A m ic e ; adirne vanam securilaten t ; in tu e r cq u id in his H ieronymus ,
q u id Amb ro sius, quid A ugustinus, qu id senserit b catus G reg o r iu s,
lllis c r ed e q u i Apo sto lura scqu cnte s, «Radieom omnium malorum,
»cupiditatem («)». osso p ccuniarum d ix o ru n t , non div itcs ac cu san -
tes , sed appetitus divitiarum condemnantes. V e r a cnim est S c r ip t
u r e sententia S p irito Dei p ro la ta , qua d ic itu r : «Nihil e st in iq u iu s ,
» qUam amare pecuniam (6).» Quod co n tr a , b catu s Apo stolus dilcc-
tum apostolum admonet d icens : « D iv i tibus-hujus s e c o li p r e c ip e
» non sublimo sapere, noo spe ra re in in c e rto div itiarum, sod in D eo
» v iv o , q u i p re s ta t nobis omnia abu nd anter ad fruendum ; b cnefa-
» c e r e , divites fieri in opcribus bonis, fac ile t rib u ere , communicaro,
» thésauriza ro sibi fundamentura bonum in futurum; u t apprehen-
» dant veram vitam (c)< » .
X I I I . E g o autem u t cceptum e x t irp an d e cu p id ita tis non re fu -
giam laborcm, e c c e , C upidi, m ultum qiìalib et a r te aoquisistis, m u ltimi
quo lib ct ingenio c o a c e r v a s t i. Sed numquid Salomon! v o s a d -
e q u a r i potuistis? Quid nunc ille possidet in iis in qu ib u s laboravit?
Numquid non ille d ix it : a To tum qu od lab o r a v i, v anitas fu it. » Ipse
enim a it :« M agnificavi op e ra mea ; e d i f i c a v i m ihi d om o s; piantavi
» v inc a s ; feci b o r to s e t poma ria, et consepi ca cu n c t i g en eris a rb o -
» ribus ; cx tru x i mihi piscinas aquarum, u t ir r ig a r cn t sylvam ligno -
» rum germinantium ; possedi serv o s ; ancillas multas, multamque
» fnmili a tu habui : armcnta qu oqu e e t magnos ovium g r e g e s ultra
» omncs q u i fu e ru n ta n te m e in Jeru sa lem . Co a c e rv a v i mihi argen-
» turne t au rum ,c t sulistantias regum ac p ro vinciarum ; fe c i m ihi can-
» tores, e t cantatrice s c t delicias filiorum hominum ; s cyplios e t u r-
» ccos in ministcrium ad vina fundenda ; e t suporgressus sum opibus
>i omncs qui fu e ru n t an te m e in J e ru sa lem ; e t om n ia q u e d cs id e ra-
» vo ru nt o cu li m ei non n e g av i c is, ne c pro bibu i co rm eum quod omni
» vo lu pta te fru e r e tu r e t o b le c ta r c ts e in illis q u e p a ra v e ra t, e t hano
» ratu ssump ar tem m c am ,s i u te re r lab o re m e o ; cum q u e m e vortis-
» sem ad universa ope ra q u e fe c e ra t manus m e a , o t ad lab o re s in
» quibus frustra sudav cram, v id i in omnibus vapitatem e t afflictio-
» nem animi, e t nihil permanere sub sole (d)'. »Q u id itaquo hac vani-
tate pejus, quam ib i hominem to to mentis desiderio v e lie divitias
co n g r e g a r e , u b ie um non lic e t in perpetuimi; co n g re g a re? Quos
co n tra D ominus admonet dicens : «T h esau rizatc v o b is tbesauros in
» cc clo, ubi n e c airu go , n e c tinea dcm o litu r, e t u b i fures n on effo-
» u iu n t , nec fu rantu r (e). »
X I V . Quid etiam infelicius pene cunctam mundi fe lic itatem ac-
q u ir e r c , e t in punctum ad infcrna d is c en d e re ? Ta lium demcutiam
beatus Jo b conqu ircndo r ed a rg u it dicens : « Q u are impii prospe-
» ran tu r , con fo rta liquo sunt d iv itiis ; semen eo rum permanet co-
» ram eis , propinquorum tu rb a et nopotum in conspectu eorum ;
» domus co rum secur® sunt e t p a c a n e , e t non e st v irg a Dei
» super illo s? B o s éorum co n c epii e t non a b o r tiv it ; v a c c a peperit
» c t non est p riv a ta foelu su o ; e g red iu n tu r quas i g reg e s p arvuli
» co rum , e xultant Iusibus, tcnent tympanum c t cytharam-, c t gau-
» dont in sonitu. organi ; d ucun t in bonis dies suos, e t in punctum
» ad infornimi descendunt (f).» H inc Dominus in Ev angelio*, h®re-
ditatem div ide re cupientibus , ut ab omni cu p id ita tc c a v e r en t, ait
diiobus fratribus : tt Hominis cujusdam div itis ob eres fructus a g e r
» attu lit, et cog itaba t intra s e dicens : Q u id fa c iam , qu od non ha-
» b eo qu o co n g re g em fru c tu s m eos? o t d ix it : H o c faciam; destruam
» horrca mea, e t majora faciam, e t iljje con greg ai® omnia, qu®
» nata sunt milii, c t bona mea, e t dicam animai mese : Anim a, habes
». multa bona posita in annos plurimos ; r e q u ie s c e , com e d e , b ib e ,
» e t epu la rc . D ix it autem illi Deus : S lu ltc , h a c n o c te r ep e tu n t an i -
» mam tuam a le ; qu® parasti, cujus erun t (g)ì »
X Y . Quid qu oqu e dementius quam» in acquisitione ctiam totius
mundi k e ta r i, e t unius an im a in perd itionem in co r r e r e ? Undo c t
Dominus in E v an ge lio d ic it : a Quid p ro des t homini si universum
» mundum lu c r e tu r , e t anim® su® d etrimentum p a t ia tu r (A) ? » E t
rursum : « Quam dab it homo commutalionem p ro anima su a (*) ?»
T u a u tem , o Baby lonis in cend ium, animam tuam terrenis vendi-
tans , pauperi d ieis : D a , da h oc a u t il lu d , q u ia si nunc d a re nolue-
r i s , gaudebis postea si dare potuc ris ; ren iten tique crimen impin-
g is . Sic repugnantem vinculis astri ng is , v e rb c r a s c t csedis, e t s i c 3
quoque p acto ad rem desideratum p erting is. Haec insatiabilis lues.
E c c e quantum con cu p is ti, fo rte tantum acquisisti ; puto quia sommino
viilisti ;non est veru ni qu od v id is t i; non e st tunm qu od posse-
dis ti, q uia s icu t in hunc mundum veniens nihil d e fer s ,s ic n e cred iens
d e mundo aliquid to lles . P auli vox 4 te c o n v cn it : «Nihil intulimus in
» h u nc mundum, sed n e c au fe r re q u id possemus (j). » Job quoque
s im ilite r : « N udus egressus sum de utero ma tris me®, c t nudus
» r e v e r ta r illue (A). » H inc idem de q uolib ol opulento ad futura
p ro spic iente d ic it : « Div e s, cum dormioritr nihil a u fe r c t ; aperiet
» o culos suoS e t nihil in veniet ; appreliendet eum, quasi a q u a , ino-
» p ia ;n o c t c opprimc t eum tempestas; to llet eum ventus urens et
» v c lu t tu rb o rapiòt eum d e loco<,suo (/). » H inc p e r Psalmistam
dic itu r : « Dormiertint somnum suum, e t nihil invene runt omncs
» v ir i divitiarum in manibus suis (m). » E t rursum : «N o timueris,
» cum dives factus fucrit h om o , e t cum multiplicata fuerit gloria
» q jus, quoniam non sume t omnia, ncque slmul descendot cum
» co g lo ria domus e jus (w).» Unde prtemiserat: «R elinquct alienis
» div itias suas ; sepulcra eo rum domus illorum in a te rn um (o). »
X Y I . C u r itaq u o , o in felices, non attenditis quod habetis, quod
c s tis , qu od post mo dicum fu tu ri cstis? H o c co r te qu od tempo ralitor
h ab etis n on est v o st rum , quia v o x Y c r i ta tis est dio cntis : « S i in
» alieno fideles non e stis , q u o d v es trum ost quia dab it vob is (p )? »
Q u id autem c s t is ? si soUiciti attenditis, v ap o rem , v en tum e t um -
b ram v o s in v en ie t isjq u ia J a cobu s d ix it : «Qu® enim e st v ita vestra ?
» v a p o r est a d mo dicum p aren s (q). » Jo b qu oqu e p ro se q u itu r :
« Memento quia v en tu s est v ita mea (r). » B a lda th etiam o c o u r r i t ,
vernqu e sententia d ic it : « Ignoramus quoniam s icu t umb ra dies
» no s tri sunt su pe r te fr am («).»Hinc p e r Psalmistam d ic itu r :« Dies
» mei s icu t um b ra , d e c lin a v eru n t (t); » atque d e qu o lib e t impio
sententiam pro ferens idem Psa lmista ait : « V id i impium super-
» e xaita tum e t e lev atum super cèd ro s L ib ani ; trans iv i e t e c c e non
» e ra t ; qurosivi eum e t non est inventus lo cu s ejus (u). » H inc sup
ra memorato® J o b lo q u itu r dicens : « Homo cum mo rtuus fu e rit
» e t nuda tus, u b i qureso e s t (v )? » Q u id v e ro po st modicum fu tu ri
s it is , mo rtuorum o s s a , e t cinis in sepnlcris demonstravit. Y a d c
itaq u e , o D ives, ad monumenta re g um e t div itum , e t ib i te in spic e;
ibi gloriam tem po ra lem , quam ipsi amav erun t, quamque tu anxius
e x e q u e r is , in qu ire . N um quid non tib i v id e tu r non quidem v e r b is ,
sed exemplis homo mo rtuus loqui d e sepulcro : Quod tu es ego
fu i; quod e g o sum , tu qu oqu e post modicum fu tu ru s e s. E g o
enim quondam opulentus e t pingu is, post lascivicntes e t innumeras
hujus vit® vo luptates ad mo rtem ca rn is p e r v e n i, post mo rtem c a r -
nis in v erm es , p o st v erm es in p u lve rem red a c tu s sum. U bi nun c est
superbia v it®? ubi illecebr® a c vo lu ptate s v it io rum ? ubi bland iena
uxo ris affectus? u b i increscens filiorum p ro fe c tu s ? ubi obedions fa-
m ulò rum ap p aratu s? u b i annuatim ccdons® a g ro rum , vinearum
nemorumquo r ed d itu s? u b i thesaurorum gravissimum p ondus? ubi
vestium d iv e r so s chemate, a u ro , gemmis a c ma rga ritis fulgcns o r -
natus? u b i, inquam, h « c omnia 6unt? À tten d is n imirum, nisi c®cus
es, quia rnecum jam non sunt.
X V I I . Utinam au tem e t illius, cu ju s cx emplum talia quodam
mo do cIam at,o t v es tra , quibus talia clamat,h®c sola damnatio e ss et ,
c t non potius fctcrnum subsequens to rmentimi. A u d ite qu® sit implo
rimi hab itatio; qu® sit, post hujus vit® e xcessum, reprob orum
damnatio. D e illo rum namqu e sempiterna mansione scriptum e st :
« Con ve r tentu r torrente s e jus in p ic em , e t humus ejus ili p icem ar-
» d entem ; no c te e t d ie non c x lin gu e tu r in sempiternum; ascendct
» fumus ejus a gen cration e in generationem (a). » A d b anc tcrram
im p io rum , ad hanc reprob o rum damnationem ante adventum Me-
diatoris n o s t r i, etsi nequaquam eorum poena p lc c te n d i, illi otiam
post mo rtem descendebant, q u i in h a c v ita p ie viv ebant. Undo b eatus
quoque Jo bsu p plican s d ic it : «D imittc m e u t p iangam paululum,
» antequam vadam ad tcr ram tenebrosam, e t opertam m o rtis calig i-
» ne , terram miseri® o t ten eb ra rum , ubi umb ra mortis,' e t nullus
» o rd o , sed sempitemus h o rro r inhabitat (y ) .»D e h ac ma lorum lia-
bitatione p e r Isaiam dic itu r : « D ila tav it iniernus animam suam, et
» ap e ru ito s suum absque ullo term in o , e t desccndent fortes e jus et
» populus ejus, e t sublimes g loriosique ejus ad oum(s).» D e hac in Apo -
ca lypsi A n g e lu s a it : « Infernus e t mo rs missi sunt in s ta gnum ignis ;
» h®c e s t mo rs secunda ; e t qui non inventus e s t in lib ro vit® scrip tu s ,
» missus e st in s ta gnum ignis (ao).» D e hac quoque D eu s in Ev an g e - .
Ho d ic it : a M ittitc eum in tcnebras exteriores ; ib i e rit fle tu s e t s tri-
» d o r dentium (bb).r> H anc c e r te habitationem non solum impiorum
anim®, veruirtetiam qui corum co rpo ra d ilanienUmmortalc s v ermes
h n red ita bu n t, sacra S cr ip tu ra attestante, qu® a it : « Dominus om-
» nipo tens v in d ica v it in e is ; in d ie ju d ic ii visi lavi t c o s ; dabit enim
» ignem e t v c rm e s in ca rn e eo rum , u t u r an tu r e t sentiant usque
»• in s empiternum (cc). » E t rur6um : « V e rm is eo rum non m o ritu r ,
» c t ignis eorum non e x t in gu e tu r , e t e ru n t u squ e ad satietatem v i-
» sipnis omni ca rn i (dd).» P a v e te , mise ri, torrentem in p i c c ,q u ia
subito r a p it , c t eos quos rap u er it ad ambulandum lib e ro s gressus hab
e r e minime p erm itlit. P a v e te bumum sulfu ris, q u ia intolerab ilem
(") « Tim. v i, io . ■ (A) Eccli. x , io . — ( e ) i Tim. v i , 1 7 ,1 8 . — (d) E c c le .n , 4 , 19. — (e) Mattli. v i , 99 . — ( f ) Jo b . x it , 7 , i 3 . — <g)Luc.
x ii, 1 6 , 90. — (li) Matth. x v i, 2 6 . — I l Ibid. — ( 7 ) 1 Tim. v i , 7 . — (A) Jo b . 1 , 1 1 .— (Z)Id. x x v u , 1 9 , 21. — (m>Psal. lx x y , 6 . — (n) Id.
XLviu, i7 , 18. -r- (q) Ibid. io. — (p) Lue. x v i, la . — (q) -Jacob, i v , 14 . — (r) J o b . vii, 7. — (1) Id . v ili, 9. -r- (t) Piai, cu, 12. — (u) Id.
x x x v i, 35, 36. — ( v )J o b . x iv , 10. — (x) Isal. x x x iv , 9 , 10. — (/¡'Job. x, 10, 2 2 . — (z) Isai. v , 14. — (ad) Apoc. x x , 1 4 , i5. — (bb) Mattli.
xxii, 18. T - (cc) Judith, xvi, 20, 2 i. — (dd) Isal. lx v i, 24.
1 Vide Scrm. c v n , n. 5. — * Cod. male qui. — 3 Fo rte et hoc quoque tegrum. — 5 Cod. male animam discedens.
pacto. — 4 Vide Serm. xx xix, n. 2 ; Scrm. lx i , n. 9 , et Scrm. clxxvii infeetorem
oxlialat. P e r ti mescite terram in p icem ar-dentem, quia
quos'suscipit » e x u r its im u l e t compeditos red d it.F o rm id a tc terram
miseri®,- quia omnis indigenti» ibi e rit . P ertimescitè o sinfe rni absque
ullo termino p a tefa c tum , quia c ru d e liter atque insa ti abili ter cuuc-
tos d e vorans, nec s a tu ra li, nec,S u ffic it, d ic ere no v it. F u g ite stagnum
ignis; q u ia quos su scip it, demergit, nccat e t u r it . Cá ve te .tenebras
e xteriores, quia n u llum ad eas lumen a c c e d it/E v a d e r e cu ra te flc-
turn e t «tridorem d e n t ium , quibus finis nunquam ad c rit. Timete
v crmes immo rtales, quia in m anducandum carnes v es t ra s nu lla cis
satietas e r i t , e t cum to t a c t an ta - jo b is in ®temimi adh®seriut
tormenta, nunquam e rit avariti® om nium q u en lte rio r e xercitatio.
X V I I I . Unde e t p e r Jacobum vob is d ic itu r : « A g i t e n u n c , dis
i v ite s , p lora to ululantes ìn m iseriis qu® ad v ene ru n t v o b is ; div iti«
» vestrro putrefaet® s u n t ; vestimenta v es tra a tineis comesta sunt :
» aurum e ta rg e n tum v e s t rum ® ruginavi t, ¡et « r u g o eorum in testi—
» monium vob is e r i t , e t manducabit carnes v es tra s, s icu t ignis (a). »
Vobismetipsis ìta q u e consukmtes reco rd am m i, qu®sumus, talia re co
rdan te s , n e incidatis in talia, e t q u i non solum digitum unum in
ignem a d modicum ten e r e , verumetiam famem e t s itim , frigo rem
v o i nuditatem to le ra re refu g itis, to t a c tanta,, qu® pr®misimus, in
p erpetuum su s t iu e r e , v e em en t is s im e p av en te s , fo rmidate. S ed nec
diei ju d ic ii expectatio forraidabilis a m emoria v es tra rec ed a t, si quo-
q u o m odo, donante Domino Je su Ch ris to , ab amore pr®sentis s®culi
intentio v e s t ra semel se d i lu n g a i . D e ilio etenim die scriptum in
P ro ph e ta legimus : « J u x ta est d iés D om ini, ju x ta e t v e lo x nimis :
» v o x d le j Domini tunara, trib u lab itu r ib i fo r tis ; dies ir®, dies illa,
» d ies tribulàtionis e t angusti®, dies calamitatis e t miseri®, dies te -
». n eb rarum e t caHginis, die s nebul® e t turbinis, dies tub® e t clango-
» r is (6). »D e ilio p e r P et rum dic itu r : « A d v e n ie t d ies Domini s icu t
» fur, in quo cpèli magno impctu trans iènt, elementa v e ro a ca lo re
» . solvcntur (c).» H in c Psalmista ait : « Ignis in conspectu ejus ar.de-
a b it. e t in c ir cù itu ejus tempestas valida (d).»- H in c P roph e ta ex
perspna Judiéis postri loquens : « E x p e c ta m e, d ic it Dominus, in die
». .r,es.urrectipnis me® in futurum, quia judicium meum u t congre-
». g em gèntes e t co lìig am r e g n a , e t eifundam super eos indignatio-
» nem m eam, Òmnem ir am furo r is mei ; in ign e z e li m ei de vo rabitur
», oiqni? te r ra (a ) ;» E c c e enim ira , tribulatiò e t angustia, ca lamita-
tes , miseria , tcnebr® et c a lig o , nebula e t tu rb o , tuba e t c la n g o r ,
ig n i s .elementa, còhsumens, tempestas*v a lid a enneta devastans, ira
Judíela intolerabìlis, fu r o r importabilis.
X I X . E t quis p c c c a to r talia non p ertimesca t, si P aulus , Sanc to -
rum labores e t y ir tu te s e xuperans, talia fo rmid at? Ip se ille time-
bundus clamat : « T e r r ib ilis qu®dam expec ta tio ju d ic i i, e t ignis
» ®mulatio, quffl consumptura est adversarios ; horrendum e s t in -
» c id c r c in manus D e i v iv entis ( f ) . » Ib i c è r te a d v in d ic tam malo-
rum innumerabilis apparebit multitudo A n g elo rum , e t coelis ac
.te r ris àrdentibus, D omino quoque atque ApoStolis sedentibus, s ep a -
bunt malos de medio ju s to ru in ; e t quodam m odo z izaniam a t r itico
sep a ran te s , a lligabunt fascículos ad comburendum ; dum pares p ar
ib u s ,id e st, av aro s cum avaris, ádulteros cum ádulteris, homicidas
cum h omicidis, (ornicatores cum fomica toribus , fures cum furibus,
rapto res cùm raptó ribus, mendaces cum mendacibus, perjuros
cum p erju ris, v o ra ce s cum vo racib u s, ebrioso s cum ebribsis, elato s
cum elatis, superbos cum superbis aptav erint atque conjunxerint,
u t p a r i b i s i t manens supplicium, qu o rum in hac v ita p a r e x t it it
con ve rsa tio . S ed n e c ullus e rit u lt ra red itu s ad ven iam, quia
« Ib u n t in supplicium ® temum (g) ; » n e c pre cibu s iram Judiéis ad
misericordiam aliquis in fle c te t , quia « Omnib u s secundum op e ra
» sua red d e t (A) ; » e t quidem p re c e s m u lt ip lic a b u n t , e t ejulantes
miseri ciamabunt : « Domine, aperi nobis ; » e t tarnen ab intus ilHs res -
p ond eb itu r: «Am en d ico vob is , nescio v o s , q u i e st is ;d is c ed ite a me
» opera rii iniquitatis ; ibi e r i t fletus e t str id o r dentium (*). »
X X . D ic en t fortasse tales, p ro qnibus talia e x divinis eloquiis p ro-
ferimus : E c c e ter ru is ti no s , e t jam pone decumbimiis desperatione.
S i htec ita so h ab en t, « Quis nostrum salv ab itur ( j ) ? » Q u id a g endum
e s t nobis? Respondeo non meis, sed D omini verb is : « In t ra te
» p e r angustam p o r tam , quia lata p o r ta e t spatiosa via est qu®
» d u c lt a d perditionem, e t multi sunt q u i in tran t per earn. Quam
» angusta porta e t a r c ta v ia e st qu® du cit ad v itam , et pauci sunt,
n q u i inveniunt eam (A) ! » A t , inquiunt, a r c ta v ia c t angusta p o r ta
illis proponìtur, q u i sa cu lum d erelinquunt, q u i « domos, agros, u xo -
» res , iilios(/), » servos atque ancillas, e t omnia qu® terreni affectus
su nt sfficularìs abdicant *, u t e ip la c e a n t ,« c u i seseprob averunt (»»).»
V c rum qu od d ic itis ; sed e t vob is ju x ta mo dulum orilinis vostri, secundum
v ire s mensur® vestr®, a r c ta v ia e t angustp objicitur : quia
duas Dominus tantum portas, a c duas vias proposuit ; p er latam
portam e t spatiosam v iam multos dixit tendere ad, p erd itio n em ,
p e r angustam portam e t a r ctam viam paúcos intrare ad v ita te . Nec
tertiam p o r ta si, nec torti ani viam o stendit; qu®rito v o s tertiam,
sicu b i rinvenire potestis> e t ambulate atque intrate per eam. Sed
nolite vos fallere ; non e st amplios ;n o n superest alia ad v itate int
ra re p er cam. A r c ta illa v ia e t angusta p o r ta , saecularibus viris e st :
A lien a non concu piso ere , pon fa r to , non frau d e , non mendacio non
p er ju rio , s o n falso testimonio, non pr®mio v e l q ualibet salutatione
p ra r ip e ro , e tp ro p riis laboribus a c justis redditibus contcntum esse;
non plus quam unius anim® e xigit indigentia con gre g are ; nullos
nisi propri® uxoris concubiti® m is c e r e , a p ro pria etiam u x o re illi-
c itis temporibus abstinere », in dicium quoque Quadragesim® dicrum
jc junium iiiibatum ob serv a re : spcctaculis mundi postpositis, Ec -
ciesiffi fiminibus insistere ; sumptus eleomosinarum non ad v o lu p -
tatom, sed ad necessitatem carnis p e r c ip e re ; e t superTi®c omnia
p ro quotidianis ac minutisex ce ss ibus , v e l etiam grav ioribus p cc-
ca tis elcemosinari® largitati deditnte esse.
X X I . Qu® p ro cu l dubio iis qui terrena possident eminentior
v ir tu s specialisque delictorum abolitio e s t , si tamen p ec ca re quisqu
e desistat, dtim hanc misericordiam indigentibus ad minist r a t ;
u nde s c r ip tum est : « S ic u t aqua e xtinguit ignem ; ita elccmosina
» e xtingu it p ec catum (n). » H in c etiam Dominus in E vangelio a d -
monct dicens : « V e rum qu od Superest, date clcemosinam, c t ecce
» omnia muhda sunt vobis (0).» H in c p e r quemdam Justum d ic itu r :
» Elccmosina ab omni p ec ca to e t a mo rte lib e r a t , e t non patitur
» animam irò ad tenebras. Eidncia magna e rit coram summo Dco
» eieemosina omnibus q u i fa c iunte am(p).» Quibus etiam attestante
Evangelio in flnem d ic itu r :« V e n i te , B cncd icti P a t r ism e i, perci-
» p ite r e g n um , qu od vobis paratum est ab origine m undi : esurivi
» enim e t dedistis m ihi m a n d u ca re , hospes eram e t collegistis m e ,
» nudus e t operuistis me , infirmus e t ’ visitasi® me, in ca r c e r e eram
» e t venistis ad m e (q). » Ipsa autem miscricordi® ero gatio e x v o to
a tq u e hilaritate d e b e t p en d ere , non e x t r is li t ia , quia « Hilarcm
» datorem diligit Deus (r). » In tantum etiam h®c d c c c t profusius
impen di, in q uantum quisque se obreptum fuisse co gno scit. Unde
rursum quidam Homo D e i unicam pYolcm admonet dicens : « Quo-
» modo p o tueris, e s tomisericors ; si multum tibi fu e r it , abundant<!r
» trih u e ; si autem e xiguum fu e rit , etiam lib enter exiguum imper-
» t ir i s tu d e ; pr®mium bonum tib i thesaurizas in die necessita-
» tiS (i)'.»
X X I I . Quod v ero nihil pro sit quemlibet eleemosinis insiste re ,
nisi studuerit a maUs actibus declinare, quidam Sapiens tes ta to r dicens
: « Qui b ap tiza tu r a mor tuo c t ite rum tang it morti min, quid
» p ro ficit lav atio ejus (<) ? » H inc p e r Isaiam Dominus admoncns
a i t : « L a v am in i, mundi estote(u ).» H inc Psalmista d ic it : «Declina
» a m a io , e t fa c bonum (v) ; » qu od autem magis lu g en d um , quam
Iaudandum est,n onnu lli ideo p lu ra diripiunt, ut habeant unde L a r g
itori omnium p au ca tribuant. Sed quanta sit dctcstanda illorum
oblatio S c r ip tu ra sancta in d ica t , qu® d ic it : « Qui Offert sacriflcium
» de rapina p au p er is , tanquam si immo let filium in conspectu pa-
» tris sui (x). » S ic u t enim' in te r fe c tio filii, atque effusio sanguinis
ejus coram oculis patris q u i h u nc g en uit p ia c ere p o tu i t , ita omnipotent!
Deo' oblatio de malis acquisita . Hinc p e r Isaiam de talibus
dic itur : « Qui offert oblationem e x substantia p a u p é r is3 , quasi
» q u i sanguinem suillum o ffe rat; qui reco rd atu r th u r is , q u a s i qui
» b en ed ica t id o lo (y ) .»N ih il c e r te in V e lc r i Testamento tamodib ile
quam oblatio sanguinis s u illijn il tam ex c c ra b ilc in N ò vo e t V e lc r i
q uam b en cd ic ere ido lo ; e t tamen misericordia de rapinis pauper um
o b lata iis merito com p aratu r. Quos con tra sancta S cr ip tu ra pr®ci-
p it dicens :« E x substantia tu a fac eleemosinam c t noli av e rte re fa-
» cicm tuam ab ullo paupcre (3). Ex substantia, in q u it , tu a , »
non e x a lien a, quia s icu t e x tua misericordiam Dei invenís., ita ex
aliena iram in cu rrís .
X X I I I . A p t e autem h o c in lo co illud ctiam o c c u r r i t, quod supra
memoriae defuissc co gno sco , quia nonnuili e x justis quidem lab o ri-
bu s atque redditibus pr®parant,qu® omnipotenti Deo offe rant, in
proprios tamen usus male acquisita assumunt. Quibus d icendum est,
q uiaquamv is p a ten t ju s t a , non tamenpossunt piac ere summo B ohq
illo rum muñera, qui non studuerint immaculatam s e rv a re vitam.
Q u id enim ost p retiosius Conditori nostro? anima n o s t ra , an dona
no s t ra ? quod s i anima s o rd u c r it , a c de his numquid munus aliud
e xter iu s p iacebit ? rcs ta t ig itu r vobis u t nihil ex iniquitatc La rg itori
v o stro assumatis v o s , sed e x justis lab oribus a c justis redditibus et
illi o ffe ra tis , e t v o s v iv a tis . R e s ta t etiam u t sit res temporalis in
(à) Jacob, v , i , — 3. — (b) Soph. 1, i 4, x5. ‘— (c) 2 Pctr. in , io . — (d) Psal. x lix , 3. — (c) Soph, i n , 8 . — ( f ) Hebr. x , 2 7 , 3i . —
(¿) Matth. x x v , 46. — (A) Apoc. x x u , 12. — ( i ) Lue. x iu , 2 5 , 2 8 . - ( 7 ) Matth, x ix , 2 6 . — (k) Id. vii, i 3 , 14. — (I)- Id .'
x ix , 2 9 . — (m) 2 Tim. 1 ,4 . — (n) Eccli. n i , 33. — (o) Luc. x i , 41 . — (fi) T o t. iv , 1 1 , 1 2 . — (q) Matth. x x v , 34, 36. — (/•) a Cor. ìx , 7.
— (*) Tob. iv , 8 , 9. — (t) Eccli. xxxiv-, 3o. — (u )Isal. J , 16.— (w) Psal. x xxn,.ag. — .(x)Eccli. x x xiv, 24. — (y )Isai. lx v i, 3 . — (s) Tob. iv ,7.
* Cod. male sacularibus implicant. — » Nota quod uxorati tencntur Semionibus ccviii, n. 1 , c c ix , n. 3, e te e x, n. 9. 3 H*c verba e x sub
h Quadragesima c t aliis jestù>is diebus abstinere ab uxoribus. Sic Codcx ; stantia pauperis io Vulgata non leguntur.
lui» tamen nota, si ve sententia, propria- est Augustini; uti videro est in