I. Sàngtus et eolemnis dies * fratres dilettissimi ; >j suutn 8. » Hic est Filiüs Del-, Yerbum Dei 4 secretorhm
mandé illuxit (t) ; exultemus et læteiriur in eo. Hodie sol omnium arbiter et magister. Ipsi dictum est a Pâtre : « Fa-
ortns est muùdo. Hodie in sæculi tènebris lumen vèlie* » ciamus hominetn ad imaginera et similitndihem hos-
simum ingressum est; Hodie nobis onini solé lüeidiot dies » train9, fa Ipse èrgo disposait j ipée( 15)perfecit, nec potcst
est. Qaod enim præstolabantur Angeli et Arebabgeli, aliquando dilucida« dispbsitio cördls; nisi interpretatio
quod Cherubim et Seraphim * et coelorutii ministeria fuerit operata sermonis* ut est illud : <* Eructavit cor meum
nesciebantj hoc in nosLro tempore revelatum est; ut nos » verbum bdtium. » Propbeta dieit Mari® conjuhctioriis
etiam merito cum prophèta David dicamus s a Signatum castam concbrdiam ( 16); cordis et verbi, insolubile quod-
» est 6upér nos lumen vultus tui, Domine ; dedisti l&ti- dam vinculum chatitatiS. Nec enim dfrtìis intendo potest*
» |iahi in corde (a) nostri)*. >i Magnum lumen et veris- nisi spirituali quodam magisteriocompòsito verbo pro-
simuta lumen * hoe est * quod «lllumipat ömnem homi- duci, ned habere potefet sermo , quod proférât t nisi
» nem2. » Et quod èst, inquis, hoc lumen ? Cito respon- priüs artifei othniüm sapientia, in penetvabilibus( 17) ali*
deo t Dominus Jesus Christus ipse est verissimum lumen, quid coustruxeril cordis; a Eructavit, inqüit, cor meum
ipse est vêtus sol, ipse est vera lui ; et de ipso dicitPro- » verbum bonum.» Et ubi fueratverbum istud Pin corde,
phéta : « Ortüs est nobis(3) Sol j ostiti®3.» De ipso Evatt- Unde eructàtum ( 18) ? Ex borde. Et quid est verbum ?
gelista dicit: « Erat lumen veruni, quod illuminât òmneui facies(19) cordis. In ëo atit foeditas vituperaturi, aut pub-
» hominem veniéntem in hunc mundbni4; » O Suave, 0 chritudo laudatur. Ex eo (2.0) « Benedicimus Dominum,
dulcè lumen vulttis Dei > quo meruit signari popùlus » et maledicimus hominem, qui factus est ad imaginem
Christi (4) ! Quid est Christus ? Yultuë luminis ; vultus » etsimilitüdinem Dei10. Bonus enim homo, ait Evange-
Dei. Quid est Christus? Vultus et sapiebtia Dei. Qiiid »lista, debono tliesauro proferì bona, et malus homo
est Ghristus ? Lumen ineffabilis luminis, 0 fratres mei ; » de malo thesauro prbfert mala41. »
quale est illud lumen j quod tale genuit nobis lumeh 1 IV. Hæc est foeditas , hæc pulchritudo. Illic ergo te
II; Propbeta sanctissimus David bailbrus dicit, imo compone,.ubi sòl téstis est, et amatbr Deus. Nolo tibi
vox Patris per Prophetam (5) : « Eructavit cor meum placeat, quod te fecerit natura formosUm. Licet tibi sit
» verbum bonum 6. » Audile, fratres , eructanlis cordis in colore rubor catìdore permixtUs; et decorem vullus tui
verbum bonuiù; Ahdite angelum Gabriele* sanctissim® bene possideat ambitus oculorum * diversorum quoque
Virgini Mari* dotalium paclionum divina jlira die- membrörum gloriam deeus form® concludat $ Dominum
tantem. A udite , imjuam, regalis throni præconem (6) tjlum3Ì non in simplicitate(2i)quæsieris cordis, daninatus
benedictoe conceptionis et partus ætérnitatis Regis mys- remanebiscrimine fbeditàlis(22).Homovidetin facié,Deuë
terium ( 7 ) pollicentem. « Missus est (8) enim angelus in corde. Ulic (23) parere studë, tibi mefruit Christus
» Gabriel a Domino in Galilæam (9) ad virginem despon* habitare. Propter quod dicit apostolus Paulus : « Nescitis
t satam viro, cui nomeu erat Joseph, de domo David ,e| » quia templum Dei eslië ; et Spiritus Dei habitat in vo-
» nomen virginis, Maria. » Introïvit et ait ei : « Bededicta » bis ? Si quis autem templum Dei violavèrit, disperdei
a tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui; » » illiim Deus. Templum etiim Dei sançtum est ; qiiod
Et obstupuit Maria ad introïtum ejüs * quod sic bene- » estiSvos12. Eructavit, intplit, cdt thèumverbum bofiünri»
dixerit eam. Etobstupenti Angelus ait ei î «Ne timüëris, Et quid est hoc verbum ? SponsÜ3 illê càstiis ; de cästb
a Maria ; invenisti gratiam apud Dominum; ecce fconci- tbalamo proditurus (24), de castitate natus , castitatem
» pies in utero , et paries fìlium, et vocabis nomen ejus virginis servâturiis. E tbalamo pröcessit, ad Angelum
» Emmanuel (io)$ quod iuterpretatur, Nobiscum Deus; venit (25), Angelo quoque éructante verbum (26)< cas-
» Hic erit magnus, et Filius Altissimi vocabitur, et dabit timoniam ad virginem detulit. Castus ergo patef * castus
»ei Dominus sedem David patris sui', et regnabit in sponsüs , casta mater, Cflstüs filiüs ; castas nuptias inter-
» domo Jacob in æternum (11), et regni ejus non erit fi- presÇây)fecit Spiritus sâfactus« Sic esse Maria credendo,
» nis 6. » Ecce audivit Maria , credidit, concepii et pe- quod fuerat, meruit. Hoc illi et in ipsa conceptione Do-
perit. Audivit verbum, credidit fide, concepii sensu (12), minus servàvit (28); hoc etidm pariendo non perdidit,
etpeperit lege naturae (l 3). quod Domitio jam nato permatisit, qui cidcm mat ri et
III. Hodie ergo Dominus noster Jesus Christus natus munus foecunditatis attulit córiceptus, et dècus virgihita-
est ( 14) secundum carnem, non secundum divinitatem. tis non abstulit (29) natus de Spirita sabeto et (3ö) Maria
Nam « In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Virgine,et régnât cum Pâtre insaccala Sæeulorum. Amen.
» Deum , et Deus erat Verbum. Hoc erat'in principio
» apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt, et sjne ipso
» factum est nihil7. » Natus est ut videretur oculis carnis,
qui videri non poterat oculis cordis. 0 homo, noli ingra-
tus existere. Hic est enim, qui te fecit ad imaginem et si-
militudinem suam. De ipso est increpatio illa in Psalmo
dicens s «Filii hominum, usquequo graves corde? Ut
» quid diligitis vanitatem ; et quæritis mendacium? Sci-
a tote quoniam admirabilem fecit Dominus Christum
1 Psal. iv, 7. — 2 Joan. 1 ,9 . — > Malac. iv, a. — * Joan, i , 9. — * Psal. x u v , a. — 6 Lgc. t , a6 - 3 3 . — 7 Jota. 1 , x.3 , — 3 Psal. iv, 3, 4. —
9 Uen. x, a6. — Jacob. 111, 9. — 11 Matth, xu , 3 5 . — W x cör.’ m ,5 (
(xj Vide Horn. OrigenisdeEpljih. Domini «pud Combefisium, t. x,fol. 5 ig . concordia. Hæc opinando corrigera tentavimui, qu» valdo sunt obscurs.__
— (a) Sic cod. c x u u ì cod. evi meo.— (3.) Sic cod. cxi.111; cod. evi vobis. (Ì7) Cöa. i t impenctrabiìibus ; cod. cx u ii in penetra’biìibns. (18) Sic
— (4) H«c verba quo meruit, eie.* desunt in cod. cx u n , usque ad bas voces etici; cW; éòd. cix.ul ùhd'c hicta'tiì'nì e t t i — ( ig j Slfc còd. evi; btid. tiit.m
vultus et sapientia — (5) Vide Enarrai, in Psal. .xuv, num. 4,— (fi) Cod. fauces. — (ao) Sic cod. ofx j Bod, bii.nx niale addit ehihi hi. — (e t) Sic
praceptum. — (7) Id. imperium. — (8) Deest verbum est in cod. oxliii.— cod. evi ; cod. oxliii in simplicitate si non. — (aa) Sic cod. oxmi 5 cod.
(9) Sic cod. CXL111; cod. evi Galilata.— (10) Aut poti us Je««, ut in Vulgata, evi feritatis. — (a3 ) Cod. cxr.iii addit enim. — (»4) Codd. placiturus'. — ’
Coflfuntiit Propilei;« testimonium Cum verbii Evangclisùc. — (11) Desünt ( a i; Sic còd. evi ; cod. exain angelum inventi. — (afij Cod ti. eructanti
verba in æternum in cod. cxu ii. — (ta ) Codd. sensutn. Concepii sensttf vèrbo càstiihohiahi. — (07) Sic còti; evi j cod. oxliii male interprètes, —
id ¿at corpore, nqn voluptate. — ( i 3) Cod. cx liu credidit fidem, concepii (a8) Cod. oxliii nservavitf cod. ovi skrvabit.— (40) llttb verini 'ei decns
sensum , et peperit legem naturalem. — (14) Cod. c x liu male Dominus virginitatis non abituili desübt in cod. tiXLitli — (3ò) Cod, Ottani et de.
notter natiu eit Christus. — (x5) Cod. cx u u et ipse, — (iti) Codd. casta
SERMO XXVII.
Iri Natali Dohiihi XÌX.
flunc habémus (ii CM. Cä&i. cVi, fòl. 1541
si’cui et prtèeedèril'ciÙ. N'òH vi'detut integer, bed fragnicn-
lu r ii e s s e cónstdt ecù ip s o principio; frà^fnenlùnì àiil'em
exempiis el s’ehiehltis beii’e còncihUalutìi. Lòchi ejus sit
pósi p+céè'edent'ètìi ehm numèi'ó ih Natali Dòìhini xxx.
SYNOPSIS.
» levem, et venit in digyptum, et commovebuntur ante
» faciem ejus manulacta JÉgyptiorùm, et cadent in ter-
» ram4. Sedet, ìnquìt, super nubem lévem ; » dicit
Christi carnem qü® portabat Dominum , et Deum in se
celabat inclusum, sfed! ih virtutibiis manitestum. Nam et
soÌ iste quem videmüs, ahqiiotìes cclatur hubibus , et
cum luceàt sibi j non luce’t tibi. Sol aiitem ¿eternus celà-
batür nube carnis , sed taméh et sibi lùcebat et nobis.
« Super nubem, inqiiit, levem ; » et merito , quia pon-
dus peccati non habuit, quod aggravai omnem carnem.
Quia sicut niibes gravantur aquis, ita et caro gravatur
peccatis. Qu® enim peccatrix est ad terréna et infcrnà
deprimit, qu® vero sancta est, ad sìdera et cdelestia sùb-
levalur. Merito enim nubém levem dicit Christi carnem,
qu® nescivit babere successionis peccàlricis òriginem ,
sed ipsam massam cìuit (6) peccatricem. Lifcet possimiis
dicere item ipsam beatam virginem sanctam et matrem
Dei Mariam , dici nubem levem ; qu® mente et còrpòrè
tota fuit pr®ditasabctitate, siquidem Dominus de sancUs
suis hoc dixerit, velÌ?ropbeta : « Qui sunt isti qui ut nu-
» bes volant » ìpsa enim virgo Mater Domini Maria
nubeslevis fuit, qu® iniànteih Dominum collo bümeris-
que portavit et fugiens in ibgyptum cum filio fùgitivo
pervenit, ut impléretur quod scriptum est : « Ex Aìgypto
» vocavi Filium meum6. »
I. JVàtivitas Christi ex Virgine astruitur exemplo Samsonis.
II. Et Sarae sterìlis. ìli. Isaite testimonio confirihatur. IV- Évae
et Mài’ià cómpàràtiò.
I. F b a t r e s charissimi, unum rei documentum pro-
feram de exemplis. Samsòn ille viribus armisque poten-
tior, natus et ipse ex sterili Nazar®us , cum instinctu Dei
adversariorum fudisset exercitum, et deficientibus armis,
adhuc restaret patranda victoria -, asini maxillam jacen-
tém ih campò ihvenit: Hanc arripuit, et ex illa innúmeros
hòstes ocbidlt. Sie enirri pöst CtCdem et ipse glbriahs
inaicàvit difcèns : «In ibaxillá àsini del'éhs , deléVi ràillé
» vjros1. » tìic ergo post nimium piigh® laborem internum
§itis patiebatur ardorem, ncque erat (1) in promptù
unde haurire posset aut bibere. Etait : « Tu, Domine,
» tu dedisti iti ntáhú servi tui salutem hanc magnam *
» et efcfce siti mòrbi2; »> Et aperuit Deus rimam maxill®,
felékivlk ab illà àquà,èt acfcepit etsàtiatiiS est. 0 ttiàxilla,
nunc hómicidiià éritèrila, nuhc viilule fcetühdá! lllìc
hostium fudit sanguinem , hic salutiferum profudit fon-
lem^ Maxillà vòrb asini mòtlui pòtuit Cbhttà naturam
fòtìletti emitteie; et Maxillaé ùstpie in hodièriiUm tliem
vòcàbtilo tìbnÈlipari ; Marià bèata pàrieris Dei Filiiitìt ;
vfrgo bori pòtuit pérmatìere; et contta juralactaré? Maxilla
ergo ex Vfrttite divitia elicllit; qiìbd natura non habuit ,
et Maria pér eatliderh virtuteni lac, qubd (2) eòrpus ba-
bere potuit ; ptòferrendn debuit? Maxilla autem manavit
fontem, Maria pepèfit Salvatorem. Divina virtus qu*
aquäm edilxit ex òsse mortuo ; carnem pi-oferre non po-
tüib ei hbffline vivo? Taceat igitur infidelitas ; et in Suis
mussitationlbUS Öonqüipscat; Eadem virtus qu® foecun-
davit itlaxillam mortui pecudis , laeteuni fbntem uberi-
bus iufudit intact® matris et viigibis ex Unigeniti potes-
taté nascenlis.
II. Dieilò titilli ; dieito, qtii parienti et lattanti virgini
é* legé tlatut® pr®scribis (3)* Sara beata, nonagenaria
Ünde pepérit, unde lactavitl Jam enim oflicium
sUltm duplici tee vulva perdiderat; et senex; et sterìlis
müliehria tìon habèbat. Dicit enim Scrip tura : « Defe-
» ceränt (4) Sar® fieri muliebria *. & Et tametì, quando
DeüS voluit, CöbCeJjit; et peperit * et puerpera steriìis
filium in senectute lactavit. Sara hoc a Deo merüit ;
Mariá páriturá adipìsCi nòh debuit ? Quod exhibuit vir-
tüs iil ànicdla et féssa, exhíbeleltbndebuit iri Virginé?
Aut qui fcécÜUdáVit mattem detfepitam, fhectìttdate bon
potiiit Veram Virginem ; riidtrem bovattì ?
III. 8ed tìbsàd propbetl® testimòtliUrtl rédeamus (5).
Dicit enim Isaías : «Ecce Dominus sedet super nubem
1 Judic. xv, 16. — 2 Judie, xv, x6. — 8 Gen. xviu»
IV. Videte interea, fratres, nativitàtém Domini in
rerum mutatione, et in sacramento intelligenti® novita-
tem. Virgo concepii, virgo peperit, virgo lactavit, et
virgo permansit. Nata caro est sine semine carnis. Nihil
admittit corriiptioiiis, ubiinterérat otigò virtutis. Primuè
homo, suasu virginis, cecidit; secundus homo, consensu
virgìnis, triumpnavit. Per foeminarii diaboliis intròdùxit
mortem; per foemiuàm Dómihiìs introduxit vitahi. An-
geiiis quondam malus séduxii Èvani; Angelus ®qiiè
bonus liortatus est Mariàm. Èva crèdidii (7), ìit perderei
viriim suum; Maria , ut uteruni suiim dignurh Dei Filiò
pararet habitacùluih ; ut quem ìiabebat Domihum, ha-
beret (8) et filium.Verbo Evaperiit; Verbo ®quese |^na
commisit, et quod perierat, reparavit. Èva qtiod male
credidit, Maria bene credendo delevit. A muliere inilium
peccati , et propter hanc moriniur omnés; amuliére ini—
tiiim fìdei, et propter banc in vita perpetua reparamur.
(x) Cod. ésie. — (a) Id, tal. — (3) Id. perscribìs. (4) Id. defeoenrnt.—
(5) Hiuc itcrum patet orntorem prius de proplutia Isaixe fuisse locutum, —
SERMO XXVili.
In Natali Domini XX.
Sermo hic, sicut duo preeeedentes, legitur in Cod.
Cass. evi, fol. 162, etpariter memoratur a Bandinio in
Bibl. Med. Laur.catalogo, tom.I, fol. 7 1*§ xxxv, ubifa-
telur hunc abesse ex edilfs. Legitur autem in Plut. xiv,
cod. 1, fol. 33. Frustra illum qucésivimus, ideoque
stampìs submisimus. Locus ejus post preeeedentem cum
numero in Natali Domini xxxi. '
SYNOPSIS.
I. Ev® et Maria? comparatio. II. Salutatio Angeli,-et Marise
obedientia. III. Cliristi magna erga nos dignatio.
I. iNTENTiONEMvidentes vestr® devotionis, cupimus vobis
aperire myslerium sanctitatis, ut Christi nativitatem
1 1. — * Isaì.XLX, X. — 5 Id. L Ì , 8. — 6 Osee. x i , r .
(6) Cod. cruìc, — (7) Deest credidit in coti..; sed evidenter deest hoc ver-
bum, aut aliud simile. — (8) Cod. habuisset.