum discordia; inter
vos odium g c n c r e t , et ne d ulcedinem ch a rita lis in v ob is
corrumpat. R e spirile cap ut n o s trum , respicite causam
red em p tio n s nostra;. E x sola enim d ilectione salvav it nos
Christus. «Deus enim qui dives e st p e r omnia propter ni-
»iniam ch a r ita lem , qua d ilex it n o s , cum essemus mo r tà i
» p e c ca tis , v iv ificav it n o s ; gratia e n im e ju s sa lva ti sumus1 .»
Itaque « Cum in im ici e s semu s , sumus re co n c ilia li D e c k e r
»mortem e ju s 2. Majorem hanc d ilectionem nemo h a b e t ,
»u t animam suam ponat quis pro amicis su is 3; »e t tamen
Christus majorem h a b u it, quia (4 ) cum adhuc infirmi essemus
, reconcilia ti sumus Deo per mortem e ju s , e t s ic pro
impiis tempore (5) mo rluus est. Hanc dilectionem nemo
alius h a b e t, u t pro inimicis mo riatur. Q u is enim fidclium
audet pro bono aliquid mali p a li? quis sponle hod ie in imico
pa rc it ? quis alapara inimico non (6) p ra p a ra t ? quis
verburn injuriosum su slinet? quis d eb iloribus p a rc it ? quis
pro Christo hodie au d et? 0 fra t re s , u bi P a lria rch arum
cha rilas ? ubi hodie Prop he la rum reprehensionisa ssiduitas?
u b i Ap os lolo rum lab or e t mendicilas (7 )? u b i Ma rtyrum
av iditas? ubi Confessorum e t Virgin uin pe rsev eranlia et
longanimitas? u b i sanctarum Monacharum e t Viduarum
oralionum e t eleemosynarum firm ita s?N o n est hod ie pax
in terra nostra ; non est jam hodie in te rra qui b en e fa cial;
non est qu i pacem loq u a lu r cum proximo ; non est hod ie
in terra c h a r ila s , quoniam superabundavit iniquitas , imo
cha rilas multorum refrigerata e s t4. Q u id e rgo , fra t re s , fa-
c iem u s , si pacem e t dilectionem cum pro ximo non h a bu e-
rim u s ? Nam sine pa ce e t d ilec tion e beati esse non p o le r i-
m u s , d e e b e alo rum regnimi quis u nqu am in tra v it cum
odio.
V I I I . Qu od s i illu d, o p c c c a lo r , ob tin ere c u p is , semper
paèem habere m em en to , cum nil pa ce e t d ilectione pe r-
lec liu s . Haec e st ¡Ha summa v ir lus e t b e a titu d o , quam Angeli
cupiunt, quam S a n c ii affectant, quamdsemooesodiunt.
Haec est Paradisi p o r ta , s ca la v ir tu tnm , morum disciplina;
haec est Christianorum v ita , P a g an o rum qu ies , Judaeorum
expectatio ; hsec e st B ea lo rum so la tium , Médicorum salus,
Perfectorum refugium ; hasc e st Christi ma ter e t d octrin a,
ad quam semper Ap osto losinv itav it, ad quam d u lc ite r con -
d u x it , ad quam fortiter inflammavit in ccena hodierna die
solemniter c e le b ra ta , u t eorum animo fìrmius tanquam
testamentum manerct relinquens , exemplo e t dictis serni-
n an s , dicens : «Pacem relinqno vobis , pacem meam do
» v o b is , non quo modo m u n d u sd a l,e g o do vobis*. » Num-
quid non (8) saepe mundi pa x mala e s t , ssepe falsa e s t ,
scepe f id a e s t , ssepe “deceptib ilis e s t , e t non diu mansura ?
Hanc autem pacem vobis non relin quo , quoniam mea non
est ; sed illam vobis do e t assignp, et pro testamento relin-
q u o , qui« e xsu pe ra i omnem scnsuin. Ipsa e rgo p a x , fratres
m e i , cuslodiat corda vostra in Christo Jesu Domino nost
r o , qui cum Patre e t Spiri tu sanclo v iv it e t regnat in s£c-
cula saeculorum. Amen.
S E R M O X X X V .
In C o cn a Domini II.
E x B i l l . JEd.il., cod. \ y fo l. 1 8 , e clue t us hic sermo, po-
naturpost preeeedentem cum numero in Ccena Domini 111.
SYN O P S IS .
I. Christi humilitas lavali tis pedes Discipuloruin. II . Humi-
litas et Petri. 111. Sic pastores la v en tin subditis pedes corporis
et mentis; IV . Petrus v u lt abundantins la v a ti, ne partem
cum Christo perdat. V . Exhortatur Discipulos Christus ad cha-
ritatem et pacem.
I. « A n t e diem festum Paschae, sciens Jesus quia venit
»ejus h o r a , ut transeat e x ho c muiido ad Patrem , cum di-
»lexisset s u ò s , in finem (9) dilexit eos 6. » Discessurus
enim a Discipulis ad tem p u s , qu i remanebant in mund o,
ne tribula rentur ad in v icem , noe etiam d iv id e ren tu r , in
fine spe cialiter o stenditeis signutn a in o r is , ne eum propter
limorem relinquerent (10) animo. In v ita v iten im co s ad con-
cordiam in ter cm te ra , qua; est summa fideliutn v ictoria ,
p e r quam diabolus debella tur. Quibus in vita tis , « S u rg it a
»ccena et deposuit vestimenta su a , e t cum accepissct lin—
» teum,pra ccinxit s e : deinde mittens aquam in p elv im , ccc-
» pit lavare pedes Discipu lorum, » e t manus m u lie rum (sic),
u t ait sanctus Cyp rianu s m a r ty r , « e t e x te rg c rc lin tc o ,
»quo e ra t pra ccinclus7. » Quam humilitatein cum Petrus
v id c r c t , exclama vit coram illa multiludino Aposlolorum
e t Discipulorum , dicens : « T u milii lavas psdes* ? A b s i t ,
D om in e , non fict istud. Numquid non ( 1 1 ) tn Magister e t
ego Discipu lu s? numquid non e go malus e t tu b o n u s?
numquid non tu P a te r cu u c to rum , e t e go pauper piscatori1
numquid non tu dives e t ego p au per? numquid non tu sapiens
e t ego grossissimus v iro rum ? n umquid non tu David
fi liu s , e t ego Joannis Cromaui (12 ) piscaloris filius ? Cur
e r g o , Domine, vis mihi pédes la v a re ? tu Deus et ego homo,
tu Crea tor e t e go v ilis c r e a tu ra ; tu sedes super thronum
An ge lorum , e t ego miser sum con slilu tu s in terra .Tu ergo
mibi lavas pedes? tu palmo coelum e t terram cou c lu dis, et
e go tantum sine te ignoro remigare. Magister, tu e rgo mihi
lavas ped es? A b s it. «Domine, non lavabis mihi pedes in
» x te rn um 9. »Et tunc ccelo rumD eu s , an te ( i 5) piscalorem
semper genibus ile x is , serena e t jucunda fa cie in quam
desiderant A n g e lir e sp ic c r e , dixit : Petre, «Quod ego liicio,
» tu nescis modo ; scies autem postea .»N am bene Magiste
r postea P e tro e t ca;teris D isc ipu lis , postcìham corum
pedes la v i t , d ixit : « Sc itis quid fecerim v o b is ? E go Do-
» minus e t Magister la v i pedes y e s tro s , e t vos etiam debetis
»alter a llerius lavare pedes. E xèmplum enim dedi vobis ,
» ut e t vos similiter fa c ia lis 11. »
III. A ttend ere namque deb ent Pas to res , u t lav ent pedes
suorum su bd ito rum , non solum co rp o r is , sed etiam mentis
; ne v elu t in fe r ii et pu tridi Pastores cum ovibus in felerna
v ita sordescant. A t t e n d ile , o v o s , Ecclesiarum Pastores et
agnorum C hris ti ; e c c e ad perfectam suam humililatem et
dilectionem hodierna die singulos invitavit ; ne aliquis e x
vobis e rubescat fa c c r e , quod ipse cunclorum Magister fa-
c e re demonstravit. E t c e r te vilissimuni ( 1 4) hactenus vid equasi
vellet auclor dicere quorum reliquerept. — (x t) Deesl non in cod., júxla morelli, et sic dei'nceps. — '
(i) Quorum super tales, loculio dui
¿ r n im . - ( .) Cod. « . - (3) Id. r o /A - (4) U . p i - ( 5) C¡d) sio co.W “ (*SJ Cid'
F o r t ,L o . . . — (6) D e .a t. . . . i . «od. - |M C o d . mmSMtm. — - ( ‘ 4) Cod; ... «I.sqoc m u .