quoddam «ermquis i6 j appendicis Maurinensis, ideo
admisjpius gund io codicibus Fiorentino et Cassinensi
reperita? bum ppxninß sancii Augustini, et aliunde
sermo 167 appendicis a BpuetJiclijus cxpunctus est ex
authentiporum catalogo, nu}|a solida aliata ratipne , sed
quia babere quippiaui auctpris ignobilis visus ¡est;
quod certe argomentata non potest evertere duorupi
antiquprum codicum ¡testimonia. Angusüniauæ methodo
plurjnmn^ conyenjunt quæ de partibus mundi dicuntur,
cuin ex djcUs smpins Ipdat circa numéros. Quæ autem,
italicis adbibitis, irrisali trad un tur, nop tales sunt am-
pullæ, quales apud Augustinum nunquam occurrant.
Voces qoodriformis ¡rutilqiis ignea sane ¿ita fé, refri-
gerium sanctifie adonis , amoenatiLs rorante fiamma
commua , pihil ridi culi çomplectuntur, cum præcipue
verbum ameenare sit familiaris sancto, Cypriano, qui
sicut et Augustinus, latinara africane linguam loquebatur.
Sermoni XLV in argumenta præposuimus bæc verba ;
Manifestus est sancii Augustini stylus ; nec immerito.
Rhythmus, qui nobis exprobratur,. est præcipue Augus-
tinianus typus ex alla lis supefius D. Feller verbis, lauda-
tisqueexemplis.—¡Libidinem arieti comparare nuljq modo
répugnât.— Verbum minorari non nisi a nesciente Scrip-
turas dici potest verbum medii ævi, cum quatuordecim
vicibus legatur in Veteri apt Novo Testamento, cujus
versio vel ante Augustinum existebat', yel a sancto Hie-
ronymo fuit correda, præsertimque apud sancti Pauli
epistolam ad Hebraeos, ubi tam nota illa reperiuntur :
Modico quam Angeli minoratus est ( 1 ). — Juxta latinæ
linguæ ingenium pariter scribi potest servare fidem
domino suo y et servare fidem domini sui . sicut olim
babebatuyinParisian?sancti Dionysii prosa, hic cons-
trucjo Çhl'isd femplç, quod in nova editione, utrum
bene dubito , correctpm est secundum adversarii bene-
placitum, hic constructo Christo tempio.—-Si oppositio
iptef yefba in occulto et ex integro non satisfacit critici
sagapùati, saLisfacit rhylhmo, cui sæpius apud Augus-
tinura pips indulgctur, quam foret necessarium.— Satis
au|em dp ablativo post præpositionem in disseruimus, ut
nibilibi addendum supersit.— Verbum activum amplec-
tebat, quod deponenti amplectebatur prætulit auctor
propter rhytbmum, est latinissimum, legiturque apud
Plaulum, qui probabiliter non erat medii ævi scriptor;
habet autem regimen, quod cæcutiens sane propter vituperandi
cupidinem npn vidit criticus , nempe puerum,
quod ab ambobus yerbis diligebßt et amplectebßt gu-
bernatar.— Pusuit auctor viderelur, non autem yideret,
turn propter rhytbmum, turn quia revera dicendum erat
videro tUr, Ut legen ti patebit.— Nulla exaggeratioin asserendo
ita mortiferos esse in .muliere pdores, ut homo
velferreus possit ab iis facile moveri ; nimis hoc nove-
runt seductionem viri affèct*iites mulieres ; nimis et ipsi
vivi seductionis laqueum incurrentes.—: Restât ergo sim-
gularis asserti©, qua Joseph Pharaoni regi servisse dicitur.
Sed ad solveudam difiicultatem s.ufficiebat nota a nobis
posita ad inferiorem paginæ marginem, cujus hic est
tenor ? « Non Pbaraoni regi, sed ejusdem spadoni 7 ut
» dicit Augustinus quæst. in Genes, cxxxvi, servivitJo-
» sepb ; unde credendum est aut sanctum Doctoren! lo-
» quendo lapsu memorise; aut amanuensem scribendo
» attentionis defectu errasse. » Quid autem frequentius
apud Patres quam leves isti defectus ? Sic , ut loquar so-
lummodo de quibusdam, quos in nostra Cpllectione cor -
reximus, vide tam. 71, fol. 537, sanctum Chrysostomum
Zacbariam pro Aggæo lau<lantem ; torn. 72 , fol. 392 ,
primambeatitudinem esse lacrymasdictitantem ; toni. 88,
fob 287, Joseph centum anuos natura fuisse asserentem,
cum morluusest, licet juxta Scrjpturam annos deeem supra
centum attigisseti Quid ad bæc Benedictini? Erravit
notarius. aut humauiim aliquem memorias lapsum passus
est oratori nec ideo has Chrysestamo abjudicant homilías.
Audi autem quid de eodem Joseph domino prpnun*
tietin Psalmo xi.yiii, d. g, tam. 79 nostræ CoHectionis
foli 337 :« Uxor Pentaphræ Ægyptia annon erat regina?
» annon loti ÆgyptÔ præerat? annon maximum habébat
» potestatem i » Quid itermn ad; hæe Benedictini? Est
trope, est inusitata figura, est exaggeratio oratoria } ùfec
idcirco Chiysostpmum ah hac qratione aliepüm declarant.
Sermo XL VI aliquas habet sententias , quæ ad tres
sancti Augustini sermones accédant, et inde ejus argui-
tur j nedum iropugnetur authenticitas. Objectiones
nullæ. -^¡Bene proferuntur hæc verba, cum Christus
aspiceretÿ et cum viderety nec ita sagacem animum a
Deo sortitus sum, ut in quo hæc dicta claudieent, pos-
sim apprehendere. —j Alia ista yerba : òycomorusficus
fatuoesunt, j uxta la tini ta tis regulas defendi possunt, cum
ficus Jatuoe plurali numero addqcantur.— NuUa insulsa
epexegis (quanta doctrina,}), si orator auçlitorihus
evolvat naturam arboris in regione ubi loquitur penitua
ignotæ, et priideptius inde insinuahita,rJ ut fçqimus,
ex eo quod sermo habitus fuerit in Africa, clarius appa-.
rere Augustinum ejus esse auctorem.— Sed advertat lector
continuam critici perfidiam. Codex deñciens, nçgationern
affert, quæ orationis sensum impedii; negationem banc
nec probare ppssumus , nec propter co.dicis reverenliam
penitus tollere» Hanc ergo intra parentbesim ponimus ;
ut intelligat lector illam verum esse uiendum, et pro
nihilo computandam. lpse autem scribere non yeretur; j
(sic editores) ; ut credatur ab ii? qui ad tç^tam npn
possunt recurrere, editores in gbaurditatem incidi^
De quo quid judicet lector yidebit,
Non pai’aphrasis cstsermonis 270 et^yb SermpXLVlI,
sed diversa est oratio , quæ. ejqsdepi auctoris cogitata
aliter expressa complectitur. Criticus qui va% obtusam
videtur habere intelligentiam, cum íalinorum verbòrurrio
assequenda est signifiçatio , exclama t j^ost voces inex-
piicabili affectu{s>ic sine verbo !), et non attendit betie
verbum et clare exprimi, imo et,duplex occorrere, nempe
ampleçli, et osculari yeUernus; membra martyris , et
quidem inc^pfiçabilfaffectu. Nec capere potest quo-
modo sit iqeppifcabiiis affectus erga Vmcèntiuni in
tqjilis; virlutibus; et certe tantæ illæ yirtute's c.aüsfe
sunt præçipuæ, cur tantus sit ^ffectus ut explican iié-
(¡0 Hebr. il, 9.
queaL-*— Non maie dicitur, sed bene, sed optime martyri mutet pejus in peforem ; non obsisto ; sed mutatio non
naturce arrèptam essefiguram, qui jam hominis figurara est necessaria.— HraSÍs ista : fía suffereóHàrn tiinöri;
non babebat, et ossa ejus ess e ex tendendo separata non barbarum sonàt; rbytbmusque solitiis Aiigusííno
in equuleOi exarando nudataci® ferrei« pectinibus.— authenticitatiplurimumfavet.— Restât igitiirex òmnibus
Advfcrbiüm pernici ter italicis disli uctum displicuit sane directis contra r\os telis, unum mencìuin typogtàphiclifn,
critico, sed perperam, cum a Tito Livio, qui sane latinum . quo scriptum est certari pro ceñare, quod corrigàs.
callebat idioma} fuerit usurpatum. In fumum ergo eva- Miserrimum esse Sermonem B pronuntiat criticus, ét
nescùnt omnia contra, huge sermonem congesta argu- annotare prorsus negligít illum tameh friiirn codicum
raenta* . - . auçtdfitate firmari, quod certe non erat sileritio pfæfër-
Sermo XLVIII ideorqjicitur ab adversario quia rhyth- mittendum. Exordium quod breve est, et cdhciusionem
mià abundat} sed quia rby thmis abundat, ideo a nobis quæ est brevior citât, sed consuetæ insistens maîitiæ,
admittitur, Omnös enim genuini sermones de sançto Vin- ipsum dimiltit sermonem , imo et ultima verba referehs,
ceritibi de quo hic noster disserit Dpctor, rhy thmis pariter plura omittit, éx quorum absentia fit dt nullqs süpérsit
abundant. Sic incipit primus post unam introductivam sensus.— Excíamationis punctum huic affigit sententi?e:
phrasim : «Yicjt in verbw, vjoit in poenis; vicif in çon- « Ñon valet, nec immerito ! » ubi quæ sit exclgmátióriís
» fessiprae , yjcit in tribu la tio«?,- yicit exuslus igni4>«i ,, causa nop depreliendo.— Laudem Rapii laudare idèns
» vicit submersus flucliôwj; postremo vicit tortai’ , vici t estscribenlis erratum, sicut èt prcçcedenliiinï pdlrüih
» inortuuj (1),. » Secundussic quasi ab initio se habet ; pro preesidentium ? et vestigia imitantes pro véstfgia
«Eratyidere invictam martyris animam contra insidia? sedantes. Îlæc sane corrigere debuerara , sed tanta in
» antiqui bost/i/contra sasvitiapi impii judicii, contra hoc sermone codicum menda sustuli, ut quædam alibi
» dolore? mortali? parnif, acerrima cpnflictatione certan- occupatam mentem fefeílisse non ita nfirüm videri debeat.
» tem , et in adjutorio Domini enneta ?uperan/e/?i(Q).» Gratias autem critico , qui ad textum expurgandum in
TertiUs ita exorditur : « In Passione, quap bòdie nobis quibusdam lumen suppeditat.
» recitata est, evidenter ostendUur judex ferox, tortor Percurrat lector sermonem Benedictinum 279 , et il-
» cruentai j martyr inviptwf, iu cujus corpore poenis lum cum Sermone nostro LI conférât, et aperte videbìt
» variis exarata jam torménta defeqeran¿, et adhuc niem- non unum esse plterius parapbrasim, sed utrnmque esse
» bra duratami. Tot convicta miraculis persistebat im- ejusdem oratpris fpptqm, easdem cpgitationes , ut sæpius
» pietar, tal vexatasupplichi, non cedebat infìrmiiai ; de eadem re dissprenti accidit, alio modo refricantem.—-
» àgnoscatur cr|d operata diviniiai. Quando enim cor- Vocem ie«ta¿enmpnguas ; sed Tulliana est.— Impughas
» ruptibilis pulvis contra tam immania tormenta dura/ci, etvocem Evangelistas, quiaalibi dixit Augustinus Evan-r
» nisi in eo Dominus h a b ita t (a)? * Quartus vero bæc, gelistas et J pos tolos, quasi Apostoli non fuerint
in principio exhibet t << Quali? decorishabebat Spiri/w^,. gelistce, aùt sanctus Augustinus neçessitatem habuerit
» cujus fuit et cadaver invictas ? Dominum confessns¡ semper et ubique de alterulris ìoqui.— Útrum bene vel
» est vivwr; inimicum «uperavit et mortui. Quid pu- male scindatur sermo in uno codice, non autem in altero,
» tamus, ftatres, quod istum honprpm providentia et nihil prorsus ad autbenticjt.alem eonfert. — Sqbaudien-
» consilium omhipotentis Crpatpris cum edam defuncta dum putavimus verbum prodesse, quod facìlìime omitti
» corpori detuta, martyri «liquid præstit# ? Quid enim? potuit, siçut eLmulta alia apud probatissimos codices
» si non sepelíreta/> ignorabat ijle unde suscitare^/? illi aliquando omiltuntur. -— Hæc yerba * /Vo/z ista dilatìo
»¡et in victoria corönti, et in resurrectione servata est vita mea sit inflado, çritjcus italicis distinxit, ut puto, quia
» æter^a (3). » Post talia exempla repudiare sermouem illa non intellexit ; sed mihi significàri videntùr quod isla
de Vincendo ob hanc solam eausam , quod rhythmis dicentis dilatio non dehet fieri infla d oid est, iræ causa
abundat, quid est nisi publice confìteri aut maguam in audientibus.— Quod parodiarli de theatre vqcat, nihil
Jegendo Augustino incuriam, aut majorem in vituperando aliud est quam pulcberrimam eloquentiæ figuram , qiia
malitiam. orator suppo,nit.se ab anscultantibus interrqgàri, et illis
Nihil complectitur Sermo XL1X , quod illum sanota solutionem diffipultatum evolverei Si t?lis figura , quæ
Augustino indignum possit ostcndere. Si aliquid decla- ita sæpe apud probatissimos sermocinatores reperìtur,
matoriuni exhibe t, opt ime potest supponi Lune essefoetum parodia est de theatro, quoi parodile apud Ghristìa-
juniori? Augustini, cum certum ?it beatum Doctorem ex nos prædicatores, et quot suscitata ab initio in Ecclesìa
rhetorices studio nupcrrime exeuntem , non statini per- tbeatra.— Phrases quas duobus in columnis oppositis re-
fectipuem, amissis subito prioribus defectibus, atligi??e. præ?entat , eascjem cogitatioues cpmplectuntùr, sed non
Verbum crapulali, non modo Augu^tipianum est, ?ed iisdem verbi? conceptas. Hinc npn modo non upeent,
et,B}hlicuni, juxta illud : Tanquam polens crapula- sed podus fa vent authenticitati sermonis.— Exclama t et
tus a Vino (4)> -V o x neutra pejus, , quam criticus stupefaedonis nolam appouit voci famdudum, quippe
prob «bili tersupppnitj esse adjectiva , et minime qua- quod hîç siguificet jam antea; et nescit s?oe hoc ver-
drafe potest cum substantivo masculino ventum , ad- bum ita acceptum, esse omnino Augustinianum, utpatet
Verbjnrn, est, ab ipsq Tullio usurpatum; quod si minus ex uno sermonum, quos hic non legendo forsan alleplacet
♦ admidatcriticus mendum esse scriptoris» et gavit: «Et.dixeram jamdudum, quia caput in coelo e?t,
(1)' Serm. o cu x iv , n. t. — (a) S?rm. cçwxy. Pi, i , — (3} Scrm. c cm x v i, n x. — (4) Sena, o q x x vn , n. 1 . — (5) Psal. r.xxm, 6 5 .