p o r ta re t in gre s sum .T an tum enim fiducia? Domin i v erb o
con cep e ra t d ic en tis : fV e n i 1 , » u t c red ere t v estigiis
suis non p e la g i in lk lam mobilitatem su b d itam , sed tan q
u am te rren àm s o lid itatem esse su b je c tam . Nam cum
Do ih inu s su p ra ma re ite r a g e r e t , ita e i’ ( i ) su b d itum pe-
dibn'3!,ò b tem p e rab a t e lem en tum , u t n e c se ma re s u b -
tra b ^ é ìf , e t venerandas Domini p lan ta s non tan ge re tvN e c
mirum , c h a r is s im i, si ei (2 ) n a tu ra asquoris serv ieba t,
cu ju s è s tà rb it rio e t d ispo s i tione pe r fe cta . S o li e rg ò C h r is to
deb itum e ra t , u t s ie c is p e r aquam v e s tig iis am b u la r c i,
e t fra g ilita lis liumana? ratio p o s tu la b a t , u t P e trum tu r-
b a r e t v e n tu s , p lu v ia terreret. In d e est e rgo q u o d ex
pa r te a liq u a mersus e s t , ne in te r D eum e t homin em
n ih ii'in c ip e r e t d is c rep a re , essetque in te r h om in es non
minima d u b ita t io , si P e trum h i c v id is sen t fecisse qu o d
C h r is tum ; n e c h o n o r d eb itu s De o r ed d e re tu r ( 3 ) , q u ia
non esset mirum a De o g e s tum , q u o d e t a b hom in e v i -
d e b a tu r effectum.
l i . E t q u ia in h o c sasculo tan quam in aliq u o ma ri
p o s iti sumus , in q u o u tiq ue e t sp ir itu a lium n equ itia rum
tu rb in es (4 ) sustineamus, omni s o llic itu d in e n aufra gium
d e c lin a n le s , teneamus fid e i n o s t r e solida e t s ta b ilita vestig
ia , u t saeculum h o c ( 5 ) , q u o d D om in u s n o s ter Jesus
C h r is tu s ped um suorum , h o c e s t , ad v entu s su i v ir tu te
c a l c a v i t , n u lla nos ex p a r te p r e c ip i t e t v e l demergat.
C e r te s i a liq u a n o s v e lu t in gru en tia (6) p e r icu lo rum tentare
c c e p e r i t , e sem p lo Ap o s to lo rum clamemu s ad D o minum
, d icen tes : « Dom in e , lib e r a n o s , q u ia ( 7 ) pe ri-
» m us1 . »M elius enim e st n o b is in te rp e llan d o D ominum (8)
l ib e r a r i , qu am d issimu lan do e t n o n o ran d o p e r icu lum
mo rtis in cu r re re . S ed u t ad coepta r e d e am u s , p lu r im um
e rg o s ib ib um a n a u su rp a tio licentiae d a r e t , s i v ir tu tem
cum D e o coepisset h a b e r e communem. Id c ir c o e rgo P e tru
s ap os to lus v isus est h om in ibu s in flu c tib u s d ub ita sse ,
u t sciremus n ih il d an d um esse no s tro a c tu i , sed totum
qu o d re c te gerimus divina? asc r ib en d um esse v ir tu t i.
I I I . E t q u ia d ign um (9 ) e t c on gru um e s t , f r a t r e s , u t ,
g au d ia nostra cum sanctis A p o s to lis c o n fe r am u s , e t h is
an nùn tiemu s Dominica? resu rrectionis g lo r iam , q u i c o n -
sortes su n t Dominicae passionis. N am ip s e quem v a s e le c -
tio n is sua? esse d ign a tu s e s t , e t v o lu it ma gistrum G e n t i-
b u s ( i o ) d a r e ,n o n s o lum fide lium animas a p ie ta t is p r o po
s ito r e v o c a v i t , sed e liam no lentes a C h r is to disced ere ,
la p id ib u s o b ru eb a t. H u n c n o b is ip s e Dom in u s A p o s to -
lum co n d o n a v i!, tr ib u itq u e n o b is ex S a u lo P a u lum , e t ex
ap os ta ta fe c it A p o s to lum , et d ed it Ecclesia? ex pe rsecu tore
d o c to rem . Am a to r pa ssionis fa c tu s e s t , q u i p e r s e cu tio n
s au c to r e x t ite r a t , e t q u i in a lienis a fflic tio n ib u s p r ius
g r a tu la b a tu r , in sùis po s tm o dum p e r s e cu tio n ib u s lseta-
b a tu r . Ip s e q u i tu n c in A p o s to lo suo v ir tu tem is tam exer-
c u i t , ip se n u n c d e ip s o in fero rum c o n c la v i , e t ex ipsis
d ra con um fa u c ib u s anima rum n o s trarum c ap tiv ita tem
e r ip u i t , e t n o b is a ten eb r is ad lu cem r em ean tib us , seternae
vitae ja n u a s p a t e f e c i t , p r e s ta n t e D om in o nostro Jesu
C h r is to , c u i e s t h o n o r , lau s e t g lo r ia p e r in fin ita saecu-
lorum saecula ( 1 1 ) . Amen.
S E R M O L X X I V .
D e L a p s u P e t r i I I .
Senno, hic eductus e x quatuor codicibus , nei noe : 1 0 e x
B ibl, Laurent., P lu t . x v n , cod. x u , f o l . i o 5 ; a0 e x eadem
B ib l., Plut. x x xi s inisl. , c o d .x x x 111 fo l. 54 b ; 3® e x B ibl.
AEd.il., cod. c x l i i ì , f o l . a 34 ,* 4 ° e x B ibl. F esu lan ., .cod.
XXV, f o l . a3 r , in primo e t tertio no men habet sancii Am -
bro sii, in secundo autem e t quarto noinen sancii Augustini.
CiU e x duobus potiu s s it tribuendus non satis constat; sed a l-
ierutro dignus e s t.lin d e propter horum nominuni reverentipm,
et dubium noti prorsus inane ejus authenticilatis q uod special
a d Doctorem nostrum, n on io appendice/n rejiciendum illune
putavimus, sed hic ponere operapretium duximus. S it locus
ejus p o s t sermone/n nostri pr imi supplementi l x .
S YN O P S IS .
I. Petrus , ut Adam , a icemiua deceplus. II. Citius subveui-
tur Petro quam protoplasto. III. PetrI lacryma;. IV. Ejusdem
in Christum amor. : • '
I . Sci'mus, fra t re s , q u o d ad sim ilitu d in em Èva?, be atum
P e trum o stiaria q u o q u e ( 1 2 ) m u lie r d e c e p e r it ( i 3) , et
s icu t Ad am ( 1 4 ) m u lie r c ir c um s c r ip s it , ita e t A p o s to lum
foemina c ircum v ene rit. U s ita tu s ( i 5 ) enim ad d ec ip ien d um
séxus est ; frau d is sua? v a s cu lum in o s tia r ia d ia b o lu s ( 16 )
re co gn o v it. Fid ele s v iròs nonnisi p e r mulierem o p p u g na
re con su e v it. I b i A d am p e r E vam s u p e ra t , h i c P e trum
v in c it p e r o stiariam. F u i t enim , s icu t le g im u s , in P a rad
iso ( 1 7 ) d e lic ia rum d ia b o lu s ; n e c d e fu i t , s icu t in telli
g im u s , in p r e to r io Judaeorum. I b i m in a b a tu r ( 18 ) Sa ta -
nas s e rp e n s , h i c J u d a s c o lu b e r p e ru rg e b a t. E s t e rgo
eadem s im ilitu d o d ec ep tio n is in P e t r o , quae in A d am
f u i t , qu o n iam e adem ( 1 9 ) est et sim ilitu d o m an d a ti.
A c c e p i t ( 2 o ) e rg o a Domin o u te rq u e m a n d a tum , A d am
ne ta n g e r e t , A p o s to lus ne n e g a rc i (2 1 ) ; , ille ne lig n um
seien tise p r e s u m e r e i , h i c ne c ru cem sapientia? p r e t e r i re
i . Sed transgrediens (2 2 ) u terq ue p r e c e p tum , r a r i (28)
modo d e liq u it (24). G u s t a v i t ( 2 5 ) ille q u o d n o n lic e b a t ,
lo q u i tu r iste qu o d non d ece t ; e t tamen fa c i lio r ne g a tio
P e t r i , qu am Adas p r e v a r ic a t io .
I I . C itiu s enim A p o s to lo , quam p ro to p la s to (2 6 ) su b v e-
n itu r . H u n c emm Deus ad v esp erum r eq u ir it crrantem,
illum Dominus p u llo rum c an tu denegantem ( 2 7 ) . Ad am
r e u s f a c t i , nu d us e r u b u i t ; P e t ru s con sc ius d ic t i (2 8 ) ,
c o r rep tu s in gem u it. I lle tan quam d eprehensus c o n iu gi
t( 29) ad la teb ra s (3 o ); h i c tanquam emendatus p ro ru -
p i t (3 1) ad la c rym a s . I lli v e lu t la ten ti e t c e lan ti se a d iv i—
n ita te d ic itu r : « A d am , u b i e s3? » non q u o d A d am a
1 Mattli.xiv, 29. — * ld . voi, a 5 . — 3 Gen. n i , 9.
(1) Sic cod. cxx.111; cod. oix et. — (2) Sic cod. cix ; cod. cxi.ni et sine —v.( 18) Sic cod. iv ; «eteri paradisum. — l i g i Cod. iv ìinminebat-, c«rieri
ti. (3) Sic cod. cix ; cod. cxi.ut redderet. — (4) Cod. cix turbidinem. — minabatur. — (20) Sic cod. cxliiì; esteri male eamdem. — (21) Sic codi iv;
(5j Sic cod. c s i i i i ; cod. cix saluni hoc, quod etquodam modo admitli posset esteri acceperunc. Cod. xxv, accepie enim. — (22) Sic cod. exliii ; lise deex
Cicer. prò Cscina cap. 3o .— (6) Sic cod. cix; cod. c x liìì ingmentium. s.uut in esteri». — (a3) Sic cod. iv; esteri transgredientis. — (24) Sic cod.
— (7) Sic cod. cxliiì; cod. ci x pcribimus.— (8) Sic cod. c x liiì ; cod cix c x liiì; esteri patri. |||j|a5j Sic legendum; codd. delinquane. — (26' Sic
a Domino. — (¡9) Hsc et sequeulia usque ad glorificationem non leguntnr omnes codd., excepto cod. xv, qui habet gustai, et deiude licet. — (2.7)
in cod.-cxliiì. — f io ) Cod Gentium. — ( 1 1 ) Cod. cxliiì cui est honoret Sic cod. cxliiì ; esteri male protoplausto. — (a8) Sic còd. iv ; esteri male
gloria in seccala saculorum, Amen. — • ( i 3) Sic cod. cxliiì ; esteri qua:- illum Domino pullorum cantu denegarci. — (29) Sic cod. iv; deest vox
que. Aulea cod. iv non habet beatum. — (14) Sic cod. iv; esteri decepisset. dicti in csteris.— (3oj Sic omnes codd. excepto cod. xv, qui habet festinàt.
g g ( i 5) Sic cod. cxlui ; esteri in Adam. — ^ 6 ) Sic cod. cxliiì ; esteri — (3 i) Sic cod. iv ; esteri latebram. — (3 a) Sic cod. xv ; esteri
usitatum, et antea circumvenit.— (17) Sic cod. iv ; esteri pessime Dominus. erupit.
SERMO LXXVI, IN SOLEMNITATE MARTYRUM MACHABjEORUM.
con sp e c tu D om in i late re po tn e r it, sed ( i ) q u o d p e c c a t r ic i
conscientiffi n u llu s lo c u s tu tu s c e r tu s s iL f u )m e t u i t de- ------^ --------------_ ------------
p r e h e n d i. R e sp e x it D om in u s , e t ap er tis o c u l i s , ejus
em en d a v it (3 ) erro rem. R e c te o cu lis emend av it (4 ) P e trum
, q u ia sc r ip tum e s t : « O e u li Domin i su pe r ju s to s , et
» aures ejus ad pre ces ( 5) e o rum 1 . »
111. E rg o P e t ru s p ro rum p it (6 ) ad la c r ym a s , et
S E RM O L X X Y I .
In S o lem n i t a t e M a r t y r um M a ch a b a e o rum .
Eductus hic Sermo e x Cod. Cas s . x u in omnibus sancto
n ih il v o c e p r e c a tu r . In v en io e n im , q u o d f le v e r i t , non H
convenit Au g u s t in o , cujus prce se fe r t nonien. Locus ejus
in vehio q u o d d ix e r it, L a c r ym a s ejus le g o , satisfactionem ^ sennoneinMaurinensem c c c i cum immeroin solemnitate
non*lego. R e c te p lan e P e tru s fle v it e t ta c u it q u ia q u o d ^ m Macha iao rum
d e fle r is o le t.n o n s o le t e x c u s a r i; e tq u o d d e fe n d in o n p o te st,
. . . -r . ___: __ I . . . . , « « ( r l o l i c t n m r n in r l
a b lu i po te st. L a v a n t enim la c r ym æ ( 7 ) d e lic tum , qu o d
v o c e p u d o r e st con fite ri. L â t r ÿm æ e rg o '(8 ) verecundiae
pa r ite r c on su lu n t et sa lu ti, n e c e ru b e s c u n t in p e te n d o (9 ),
e t im p é tran t in rogando. L a c r ym æ , in quam , ta c itæ
qu odam modo ( i o ) pre c es s u n t , veniarn non p o s tu la n t ,
sed ( 1 1 ) me rentn r, c au sam n o n d ic u n t , sed ( 1 2 ) misen -
cord iam cbn sequ u n tn r ¡ n isi q u o d utilio res la c rym a rum
pre c es s u n t , quam>(i:3 ) sermonum ; q u ia sermo m p r e -
can d o fa llit fo r te ,f i 4 omuino n fa llii .Se rmo
S YN O P S IS .
I. Quos natura simul edere non potuit mundo, hi simul fide
gignunlur ccelo. II. Machabaeorum matris felicitas. HI. Ejusdem
for ti tudo filios alloquentis. IY. Mirabilior adhuc in ultimo
filiorum offerendo. V. Conclusio.
I . S i v e lim u s , fratre s d ilectis simi , d e s ingulis ìstis
sanctis a c b e atissimis septem f r a t r ib u s , q u i d ie una cum
:e, la c r ym a ( 1 ) omnino n o n f f ip n oermu gua g ior£osa mat r e pa ssi s u n t , lau d es d ic ere , n e c nos
e n im in t e r d um non to tum p ro fe r ì n e g o t ium , la c r ym a d uramus lo q u e n d o , n e c v o s tole ratis au d iend o. P o s trem o ,
p ro d it ( i 5) affectum. E t ideo P e t ru s jam fratres> etsj ye s tra in audiendo pe rs is sempe r to tum p r c— . ------ ta! a v id it a s , nostra
non u titu r s e rm o n e q u o ( 1 6 ) fe fe lle ra t , q u o p e c c a v e ra t ,
q u o fidem am is e ra t, ne p e r id ei n o n c r e d a tu r a d con -
fiten d um , q u o usus fu e ra t ad n e g an d um . A c p e r h o c
ma gis v u l t cau sam suam f l e r e , quam d ic e r e , e t ( 1 7 )
qu o d v o c e n e g a v e r a t , la c r ym is con fite ri. In v em o autem
‘ .. . •. *n .___ . - rtif.i uumw TV AQ1111 It —
f r a t r e s ,e tsi v es tat nostra
tamen d ic en d o fa t ig a tu r in firmitas. Q u is enim , dilectis simi
, su fficia t d ign e la u d a r e , d ign e p r e d i c a r e , e tsi non
d ie una n a to s , tam en p e r confessionem die una co ro n a -
tos ? H o c eis san c ta fe c it confessio , qu od non po te st fa -
q u o a vue« iic g u iu ia i , .UV.J------------ c e i c iiu iu n u a ^ a i iu r .u «c e, re h um a n a p a r tu r i t io ; h o c , i—n q-ju--a--m-- ,, f—e c-it d iv in a gra-.
e t a l iu d c u r ta cu e rit P e t ru s , n e tam c ita v en iæ p o s tu la - t-& n o n p 0 t e s t h um a n a na tura . N o n enim po te st
tio ( 18) p e r im p u d en tiam p lu s o ffen d e ret, quam im p e - q uæ cumq ue m u lie r d ie u na gen erare septem fra tre s , qu o -
trare t. ooicl S o le t cuiii*enim c itiu s mereri - ....... in du - lg 0 en tiam -, q .
u i v e r e - m0(j 0 ^ æ c b e a ta e t gloriosa M a ch a bæ a gen uit C h r is to
U1UUU o ------ -
p e r fidem u n a d ie sep tem G a u d e a mus
j :* ; rL n r^ t t it ir ln omni id t u r c u lp a an te flendum
seDtem Ma rtyres confessores. Gaude atrarei.
c u n d iu s d ep re ca tu r . In ig i tu est qu am ( 1 9 ) p r e c a n d um . S c im u s au tem (20) h o c jam
e x em p lo ( 2 1 ) , qu em adm o dum nostra p e c c a ta cu remu s .
E c c e n ih il n o b is Ap os to lus n o c u i t , q u o d n e g a v it , et
p lu r im um p ro fu it (2 2 ) , q u o d emend av it.
•.•i'stT. IY Im ila m iir PII ITI dlEPTlffilIl all
, fra tre s c h a r i s s im i , q u ia fides fa c it q u o d n a lu ra lis
pro g enies nu n qu am fe c it . G aud e amu s ad De i m irab ilia ,
lsetemur ad De i ma gn a lia , q u ia q u o s (28 ) non p o tu it simul
edere uteru s ca rn is , sim ul co ro n a v it h o d ie Dominu s m a -
» lu r im um p i u i u n 7 ----------------. . . , . c u c i c u
I Y . Denique im itemu r eum d ic en tem a lib i. C um en im j e sta ljs<
;.t ..rn ffn rp tn r a D o m i n o ^ S im o n , amas me 2 ? »
,
te rt io in te r ro g a re tu om in o : «2 re so on d it t e n to * « D om in e I tu scis q u ia d ilig o te. A lt
.A . ______ _ — I F * h n r I j irh n ? flllflfl
I I . 0 fe lix mater q uæ g en u it ta le s , h o c e st ca rn e et
sp o n te rtio : « u om , iu su »— - cchùaarriltlaatiee ,, mmuunndaou eeti Djl/ecou,, s»8«elcuuliou e t C h r is to , t e r r e et
» D om in u s , P a s c e oves m e a s 3. » E t h o c te rtio ; q u o d coe j0 S ed quo s p r im o cum tr is titia e t g em itu carne
» .u om in i« , a «TX.» _ .
d ic tum est ( / 23J;r,\ ad 1 com _________ pen sa ...Im tio n n nm em T\p n ri ArlC o n s ( ( u O /4 I^) TYTnffiCit pro te c it
n e r a v e r avt , n u n c s ic u t AA bV.r I.an hl-ia o mni ttoann/qTuIlaiimm hb nollnorciaa iulSs'tum
erroris. Q u i (u 5 ) enim Dominum te rtio n e g a v e r a t ,
Deo in a ra f i d e i , cum læ titia s ingulos a d v ictim àm offe-
te rtio c o n fite tu r ; e t qu o tie s cu lp am d elin q u en d o c o u - r Ie e b a t . 0 fe febx lix m a te r , q uæ nu n u llttm llum filiorum lü io rum suorum Deuni
îte u n i
trax erat toties g ra tiam d ib g en d o c o n q u ir it (2 6 ) . V id e te neg an ten lj p lan e C h r is tum , B ù llnm titubantem' a spex it,
e rg o q u an tum fle tus p r o fu e r i f (2 7 ) i ’ e tro ; an tequam fle - Ilun um daemoniis sacrificantem con gem u it. l u s ingulis
. . flpuit prprMis : o enim e t ipsa, p a tie b a tu r , sed in omnib u s v in c e n tib u s p r o
se et p ro illis ma gn ifiée læ ta b a tu r . 0 mu lie r b o n a , q üæ
ereo uuauiuiix ^-------- v v .
r e t lap su s est ; po s teaqu am fle v it , eYêctus e s t ; e t q u i
ante la c rym a s p ræ v a r ic a to r e x t i t i t , p o s t la c rym a s pa s tor
a s s um p tu s e s t , e t alios regendos a c c e p i t , q u i p n u s se
ip sum n o n r e x it ; ip so ad ju v an te , q u i cum D e o P â t r e et
S p ir i tu s a n c to v iv it e t r e g n a t iu sæ c u la sæcu lo rum . Amen.
fa c ta est a rb o r b o n a ; s ic enim D om in u s d ic it : « A rb o r
» b o n a b o n o s f r u c t u s f a c i t 4. « F o lia e t fru c tu s is tius a r -
b o r is , fra tre s , v e rb a sancta e t b o n a fa c t a sunt. D e ta li
san c ta arb o re d ic it P r o p h e ta : « F il i i tu i s icu t novellas
» o liv a r um in c ir c u itu mensse tu ie 5.» I t em , in ten ti estote,
fra t re s ; a rb o r o liv te in h y em e in v e n itu r fr u c tu o s a , in
eestalé o p a c a ; in h y em e a g r ic o lam p a s c i t , in sestate ei
refrig erium fa c i t : o leo im p in gu a t c a p u t ejus, um bra cu lo
defen d it c o rp u s ejus. S i c namqu e (2 9 ) d ic it P r o p h e ta :