IH '
©
I
si iV¡
iIlIl
i l l
c o r i * , optimi in g loria e t pretiosi amiotu. |sti sunt pr in -
cipos Ap os to lici , gnberrtatores e t illuoiinato res te r r a ;,
qui bus super omnes alios Dominus d ed it potestà temligandi
alquo so lv en d i? ; v irtu tem su pe r n a iu ram , u t eam cura-
ren t; v irtu tem super docmones’, ut eps e v e r te r e o t, 6uper
m o r tem , u t eam con temn eren t, finger An ge los , .ut'corpus
Domini consecrarent. Isti sunt saöß^Usitm cmlorum civ ey ,
qu i potestalem c laudcndi e t aperiendi ha b ent , e t o slend e-
runt exemplo vitse formom (i-V e t doctrinam in v ita sua.
Isti sunt solidiss imi patres v eriqne pa stores, illustres in-
g o n u ita te . non- fasta ; insignes au c to rila te , non c u ltu ; ce-
leb re s s a n c lita te , non quróstii. Isti sunt praecones Evangelic
i clarissimi;, v e rb is ' d o r i (s) , clariores e x em p lis , sed
c laris s im i signis e t miraculis. 0 quam magnifico sanctissimi
Apostoli claruernnt! o quam gloriosa tuba eorum pe r totum
mundum resonüit l o qu am cito isti mupdi principes totum
mundum .Christo' subdiderunt 1 V ere isti s u n t , quos Do minus
m is it, u t pe rambu la rent tc r r am , na vigarcnt ma re ,
transvo la rent monie s in fam e , s i l i , nuditate. 0 quam
grandis Dei potontia ! o quam mira Doi magnificcntia 1
Petrus piscator e t Paulus d oc to r , totum mundum in pauco
tempore con cu sseru nt ; totum orbem in signis e t prodigiis
in admiralione po su erun t; totum o rb em ad iìdem C hris ti
con du x e ru n t. Quibus arm is? Non corp ora li p o te n tia , non
div itiis 1 p r o le c t i, sed solp De i auxilio h o c o pera ti sunt.
II . 0 utinam , f r a t r e s , tales pssent e t modo pastoros ,
qnales e t ipsi fu e ru n t ! V e re d u b ito , e t satis p e r lim e s co ,
n e sint hod ie pastoros nostri non (5) praecones, sed canes
m u li; non d uce s v c rita lis et lum in is , sed falsiiatis e t cse-
cita lis ; non conslantes o p e r a r ii, sed custodes merccn arii.
T a les sunt canes m o rd a c es , latrones v e ra c e s , q u i n e c vita
n e c exemplo famie v el doctrinal cu ran t sanctos Aposlolos
imiia ri. T a les su n t murmuralores e t q u e ru lo s i, pauper-
tatem P e lr i conculcante.«, doctrinam Pauli d c sp ic ien te s ,
ambulantes in desjderijs s u is , e t in o re jpsorum abundantes
su pe rb ia ( 4 ) , e t minitanlcs pe rsona s , u t quacslus ap-
p ortent.
III. Non sic Ap os to li; sed in conversatione angelica v ita
e t doc lr in a v iv en te s , vere isti sunt illi duo Seraphim stan-
tes su pe r templum 3 ; sex alee e ran t u n i , e t sex alae erant
alteri. E t quid p e r s e x alas p r im i , nisi sex P c tr i praeroga-
t iv a s e t ex c ellen lia s intelligamus (5) ? Debentur enim per
excellen tiam siugula s in g u lis , u t de singulo eorum v e re di-
camus ; « Non est inventus in glo r ia illi (6) s im ilis4.» Quod
e n im , fratres m e i, fuit P e lr i primnm donimi , videamus,
Nnmquid non (7) inter Ap ostò los prior e x lilit ordinatus ,
cu ram gerens omnium Ec c lc s ia rum ? Ipse denique Petrus
vocalu s est a Domino S im o n , pro pte r obedienliam humi-
lita tis ; vocatn s est Cephas propte r con slanliam firm ila tis ;
v ocalus est JPelrus propte r innocenUam veritatis. E t sic ,
fratr.es m e i , aspiciamus Pelrum fide s a b lim io r em , amore
fe rv en fjp rem , s c creto rum familiariorcm. Qu anto enjm fa-
miliario r, tanto iRprli cru cis siipifior. Aspiciamus pUam
P elrum n u ^ c u lis clarip pem, cpnctis au cto rilate e t majori-
tale stipcriorcm.
IV . Bppe Spraphini prjop sex alis o rn a tn s , sed ubi sint
sex alas a llerius v ideamus. Ubi prjma P au li a la , pisi sincerità?
( s ) iq jrab ilis .cpnversjqnjs PPraeyentus e sten im Paulus
divina dignati'one absque propria d ispo s ition e , actu persis-
lens in p e r s e cu tio n c , et rcdu c lu s e s tà prava conversatione.
Ubvi altera Se rap him a la , pisi stremiitas m i ra b ilis . cop v e r -
salionis ? Abundantius omnibus Apostp)i? la b o r a v it5, quia
ffiffusius scripsit , quam aliquis A p o s to lo rum , latius opera
tus est m an ib us , nolens rec ipe re prsedicationis frnetus
e t munera. Non enim usus (9) fu it praedicationis fru c tu et
p o te sta le, s ic u te t caeteriApo stoli, sed fam em e t nuditatem
sustinebat, lab orand omanibu s suis6, n e o ifen d icu lum d a re t
E vangelio Cbristi 7. 0 quam dura fu it a la is tiu f Seraphim ,
severitas pc r se cu lio n is 1 In lajioyibus plurimis , in ca r c e r i-
b u s , in plagi*, ip proluodo maris pcenain e t dplorem sus-
t in u i l8. 0 quam grandis ala lu il , solemnilas Pauli prredp
cationis ! Vprp Doptoy jfò g fiq ig appeiMtqr ; yere prapdicalor
v e r ita tis , v e re vas p le c tjp q js6 super ppines alios Paplu?
p o p iin a tu r ; yerp cu n c lo rum magiater pt p a ter . R t q p is ,
fratre s m e i , Ap os to loru pi, P atriarcharnm vel Prophelarucp
pracdicavit solemnius ? quis Patriarcharmr) correpsit v ir ili
us ? quis Propl^elarum Paulo di^pplayit 'tuljq^ ? Digne
e rg o vas e lectipn is e s t , ppmcn C bristi portans c o r d e , et
o re pt opere super pmpcs alios coralli Regibus e t Genti-
bu s e t filiis Is ra e l*f. 0 quam granffis cliam fuit ala Pau li,
subtilitas contemplationis ! Rapitili' enim Panlus ad le r -
tium ccelum, et ip s i( ip ) concessimi est adUqc habenti statimi
e t ha b ilum v ia to r is , u t Demo v id e r c t , sicu li e y t , pt
expc r irc tu r lructuni e t gp$tum comprcbcnsionis ; sic enim
Panlus rap itu r. O quam grandis is^ius Seraphim ala ( 1 1 ) ,
c elebrita s consummationis ! Decoratus pnim fuit morte
nobilium maguus sanctus Pap|us et cap itali yen len t ia ,
tanquam c iv is nobilissima! c iv ita tis , mundi oppiti« ; quo
deppllalp v p x magna e t (.er^ibifis audila est : J esu s , J esus,
Jesus. P ep e quomodo v ix e r a t , s jc e t m o riebalu r. Nomen
quod in m e n te , v ita , v o c e e t o p e r e , in v ita p p r la y e fa t,
p o st cliam v itam igno rare pon poterat. In h o c e n im , fratres
d ia r is s im i, P elrum e x c ed it d octo r Gcntium Paulus ;
quia prux c ra i posna et ignobilior mo rs; tamen s icu t uua
v ita v ix e ran t, sicu t imam v itam pra edicav e rant, sic una
die e t ho ra pa riter ccelum trimnphantes fe lieiter in tra v e-
r u n t . Ecpp quomodo sap clissiqij S e ra p h im , habenlcs alns
s e x , m o r ie d e v ic la , consuuimato lab o re cursus eorum «
iu tra v enm t ad yU a p .
V. Nos igilur, lratrcs, quj nunc Pastores vocnmur, stu-
dcaiuus cuni Aposlolis angelico vivere. Praslalus denique
Angelus dicitur oplime, ve} dici debet, raliono sincerilulis
in vivendp? quia, sicut Angeli puri et nitidi, stare semper
debemus, ralionc scientiae in cognpscendo; ratione erudì—
tionis in informando; ratione medicationis in curando;
( Raphael enim numquid Tobiaip non cura vii ?) ralip.ne
prudentiai in eligendo et desiderando ; non enim terrena
, sed c celesti a amare debemus ; ratione velocitali» in
discurren.do (12) ; volare enim debemus et discorrere predicando
et corrigendo pròximum, et suscitare amicum
j acen lem ; ratione ora tionis ( 13 ) in suffragando, quia prò po-
puloDomini orationcs lacere et portare debemos ; ratione
deyòlionis in contemplando, quia Prelatorom conversalio
fpmper in ccelis debet esso. Sed « Vie nobis, quie pecca-
»viinus*1 ; »v«e nobis, quia non Angeli, sed pessimi pecca
lores sumus ; ye nobis, plepis superbia in pr<£$id@Pdo;
ye Prelalis, plenis immoderantia in excqnendpj V* Pre-
lalis , cupidis in cengr^giiodo; Prelatis, remissis in
corrigendo ; v.t, Prelati», inler subdilps dolos et scanda-
lum, ut regnent, imponendo; ve Prelatis, ammarimi
curam negligendo ; ve Prelatis , scandalum operanlibna
in peccando. Non sic igilur, fratres niei, non sic agere debemus
, si verj Pastores ovium esse desideramus. Quid
eni'm Petrus, quid enìm et Paulus egerit, aspiciamus, et
eos poslmodnm imiiari non limcamus. Laboremus denique,
dum lempus habemus, ut in tempore sqo cimi eis-
dem recipiamu.s fruclum, gloriam et honorem, quod nobis
concedat ipse Pastor yerus Jesus Cbristus. Amen.
* a Mach, ni, a6 . — 2 Maltb. xvi, 19. 3 y,? _ 4 £?pi¡ ao? __ 5 t Cor. ? v , 10. — ? Id. tv, ia . — 7 Id. ix , t a . -
— 9 Act. ix , x5. — I? Ibid. —• M Thrcn. v , x6 .
(1) C°d. vita exemplo fama. •— (a) Id. maje clariores. — (3) Deest — (9) Deest usus in cod. — (10) Cod. sibi. — (1:
non in cod. — (4) Cod. superbiam. — (5) Deest in cod. yerburn ¡nielli- ( ta ) Çod. discernendo. — ( i 3) Id. cali ma'e.
gamus. — (6) Cod. sìbi. — (7) Deest non in eod. — (8) Cod. sinceritaiis.
Deest ala in cod. —*■
SERMO LXVII.
In Natali SS. Apostolorum Petri et Pauli III.
Jf,nichel? lue sermQ, qt sunclo Augufitùio ilìgnissimus, egr
ju s sententiis et erteli>nQ(lp opprime convenit; nec dubitasi
seni illuni lea(o Doctori- tiibuere, nisi obstaret cod. jy Jiunc
sancto Ambrosio^ assignans. Legitur in quinque codd. FIq-
rent., nempe Bibl. L a u r e n tP I ut. xxx s/nist., c o d u ,fo l.
i 35 b; ibid., Plut. xxxm sinist., cod. 16.3 è ; B.ibl
AEdil., cod. cxxxvi, cujus pagina non indicatili' in nos,tris
chartis; ibid. cod. cxliii,yb/. 231 ; et denique Bibl. Mugel.
cod. xiv, fot. n p . Sit, in appendice post prcecedèntem cuin
numero in natali SS'. Apostoloriim vili.
SYNQPSIS.
Apostolorum vocatio et glorie-
1er vitam non diliganms vitam ; propter v itam aeternam .
tem p o r a li est conLemneDda. B on i D is c ip u li, qui ver^m
doctrinam lenu crunt M a g is tr i, cursum con sum m a v eru n t,
Iìdem (12) serva ver u n ì5, prò miss a dilexerun t , temporalià
con teo ipse run t, e t v itam æternam possedertint. Unus e x
rustico in se r lu s , aliqs e x lupo agnus. Dp Paulo apostolo
die tu a i e s t: a L upus r a p a x ; mane c om e d e t ( io ) prædam, et
» ad v esperum d|*videt e s c a s 6. » F u it p crse clitor S a u lu s ,
séd mutatus est, ut fierot prædicator Pan|us. F u it quidem
( i 4) antea p e rsecu tor, qui postea ( i 5) factus est magni-
fiçus prædicator. Christum quetn aliqnando blasphemabat,
postea pu b liée prædicabat. Ipse enjm dp se testatile di cens:
« Qui prius fu i bla sphemus, e t contumeliosus (16 ) c tp e r -
» s e c u ló r , sed ideo nnscricordiaui in e r ii i, quia ignorans
»feci in in c red ili itale 7, » u t in me rev e la ret Deus Filium
suum. Hoc proestitit militi persecutori. Qu id ap lcm præstî-
tit piscatori, nisi c la v e s regni ccelorum ? Claves ipsas regni
ccelorum fides meruit P e lr i, quia (17 ) prior agnovit Filium
De i (18 ) . 0 glorlosum meritum Apostolorum ! Non 11110
die e le cti ad gratìam , sed uno dio m cru crunt palmam ;
non uno die e le c ti ad apostolatum , sed uno die me ruc -
ru n ta c c ip e ro ma rtyrium con se cratum(i9 )*T ran scend crunt
ccelum, e t coronati v ene runt Dominum Deum , cu i est
honor et gloria in sæcula sæculorum. Amen.
DoontJM Ap ostolorum sanctorum ( 1) P e tr i e t P a u l i , fratres
charissimi, hod ie c clebramu s na la lem ; quorum sonus
e t praedicatio pprveuit in om n em .o rb en i terra rum. Ita
eQrnm passio c c le b ra lu r ab oripqte usque ad occidentem ,
qupniaqi pro Re go passi sunt'cceli e t terroe. Meruit civitas
Romanoruin , ut jbi sint (2) constitela! memorine Aposlo-
loriim. O po rtu it enim ibi e^se pracdicalores regni ccelorum,
u b i constitutum e st (3) regnimi Ro manor u n i, ut diversae
gen lcs v enienles hono rificcnt (4) memoriam piscatorumi
Eunlimis euim ad b ealum P etrum ap o s lo lum , qui novero
Rbi (5) e st cpnstituta memoria Adriani Im p e r a to r i,
mira; magniludinis et pu ìch ritp dinis templum c op s tru c r
tura ? Nnmquid polpst ab aliquo ilici : Intrcmus ad me-
moriani Impcratoris ? E rg o prseteritur memoria Impera-
toris, et festina tur ad memoriam piscatoris. Bene pisca tores
fa c i i , qui e ran t pjscatpres nati. Piscato res piscium fa cti
sunt piscatores hoininum Domino Christo d icen te : « Venite
»post m e , faciam vos fieri (6) piscatores hominum*. »
A r tem vobis non m u to , genus piscium muto. Extraheba-:
tis de mari vivos ad m o r tem , nu n c e xtrah elis d e sseculo
mortuos ad salulem. Unus c ra t pisca tor , alius persecutor.
Quantum meruerunt persccutores e t pisca to re s , u t fiercnt
praidicatorcs ! Primus in o rdin e Ap ostolorum e le c tus est
P e t r u s , novissimus'(7) in o rdine Ap ostolorum e le ctus est
P a u lu s , s icu t ipse d e se lesta tur dicens : « E g o enim sum
»minimus Apostolorum 2. »Q u i e le g it p r im um , ipso c legit
e t novissimum, ut s iioul pa leren tur (8) primus et novissi-
mus. Bon a passio, quse nunc coliairet (sic) laude ; bonum
ce r tam en , quod pe rfe cit ma rly rium. S c ieb an t A p o s to li,
ad quam pe rlcn debant co ro n am , quam a ccepe runt Petrus
e tP a u lu s .in u rbe Roma. Dixe rat enim Dominus in E van gelio
: « Q u i reliq u erit p a trem , aut m à lr em , aut (9) 11x0-
» rem , e t filios, e t omnia qua! p o s s id e t ( io ) , ecntuplum a c -
» cip ie t, e t vitam seternam pos s id eb it3; » e t, « Qui pe rdiderit
» animam suam propte r me in h o c mund o, in vitam aiter-
»nam c u s to d ie t (n ) e am 4.» Opo rtet e rg o , fra tre s , ut p ro p -
SERÌHO LXYIIL
In festQ suncti Petri ad Vincula*
« ermo istç. extractas e B ibl. /ffidil,, Çod. x , fp\r 44»
pro tlfulç habet In a d v in c u lq s a n e li P e t r i . Ço/iitur in appen-
dicem, propter scepius commémorât as radones, post pr-ßr
cçdentem.
SYNOPSIS.
I . P e tru s a b H e v o d e missu s in c a r c e r em a b A n g e lo l ib e r a -
tu r . I I . A b ipso a liisq u e S an c tis p a t ien t iam d e b em u s addisc ere.
I I I . P atientiae en com ium . I Y . Hanc e t P a g an i co n u n e n d a ru n t .
I. F r a t r e s c la r is s im i , fcslum a d yincula sancii P e lr i
A p os to li, q l pipiti vestrum yidcrunt et au d ic ru n t, tem poribus
nostri» incceplum est ab Ec c le s ia c e le b ra r i; pt
ideo ad honoreni tanti e ccle siaru in patroni e t c a p it is , fe.Sr
tum ejus sol emn iter c e le bra re debemus. ¡Sam cum Petru s ,
fratres cha ris s imi, e sse l apud J e ro so lym am , et post ad-
v en tum sanctj Spiritus miracu la in cu n c lis o slcn d cn s , in
taqtum ut ipso, veniente, e t viam transeunte, infirmi sana-
r cn lu r a quibuscuniquc dclinebantu r in finn ilalibus ; ideo
P etrus ip tpmplp a pppulo Judararupi fla g e llo tu r , e t iniq
u e yerbe ra tu r, p e r terram d uc ilu r e t trah itu r, e t apud
Herpdem Agrippam fratr^m Ilerp diad is Jerosolympyum
praefectum ¡11 ca rc ere ponitur, e t calenis forti ter rc lig a tu r ;
parcens ipsi (20) pr.p lu n e vitam propter dies azymoruca;
ppst quos dies yo leb a t eum p rp du c e re e t popere ad mor-
1 Mattb. IV, 18, 19. Marc. 1 , 17 . ■ - 3 Mattli. six, 29. — 4 Id. 5, 39;
Tim. 1 , 1 3 . '
2 5 . Marc, v in , 35. — 5 a Tim. ly, 7. — 6 Gen. »
(1) Sic codd. omnes cxcepto cod. cxxxvi, qiii habet eorum sanctorum
Apostolorum ; undo videtur hoc esse solummodo iragmentum. — (a) Sic
eod. cxxxvi ; crateri ubi sunt. — (3) Sic omnes codd., excepto cod. xiv, qui
habet conditum est. — (4) Cod. xiv glorificali. — (5) Sic omnes codd.;
cod. cxxxvi ibi. — (6) Sic cod. cxxxvi ; in craleris deest vox feri. — (7)
Sic omnes codd. ; cod. xiv novissime. — (?) Cod. xiv male parentur. — (9)
Sic cod. cxxxvi; vox aut deest in craleris. — (ro) Sic cod. iv ; crateri
male possideat. — (g ì) Sic cod. rv; crateri custodii, — (ra ) Sic codd.
omnes; cod. xiv probaverunt. — ( r 3) Sic cod. cx x x y i, qui deinde non
habet preedam ; crateri rapici pratdam. — (14) Sic cod. rv; cod. xiv
fuit antea. — ( r 5) §ic cod. 11, et canteri ; cod. xiv postea vero,. — ( r 6)
Desunt bra voces cpnti{mciiosus in omnibiis cpdd., exspplQ ?qd. iv. —
(17 ) Sic ex diversis codd. textos restituitur. Cod. enim rv clavis ipsa regni
ccelorum f ilèni ; cod. ) fides
qua: ; cod. autem 11 insulse fidem meruit Petrus. — (18) Sic cod, iv ; crateri
non babent Dei. — (19) Sio codd. Forle legendum martyrium. Martyrio
consecrati transcenderunt, eie. — (ao) Cod. sibi. Hrac phrasis omnino
barbara est, cum vox parcens, referatur ad Uerodcm, et nou ad Petrum, qui
tamen nominativurn est sententi» verbum.