SERMO LXXI.
In Natali saü'ctoi’üin Aposibloi’uiii Petri ét Pauli II.
Hie sernio legitur in tribus codicibus, riempe uno Cassi*
nensi, ciz.,joL 3o; altero autemBibl.Laurent., 'videlicetPlut,
xx, cod. ii, fot. 119/1et ultimò Bibl. JÉdil., cod. cxliii,/o/.
i 99 b. Omnes habent sancii Auguslini nomen, et reaera multa
sioit quee cum dliis ejusdem Doctoris sertnonibUs conforman-
fur, ut siió locò queeque prcésignantur. Sit ejus locus post
sermonem prifnl rlòstri suppleménti lviii cum numero in
Nàtali Apoèlolòrum Vii*.
SYNOPSIS.
I. Fides Petri. II; Petrds et Paulus, Apostolorum primus
et novissimus, eodem die coronautur. III. Nomen eoriun ubique
, corpora Romse.
I. Audiamus, fratres diarissimi,huuc piscatoremprin-
cipeni omnium Apostolorum, qui fìdeli responso meruit
janilorem esse regni coelorum. Accepit solvendi ligandi-
quc potesiatem , quia invenit latentem Domini raajesta-
tew. In persona hominis interrogat Dominus Christus
Discipulos suos ( 1 ) j quid de eo vulgi aestimaret opinio,
dicens : «Qüeni dicunt homines esse Filium hominis 4? »
At ille divino ignitus Spiritii respond]t, non quodfuerat
in.terrogatus, sed quod desuper fuerat inspiratus : « Tu
»es, inqiiit, Christus filius Dei vivi2. » Cui Dominus
ait : « Beatus es, Simon Barjona , quia caro et sanguis
» non revelavit tibi (q), sed Pater meus, qui in coelis
» est3. » Incarnationis my steri um et tarn profundi altitu-
dinem sacramenti h\imanus sensus et carnis sapientia non
potest intueri, nisi a (3) Deo fuerit revelatum. Ecce, fratres
, Apostolus humilis et pauper invenit investigabiles
divitias Domini per confessionem nominis Christi. Invenit
divitias ccelestes credendo, non disculiendo. Semper
enim credidit, nec aliquando discussit, cujusfides tantam
gratiam meruit, ut etiam per mare Dominum sequere-
tur. Quomodo (4) autem hic undam calcasset, sihuma-
nam ralionem tractasset? quomodo liquido elemento
vestigia solid® carnis imprimeret, nisi verbis Dominiere-
didisset ? Non ergo discussit, sed credidit, et ideo illi
alta (5) Dei mysteria revelata sunt. Revelavit Dominus
Discipulis suis ineffabilia fidei (6) sacramenta, et manifestavi
eis odorem notiti® suae. Manifestavi se piscato-
ribus Dominus, ut universus mundus Evangeli relibus
caperetur. Ecce ubique docent piscatores sapientiam, et
errant grammatici et oratores sequentes stultitiam. In
simplici tate cordis Dominum quaeramus, fratres, et ejus
adventum tanquam quotidie (7) venturum esse credamus,
ut correcti a vitiis, vanam spem saeculi relinquentes , ad
palmam supera® vocationis attingere mereamur.
II. Natalem igiturcelebramus sanctorum Apostolorum
primi et novissimi. Scio qùidem vos scire qùod dixi ; sed
numquid quia vos scitis,nos silerè debemus? ut redden-
tibus vobis quod vestrum est, nos remaneamus innoxii.
Yos ènim reddidistis solemnem processionemet nos der
bemus lacere qualemciimque sermonem, ut omnes pariter
celebremnssanctam devotionem (&). Petrus itaque primus
est Apostolorum, et Paulus novissimus Apostolorum.
Deüs àutem qui eos in%)) sua vocatione sanctifìcavit,
ipse illos in passione coronavi t qui est primus et novissimus3;
primus, videlicet ante quem nihil, novissimus,
post quem nihil(1 a); nec originem ejus aliquis antecedi!,
nee finem excedit. Origo ejus non habet initium, finis non
habet finem. Ita èrgo ille qui se primum et novissimum
®ternitate perpetua commendavit ; ipse Apostolos suos
primum et novissimum aequaliter coronavit.Vita eorum
pr®dicat charitatem ; mors eorum consecrat solemnita-
tem. Una diesillis occurrit coronari dis, civitas una tarnen
läudandis. Non sunt in terris corpora eorum separata,
quorum merita sunt in coelis co®quata. Yiventes in carne
plantaverunt Ecclesiam sermone suo, moi^entes pro
Christo rigäverunt sanguine suo , adjuvant nos orantes
pro merito suo. Bene sibi occurrerunt ad unum diem ;
ut quibus fuit communis pr®dicatio civitatis (11), una
esset sors individu® charitatis. Sane (12) sicut traditum
est habemus. Primus beatus Petrus passus est ; oportebat
fenim vocationis ordinem et in morte sebvari, deinde
beàtissimus Paulus, novissimus quidem Apostolorum ,
sed magister Gentium. Paulus ergo parvus, tanquam Domini
fimbria vestimenti, sed tarnen qu® possit salvare
tangenteé.
IH. Elègerunt arabó Romam, principem Romani
nominis civitatem ; Petrus, propter primatum Apostolorum;
Paulus, propter magisterium Gentium; sed
illic (13) tantum corpora posuerunt, ubique autem merita
sua disperserunt, sicut modo cantavimus(i4) •
« In omnem tèrram exivit sonus eorum * et in fines orbis
» terree verba éorumA. » Quicumque hominum in qua-
cumquc paTtè terrarüm novit Jesum Christum Dominum
nostrum, necessè est Petrum sdiat et Paulum ; hoc est
« In omném terram. exivit sonus eorum. » Quocumque
enim non vénerint vivente*.' pedibus suis, mortui perve-
nerunt litteris suis; eie quibus nobis quotidie apostolica
vérba recitantur, ut dé ipsis instrùantur Cattolici, inde
confutentiir inimici. Quia ergo non potuimüs ubique
corpora eòrum habere, eloquia eoruffi possùmus tenere.
Corpora enim. (i 5) eorum necessefueràt, iti uno loco com-
poherentur (16), sed virtutes eorum ubiquè exercentùr in
Christo Jesu Domino nostro, qui vivit ( 17) et régnateum
Patre in imitate Spiritus sancti Deus per omnia sseciila
s® culo rum. Amen.
« Mattb. xvi, r 3 . — « itó i. 16. — » Ibid. x'J. — 4 Apoc. x tì, i 3 .— 6 Psal. xvftì, 5v
. ( 0 Yidè Aìigàstiù. Serm. lxxvi, num. ì . — (a ) Vide Augustin. Serm. —- ( l 1) Sic codd. Forte legendum 'oeritaùs.—(la)Hrec et sequentia leguntur
cclxx, num. 2. — (3) Cod. 11 a Domino. —'■ (4) Codd. quando et sic in cod. cix, sed desunt in creteris codd,, usque ad baie verba elegfrunt ambo.
deinceps. — (5) Sic cod.11 ; cod. cix male ideo alia. — (6) Sic cod. J—( i 3) Sic codd. cix e t Cxliii; cod. i l illi-.— (14) Sic cod. cix; cieleri non
'cxliii ; cod. ci'x Dei; cod. 11 hòc omittit. — (7) Sic codd. cix et cx liii; b&bent ticùt modo cantavimiis. — (r'5y Sic-cod. cix ; enim -deest in cretehoc
verbum in cod. 11 desideratili*. — (8) Sic cóad. civ et cxuii; cod. 11 rii. — (i'6) Sic cod. cut ; cretesi' codd. p'ó'nerentur. — (17) Sic cod. cix;
non habet sanctam devotionem. — (9) Sic codd. h et c x l u i ; cod. cix non tö te n uiMl addunt.
habet i/i.— (10) Vide Augustio. Serm. ccxcviu, num. 1, et ccxcix, num, a.
§ E R M O LXXII.
In Natali sanctorum Apostolorum Petri et Pauli III.
E x trah itu r hic Sermo e x B ib l. La u rent., P lu t . x u i , cod.
v i t i , cian nòmine sancti Augustipi s Cui nihil v e ta t ne tri-
buatur. Laudatur etiàni ih Bibl.■F’èfteù}Cod. i x i X 269
b , 'ìtt legitur in catalogò , f o l . 5o . E ju s locus p o s t p rà c e -
dentem cum numéro iti N a tali Apostolorum vm.
SYN O P S IS .
• 1. Petrus et P au lu s , merito pa res , éòdem d ie , licet non
eòdem anno, ihartyrium passi sunt. I I . Mira P e tr i potestas et
gltítia. I I I . P au li con ver sio et merita. 1Y . Gònclusio.
cui antea resistebat} pati prò eo quemante expugnahili ;
flagellorum ictibus verbèrari, duris lapidibus conquassar^
I. F o r t is et humilis, maximus et minimus, princeps
et novissimus, Petrus et Paulus, facti sunt meritorum
mqualitateconsortes, Apostólatus honore pares, Chris-
tiani populi per Evangelium genitores, gregis Dominici
pastores, in fide et pr®dicätione còiicordes , in virtute
consimiles, et in morte victores. Approbat hoc, quod
cum sit in eorum passione anni diversitas ( 1 ) , est tamen
in uno die geminata festivitas. Occurrit enim idem dies
alteri ad pilgnam, qui unum jam perduxerat ad coronam ;
ut $t istum faceret dies ille victorem , et duo triumphis
perillustres (2) cómmunem sibi sacrarent diem, in quo
vicerunt mundum , et regem secuti sunt Christum.
II. 0 mira pölentia et ineffabilis gratia Salvatoris!
Quis persecutorem Saulum martyrem crederei esse futurum
? qttis plebe'ium piscatorem Apostolorum fore (3)
crederei principem, et regibus obsistere, reges santificare,
regnisomnibus imperare, mundum sanare legibus,
dseinones calcare sub pedibus, imperare virtutibus ; coe-
Inm hominibuff aperire cum vellet, claudere cum pla-
ceret, immqrtale regnum convetsis donare, negare per-
vérsis, merita mundi cognoscere, culpas et crimina bomi-
nibus reláxale ? 0 inmstimabilis et immensa potestas !
Hominem in terra positum, ccelum tenere. Ecce nunc
ad nutum Petri, divini regni claustra patescunt. Accepit
eiiim a GhristÖ claves regni coelorum; ut solutis vinculis
delietórum, àpèriret crederltibus coelum. 0 qùam vicina
et profunda remedia.! Juxta se habet mundus Dei
regnum, si currat ad Petrùm : nuli® (4) macbin® qu®-
runtur ad nubes, quia ascensum pr®paratsola fides. Non
ad aures Domini longa est precantibtís v ia , quia ipse
Christus-'eredentibus fáctus est via. Posuit ad vicem suam
ih smculó coélestis regni clavicularium Petrum, ne dif-
ficilem sibi aditutìf quìspiara existimaret.
III. PattluS vero ctielésti voce prostratus, duiri furit
ad caulas, et lupina rabie, exosùm sibi nomen innocen-
tis agni pérsequitur ; dum qu®rit discerpere aut vexare
gregem, percussus est, et erectus, c®catus est et illumi-
natus ab eo , qui « Erigit elisos, et illuminai c®cos 4. »
Factus est subito ex lupo agnus, ex persecutore Apostolus
, ex pr®dònè captivus. Coepit pr®dicare Christum,
> Piai. cxMV, i 4 ,e i 8- “
( i) Gommunis est sententia'iancto» Apostolos eodem anno, sicut et eodem
Aie passos fuisse. Vide tamen eamdem opinionem in Append. Serm. cov,
mum. 4 .— (aj Cod. perhibentes. (3) là . facile . — (4) là . non ha.
'(5) Forte pastoris. — (6) Deest reus in codd. — (7) Cod. cix sic. — (8)
Sic cod. e x ; enim deest in cod. cxlui. - (9) Hrec verba ergatimorem
Dei desunt in cod. cix. — (10) Deest in apud codd. — ( t i ) Sic cod.
bestiis subigi, ignibùs abjici, catenis inseri, carce-
ribus obserari; ad postremum suscepit pro eo mortem, pro
quo aliis intulerat necem 5 et-.dum qu®rit miuuere nume-
rum Cbristianorum, etiam ipse, accessit ad nuraerumcon,-
fessorum. Dum intrat rapax stabula quieti corporis '(5),
subito et ipse factus est ovis. .
IY. Quis nunc jam desperet de humilitafe generis ,
aut de magnitudine criminis, cum videat sic mandasse
coelestis grati® fontem , ut et pisca torem regibus pr®po-
neret, et persecutorem Apostoli bus cösequaret, Ille enim
dum pauperiem suam curat, et alimenta quotidiani viptus
qu®rìt in pelago, factus est diyes in Christo, cui reges
et nationes famulantur in s®culo. Paulüs véro dum urget
gladiis coetum Sanctorum ; fidei suscepit jugum, et magister
factus est Gentium, forma martyrum, formido d®-
monum , indultor criminum fonsque virluturn., jU trique
igitur in s®culo victori® palmam , et gloriosam in coelo
meruerunt coronam.
SÉRMO LXXIII.
In Octava SS. Apostolorum Petri et Pauli IV.
Hic Sertno erUitur ex Bibl. Mdil., cod. c c x l ì i i , Ubi bt>e-
viòrést, et ex cod. Cdssiti. cix , fol. 5^ 'uefèó, Ubi nòmiiie
sancti Augustini inscHbitUr, et lokgiòr est.. Nil öccUrnt quöd
a sancti Doctoris sententiis dissonet. Hinc sit tobui ejus póst
prcecedentem.
SYNOPSIS.
I. P e t r i fides non d efe c itin m a r e . II . Fides tenenda. I I I .
P au li conversio.
I. F r a tr e s diarissimi, aut erroris est,, ant delicti
reus (6), qui Petro apostolo, hoc est, Ecclesia fundamento,
aliquid infidel!tatis ascrifiit ; sicut (7) temeta-
rinm est enim (8), dilectissimi j eum ipcredulitatis ar-
guere, cui solvendorum et ligandorum criminum potestas
est pro meritis divinitus attributà. Aut quis po|est alins
erga timorem Dei(9)jam idoneus inyeniri, si in. ( 1 o) Apostolo
culpa innnitur; si Potro precipue, cui ipse Dominus
testimonium perbibuit (11) , quod sit culpabile (.la)
irrogatur? Multi enimsensù indóciles (t 3), qui .rei gestte
rationem ignorant, laqueos non minim® offensionis incur-
runt, ut credant hoc loco fidem certam et solidam (i/()
in Apostolo non. fuisse, ubi et dicitnr a Domino : « Moli
diete fidei,quare dubitasti2?» Non considerantes raag-
nitudinem ipsius fidei, qua dictum est a Petro : « Do-
. mine si tu es, jubc me venire ad te ;super aquas, |:d
Dtique, qni dicit 1 « Juhe, » credididit potestati. Ingens
ergo huic (i5) crednlitas fuit, ut audaci salti» et de
navi intrepido descensu, profundo se crederct elemento
, et inusitatam gressibus viam securus intraret,
non metuens , quod et onerosum esset ( 16) humam
cdrporiè pondiis , e t(l7) bquidum maris solidum non
- * Matth, xiv, 3 n — 8 Ibid. a8.
¿ „ . ¡ c o i . GiLlil s i ¿ ¡ d .i» d » cod. «c "■»!» f “ is.
», „s. g r a o * ..« m S m s s m
cod c ix ; bree verba et solidam desimi in cod. a n n i . g B S ,c ;cotl-
e x ;' cod. c x liii hit. - ( i 6))Cod. e x addìi iterimi « aule humant. -
(17 ) Cód. c x liii in.