qaae quidem sub Lego vetcri, et legitirais caeremoniis situili adoratit ut Deum , venerantur ut regem, recoiunt
cum parenti bus cnutrita, quasi cum refiquis in ta^cjna- utmortalem, atque ineo divinambumanamque naturarci
culo posila fui t. Scd Judaeis in sterilitale fidei ctbonorum trini muneris oblationc declarant, et quod corde crc-
opcruni perduranti}i.us, yiygd WS tra Aaronica sancto dunt, muneribus proteslantur. Dcniqucdum tres ina uni
Spi ri tu foecundata, bonorum opcrum frondes protulit, numera offerunt, eum trinum et «num pubjice profitcnct
florem suavissimufll ,c,l fritölum; .sappris gratissimi Jc-
sum Christum Dominum germinavit. Yirga Aaron non
liumcptata forc, 09p máae&cta pluvia, sinclaesipnespb-
stantj® gcucrayit amygdalut« ; Virgo regia, pcelesti fpre
per fusa, diyj/?3 plyyi^ jrfigat^, s^ijya intpgiitatp putjoris,
Sei Yi.rga bsFpfJprpit a)j.s«jpe,gprwínc, pt
Maria concepii, sed ppp c,x ^pruine ; pee yirpr,cm yirg®
florisl®sit emissio, ncc-integritatcm Yirginis sacri partus
violavit editio.
III. Inliujus ctiam rei praefigurationc per Salomonen!
dictuip pst i « FJppelpt apjygí|a.lp§ f ílissipal^jiur cappa-
» ri? > iippinguybilur locusta1. » Amygdalus pujtcpi, ul
bene noslis, fralres diarissimi , velocius aliis arboribus,
calore solis adveniente, florcscit, et florem suavissimum
eum odore producit ; sic et virgo puerpera , sancii-Spiritus
calore concepto, festina conccpit, et fioruit, et sua-
vissimi odoris florem mundo emisit. Gapparis autem ,
odore gravi« , gustu amara , juda'icum pòpulum significai
, qui amariludinem et austcritatem Legis suscipiens,
nihil in se de ddlccdine spiritus habuit (i^ scd in sola
nnf%itudinc litici® dcservivit, qua?, fiorente amygdalo ,
dissipata est, quia, Yirgine Dei Filium paiicntc, Legis
sacramenta abolita sunt et cessarunt, et Judaìcus populus
in pcenam perfidi® per universum miindum dissipatus
est ct dispersus. Locust® vero ad fruclum inútiles, ad
usum inertes , ad taclum fugaces , vag® saltu, ore stri-?
dui®, quem alièni quam*gcniilcm populum significai?
Gentiles enim fructibus justiti® v^ciii, omni vento
dectfin® circumducti2, in solo verborum stridóre et
garrnlitate confisi, divini Verbi conforti (2), locusta-
rum more exsangues et steriles remanscrunt. Scd post-
quam odorem germiuantis amygdali conversa gen tifi tas
sensit, et florem tjus dulcissimum degustavit, ab omni
fiiit squalorcvitiorum et macie depurata , et coeles'tis grati
® pinguedine sagfnàta. Bene ergo dictum est, quod fiorente
amygdalo , dissiparclur capparis-, etimpingnerctur
locusta, quia postquam amigdalus nostra virgínea Jcsum
Christum florem pulcherrimum germinavit, Jud®a est
cum sua perfidia dissipata, et conversus genlilis populus,
ubertate saneti Spiritus est et adipp divin® grati® im-
pinguatus. Congrue autem beata Virgo, steli®, virg® et
amygdali fuit nomine designala : ipsa enim virtutam ra-
diisrulilavit ut stella, in rigóre justili® firma ctinflcxi-
bilis mansit nt virga, et florem omnium yirtutum odore
vernantem protulit, ut amygdalus.
IV. Sed quia h®c stella virgínea cum Sole instili® .
quem (3) genuerat, intra pr®scpisangustiascircumclusa
latcbat, ad declarandam cam, in oriente stella nov®
claritalis apparuit; qu® orta ex Jacob stplla, mira fui—
goris sui specie gcntibus nunliavit, et Magos primitias
gcntium jpsa itiheris pr®vìa Bcthlchcip osqqc perduxit,
Sic ergo cceUim ccelo, stella stellam, lumen lumino, si-
dus sidcrc declaratur, ctpuerum Jcsum , quem ncc pfQ-
pheti® oráculo, ncc Mngorum attostatjonc vicina volujt
Jud®a cognoscerc, coelo desuper rutilante per slcllam ?
ctcjusgloriam enarrante, gcntilitasyemotacognqvit. Mqgi
vero divino lumino illustrati, et ducatu praevii sidcris
Bethlehem usque pcrducti, domum intrant, stellam cum
sole rcpcriunt, et salutis nostr® auctorcm in pr®sepio po-
1 Ecclc. x i i , 5 . -
(.1) Cod. habuerìt.— (a) Sic cod. per errorem qnem sanare non valuimus,
piti forte legeuilum sit divini Verbi noti consortes. aut divino Verbo
tur, sicque consummalis circa puerum Jesum pi® devo-
tionis obsequiis , angelica admonitionc cdocti, per aliam
viam in suam sunt regionem (4) reversi.
V. Yos ergo, dilcctissimi fratres, qui stellam virgineam
ex Jacob prtam esse cognoscitis, qui Jcsum non vagien-
tcmincunis, sed iu coelis regnantem adorati?, quibus
stella plaritatis evangelic® ecoeìis miro fulgorisgui lamine
rulilavit, ipßa pr®ainbula et magistra, ad Bethlehem
domum panis vivi, s^nctam scilicetEccicsiam,bonorum
opcrum gyessibus currile, et in ca Mariam, et Jesum
non vagicutem, sed prxdjcantcm et doccntcm populum
invcnictis. Imitamini beatos Magos, fidei et conversionis
vestr® primitias, et quem illi oblalione suorum mnne-
rum reve ri li sunt jaeentem in pr®scpio, vos exhibitiotie
bonorum opcrum veneramini regnantem in cado. Offerte
ci non h®c temporali», qu® labuntur, non heec transitoria
, qu® videntur, sed qu® in vobis sunt munera grati
arum et laudupi. Offerte ei pro auro scicnliam , pro
tbure dcvolionem, pro myrrh a vestrorum (5) corporum
mortificationem, et evangelica admonitione inslrucli,
malorum operum viam, per quam a regione vostra ve-
nistis, derelinqucntos. per aliam-viam bonorum opcrum
reditc ad patriam claritalis ®tcrn®, quam vobis concc-
dat Jesus Christus Dominus noster, qui cum Patrc et Spiri
tu sancto vivit et regnat Deus per omnia ssceula s e e c u -
lorum. Amen.
SERMO X^XVII?,
E)e Epiphania Domini IV.
. "-*• . . . . . 1
Ex duobus manuscriptis deprompt us esl sermo rjui spr
quiiur, nempe ex Cod. Cass, cvi, fol. i45. et ex Jiibf.
Laurent., Plul. sit, cod. 1 ,fot. 66. In ulroquc tribuilur
sancto Augustino. Sit locus ejus post pracedcntcm eum
numero de Epiphania x.
SYNOPSIS.
I. In Epipfianiapluf4 celebr.appir pjysterig, sed potissimum
Magorum adventus. yenerupt non arte,.sed »«jigioft? ad-
ducti. III. Donatistae repugnantes ab Ecclesiis apostolicis dam-
nantur. IV. lino et a toto 01 be, vix etiam in Africa noli. V.
Persecutionibus crevit Ecclesia catholica, quod aliis sectisnon
convenit. VI. Exhortatio ad servandam unitatexn.
I. No»ikn ex gr®ca lingua translatum, hoc est, Epi-
pbaniam, Manifestationen! interpretesdixcre Lalini, cum
majestatem suam Christus apcruit, et quibusdam signo-
rum miraculis püblicavit. Sed hodiernam diemEcclcsia
per orbem celebrat totum, sive quod stellapr® c®tcris
fulgens divitibus Magisparvum non parvi regis monslravit
hospitium , sive quod liodic Christus primum fccisscdi-
ci.tur signum, quando aquas repente commutavit in vi-
num, sive quod a Joanne, isto die, crcdi tur bap tiza tus
ct Patris consona voce inter ipsa fluenta Jordanis, Dei
Filius revclatur, Evangelista diccnlc, quia conieslim f<Ut
» de aqua consccndit, facta est vox de ccelo diceus: Hie
- 2 Epbes.nr, 14.
confecti. — (3) God. qy.ee. *» ( i ) Id. in usa region*. — ( 5) Id. pestro-
» est filies meus dilcobas, in quo «libi bene oomplacui, méritas imperita , cur quod ignoras accusas P Cor Joceras
» hunc and ite1. » His-ergo rerum manifestas indici is ho- Magos non fatidicos , sod devotos, quos vides Regem
die jwibiicatacreditor potentia Salvatoris, sed iliud po- coeti cum muneribus adorasse prostratosi sed scio non
liusvernacula fidcs obtinuit, quod hodicgentibussiderea te artem exborrcre, sed iklem; «ec asteologos respuis,
fax (1) viain ad Christum in noctc monstravit, cum- sed religioncm Orientali urn ex pavescis. îAeet, etiam ri al-
que in suis çivibu§ pri-WHivè? (î?) Ofiep# cum muncribiis tìssimum Rcgcm arte al iq a a Magi no« piadevoiioue quæ-
adoravit, sicut Evangelista refcrt : « Ecce Magi ab Oriente rissent, Îaudandi essent potàus, non culpandi ; quia non
» venerunt, diccntes : Ubi est qui njitus estRcx Judæo- srmt illudsidasgenlifitio culto vcneTali,sied Domina m( 13)
» rum ? Vidimus enim stellam ejus in Oriente, ct venimus sideris vencrantur. Steilaw igitur Magas vi dit, et fèsti-
» adorare cum2. »§ed P^»,n,al.ist® ali Oriente divisi (3), a nus tlomioum orbis cum muneribus udoravit. Tu (14)
lumine separati, alque-in occiduis partibus tenebrosi, vero nec cum stella curris, ctcum te a Mag is fid elibus
Mago? fidylcs jnçusant, putanttes 90s PßUflj sjrtp , non eli vici is , ih tenebris cxcæeatus oflèndis. Ingreditor ad
•yçl.ÿiçoe quæsjs«; ; qjaasj yeyp tanta |t,errarujp spatja pey- Christum Magus, ct tu a Christo faetus es alienus. Cum
3grarenvt, 3,u.t njp.nerp prefiosu ^pferye.nt, .upt gepibus ilio adorai tolas rnundus, ct tu rcmansisli foras, totius
pçriliç adoyayenl, quem vi4 eban| inter angustos parictes orbis lamine separatus. ËcceadoratOriens, ecce sub Scp-
arctalum, çt papnis adoperluni, nisi coelestcm agnosce- tenlrione et Austro, atque sub extremis solis occidui ( i§)
r.cn t rcgei« , .et divinai« j,n puerp intelligeyent majcslatem- gen tes posit® pari fide, ct vduli consanguinea religione,
11. Nan? aslrologi inter ridera tremuli, atque ipsa ra- unum Dominum venerantur ? L’bi te , infelix error, abs-
bie curiosi tati« artrosi, nescierunt unquam in carne fu- condis? Quamdiu inter ali en os limites delitescis? U«di-
turum Deum. .Et cum ab initio sæeuli tractarent ridera que le cathólicus possessor cxcludit, quia qui u ni verso s
muudi, ignoraverunt arcana Dei, quia Conditor coeli obtinuit tèri-æ fines, cun'ètos de suo jure amputai invano
« $Mest astrorum numeris indagari. At cum ante ho- sores. Hine te Corintbius, bine tc Galata , exindecxpellit
minem faclasint (4) sidera, totusque ilio sinus æthercus Epbesius ; Smyrna, Pergamus, Thyatira, Sardis, Pillante
nato germine, ut aurcum pratum stellalo decore fio- ladelpbià atque Laodicia dctcstantur, quorum fidei Deus
ruerit, posteriorem hominem falis anlcrioribus liquet. per Joannem apostolum perhibet testimonium. Hine te
Porro illi sic disputant (5 ), quasi priora facta sint fata, Colossensis etTlicssalus arguii (16),alque uriiversiiorien-
et postea sint in homines de ccelo jactata cum fatum nec tafis: plaga perscqiiitur, onde Àiagus coepit, ct tanqaam
ante hominem, nec post hominem essepossit, sed ab ipso ^ lega tus fidei provïncîæsuæ novum foedus cum Christo
conccptu debeat inchoari. At cum ante exordium generis percussit. Quid libi cum Indo (171)? Quid cum Persa ?
humani, por totani coeli regionem astra diffusa biduo re- Quid eum Armenia, Ælhiopibus Ægypliisque eommunc
fu I seri nt, quid , aslrologc, bomini per stellam applicas est? Britannia ( 18), toto orbe divisa , nobis est religione
falum, cum ipsias hominis post sidera docetur iuitium ! conjuncta, finibus , non fide discreta. Ilispanws tc, Cal-
sed dicam , fratres, dicam unde istis Magis provenit, lus Italüsque fastidiunt, qui eolia tui (19) arehipirat®
ut per rtcllam natum Regem agnoseerent (6) Judæo- gladiisspiritualibus seouerunt.
rum i quem copgruis attestati sunt muneribus, offerentes IV. Quid Patriarcliarum , Prophetarum, Apostolo-
auruin, ut Regi magno; thus , ut Deo; myrrham, ut (7) rumque terras cpelestes enumerem, ubi fides ingenita ct
corpusculo pro salute sæeuli morituro ; et impleta est divinis et angelicis est colloquiis confirmata. Ita-ne vero
prophetiu, dieens, t «Omnes de Saba venient, ferentes non erubéscis vivfcrc , qui meruisti a sanctorum hæredi-
» aurum, thus ct myrrham^ ; » efferentes (8) salutare Do- bus exerrare? Et ne unirersos commcmorem, ignorant te
mini nuutiabant. Referam ergo qua ratione stellam ob- extrema coeli, et circulas nescit Oceani, cunetæque «a-
servaverint Magi» cujus sint itinera elara secati. Balaam lioncs et gentes intra mundi posit® limi tem, relularit.
ariolus , quem ad maledicendom filios Israel rex assump- Africa vos nèc tota quidem novit, sed modiei (20) erran-
serat Balac, cum tenribilibus a Deo argucretur impcrifs, tes in arvis; mox ut vidit exclusit, ac de suis vos præ-
Ut bcnediceret potius , quam malediceret populo trans- diis /legibus divinis cje’eit. Nam prineipium Afrîcæ ft-
cunti, inter multa Judæis felieia,quæinvitas vatésfan- nìsqaé/si yullis audire, a finibus Ægypti urbisque
debat, oracula , Christi Domini ariolus sic prænuntia* Alexandri®, ubi Paretonia (21) civitas sita èst, et mon rivi
t (9) adventum « «Orietur stella ex Jaeob, et.exurget bus-, quos incoi® Catabèabmon(22) appellant, inde su-
» homo ex Israfil , et confringet omnes duces afienigena- mit exordium ; bine per Ætliiopiea deserta eircumiens ,
» rum , et erunt omnes fines terræ possessio ejus4. » Hic finem habet ab Occidente, ubi disterminât Europa, hoc
ergo Balaam inter magos atque divinosilliustemporis pe- est, fauces Gaditani freti, ubi Oceanus brachium ïy r -
ritior(io)babebatar,cujaspr®sagiehem ( 1 1) non ex arte, reni marisfandit; novissimus autem et ulterior sinus Afri-
sedex ceelcsti insinuatione coneeptam , Magi Stais libris c® est mons Atlas et insuhe, quas Fortunatas voeant.
inscrlam , ad memoriam posteris tradidcrunt. Hujus igi- Ergo Africa ab Oriente habet Ægyptum , a Seplentrione
tur eraculi conscia mens Magorum erat, ubi ultra cætera mare Lybicum , ab Occasu Syrtes majores, è Meridie
astra regi um sidus cmicuit, ét Judæorum terram radiis Ætbiopicum oceaiium. Vidclis-ne, 0 stulti, omnium re-
fulgentibusillustravit.CénibstimMagussiguoaspecto(i'a) rum ignari, edam in Africa, quam lato limine regnet
cucurrit, ncc devotes stella famula Christi deseruil, sed Ecclesia , ubiqne diffusa , et ubi vos regio concludat an-
eos usque ad tagurium Mari®, ubi Christus latebat, ad- gusta ? Sed 0 quoties ve ritate vieti, quoties conversi,
duxit. quoties estis Christo mentiti. Et idèo extineta est paulalim
111. Curigitur, Donatistarum superba inscilia ette- progenies vestra, et in brevi cespite aruit fulminata.
1 Mallh. 111, i6 j 17 . — 2 Id. iij i j a. — 3 Isaï. vf., 6. — 1 Num, xjjiVj f j ;
( f Pi* t o ur CQ^‘ G«ss./«ce.— (a) Sic cod. Ca*s. ; coJ. Laur. prU deest ex in cod. Latin. — (ra ) Sic cod. Cass. 5 «od. le i» , male uno as-
misj.ff.-s (3) Vide August. Sciai, p a i, |iuqi. 9, -? (4) Sic cod. Cass.; cod. p<xcu. .— { i3) .Vox Dominum male deest in cod. Lau*.Ha («*) W. snm ;
MHr- sunf. Tr (ä) virlia, (Jiisp leguutur ju cod. C»s<. porrà sic dis- deinde deesl cum iu ambolius codd. — (1$) Sic cod. Lauc.;cad. Cass. sub
nytfuif, nijl® desimi il> rpd. Laur. — (fj) C|4d,. Laur. cognqsccraii ; et exeremiso/ìs occiduo. '— ^tfi) €od. pass, argues. — ( 1 ; ) Cod. Laur. ((Io.
dvjudu Ii'at pyp tgfUt rr (7) «f iq Hlrpqqfl cqjl, -jr ( 9) Sio cod. Laur.; — (18) Id. Ocitagna. — (19) Sio cod. ï* u r .j cod. Cass. male sui. *-*(ao)
cod. Cass. offerentibus. — (9) Cod. Laur. maleproeuuntiaUwi. — (to) Id. God. modica, -r- (us) Sic cod. Laur.; Cod. Cass. Bareiouio. —• (aa) Sic
mate peritiorum, — (11 ) Sic cod, Laur.; cod. Cass.prasagitionem. Deijde cod. Casa.; cod, Laur. Catabalt mori.