cst, rion anima humana. Sinon vcnitliberarementem, non
habuit mcntem. Ergo unus Christus, Yerhum, et anima,
etcäro. Quid homo? Anima et caro. Quid Christus? Yerhum
et homo, acper hoc, Yerhum, et anima, et caro, Christus
unus. Hominemquando casdis pugnis, quid ejus percu-
tis? Animam, an camem? Confiteris, quia carncm. Et
tarnen clamat anima: Quid me percutis, quid me csedis ?
N um quid, si dicasanimse: Qiiiste tetigit? Ego carnem fe-
rio, non te; nonne, quicumque te audierint hascdicentem,
irridehunt, et insipientem vel insanum te judicabunt? Sic
ergo, qui carnem VcrbiDei flagellaverunt, vel alapis cseci-
derunt, nonpossuntdicere : Nos carnem flagellavimus, vel
exalapavimus (a), non Yerhum, vel animam Christi. To-
tum enim Christum, id est, Yerhum, et animam, et carnem
flagellaverunt, vel alapis cseciderunt. Et cum uti-
que neqüe animam, neque ipsam Divinitatem ejus, qure
vera vita est, in cruce occidere potuerunt, totum tarnen
Christum in corde suo, et in mala voluntate sua inficere
delectati sunt. Quicumque enim persequitur aliquem, ut
cumoccidat, siceum vult extinguitotum, sicut extinguitur
totum lumen lucernae in terram coUiste, ut penitus non iu-
ceat, cum eamsibi quisque malefactor viderit impedire (¿).
Quodinhomine fieri nullo modopotest, id est,ut totus ex-
tinguatur, qui unam utique substantiam habet mortalera,
alteram immorlalem. Nulla enim in illo mortalis est, nisi
caro. Unigenitus autem Dei Christus multo magistotus ex-
tinguinon potuit,cumeum se Judseiextinguereputaverunt,
qui in trihus substantiis suis, id est, una, seterna, atque di-
vina,etinduahustemporalihus,id est, humanisunam so-
lamhahuitmorlalem,idest, camem suam. Animam autem
et maxime Divinitatem suam sine dubio immortalem ha-
huit. Et ideo sua parvi temporis morte nos de nostra
morte aetema redimere solus potuit, qui non tantummodo
caro, et anima humana fuit, sed Deus, et anima, et caro,
unus Dei Unigenitus fuit. Qui enim « Descendit usque in
»inferiores partes terrae, ipse est, et qui ascendit super
» omnes coelos1, » quöd homo solus facere non posset.
VIII. Securiergoexultemus, et lastemur, charissimifra-
tres, quia iile nos sua morte redemit, qui etiam occisus de
hostibus triumphavit. Occisus enim mortem occidit, et
in aetemum nos de manu ejus lihoravit, « Ascendensque
» in altum captivam duxit captivitatem2, » atque homi-
nihus misso Spiritü sancto dona sua dedit, qui etiam
jaccns in sepulcro credentem latronem in paradisum
introducere potuit.
SERMO YI.
Hem de Sacramento altaris ad infantes, (c)
SYNOPSIS.
I . Corpus domìnicum et in al lari est, et nos illud sumus.
II. Eucharistia Symbolum unitatis. III. Liturgiæ eucliaristicæ
expositio.
I. Hoc, quodvidetis, diarissimi, in mensa Domini,-
panis est, et vinum ; sed iste panis, et hoc vinum acce-
1 Ephes. IV, ib . — * I b id .—
(fa) Ila apud Marlene Anecd. T. I l i , Còl. 1646. in pass. C y p ria n ie t -
Justin® : Exalaparì f assit.— (È) Lego : cum ease quisque malefactor vide-
rie impediti. — (cj In Codice/ò /. 7. inscriplus : De Sacramcntis Altarìs.
Senno sanca Augustan cp. in eodem die. Brevis iusti tulio ad sacram Synaxin
primum accedentium, qiialis snpra Sermo noslcr I I I . e t in Édilis CCXXVII
o t.C C LX XII. Fragmentum ejus e Redee e t Fiorì Collèctionc Sermonis
CÇXXIX, Joco edidere Mauriani. Hie integrum damus. — (d) Hic incipit
Fragmentum editum, de quo sup ra, - . ( e ) Sequen, n .p .x o ^ 'u s q o e ad
verba : Recordamini et -vos, etc. deest in Fragmento edito. — ( / ) To -vos
dente verbo fit corpus, et sanguis Verbi. Ille enim Dominus,
qui «In principio erat Verbum, et Verbum erat
» apud Deum, et Deus erat Yerhum8, » propter miseri-
cordiam suam, qua non contempsit, quod creavit ad
imaginem suaiii, « Verhum caro factiim est, et habitavit
»in nobis4,» sicut scitis, quia et ipsum;Yerhum'äs-
sumpsit hominem, id est, ammani et carnem hominis,
et homo factus est, mancns Deus. Propter hoc, (d) quia
et passus est prò nohis, commejdavit nohis in isto Sacramento
corpus, et sanguinem suum, quod etiàm fecit
et nos ipsos. Nam et nos corpus ipsius facti sumus, et
per misericordiam ipsius, quod accipimus, nos sumus. (e)
Recordamini, quod fuit aliquando creatura ista in agro,
quomodo eafn terra peperit, pluvia nutrivit, ad spicam
perduxit, deinde labor hum anus ad aream compörtavit ,•
trituravit, ventilavit, recondidit, protulit, moluit, con-
spersit, coxit, et vix aliquando ad panem perduxit. Recordamini
et vos (/). Non fuistis, et creati estis, ad aream
dominicani comportali estis, laboribus bourn, id est,
anuuntiantium Evangelium, triturati estis. Quando Ca-
techumeni differebamini, in borreo servabamini. Nomina
vestra dedistis, coepistis mohjèjuniis (g), exorcis-
mis. Postea ad aquam venistis, et conspersi estis , et
unum facti estis. Accedente fervore Spiritus sancti cocti
estis, et panis dominicus facti estis.
II. Ecce, quod accepistis. Quomodo ergo unum vi-
detis esse, quod factum est, sic unum estote ét vos (A) ,
diligendo vos, tenendo unam fìdem, unam spem, indi-’
viduam charitatem. Haerètici quando hoc accipitint, testimonium
contra se accipiunt, quia illi quaerunt divisio-
nem, cum panis iste indicet unitatem. Sic et vinum in
multis acinis (i) fuit, et modo in unum est; Unum est
in suavitate calicis, sed (/) post pressuram torcularis.
Et vos post illa jejunia, postlabores, post humilitatem,
et contritionem jam in nomine Christi tanquam ad cali-
cem Domipi venistis, et ibi vos estis ad mensam (/-), ibi
vos estis in cahce. Nobiscum hoc (/) estis; simtil énim
hoc sumus (m), simul bibimus, quia simul vivimus (n)t
Audituri estis, quod'etiam hestemo die audistis, sed
hodie vobis exponitur, quod audistis, et quod respon-
distis, aut forte; cum responderetur, tacuistis, sed* quid
respondendum esset, hodie didicistis.
III. Post salutationem, quam nostis, id est : « Dómi-
» nus vobiscum, » audistis : « Sursum cor. » Tota vita
Christianorum verorum sursum cor, non Christianorum
nomine solo, sed Christianorum re ipsa, et ventate tota
vita sursum cor. Quid est « Sursum cor? » Spes in Dèo,
non in te. Tu enim deorsum, Deus sursum Cst. Si spem
liabes in te , cor deorsum est, non est sursum. Ideo, cüm
audieritis (o) a Sacerdote : « Sursum cor! » respondetis :
« Habemus ad Dominum. » Laborate, ut verum respón-
deatis. Quia apud acta (p) Dei respondetis, sic sit, quomodo
dicitis. Non lingua sonet, et conscientia neget, et,
quia hoc ipsum, ut sursum habeatis cor, Déus vobis
donat, non vires vestrae, ideo seqùitur, cum dixeritis,
habere vos sursum cor ad Dominum , sequitur Sacerdos
et dicit :■ « Domino Deo nostro gratiàs agamus, » Unde
gratias agamus? Quia sursum cor habemus, et nisi ille
illud levasset; in terra jaceremus. Et inde jam, (^) qum
aguntur in precibus sanctis, quas audituri estis, ut ac-
3 Jo an . 1, * Ibid. 14.
in actusàndi casii. Itaque male in te rp u n clum iu Fra gin. e d ito, — (g) F/ag-
mentum editum intei-ponit : et.— -(h) Fragm. edit: estote vos.— (i) Id. race-
mìs- — U) I d - omitlunt : sed. — \k) Id in mensa, et.— (/) Id vos prò hoc.
— (m) Id . reclini : siimimus. — (n) Fiuit liic Fragmentum editum T .V .
Col. 976.— (o) Aut iiic legend um ceuseo : auditis, ani inox : respondebitis
prò respondetis.— \p) Alias in Actione. Xuvtovópo» Canoni», Secreloium
Sacrificii Miss®, u t mox infra : qua aguntur. —■. (y) Supple : succedimi,
srquuntur, vel quid simile.
cedente verbo fiat corpus et sanguis Christi. Nam’ tolle
verbum, panis est, et vinum. Adde verbum, et jam
aliud est. Et ipsum aliudquid est? Corpus Christi et
Sanguis Christi. Tolle ergo verbum, panis est, et vinum.
Adde verbum, et fiet Sacramentum. Ad hoc dicitis :
« Amen. » Amen dicere s.uhscribere est. Amen latine in-
terpretatur Verum. Deinde dicitur dominica Oratio,quam
jam accepistis, et reddidistis (a). Quàre ante dicitur,
quam accipiatur Corpus et Sanguis Christi? Quia, sicut
est humana fragilitas, si fotte ahquid, quod non dece-
bat, cogitatio nostra concepit ; si ahquid lingua , quod
non oportebat, effudit ; si ahquid oculus, quod non de-
cebat, aspexit ; si ahquid auris blandius, quod non.opor-
tebat, audivit; si forte aliqua taha contràcta sunt de
hujus mundi tentatione, et vitae humanae fragihtate, ter-
gitur dominica Oratione, ubi dicitur : « Dimitte nobis
» debita nostra1 ; » ut securi accedamus ; ne, quod accipimus,
in judicium nobis mariducemus, et bibamiis.
Post hoc dicitur : « Pax vobiscum. » Magnum sacramentum
osculum pacis. SicMsculare, ut diligas. Ne sis Judas.
Judas traditor Christum ore osculabatur, corde
in’sidiabatur. Sed forte inimicum animum habet contra
te aliquis, et non potes eum convincere, cogeris tolerare.
Noli ei malum pro malo in corde tuo reddere. Ille odit,
tu ama, et securus oscularis. Audistis pauca, sed magna.
Non vilescant paucitate, sed chàra sint pondere. Simul
edam onerandi non estis, ut ea, quas dieta sunt, teneads.
SERMO VII.
De Paschate. (b)
SYNOPSIS.
I . Qüis agat P a s ch a , et quomodo agendum. II . Alleluia
divitum, pauperum, afflictorum. III.D eu s agit, u t Pater ; Dia-
bolus, u t Mango.
I. D ie s Paschæ nos celebrare omnibus notum est,
qnihns diehus Alleluia cantamus. Quapropter, firatres,
solhcite attendendum est, utquod visibihter celebra-
mus, in animo teneamus. Pascha enim nos celebrare di-
cimus. « Pascha» hebræus sermo est, quod interpretatur
Transitus; græce aiitem « Paschin » pati (c ), latine
« Pascha », pascere, ut dici solet : « Pascam Amicos. »
Pascha qui celebrant, nisi qui a morte peccatorum suo-
rum transeunt ad vitam justorum ? Sicut Apostolus dicit:
« Transivimus de morte ad vitam, quia dihgimns
»fratres2.;» Pascha quis agit, nisi qui credit Christo
passo in terra, ut cum ilio regnet in coelo? Pascha quis
agit, nisi qui pascit in pauperibus Christum? Ipse enim
de pauperibus ait : « Quicumque uni ex minimis meis
»ahquid boni fecerit, mihi fecit8. » Christus sedet in
coelo, et indiget in terra. Patrem interpellât pro nobis,
et hic panem petit a nobis. Ergo, Domini fratres, si
volumus agere Pascha salubriter, transeamus, patiamur,
pascamus. Transeamus apeccatis adjustitiam, patiamur
pro Christo, pascamus in pauperibus Christum. Con-
1 Mutili, vi, l a . — 2 i Jo an , n i , 14. — 3 Ma ttk . xxv, 40. — 4 Jo b .
3 Matth. x x ir, ; 3.
(a ) I d est : Sacerdoti memoriter recitasi». Ilaquc non Symbohim solum
reddebant. Vide Nostri Sermonem L P I l i . T. F. col. 337.— .(¿) In Codice
fo l. 10 p . a . inscriplus : Item Sermo sancti Aùgiistini'ep. De Festivitate pas-
chali.Sed milii Augustinum non sapit, saltern integer. Expendant, qui S. Doctor!
me familiariores sunt. Ego enim ei suklrahere mallem, quam suppouere.
I n Editione locum haberel post Senn. CCLV1.— (c) HOfl- na<rx«v. Frivola
hoec intrusa videntur. —- (if) Imo : L a u d a t e (e) Similia infra
Serm. XXI. n. 4 . — ( / ) P ro Sacculo. Etiam P e tro n io , Celso, etc. Nu lvivia
honeste celebremus, ut cum Abraham in regno Dei
coelesti convivio perfruamur. Cantemus ergo Deo alleluia
, quod latine sohat : « Laudemus (d) eum, qui est. »
Laudemus eum et in prosperis, et in adversis. In pros-
peritatibus divitiarum non extohamur, et in flageho dam-
norum non infirmemur. Dicamus alleluia cum Job, qui
dixit : « Dominus dedit, Dominus abstuht. Sicut Do-
» mino placùit, sic et factum est. Sit nomen Domini be-
» nedictum/*. » Benedicamus ergo Dominum in omni
tempore. Semper ahcluia cantamus, si ad sonum linguæ
nostræ movèntur ad operationem justitiæ membra nostra,
si boc, quod sonat in ore cantantis, lucet in moribus vi-
ventis.
II. Audite, quomodo cantare jussi sunt alleluia divi-
tes et pauperes. « Præcipe, ait Apostolus, divitibus hujus
»sæculi, non superbe sapere, neque sperare in iiîcerto
» divitiarum, sed in Deo vivo, qui dat nobis omnia abun-
» danter ad fruendum. Divites sint in operibus bonis,
» facile tribùant, communicent, thesaurizent sibi in fu-
» turum, ut appréhendant veram vitam5. » Quod pauperes
cantent, Tobias docet : « Fili, ne timeas, quoniam
» pauperem vitam gerimus. Exuberabunt tibi multa
»bona, si timueris Dominum Deum tuum, et, quæ
»placent in conspectu ejus, feceris6. » Dilectissima
membra Corporis Christi, expectemus Caput nostrum
venturum de coelo, cui cohærentes immobiles permane-
bimus, u t, cujus passionem celebramus in terra, cum
ipso regnemus in coelo. Disciphnam ejus sustineamus, ut
corrigamur, quia, sicut filios, ita nos aggreditur Deus.
« Quis est enim, ait Apostolus, cui non det disciphnam
»pater ejus7? » Si separatis vos a disciplina Dei, ergo
nothi, et non filii estis. Toleremus flag cil uni patris, ne
incurramus severitatem judicis.
III. Deus et diabolus pater et mango (e). Deus, ut
pater, flagellât, et corrigit, et assumit; màngo blanditur,
seducit, et vendit. Pater fert flagehum, et mango fert sac-
cellum (/). Si concurreris sub alas flagellantis, liberabe-
ris âb iniquitate vendenüs. Vide, a quo, ubi reponaris,
in regno codorum, an in saccello gehennarum. Si regnum
Dei concupiscis, in solutione libërtatis lætaberis ; si vero
saccehum, colligationem servitutis accipies, et ligatus
manibuspedibusquedicetur de te : « Tolliteetmittiteilium
»in tenebras éxteriores. Ibi erit fletus et stridor den-
» tium 8. » Clamatur ad nos fortiter. « Qui habet aures
» audiendi, audiat, quid Spiritus dicat ecclesiis9. »
SERMO V i li.
ln octava Paschatis ad infantes (g).
SYNOPSIS.
I. V is , et effeetüs Baptismi, et Spes in eo reposita. H . Baptismus
extra unitatem Ecclesiae non pvodest. I I I . Contra
Schismaticos Baptismo gloriantes. IV . Cohortatio ad recens
Baptizatos.
I. Sermo mihi est ad vos, modo nati Infantes, parvuli
in Christo, nova proles Ecclesiae, gratia Patris, foecundi-
! a i . — 5 i Tim . vi, 17 , 18. — 6 Tob. iv , 3* - r - 7 H eb r. x ir, '7 . —
— 9 Apoc. i « , a a.
libi tarnen in impressis Augustini. Recurret infra Senti. X X . n. r a . —
(g'j I« Codice fo l. 14. inscriptus : Sermo sancti Augustini episcopi Sab-
bato Pascha. D igntu Auctore d e Sacramento Baptismi egregie perlractat.
Qutedam N. 1. Incisa legtintur T. V . Append. Serm. CLXXII. col. ag6.
male consarcinato. Noster insereudus est post Sermonem CCLX. qui fortasse
bis verbis eum in n u it : Regeneratis in baptismo, qui hodie miscendi sunt
populo, brevis, sed gravis Sermo reddendus est.