ne^otiatorem, ut negotiatoribus viam redeundi ^donaret ;
elegit Simonem et Thaddaeum pauperes, ut Christus pau-
percs diligere se nionstraret (1). Ecce infinita Christi cha-
ritas et bonitas : ecce magna pietalis ct misericordi« lar-
gitas; et tarnen clamat : « Vulpes foveas habenl, etvolncres
a cceli nidos; Filius aulem hominis non habet ubi reclinet
b caput suum. »Sed sicut reclinavit in Joanne (2), ita per
gratiam in mente nostra Salvator reclinare dignetur.
Amen.
SERMO LXXYII.
In Natali Innocentium I.
Hunc sennonem, licet e x Cod. Cass, x i i ,J o l . 4 i erutunt,
sancto Augustino 'vindicate minime auderem. Sentential nihil
nis i puerile prce s e ferunt, et tanto Doctoreprorsus indignum,
ut leg en tija c illim ep a teb it. Unde quamvts sancto Augustino
ih codice tribuatur, ist um Do c tor i nostro abjudicare non d u -
bitamus. Locus ejus in appeiulice p o s t sermonem Maurinen-
seni ccxxi, cum numero in N a ta li sanctorum Innocentium v.
SYNOPSIS.
I. Innocentes Christi amici pro amico Cbristo jugulantur.
II. Persecutionis crudelitas in feriendq, et lamentado matrum.
III. Epilogus.
I. Admoniti snnt Magi in/ somnis ab Angelo, ne reversi
Herodi nuntiarent de Christo, sed per aliam viam ad suam
regionem pergerent. Tune Herodes cum se videret a Magis
esse deltisum, facie immu talus, animo conturbatus, Scribas
ad seetSéniores vocari jussit, a quibus exquirebat dicens :
Ubi certum habetis regem futurum nasci ? Uli autera
dixerunt : « In Bethleem Judæ ; sic enim scriptum est : Et
b tu, inquit, Bethleem Juda, non minima eris inter princi-
»pes Juda ; ex te enim exietqnirecturusest popûlum meum
® Israël*. » TunCHerodesarmatummilitem destinavil ; cum
tërriblî jussu interminatus dixit :« Ile in Bethleem Judæ
*et in finibus ejus, et quidquid ibi inveneritis a bimalu et
» infra masculumoccidite2. » Tune videbat Dominus amicos
sibi diligendos (3) innocentes; ad se vocantur (4 ), ut sit
innocentium amicus. Sicut est innoccns Dominus a Agnus
b immaculatus qui tollit peccata mundi, » ita facti sont
ei innocentes amici : «Innocentes et recti adhæseruntmihi,
b quia snstinui te, Domine*.« Sustinuit fugiens in Ægyptum,
et fecit sibi amibas legiones innocentium, quibus dédit
sine dolore martyrium ; quia etsi dolebant matres, crimen
nescientes lætabantur infantes. Non curabat gladium persécutons
conscientia innocentis, quia gaudebat cum illis
fuga innocens Salvatoris. Dominus quæritur, et amici jugulantur,
ut jungeret eos sanguis innocens, quos separavit
gladius impudicus.
II. O inverecunda dextera persécutons 1 Non habet
quodferiat in membris infanlis, et extendit brachia ferien-
tis.Gladius locumnon habebat, et carnificem non pudebat.
Lalior erat (5) machæra, quam viscera, ut gladiator ha-
beret crimen, et non innocentia (6). Dum enimevelleren-
1 Matlh. h , 4 -6 , et Mich, v, a. —
tur a complexibus matrum avara manu cnrnificum, malrés
suas digitis constringentes, et miseris gomitibus deplorantes,
clamat mater : «0 mi fili, quid me retines , et te a
me separat carnifex ? Tu siringes manus, ctmeus (7) tor-
quetur affectus. IIoc præcepit rex, ut separeris a me, sed
est alius Rex fortior et æternus, per quern conjungaris ad
me. Fili, lacio tibi vale, terra bibet sanguinem tuum , sed
est qui suscipiat spiritum tuum. » Ubique luctus , ubique
gemitus. Indictio fuit non cupiditatis, sed magni furoris,
Clamat ergo hinc et inde diversa mater : «Carnifex; parvu-
lum meum a me festinas gladio separare; dona moram si
habes pietatem. Tu tollis a me filium meum , et ego non
debeo in ilio modicum habere momentum, ut (8) rofrige-
ret animum meum. Ego genui, ego peperi, et nutrivi de
meo ubere (9), sed te ministrum (10) crudelitatis inveni.
Saltern non. a me filius meus jejunus discedat; dabo illi
viaticum lactis, ut habeat viscera pinguedinis, ubi saginos
gladium crudelitatis. Parvus sanguis; accédant et nutri-
menta lactis, ut tua (11) saliolur machæra, et filii mei im-
pinguatur anima lacte, et sanguine candidetur, sicut tunica
medio clavata. Sanguis erat purpura, ethoc fecit stola
candida pretiosa.Tecum vado, dulcissime fili, clamat mater,
quousque ad locum perveniam; te dulcissimum , te
uteri mei dolorem et gemitnm spcclalura (12) deduco. Ego
infido osculum, et carnifex sine misericordia infigit gladium.
Ipse percutit pro Christo passurum , et ego suscipio
sanguinem innocentis cum Christo rpgnantis. Tu jugulas
sine causa, et ego non suscipio viscera mea. Si mihi non
licuit nutrire, sallem morear sepelire ? Si mihi non licuit
lactem dare, liceat vel sepnlcrum meo filio dignum ( i3)
componere, quia viscera mea turbantur nimio dolore, dum
ìnspicio meum filium carnificis manus sine misericordia
jugulare. b
III. Inter matrum planctus et filiorum ululatus, in fuga
erat Dominus Christus. Milites percutiebant, matres sepe-
liebant, et Angeli spiritus corum suscipiebant, et Christus
rex dicebal : « Innocentes et recti adhæserunt mihi. »
Si er°-o volumus, fralres, Christo adhærere, caveamus ( j4)
malignitatem, teneamus simplicitatçm, ut mereamur a
Domino pietatem.
a Matth, u , 16. — 3 Psal. xxiv, a i.
( t ) Cod. demonstraret. — (a) Sic cod.; forte reclinavii in sinu ejus innocentia dolorem, aut aliud hujnsmodi. — (7) Cod. male meos.—
Joannes. — (3) Cod. sibi diligentes. —- (4) Cod. ad se vocantem, sine (8) Cod. et. — (9) Id. de mea ubera. — (10) Id . victricum. — (1 1 ) Id.
sensu. — (5) Id. latius. — (6) Aliquid desiderar! videtur; fofte et non sua. —• (ta )Id , speetnra. — ( i 3) Id. digno. — (14) Id. male careamus.
SERMÖ L x x V ln , IN 'fütVAÉI IÍSNÓCÍíNTÍUlNI II.
SERMO LXXVIII.
In Nàtali Innoceiitium II.
In àppendicem sèrrtiò iste , sicut etprtecédens, mèrito rejt-
ciatur, (¡ua invis le'g afu rin'Cód.x\i,fó ll Utiree sèniehtice,
durior et stylus, qui hihil Av'gustiniahüm rèfèr l. Iridocticujùs-
darìi e t grandiloqui monachi foe tu s videtur'. A d i lë quód amanuensis
indocto auctore et ipse incloctior hidlafidelitatecohscri-
benda coriscripsit, sed sententias et verbo, ubique deformasse
culpandus est ; unde plùdd occurrunt quee n i x , imo' e t ne v ix
quidem possimi intelligi. Hinc e t diu dubitaveramiisr utruin
in lùcepi fo r e t emittendiis ; sed p la cu it deinde .illum p r o f èrre
inpubliciim, turn a d servandarh nostrorum codifiant ihtegri-
tatem , turn ut lectorisubjicérentur nonnulla; hinc e t ihiles'cà-
turientes non conternnendoe sentèntice. S it hujus sérmohisfocus
in appendice p o s t proecedentem cum numero in N a ta li
Innocentium vi. f
SYNOPSIS.
I. Testes Christi nascentis prædicti a Prophetis parvulorum
-vagitus. II. Persecutorum crudelitas. III. Innocentium inter
brachia matrum barbara occisio. IY. Occisorum confessiò. V.
Eorumdem triumphus. VI. Martyrum primitiæ Innocentes.
I. Q u i d est ; fratres diarissimi, quod circa propheticas
aures clamant vulnerum voces? quid est quod sancii Spi-
ritûs præscientia i1 scelus antèquàm fiat canitur, et innocens
sanguis priusquam fundatur, auditur? Slrepit interpellant,
ululans occisorum innocens turba ingemiscit,
conteslans immatura ifiessis nascentium , seges saucia
inter lactenlium vàgituseteunas Christi ; clamant tot martyria
qn'ót sepulcra, et Jeremiæ vatis coeleste præconiumi;
et nascentis (1) Dei fidelè'documentimi. Qui Prophetarum
non àccipiunt testimonium, vel voces audiant (2) occisorum
;'sicùt scriptum est : « Vox in Rama audita est plora-
btusetfletus; Rachel plorans filios suos, etrioluit'conso-
»lari, quia non sunt*. b Nato enim Domino nostro Jesu
Christo, postquam radiantis globi almum sidus cteleslem or-
tum auspiceprotnlit lumine, et interprètes stellarum terruit
(3)lucesplendoris micantis orbis candicans visus, rutilique
ignis fulgorem ostendit; tunc Magis, quorum sacrilega pe-
ritia èst, et sècretorum sagax, ac vetita male canta soler-
tia signorum omnium cursus et motus , ortus occasusque
sollicitât, regalis stellæ sidereum (4) jubgr,etinusualis circuii
insuetum lumen ostendit nativitatem; qui mirati ac tre-
pidi Herodis aures pavidi metùs terrore perturbant.Sed mor-
talis sodalitate (5) naturæ natum terris novum indicant
regem regnorum,coelostium pyincipem, sicut DavidSpiritu
sancto plenus pronnntiat dicens : « Pete a me, ctdabo tibi
b «-entes hæreditatem tuam, et possessionem tuam terminés
b terræ*. » \ . .. .
II. Agnitisitaque, charissimifratres, cceleslis nativitatis
regalibus signis, æsluat tyrannicus animus, propinai vencni
ebrium nefas, et crudelis sceleris sanie pasta mens mdi-
gestum virus eructat. Patitur exitii sui pervigiles focos (6),
225
et.ió lptehañí suani indigena carnifex persistens, edacis
’llammai’ vernáculo consuniitur igne. Séd du.míiúcéiitai/tim
rérumincertiòr consola tor exerrat, profanos hanstus
sitiens, scelus gesliens, mòrtiferis morsibus innocentium
membra dilaniati et crnentae legis (èralibus jussis totani naá-
céritinm depopula tur ihfántiami Mittit na in que immanissi-
mus lyranoorum per Bethleem popules ntín èdicta,! séd íú!-
nínlos, ét publicum luctúm fùnebri aniiotans'pagina, innocentium
scilicet süppliciúrn ¿ légém' jubet esse éacrilègi'òm.
Ciihctorum infántiúm'añnos s'e'ctatiir, et te'mpus'i ac Magbrum
dimérisnn3 admóriil'uni''(7). ;Inter mcuibraiactantióm
errando,'per strágés fdnerüiñ niinc qbáerif hqmiéidfúm ex-
plere^8) méntis ciécúm furorem'. O insanas bTásphéniiia; in-
sariabilem luem ! Tofani vult'huináni generis sobolém pèrdere,
quasi'vero inter homines possit Deum occiderev
III. Sic sancti Evangel» perennes loquanlur apices :
«Tune Herodcs cum vidisset quoniam illusus esset a Magis,
b indignatus est nimis , et misit, et interfecit omnes pueros
b qui fuerunt in Bethléém á bimatu ‘etühfra, secundum tem-
b pus quod exquisierat a Magis*. » Sternuntur itaquo inDU-
incra infdnlium 'millia , in1 quibus lex- rea uascendo fecerat
pie na 111 ; supputantur parvulorum breves anni, et recens
nativitas carnificis curiositate perquiritur. Non evasitmor-
fem , qiiem aetás pròdiditinnocèntèni. Stat liberis raptis
mater orbata, ét, hisrèvulsis1» flùcntium mámmarum lae'lüm
imbrém clàùsa vix continet dextera. Stat unitis causa ad
divérsasupplicia. HrécperCútientem, ut expectet patiliilum,
rogat, donec infáñs ad Vulnùs idùnèiis fia t, ne' de' parvo
CorpOre sè iiifamet homicida. Jlaec ut in p'ectus simni feriat,
ne su us inn'o'cenS' ferra tur, exòrat: Nn'Haiilacrymisse mater
exciisat ; solas' indneias po.stalat, ut persecutori-nutriat-,
quos occidat;' Stat cruentos exérto mucrone percussor, et
assidua caede lassata- jam dextera, ingrassatiteli oblunsam
aciem vibrans, tencrum transfórat pectus, scd; in brevi
corporo locum vix invenit.vulnus...
IV. Sonant,inter carnificum manus prò clamprjbus trer
muli vagi tus, pro ulula tibus pium murmur infaalium. Nemo
loquitur mortem ; quin (9) frigida in faucibns lingua laudem
mussitat, noa dolorem , sicift beatns propbeta.David.tes-
tatus est dicens : « Ex ore infanlium et, .laclentium perfe^
b cisti laudem propter inimicos, luOs‘ . » Sic, fralre§,,cbaris-
simi, in laude Domini nostri Jesu Christi primus dedicatus
est sermo ; sic clausi oris resoluto repágulo, rudes linguae
immolavere primitias, cum tacita victima loquax discit
esse per vulnera , sicut Salomon sàpientissimus loquitur :
« Domiuus aperuit ora mutqrum, etlinguas infanlium fecit
»disertas6.»Confitetur ecce mutorum nova voxDominum,
etbalbuliens (10) lingua verba semivoca in laudem Christi,
quasi olim docta, loqui se provocai; rumpuntur nova sus-
piria, et infanlium labiorum confessa (.11). fragmenta in
verbaseglutinant. Nonexpectatur loqui, qui Deum cogitur
confiteri. Sic ad Moysen Dominus dicit : « Ego aperiain os
» tuum, et instruam tequidloqusfris6'. » Agnoscit vero con-
sacrilegus tyrannus facinus suum ante praedictum. Intcl-
ligit in aures Dei, quicumque snnt Sanctornm gemitus,
resonasse suspiria« cum recepta plenitudo, validico ore,
sacri sensùs modulando divina verba, famulatur (12).
. ,V. Quae sunt jam, fratres charissimi, ccelestis mysterii
occulta sacramenta ? Rachel clamat J^rymis , vocil’eratur
lamentis , et consolatio nulla f i t mortis, nulla humanilas.
1st« res fidei exemplo sunt ilobis. Suos conlestatur occidi,
et confitetur iterum non amilti. Flet mortalitas , tacet secura
credulilas (i5). Saecnlum quidem perdidit, sed occisos
pro Christo suácepit. Promov.el tunc ccelestium regionum -
spiritalem mililiam barbarus.^ tyrannus (j 4) ; et divinis
castris tyronum innocenti«, terram caractere (i 5) crùòris
1 8 .— * Psal. u , 8 .
( Ì ) cod. male - (a) Id, B H W l Idi Ä Ä - ( i) Id . (■•) W. nd.aol« m/aatóa. - (.<) W B S E M M
J . L n - (5) Cod. mortali io lij ila i.. - (6) U . l o o ^ W Forta (.0 ) U .fM la t l t o r . - ( . 3) Id..m tlo o ruM m .. - (■«.Id.
tmirrum aJmooitum. - (S) Cod, rß ir t.. - (9) Id. mala ?»»i. - ^ flS) Sio add., « V »