'nostrae ac saluti prospicit, dum se ad salvandum huma-
num genus offert,homo apparuerat, opprobria, supplicia,
crucem ^sepulturam et omnia humana infìrmitatis indicia
pertulerat, et patuerat hic incredulitatis locus. Dum fide-
lium saluti Redemptor pius consulit, recte prospexit u t quia
propter nos hominibus apparuerat ejus infirmitas, in hoc
die ejus fìeret manifesta Divinitas, ut quem verum iuisse
hominem cum hominibus vidimus, verum esse et Deum
cognoscamùs1.
II. Hic itaque Dominus et Deus noster hominibus, ut
Scriptum ait, « Praebuit se ipsum vivum post passionem
» suam in multis argumeritis per dies quadraginta appa-
» rens eis et loquens de regno Dei(a). » Et post crucem et
mortem, antequam in coelum ascenderei, hominibus in ter-
ris visus apparuit per hos dies quadraginta, quos a Paschse
exordio usque in hunc diem remissioni nostrse dedimus,
quia tempus fuit laetitise, non moeroris : dixerat sane et
ipse : « Numquid possunt filli sponsi jejunare quandiu
» cum illis est sponsus (£)? »'. Hos dies cum implesset»,
tunc palam, « Videntibus hominibus, in ccelum elevatus
» est, et nubes suscepit eum ab oculis eorum (c). » Au-
diat hoc Judaeus, audiat confundaturque Gentìlis. Siirri-
dentascensum in crucem, audiant ascensum in coelum. Si
objiciunt humilitatem illam, diei hujus audiant daritatem.
Et post liaec : « Ecce, inquit, viri duo astiterunt in ves-
» tibus albis, qui et dixerunt: Viri Galilaei, quid statis
» aspicientes in cceliim ? Hic Jesus, qui assumptus est a
» vobis in ccelum, sic veniet quemadmodum vidistis eum
» euntem in ccelum (</). »-Ergo cum universa complesset,
propter quae in terra descenderat, reversusque esset in
ccelum, astiterunt subito qui confirmarent videntes, ne
forte phantasma putaretur, ut non solum per eos con-
testaretur ascensus ejus, verumetiam et adventus pro-
mittèretur. Idem etiam et Evangelii lectio decursa testatur
dicens : « Et factum est, dum benediceret illis, recessit
» ab eis, et ferebatur in coelum, et ipsi adorantes regressi
» sunt in Jerusalem cum gaudio magno (è).; » quod Salvator
noster humiliatiis est propter nos, hodie et pro
nobis clarificatus est3. Carnem enim nostram, quam in
terra est dignatus assùmere, hodie etiam in coelum ré-
vexit ; nec salvasse hominem contentus est4, etiam glorificare
voluit. Ostendit deinceps posse homini ccèlum
patere, cum in illa sublimi sede primus imposuit; hono-
ravitpius Dominus limum nostrum, et terram nostram
in coelum suum vocavit. Quadriginta igitur dies primitus
jejunavimus, quadraginta sunt insequentes, quos refec-
tioni nuper indulsimus.
III. Sed sicut sequitur in illorum fine Paschae festivitas,
ita sequitur et in horum consummatione ista solemiiitas,
magna plane, ac praecìpua, qua Dominus et Salvator
noster ita nobiscum ! esse desiit, ut tarnen nobiscum esse
non desinat. Nam sicut tunc, cum apud nos in corpore
esse dignatus est, non defuit Patri, ita nunc, cum ad
Patrem ' reversus est, non deest nobis. Non ergo abjecte
nos tanquam alíenos désèruit, sed nobiscum est et con-
versatur nobiscum $ ipse enim dixit : « Non turbetur cor
» vestrum, neque formidet (ßi)* »Et paulo post : «: Vado
» et venio ad vos (g). » In medio nostri est. Tpse nunc
moerentibus6 consolator, laborantibus auditor, peri-
ditantìbus auxiliatop adest. Ipse nunc miseris levàmen,
ipse affiictis opem suggerii. Nobiscum, linquam, nobis-
cum est-,nec solum¡laboribus nostris,.sed;et sermonihus
et cogitationibus interest. Rimatur atque introspieit cor
nostrum. Yidet quid manus nostra, quid lingua, quid
(a) Act. i , 3. — (6) Matti». ìx , i 5 . — (c) A c t .'i , g . ~ (tf) Ibid.
j Gòdex male videamus... cognós&ihius: — a Vide Serm. cclxv,' n. i . —
3 ibid. n. 8. — '4 Codex male contemplas est ; non légitur votiiit; sed hoc
auÈ aliiid simile verbùm séhsus requirit. — 5 Codex cum errore evidènti ma-
jestktis. — 6; Codex màie'irascere. — 7 iti. sufficit. Non repcritur vcrbum
lectio , necessario addendum. — 8 Codex in ca u t; quas verba abundare ’visensus
parturiat. Quo magis nobis solfici te, pie, casteque
vivendum est, cum agamus utique sub oculis ejus? Dico
enim, Fratres, quod vobis quoque bene notum est. Servi
enim negligentiores, cum ante oculos carnaliüm domi-
norum sunt, verentur, pavent, et contremiscunt. Nihil
admittere audent delieti, nisi forte cum jam remotos latere
se posse arbitrantur. Tu eifugere oculos Domini tui
non potes. Quocumque abieris, tecum conscientiam
trahis. Et ille quidem servus, si haec possit esse conditio,
ut in conspectu temporalis domini dies noctesque ageret,
non facile delictis vaeäret. Tu, cujus Dominus absentiam
non habet, quia omni loco adest, quam in timore ac tremore
debes servire castam servitudinem ! Illi, inquam,
Domino, qui sicut abesse non potest, cum miseretur, cus-
todise tuae, ita deesse non pötest, cum irascitur6, culpae
tuae ; illi, inquam, Domino, ita pio ut justo, et ita terribili
ut misericordi, cui est honor et gloria in saecula
saeculorum. Amen.
SERMO XLI.
De Ascensione II.
Legitur in Cod. Cass. xn, fo l. 204, cum nomine
S. Augustini, cui rite ascribendus. Ponatur post
prcecedentem cum numero de Ascensione vi.
SYNOPSIS.
I . E xo rdium. II .Q u a d ra g in ta die s a Re su r re ctione ad A sc en sio -
nem sunt quasi retr ib u tio abstinentim quadragesjmalis. I I I . A s c en sionis
veritas c e r ta fu it testimonio Discipuìorùm. IV.Ang eÌ i.quoque
in testimonium M e i v en e ru n t ; u r id e comparatio d ic i Na liv itatis et
Ascensionis Domini. V . Ch r is tu s a s c cn d it red itu ru s . '
I. E t s i ad demonstrandam Dei Ascensionem Apostolo-
rum Actuum (lectio) satis sudiciat7, quae ordinemipsius Ascensionis
ostendit, tarnen etiam nos,Dilectissimi, tacendum
nobis non arbitramur, qma éeqiuun est ut omnis Ecclesia
hodie exultet in terris, quam hodie Dominus levavit in
coelis. Ergo quia in divinis Scripturis nihil est8 superva-
cuum9, quantum divino munere possumus, divinòrum
verborum rationem videamus.
II. Jampridem énim hoc quod quadraginta potissi-
mum diebus convescentem Scriptura Dominum cum Apos-
tolis dicit, non otiose positum existimo, ita ut mihi quasi
retributio quaedam in hoc quadragesimae abstinentiae facta
esse videatur10; ut11, quicumque quadraginta dierum labo-
rem .Dei honore tolerassent, quadraginta nunc diebus
quasi Domino hic posito et praesente gauderent, et quos
timor Dei humiliasset, Dei nunc solatia sublevarent. Magna
enim et incffabilis merces, ubi eis qui tale aliquid agunt pro
affectusuo, seipsum Dominus tribuitin proemio. Unde estimare
ex praesentibus futura possumus, quod in quantum
.quis pro honore sui fecerit, in tantum praesentiae12 ipsius
consortio non carebit.
III. Deinde illud quale est, quod ascendisset in ccelos
Dominus, proesentibus multis videntibusque, cognoscimus;
-utique, ut illorum visio., nostra fides esset. Illi enim vide-
rùnt,utnos crederemus^ illi aspexerunt oculis corporalibus,
ut nos animarum oculis cerneremus. Et . hoc, nonpauci
aut viles homines, sed et multi, et probatissimi; ut hoec
corrobotaret: eòrum pluralitas testimonia, èt.confirmaret
sanctitas verità lem. Etenim si in quibusdam causis, duoli.,—
(e):Luc. xxiv, 5 , Joan, xiv, i . — (g) Ibid. 28.
dentur. — 9 Codex ipsa in quantum; quas iterum abundant. — *° Vide
Serm. cclxiu j ih 4 j Quasi:, lv i i , n. a. Do quadragenario nùmero uti sa-
cramentum laboriosa! hujus v ita, vide de Consensu Evangelist, üb. 11 ; n. g.
11 ■ Codex utiqùe, male , ui videtur. — 15Codex maleprxsentiam.
bus auti tribus testibus creditur,'quanto magis indubita-
bilis esse veritas debet, ubi quod populo dicitur, populi
testimonio compróbatur, et quidem populi fidelisac sane ti;
neque enim àmbigimus.quod boni ac fideles.fùerunt, qui
ascendentem Dominum videre meruerunti. Quod illi vide-
runt, quasi cum illis nos videre credamus. Neque enim dubitare,
debet populus: fidelium , cui testimonium dicit turba
sanctorum.
-11IV;, Hue accedit quod ètiam duos Angelds astiiisse plebi
legimùsipraesenti ad prsedicationem. Rene utique astitisse
Angelds populo tunc Scriptura memoravit, ut àgnoscere-
mus quod ascendenti in coelum Angeloxum oliiciüm1 oc-
currisset ad terras. In quo nlihi etiam illud: non praete-
rcundum 1 videturquod consimilis admodum i > honori
domiiiicse Nativitatis, est honor dominicaa Ascensionis.
Nascitüro enim Gabriel àngelus mittitiirvetnunc Angeli,
Dominoi ascendente ; ; mittuntur. Tunc stella indicat natum,
nunc nubes suscipit revertentem. Tunc psallebant Angeli
in terris^ nunc testantur im terris. Tunc pastores audiunt,
nunc populus iiitiietur. Timo ntuneribus Magi honorant,
nunc visu Apostoli prosequuntur. Sicut ergo tunc, nascente3
Domino, honoris 1 sacri testimonia non defùerunt,
ita ascendente non desùnl,1 iad confirmandam utique fidem
generis Immani ; ut qùem acceperant homines ih carne
assistentem., eumdem viderent in majestate ascendentem.
V. Rediit ergo ad 'ccélum; Dilectissimi, unde descendit.
Rediitquidem^i sed tarnen et~atl nos jamjam'rediturus est:
Quid enim proesens lectio. docuit ? « Viri Galiltei, quid
»statis (a),» et rehqua. Sirediturum ergo.Dominum nostrum
credimus , Dilectissimi, nos expectare, debemus, ne
sic nos comprehendat adventus illius non suspicantes, sicut
compreheiidit nunccaStigatiodelinquentes3 ; cohaeren-
tia4 ergo praesentium, iuturorum imaginem in se habet.
VI.' Cavendum est ergo, Dilectissimi, he si praesenti
verbere non corrigimurs , futura sevdritate damnemur.
Sic enim Apostolus dicit ? « Dominus sicut fur in nocte,
» ita veniet (b), » et reliqua. Videtis, Dilectissimi, qui
securitatem rei exitus et quae supplicia consèquanlur.
QuaecUmque eigo perferré nolumus, quasi perferenda ti-
meamus. Sic enim erit ut unusquisque non patiatur, dum
timet esse passurum ; et videns correctionem nostram
pius ac misericors Dominus noster, et praesentia indul-
geat et iutura concedat ; sitque indulgenza praesentium
spes futurorum per vita; nostrae emendationem, ut dum
veniam de praesentibus capimus, etiam de futuris sperare
possimus.
SERMO XLII.
Dominica infra octavam ( forte Ascensionis.)
De Beatitudinibus.
Duo Codices Cass. concordant in tribuendo hunc
Sermonem sancto Augustino, nempe Cöd. ,fo l.
307, et Cod. c., fo l. 2. Adutriusque fidem emendätus
hqbetur. Locus ejus post prcecedentem.
(a) Act. i , H . — (&) i Thessal. v , 2. — (c) Psal. cm , 2. — (it) Matth.
(h) Luc. XVII, 2 i. — ( i) Matth, x , 36 . — ( j ) Rom. v iu , i 3 .
1 Codex male officio. — ’ Codex per errornm ascendente. — 1 Vide Serm.
«cixxvu, n. 17, et Serm. ccixv,1 n. 2. — 4 Codex male coluvretico. —
5 Id. corrigere. — G Cod.' c male virtutem. — 1 7 I'd. male débitai —
SYNOPSIS.
I . Bcalitudines a Chris to in terram allatæ. I I . Promissæ v irtuti
non v itio. I I I . In finem perseverandum. IV . Per solam p er sev e ran
tiam habetur corona.
I. Domimus noster Jesus Christus virtute6 Patris « Ex-
»' tendit coelum sicut pellem (c) ; » fundavit terram super
aquas, hominem propriis manibus plasmavit ad suam
similitudinem, qui postmodum de vita7, inimici suasioni-
bus, devolutus est in mortem,!et per innumerabilia saecula
regnante morte, ipse’ post mqdumad terras venire
dignatus est, tit nobis terrenis hominibus ccelestia semi-
naret ; et nobis, calcato diabolo, ut8 præcepta coelestia
fideliter exercentes in terra, in coelis ab ipso recipiamus
sempiterna, promisit poenitentibus uno sermone regna
coelorum. Beatos dixit, non divites, sedqui propter regna
coelorum voluntárie. fuerint pauperes. Itaque et man-
suetis terram paradisi repromisit ; lugendbus . peccata,
beatam consol a tionem ; esurien tibus et sitientibus justi-
tiam, re ternani saturitatem ; misericordibus, beatam mi-
sericordiam ; et mundis corde, suam visionem cum beatitudine
præbendam9 ; pacíficos vero non tantum labiis,
sed corde puro, beatos ét filios Dei repromisit ; propter
nomen vero suum patientibus persecutionem, non solum
beatitudinem, sed et largiter repromisit regna coelorum.
II. Unde, Dilectissimi, nobis tantas beatitudines re-
promissas, « Qui potest capere, capiat (d)\ ».si tarnen
terrena infidelitate non deprimitur, convertat1-0 omne desi-
derium ad coelestia \ quia: « Regnum coelorum vim patitur
» et qui vi potiuntur, ipsi diripiunt illud (e) ^ » non qui
temporalia, sed qui futura desiderant. Et si quis est de-
ditus avaritiæ in terris, convertatin bonum11 avari tiam
suam, et sit avarus in coelo. Sed dicet aliquis : Quomodo
amplius erogem, « Ut ibi centuplum recipiam (y ), quia qui
» parum semina t, parum et metet {g). » Amator qui
erat luxuriæ, sit modo amator castitatis ; qui ebrietate
erat deditus, nunc sit sobrietatis amicus ; qui superbiæ et
malitiæ erat servus, nunc humilitatis ët pietatis sit filius.
Hoc est quod ait Dominus : « Regnum Dei intra vos est(/i),
» et inimici hominis domestici ejus (i). » Quomodo?
audi Apostolum dicentem : « Si enim secundum carnem
» vixeritis, moriemini ; si autem spiritu facta camis mor-
» tificaveritis, vivetis ( /) ; » quia « Arbor bona bonos
» fructus íacit ; ex fructu enim arbor cognoscitur (k). »
Si ergo sumus arbores bonæ, id est homines justi, pii et
fìdeles, ac miséricordes, faciamus fructus justitiæ et
sanctitatis -, quia si fuerimus arbores malse, id est, homines
impii et dolosi, cupidi et péccàtores, excidimur-, id est
in diem13 judicii, divino gladio bis acuto, et in ignem
oeternum mittimur.
III. Ibi erit13 discretio boni et mali, sicut audistis in
præsenti lectione : « Omnis qui audit verba mea, et facit
» ea, assimilabitur viro sapienti, qui ædificavit domum
» suam super petram ; descendit pluvia, et venerunt flu-
» mina, et flaverunt venti, et irruerunt in domum illam,
» et non cecidit ; fondata enim erat supra petram (/). »
Dominus enim noster, qui nos usque immobiles, et in
ætemum, non per otium, sed per laborem salvos esse desiderai,
post omnes beatitudines vel innumerabilia præcepta,
novissime hanc conclusit parabolam, ut hic « Sal-
'» vus sit, qui perseveraverit usque in finem (ni). » Domum
enim quam significàt ædificatam supra petram, quæ
nullis adversis potestatibus potuit commoveri, fidem nosxiX
i 12. — (e) Id. x i , XIX, 29. - fe) 2 Cor. .x , 6. -
— (ft) Matth, v u , í g , 20. — (Í) Ibid. 24, 25. — (m) Id. x , 22.
8 Id. male ut nobis calcato diabolo præcepta. — 9 Id; male' probentur.
— 10 Id. male convertatur. — 1,1 Cod. xcvm minus bene in bono. —
15 Cod. e die. -— ,3Id'. ibi cnim.