nôn habere immixtionis aliquid plümbi, qñia mrnl
præcedit de auro vel argentò dictum, et lepide satis ùd-
jicit sé credere talem sermóném scriptum fuisse a fabro;
ergo quotiescumque scrip tor aliquis metapnoram assumet
ex auro et plumbo, faber erìt ; quotiescumque ex nàvìbus
et mari, erìt nauta ; qüotiëscùmqtie a terræ cultura ,
agrìcola dicetùr, et sic de reliquìs. 0 Vere admirabilis
critica! Nec magis in j ’udicando aCutus apparebìt, cum
ineptiam vocet sententiam , qtia dicittir Maria nuilis
fascibus peccatorum fuisse ponderata , e t, maligne
indigitat typographicum mendum, quo vox jàcibus. po-
sita est pro fascibus, non præmittendo in hac voce manifestum
stampatori^ excidissc etrorem. De bac autem cogitatone
Mariam bajulasse Christum, qüin onus sentiret,
jam animadversum est illam ad pltirés àlios pertinere
doctores, nec ìndignam esse quæ ab Augustino fuerit
usurpata^ Sit ergo recta conclusione dèfinitum, ultimam
hujus sermonis partem jam alibi fuisse editam , sive in
Tractatu còntra quinqué hæreses, sive in nostro Sermone
IX, sed pfiorem partem plura continere nondum
edita , et quæ ütiliter a doctis sunt perlegenda.
Sermonem XVIII, qui in editioùe sancti Leonis legitur,
sicut in annotatone nostra explicatur, sed ad beatum
Doctorem a Quesnello et fratribus Ballerini minime per-
tinere declarator, ex duorum auctoritate codicum sancto
Augustno restituimus , nec ex eo potest subvert tanta
âuctoritas, quod grats asserì tur dicendi genus alienum esse
ab Augustiniano. Sancti hufus Docto ris lectione imbu-
tus citatam périodüm ab ejus gènere non discrepare af-
firmo , gratis ttegans quod a critico gratis asserì tur. Si
autem quseras cur editum jam apud sanct Leònis appen-
dicem hìc emiserimus, facile respondetur hoc factum esse
propter tres gravissímas ratones ; i® ut legentes simul in-
vèttiant, qüæ ad sanctum Augustinum possunt referri ;
2° quia cum nullibi appendices edamus-, iidem habeant
liunc sermonem, quem aliter nullibi in Collectone selecta
reperiretUr ; 3® qûîa multæ sunt variantes lectiones
quæ ad inferiorem pàginæ inarginem indigitantur, et ali-
cujus momenti viris antiquitatis am antibus videbuntur.
Sermo XIX non paraphrasis est sermonis dubii a p ? ,
sed tañtum unam eamdemque cogitationem exponit, modo
tamen diverso, quod sæpius occurritin vèris sancti Augustini
Serfflonibus. Senténtiæ ordinem narrationis seqùun-
tur, nec proinde possunt tanquam incobærentes stiggillari;
nam , hoc adfnisso, omnes sanctorum doctórum sermones,
qui varios Prophetarum aut Evangéli! textus evol-
vunt, deberent quasi eodetn incoherentiæ crimine laborantes
traduci. Sectiones 3 et 4 non éx sermone ad
Catechumenos conflatæ fuere, sed tantum de eódem
argumento tractant, ita ut cogìtationes aliquæ similes
sint, verba autem différant. Nec æquum foret abjudicare
nostro Dóctorí omnes sermones, in quíbus invectiva in
longutnextrac toe reperiuntur, cum sítnilia sæpius ba-
bean tur apud genuinos ejusdem sermones. Sic mihi librum
fortuito aperientí subito oceurrít hæc apostrophe ad Mariam
Mariani martyris rnatrem, quam cum Maria Christi
genitrice comparare gestit (i) : « 0 sancta et tu , Maria,
» impar quidem merito, sed par voto ! Felix et tu ! Pe-
» petit illa martyrUm Principem', pepéïisti lil PrinCÌpis
» martyrem \ peperit ilia testium Judicem, peperisti tu
» Judicis tes^m. Felix partus, fèlicìor affedus. Quand o
» peperisti gemuisti, quando amisiêti esultasti. Quid èst
» hoc, quando peperisti gemuisti, quando amisisti exul-
» tasti? Non frustra, iiisi qüiâ non amisisti. IJbi dolor
» nôü état, fides erat. Cârttalëni dòlòrem de còrde fides
* spìrìtualis exclüserat. Vidêhâs te flliiim non amittëfe ,
» sed præmitteré ì tòfani quod gaudehas, SèquivóléhaS. »
Si tale fragmentum apudìnédìtoslegeretur, quot et quanta
pronuntiarèntur ànathemàta ? qui vérbotUffi lustìs ! qüæ
püërilia exprohrarentur Vocuffi Cërtàmina ! inveCtivæ
longioréS diceréntUr ab Augustinoprorstis aliettæ; ettà-
men Augustìntimhahes, et totum ÀUgUstinuffl. Sed forte
brèvior est apostrophe ; lègas precor Séquetttia i «0 beati
¿'Martyres, Unde vòbis ista? Sciò VòbiSCòrdahtttóanà;
» unde vobis ista divina ? Ego dico, A Deo ; quis est qui
» dicat, A vobis? quis est qui vos male laudando ìnvi-
» deat vobis ? Nescio quis dicit a vobis hæc esse ? Res-
» póndete illi : In Dominò laildàbiltif unitati mèd.
» Nesrio quis dicit a vòbis hæc esse ? Respondete illi,
» si mites estis, respondete i In Dòtnitió latiddbi-
» tur. anima mea. Respondete et hoc in populo Dei:
» Audiànt mites et jucutiderìtur. Nesclò quis dicit a
» vobis hæc esse ? Respondete illi : JSonpòiesi fiòrdo
» accipet e quìdquam, nisi ddturn ei fuerit desti-
» p e r, etc. » Plüîâ qüæ SeqUiiniuf, et ètìdem modo
scripta sunt ex industria omino. Sed apostrophe est hoc,
non invectiva. Transi ad féliqua i « Quid, infidelis, sü-
» perbis ? LaudàS Martyìttm patiéntiaffl, quasi â se ipSis
» possent esse patientes ? Apostôlüffi potius düdi, gentium
» doctorem, non infidelium deceptorem. Certe in Marty-
» ribus patiéntiam proChriSto lattdas , et éàtn ipSis as-
» signas? Audi potius Apostolum Martyres alloqtrentem
» et còrdahumana sedantem. Audi, inquarti , dicentem,
» Quia vobis do natura est pro Christo. Audi pietatem
» exhortantem,nonadulationemfaHentem'.Vobis
» dohatumést. Bonatumest, audi, etc. » Audi et tu qui
nohis in omnibus adversaris, quod Augustinus ab in-
vectivis non prorsus abborruerit, prædpue cum iHa
rhetorices figura multufn sæpïUS Vàleat in dicendo , nec
in sputiorum mare sit in æteraum suhmergénda.
Sermonem XX ita deprimit critictis noster, Ut dam-
nato sine misericordia mitio, damnét severitis et fiuetó ,
exclamando ï Dignus miserò Sermone finis! Illum autem
legi et perlegi, nihilque inveni quod tatti iniquo possit
favere judicio. Fulcher admodum est file sermo, et in
cunctis Augustiniaüus. Si quæ insurrexere adversarii ocu-
lis difficultates, hoc inde aedidit, quod cupiditate abreptus
sæpius caliget, nec rerum sensum assegni prævaleat.
Primam sententiam velut ratione destitutam exagitat,
quæ ita plana est t ut Vél puer in latino nóvitìus hanc
facillime Ìntelligat. << Jejunia, fnquit orator, ita Deo grata
#.sunt, ut exigat ista propitius, exigat et iratus. » Nescio
quid loquitur de antropomorphismo adversarius ' ejus
doctrina ohruor ; ejus dicendi et cogitandi modus meam
(i) Serm, cc»xxxiv, a, a.
intelligèntiam nimittm superai. Sed oratorem perfecteìn- clarum et evidettS? — Sed legitur •,« Nemo tristetur,
telligó dicentem, Deum ita gfata habere jejunia , utilla » si bortatur (passive! ) antequam perdei temporg quam
exigat propitius, a justis Videlicet, quós diligit ‘ exigat » dignitatem,; » unde addis, Hoc piane barbarumetsen.
et iratus, nempe a peCcatoribus, qUds àliter avérsatur. tenda contòrtissima. Sed cur indigna perfidia utens toU
Quid sibi Vult insimplicissima phrasi affectatus græcismusj lis vocem necessaria«!? Non ergo postbæc verba vidisti
doctiorqüe tintròpohiorphismuSl Sed torhdus fe*- hanc particUlam (Sic) ? Anita parum versaris in veterum
bfis ardor, iuquiS, quæ barbaries ? Adi Plittium , adi et éditionibus ut ejus sensum nesòias? Nònne inde indigita—
Virgilium, videbisqùe Utrùm bæC Sini bàrbare dieta; tur codicem essë mancum et dèficCre ?Vox hortaturpas*
Quid significai vox tomdtiS ? qui torret, qui urit. Ergo sive ! et unde scis earn esse passive assumptam, cum fotte
tton Urit, non torrèt corpus febris? Ergo barbare loque- ne legenda quidem sit VOX hortdtür? Sincerus sis et non
batur Virgilius, .cum-diceret torridùs amnis, id èst, calumniosus ; defectuosutìl locUìn argue, non barbanti».
UthniS qùi iòrret ei uHt. — Sed dicit se prirriiiiis de Hìc vero atrocior calumnià ; hKresis ptopagatores esse
baptismo loqui, cUm jam locutüs fuerit de jéjüniis. Mibi incUsaraur. Et quare ? quia dltitur : « Vitam si velit non
Còndonatum vélis, oro ; si , qüæ aüdaCter profers, àu- » mutare (bìc virgulam posuisti qiìà sedalo ctim codice
dactèr àbnegem. Non mâgis locutüs èst dé jejtihio quam abstinUimus , et ex qua èensirm tuum vis astruere ; cur
dè misericordia et de baptismò ; de tribus generatim dié- iextum falsum pïoponis ?) « Vitam si vefifc non mutare in
serit ; ' oratòria more sermonis argümentum indigitantis, » plenitudine millium anüorum ( Scripsisti anonrum, et
èt déinde varias distinctasqueratiocittii partesaggredienà, si vefiem par pari referre, dicerem,ImO et ahnorum; sed
â baptismò incipit, de qUóprimitus Vült disserere; hinc vir doctus mendum scit exdtisârè’î Cut autem vifgttlam
ad jèjunium transit} sola remanet misericordia, de qua post annórum positatti perfide sUStulisti ? ) « merebi*ur
nihil bàbetur, quia sérmónon èst integer, Ut manifèste gaudere sinè fine , etc. » Hinc exclamas : Audisti ^ne
appàret ex éó quod CottdlUsioné Careàt. Hinc omnes ob- al,itid ? 'chiliasta loquitur, In plenitudine millium an-
jéctidttes ex éó nascuntur qüod criticUs vèl tton itttelligit, » norum ! » Sed caveas, precor ; contraffatti asseritur ;
Vel tttìn vult intëÜigere. Duo sunt insüper qüæ nóbisop- nam sensus èst : Hic gaudebit Siné fine qtti non voluerit
pònit, sed frustra, Ctim de iis explicàtio dettir in notis , mutare Vitàm, nempe æterüam, Cum illa plenitudine
qtias Sane non digttatus est legere àdVérsàHUs. millium anùorüm, quæ âb hæreticis fuit COnficta. Ve-
SeqtiUnttir quindècim sermones de Paseba, de quibùs rum èst qUòdlégèndum Videtétur plènittidinetn prò ple-
bòtt Sapientissime d principiò òbservdt, quod ibi non nìtudlné, quod faciliime corïigi pOsSét, cum sæpius in
fiat semper dé bàptizatis cpmmemófàtio. Ergo omnis hoc errent codices, quia, si nesdis, ti hi sciendum est
Sermo dé PasCha ubi non mentiò fit dè baptizatis, ad litteram ài non âlitér indicàri quam pròductìone quadam
sanctum AùgUstinum non pèrtinet. Hanc cònclusionem inaltumultimævocaliS;etideô posûimusposthæcverba
admittat qui vòluérìt ; egó prorsus illi COUtradicO, turn Fatale (Sic), qUòd te ferit, et falsàS tua« diatribas pror-
quiâ, cum-sæpius verba faceret Augustinus in hebdomada sus dejicit. Nihil ergo in hujus sermonis- critica depre-
Paschæ , aliquâhdo potuiï âbstinérë ab istó argumehto, henditur, nisi error et perfìdiài(i)i. ■
tuffl quia fòrte itìtegri non semper pèrvènère àd nos beati Atìathematizatur Sermo XXII ; misetHmits est ; Au-
DòctoriS Sei-hióttéS , tutti quia in SértttònibdS gèttiiinis ha- gustino répugnât. Et quare ,.quæso? quia legi tur apos-
bitiéin tempore Paschæ, plures Sunt in quihus nulla fit trophe et invectiva Contra Judseos; Sed vidisti süperius
menilo-de Baptizatis, ut videreestinviginti novem ser- femiliarissimam esse Augustitìo-Ìpostrophen, et absur-
monihus, -qui in 'his diebus fueruht pronuntiati. dum esse hanc tam potentem figuram solis spuriórum
Nunc autem ,'u t ad singula capita deveniamus, Ser- fabnòamibus trìbuere;— Quareiterutn? quia dicitur Ju-
ittòXXI arguittìr tànqUam declam&toris, imo apèrti hære- dæos cantare in Psalmo tertio laudes Dei, et inhOcPsalmo
tici opus. Exordium tamen non videbitur abjiciéttdUrti illi noti videré unum Deum in Trinitaté, id est, unum et tti-
qui hoc attente Voluerit perlegere.Gravior autem exprohra- num Deum. Sed quid hìc absurdum sit prorsus hott pexs-
tio ad^Versartiysi italieiscreditur, in eò consistât quod dixe- picio ; certum est enim Judæos non claram liabuisse
rit altare Dominipretiosum; sed nescio utrum Augusti- sanctæTrinitatisnotitiam.— Quare rnrsus? quia barbare
niano ingenio repugnet vocare pretiosum hoc altare , in dicitur\?i^/i«ÌMm et in vano. Cur autem vox signatura
quo pretiosum corpus Ghristi offertur. Ita autem in mi- ut barbara repudiaretur, cum iegatur apud Suetóniutó ?
nimiS vult esse infensus, qui nos persequitur, ut exinde cur non posset in stylo Augustiniano, id eSt, niinus puto
velit sermonem rejicere, quod una sit sententia quæ in- ac jam deficiente, scribi in vano pro f lustra ? Non ergo
cipit a particula àt. Crimen sane, quod nullo modo<pos- legisti in Psalmis, quos quotidiè recitamus, bæcverba :
sit oondonari ! Si particula at sensui contraria videretUr, Qui non acçepit in vano atiimanisuam (2)?.— Quare
alius non absque ratione diceret, scriptum esse at pro et; denique ? quia passive infanti tribuitur vox imprcegnwi,
sed hoc minime necessarium est. Legitur at, et bene legi- non matri. Duramesse hanc vocem fateor,sed méndtimhìc
tur ; criticus autem, ibi velut et alibi, non .intellexit ora- suspicari maluerim in scrip tore, quam in oratore, cum
toris cogitationem. Mortui, inquit, jucundati sunt, ga- aliunde in omnibùs concordet sermo, cum Augustini inge-
visi sunt et renati ; at gaudii causa diversa est ; illi læ- nio. Nec miraris, si sæpius menda scriptorihus attribüam,
tantur de nova vita, isti de gratia recuperata; Quid magis cum hìc omnes qui codicum edition! studuerun t, easdem
(1) yidesis Var. ad calcem-volum. — (a) Psal, u u i , 4,