» ven tus ut homo. Propter quod et Deus exaltavit eum et Mater est enim | facta * cum peperit fl et virgo intemerata
» donavi! ei nomen quod est super omne nomen (a). » concepii. Ex semine Verbiprægnata divinitus; partum sine
Inanivitse, et implevit te : inanivitse claritate, et implevit; detrimento pudoris emisity quia virgo concepitiefpepe-
te. Inclinayit se, et érexit te. Inde denique per Spiritimi rit. Sensit ¡Virgo partus legem, sed genitalem concèptus
sanctum Propheta psalmidicus cantavit : « Dominé; ìnT non pertubt passionem ; et insensibibs conceptionis dn-
» dina coelos et descende (b). » Descendit ad te , ut tu gressus sensibilem exitum habuit; sed corruptionis inju-
ascenderes ad eum,; et tantum inclinavit se-, ut qui mori riam mater intemerata non sensit. Coëunt igitur in foedeva
non norat ex se, moreretur pro te, sed tamen ab se, quia sanctitatis virginitas et Di vini tas. Virgo obtulit menteur,
nisi vellet mori., mors ei non poterai dominari ; et nisi Verbum exbibuit incorruptionem ; illit animi et corpóris
hodie vellet nasci, non posset teneri conditone carnali, sanctitatem, /Verbum. pudoris integritatemf ;eti,pòrennem
Ypluit ergò nasci, ut vellet et mori. Quia nisi primum virginitatem. Inde est quod Angelus dixit;. « .Benedicta ¡tu
carnemiibens subirei,„in secundo, nulli se;-pa$sÌQhi suW » inter, mulieres (/,),: »v.quia jam1 benedicta infera t i inter
jiceret; nec mors ad eum possetaccedere, .nisi vellet carnem, virgines, Hauc enim sibi vindicant beata» imatres y iband
quæ.¡habet conffitionem moriendi, suscipere. Sed ñeque sanctæ amplectunlur ct.virgmes; timten mataes, ¡virgo: est;
rasa caro: rapii posset, nisi voluisset, ipsp dicente : M Pono inter virgínea, • mater ; est ; iqpi.a* concepit ¿et'pepenit, et
» animara meam a me, et nemo auferet earn a nie;; sed virgo ¡esse non ;dosiit. ,.« Bencdtcta, tuiinter anujieres; »
» ego pono earn a me. Potestà tern babeo ponendi ani- quia¡ cum esset fiitura mateiy noirerat. seiisura quodmu-
» mam meam; et potestatem habeoite.rum sumendi Her. /
» earn (c).» Nobis,autem non prodesset, nisi mori voluis- f XI. Sed indignus est y inqúiunt hæretioi, 1 uterus Deo y
set, quia nisi mori voluisset, homo ad æterni tatem pristinam et immortalem Deum non potuit1 generare ¡mòrtalis ; quia
non rediisset.Mortuus est eVgo quiavoluit; sed hominem, stultum est credere de parvis magna proferii , ¡et'de mini-,
qui mortuus fuerat, ad immortabtatem ex sua morte mis ingentiaprocreari. Jamsrtibiy quisquiseè, Perfide, ex
transvexi t. « Inclinavit ergo coelos et descendit ((£),» Cap- temporalibus. rébiis ostéfidoro I plus, esse quod nascita»',
tivavit inferos, et ascendit, Apostolo dicente : « Captivam ab eo qui generata et magùificfentius esse qiiod profertur,
>» .duxjt captivitàtem(e).» lnterea non dixit, Captivatorem, ab eo ipso qui pròferty rblasphema tibi daudentun ora y
sed « Captivitatem : » imo vero captivatorem, quia .captivi- et voluti offas accipiensylJmpudéns, oblatrandi amittes li-
tatem. Et quam captivitatem? mortem. Occidil ipsam litte- centiam. Quseró ergo ex te quid tibi præstaudus¡videatur,
ram, etperdìdit magistersceleris scliolam. Exarmavit arma- mei aut apis y musca an cera.i.Si comparationem, facis,
turn, cripuit illi gladium suum, et duxitcaptivatorem cum quæ'çonficit, vilisest; et plus est ipsa, quamconficìtore,
ipsa captivithte captivum. Hoc Scriptura testatur dicens : confçctio : et pretiosiora* sunt mella quam musca y. et
« Ibit niors et egredietur; et diafiolus ante pedes ejus pulchrior est in òpere, quædeformis invénitur in cor-
» stetit (f). » Qui ergo ante pedes victoris stetit victus, pore. Çastâ tamén màter;producit: examina¡liberorum,
quomodo possit stare, nisi captiyus? « Inclinavit coelos quæ nec concubitum pertulit née maritumjy ¡et favum
» et descendit » ad mundum. Captivavit diabolum, et exhibet dulcedinis, quæ in corporé taxaturpretiovibtatis.
ascendit in coelumy ut qui est per naturai» regnator in Accipè adhùc aliud : aurum de terra nascitur, etîplus:est
çoelis, esset per carnem dominator im terris, et per m,or- terra quod nascitür de terra y sericum tèxit. aranea y et
tem fieret triumpbator in inferís, Apostolo dicente : « Ut plus est sericum quam aranea y ostreæ expuunt margari-
» omne genu curvetur, coelestium, terrestrium et infer- tam , et: plus:, est. margarita! quam iostrea-j tinguntur
» norum (g). Et : Ad hoc Christus mortuus est et resurrexit, lanæ conchiliis,. et vilia sunt conchilia ipsa , cumisit pur-
» u te t mortuorum, et vivormn dominetur (lì). » pura pretiosa. Ex yisceribus:montium pretiosi lapides exr
X. Natus èst Deus ex .utero Virginis, ex intemerato cluduntur, in quorumeomparatione totusipsemons vilis
connubio, ex, puro matrimonio ; sine seniine viri; sed ex est , quia unius gemmæ pretium merifumeujùslibetmoi>
semine Verbi; et in forma servi, qui ante sæcula, natus tis excedit; Ecce in visceribus petrarum gémmæ-fulgor
est ex Deo1 in formaDei. Et ut servus fieret domiqus, Do- tenetur inclusus ; inde idem prosatus, etnon àliunde con-
minus ipse factus est servus. Sed totius liujus mysteiii ceptns ; et molto, minus est qui;gignit y«b-ilio;qui.gigni-
opus suscepit yirgineus uterus ; formavit Spiritus sanctus, tur. De inferioribus tamen superba nascuùtur y de modir-
Exivit homo Deo plenus, qui tamen et homo esset et Deus, cis magna ; de sordidis pulchra ; de vilissimis pretiosa prout
ait Apostolus : « Utrumque unum( i), » caro scilicet et cedunt. Quid ergo indignum judicas Domino Virginis
Verbum, discretanatura, sed per volunta tem Dei concreta u ter um? -aut non putas potuisse ex homine nasci Homi-
substantia; ut quæ erant ante duo diversa, in umonem nem-Deumy cum in rebus, quartim mentionemfecimus,;
fiereut nativitatis liujus fibula sodata. Uterus tamen Vir- plus esse videas nascentium privilegium meritorum. Quoginis
officina hujus sacramenti fuit. Quæ ita partum, sicuri ties autem conti git ut ex plebeio imperator, ex laico
concepit, emisit, et quæ virum inconçeptu non admisit, nasceretur episcopus , et ille fieret dominus ¡patris sui , hic
virum æque sine ullo detrimento pudoris emisit. b[ec pater genitoris sui; ille dominus mundi , lilc pater popassa
est masculum virum2; virum scibcet in yirtute di- pilli cliristiani? Quin imo.hæc te maxime rei magnitudo
vina et humana fragilitate concretum; sed Deum in virtù- sollicitet et invitet, quia virgo concepit, virgo peperit,
tibus et operatione perfectum, apostolo Petro dicente : virgo permansi!, et virgo semper esse non desinit. Virgo
« Jesum Nazarenum virum a Deo ostensum in vobis (/).» ante conceptum, , virgo post pärtum, et virgo ¡permanet in
Hinc Esa'ias propheta : « Ecce, incpiit, Virgo çoncipict et æternum.
» pariet filium (Ar). » Virgo est igitur quæ concepit, Virgo XII. Frustratami est in Nativitate Domini argumentum
quæ peperit. Conceptum sine præjudicio3 partus incor- sæculi, et sapientia terrenæ disquisitionis evanuit. Quod
ruptibilis subsecutus est; quia sequens naturæ processus, enim est argumentum sæcub? Sipeperit, inquiunt, cum
ex priori sumpsit originem. Habuit enim Deus Filius nos- viro concubuit ; et quasi ratione.non videtür abhorrere
træ similem partitudinis exitum, sed similem non potuit quod dicunt, siquidem et Apostolusdixerit : «¡Ñeque na-r
habere conceptum. Humanus enim partus ex corruptione » tura ipsa docet vos (m)? » Sed vicit argumentum sæconcipitur;
in partu vero Filii Dei, mater intacta servatur. culi, exclusit naturæ legem naturæ Creator. In ilio
(«) Philip, ü , 7 -9. — (A) Psal. cxLm, 5 . —; (c) Joan, x , 1 7 , 18. — (d) Psal. x vii, 10. — (e) Ephcs. ìv , S. — ( f ) Habac. 111, 5. — (g) Philip. 11, 10.
(A) Rom. ìv , 9. — (1) Ephes. u , i4 - — ( ) ) Act: 11, 22. — (A) Isai. vii, 1/}. — (l ) Lue. 1, 42. — (m) 1 Cor. 11, | | .
> Godex male e x eo. — 1 llic desse qiuedam videntur. — * Coaex male siiic jiulicio. — 3 Id-, extcndero. 4 Id. pretiosa.
«nini conjectura quæritur, in isto Omnipotentis virtus et gérit in sæculo peregrinum, ut per gradus laurigferos
magnitudo tractaturyetubi virtus, nihil de exemplo præ- triumphorum, singulari de mundo transcursu, ad parar
scribitur. Quare ? quia Apostolus e diverso dixit :« Qui vo- -disi tetenderit commeatum, sanctitate plenus, vii'tute
» cat ea, quae non sunt, quasi sint (a). » Quod est argu- perfectus, coeli conscius, æterni nemoris. inquilinus :
mentum Dei? Virgo peperit; et cum viro non concubuit; Elias, inquam, ille venerabibs currus ignei vector illæ-
quia Verbum carnem factum mater perfecta generavit. Sed sus , et in trepidus quadrigæ flamraigerantis auriga ,; qui
stultum y inqiiit sæculum, credere potuisse parere, quam in carne mortali per ignem transivit in ignem. In paradi-
bum viro negaveris concubuisse. Sed hoc est quod nos sum enim docetur esse transvectus, et quoniam paradi-
maxime in hac sacramenti admiratione confortât; ut in sa- sus, ejecto homine, verus est ignis ambitus, vehiculum
cramento sim sapièns, ut sæculo stultus inveniar. Scriptum accepit igriis, ut flammas ignei possit superare custodis.
est enim : « Apprehendam sapientes iiiastutia eòrum(è). » « Et ascendit, inquit, Elias in commotionem quasi in coe-
Et iterum : «Dominus novit cogitationes sapientium, » lum( /),» sed quasi in coelum, non incoelum.«Nemo enim
'» quoniam vanæ sunt (c). » Quibus concinens apostolus » ascendit in coelum, nisi qui descendit de coelo, Filius
Paulus ait : « Ubi sapiens? ubi scriba? ubi conquisitor » bominis qui est in coelo (m). >> Sed non prætereamus hoc
» liujus.sæculi? Nonneper stultitiam infatuavit Dominus testimonium, ubi maxime intervenit dominicum sacra-
» sapientiam hujus mundi? Etenim non cognovit mun- mentum. « Nemo, inquit, ascendit in coelum, nisi qui
» dus per sapientiam Deum. Placuit enim Deo per stulti- » de coelo descer^lit, Filius hominis qui est in coelo. »
» tiam prædicatiqnis salvos facere credentes (d). Quod Ecce in terra est, et coelo non deest; apud Patrem .est,
» ergo stultum sæculi est, hoc sapientia Dei est(e); ut per et in coelo est ; in utero totus est, et incoelo totus est ; et
» sapientiam-Dei reprobetur sapientia mundi (f) . » Quæ apud Patrem totus est3. In utero interior, in sæculo exte-
icum sòphismatum syllogismis in astutia vanitatis putat rior, apud Patrem superior.0 magnum Deum ubique difiu-
;se posse proficere, non intelligit virtutem Dei per omnipo- sum ! Implet uterum, continet mundum, possidet coelum.
téntiam, quæ vult posse perficére. Omnipotenti enim non XIV. Sed ad propositum redeamus. Dixit Dominus
,potest de. eo quod fecerit, ut diximus, in rebus naliiris- ad Eliam: « Vade ad torrentem, in cymarro Charath,
que præscribi; quia quod fecit, ante non fuit : sed nec » qui est ad faciem Jordanis... Et corvi afferebant ei
de materia ulla protulit et sic fecit; sed « Dixit et facta .» panes mane et carnes meridie; et de cymarro bibebat4
» sunt , præcepit et creata sunt(g), » quæ ante non fue- » aquam(a). » Est-ne hinc ulla contenlio, etquodvocetur
rant. Cui ergo subest facere quod non est, exeo quod in dubium? Qui sanctum virum corvis ministrantibus
jam est1, quod vult facere non potest? Ubi intercedit2 pastum et officio immundi volucris adnutritum5 inficietur
conjunctio viri, generatiouis prof’eetus ex semine est; beet impietas? At ego teneo, illam Domini sententiam genera-
lioc insteribbus foeminis vacuetiir , ip quibus vacat af- lem qua cautum est : « Quia quidquid tetigerit immundus,
fectus seminis, si non interveniat munus auctoris. Ubi au- » immundum est (0). » Ecce corvus panes attulit, coiyus
tem opus virtutis auditur, nihil illic comparationis ad- carnes advexit, etimmundumnon potuit esse quod tetigit0;
mittilur ; quia quod divina virtus perficit, comparationem ¡nec immundus façtus est qui accepit. Probavit Aposto-
de mortalibus non admittit; quia si comparatili' exem- lus qui dixit, « Quia omnia munda mundis(«);,» etuti-
plo, non.eritsingulare, et caret miraculo, quod non lia- que.adhuc illis temporibus, hæc vigebant quæ.de.ani-
betnoYitatem. i : mantibus cavebantur. Nolo interim de carnibus, quales
XIII. Sed putas Deum, Incredule, ex contactai uteri fuerint disputare, qùac etsi esse poterant licitæ, tamen ex
potuisse ioedari? Non quidem consentio sacrilegio tuo, sed contactai immundi alitis fiebant, præscripto legis, im-
respondeo blasphemio tuo. Si enim hoc ex vase ilio cordis mundse: «Quia quidquid tetigerit, dictum est, immundus,
tui inqu¡natissimo ruotasti, non esse tibi incognita Apos- » immundum erit (<7). » Sed immundum sancto viro nihil
toli illa sententia debuit, qua dictum est : « Quia omnia esse potuit, in cujus persona præscriptum generale ces-
» munda mundis (A). ». Et si mundis omnia munda savit; ac proinde os.tenditur personale esse quod cavebàtur
quæ videntur in mundò, quanto magis Deo munda sunt in animantibus singulis, quod per merittim utentis irri-
omnià, qui mundus fecit omnia munda. Sic enim scrip- .tum perducitur in corvis; nisi quia audivit coitus quod
turn est : « Et vidit Deus omnia quæ fecit, et eccè valde non vult audire Judæus. Ille audiendo fàclus èst mun-
» bona (iì). » Et si bona omnia,,consequent«' et munda. Sed dus, Judæus non audiendo remansit immundus. Probavit
cum nos male utimur rebus mundis a Deo factis, quæ Apostolus qui dixit « Quia omnia munda muiidis. » lm-
erant mttnda'nobis;iaeta sunt immurida vel turpia. ¡Sic mundum ergo esse non potiuit, quod immundus corvus
enim alibi dè. animantibus dictum est: «, Im munda erunt tetigit; et uterum immundum éssè/potùit quem GhriètUs
» vobis(/).» Hocestdicere: «Vobiseruntimmunda,» non implevit? 0 interea corvos ministros tibique devotós!
miliì; in personam stätuens, non. revocans.ad naturam ; nigros in colore, sed candidos in timore ; immundos in
et ascribens vitio utentis, non institute iroputans Creato- nomine, sed mundosin opere. ¡Emiiqdaivit tandem' coryus
ris. Nani et vinum natura honum est, sed ebrioso malum culpam suam, et reveraus est, ad obèdienliam ; tuno enim
est^èt melbonum et dulce èst, sed causarió contrarium exiens de arca, nonrédiit; nunc.pastus necèssarios. servo
atqiie inimicum est ; et «Lex bona est (A:),- » ut dixit Aposto- Dei opportainus obsonator cjdiibuiL1 ,
lus, sed si quis éa jurè utatur ; quia qui éa jure non utitur j . XV. Sed putas immundum; fuisse ¡uterum Virginis yjut
nonutitur, sed abutitur.Non ergoista omnia immunda fecit ad rem, de quai loquimur^ redeamus; accipe ergoyatiouem
natura, sed caiisa, quia intèrdicta sunt.r lnterdicta sunt de simili esemplo, qui dubitas, qui indignimi DéO ptilas
specialiter,: non maledicta generaliter , nec absoluta fuit utemmviaubex ùtero Deum ullum.conlagium contrajiere
rerum illa damnatio , sed peusonée mandata, temporabter potuisse. Sol,mundum uniformi daritajtoi eollustraJ} y,-et
pròhibitio. Sed hoc probavimus.'testimomis; doceamus diversus in singulis effeetusinvenitur. Ceram.so^yit,(in-r
exemplò> et munda esse,iquæ dicùntur immùnda mons- dùiat lutum, stercora .uffiscoquit, coenulenta jleszÇfiatjy et
trenuis. Omnibus ilotum quibus eveetùs Eliasiv^erabilis ita radios süös per diyejfça jaeulatui’ , ùt çx:hjsjjqn^(yi. sui
(a) Rom. IV, 17. — (b) 1 Job. V, i3 ^ 1 ìlii Cor. in, 19. .— (u)^Psal. xciu, iq , Ot.iCoi:. 111, 20. - r , (d) Id: i.j-2o, 2 1. -f- (e)Ibid, 2 5 . — ( / ) Ibid. 19. —
(g)Psal. Cxi.vin, 5 . — (A),Tit- i , *5 . -~Ji) Gen. 1, 3 i . - Q ) Dout. xiv, 7. — (A) i Tim. 1 , 8. — (Z)4 R ^ . 11, 1 1 . — H Joan, te, i 3 . — (n) 3 Reg.
xvu.; 3- 6 .—— r(o)l,NuÌTi. Xis , 22. — (}0 Tit. 1, 16. f (q) Num. x ìx , a i.
t Codex male noli oft.' — , »,Id. pesperain inter. — . 3 Vide, Tract, in Joan. postea ad natatum.. — .9 yide lib.;.xxxi. contra Eaustuin, cap. i- iy . , ( (
xn, n. 8; et Serm. ccxciv, n. 9. — 4.Codex malebibat. — 5,Id. /i/wio, et .