SEltlViÖ txXXVI.
De Vita activa e t contemplativa.
Ad Presbyteros.
Ex it, ut prcecedentes, hie senno ex Bibi. /Edii., cod. x ,
fot. unde sit in appendice post prcecedentem.
Sy n o p s is .
I. Duse uxores Jacob, Lia et Rachel, vita ni activam et con-
templativam significant. II. Beatior tamen vita contemplativa,
qua bene aliquando activa raiscetur.
ì. Lhgim'us , fratres diarissimi, quod Jacob duas uxores
habuit , Liàm videlicet et Rachelem. (i) ; una lippis òculis
eràt, altera dare vidèbat; una in filiis fcecunda • erat; attera
fere duos filios habere potuit ; et septem annis servivit
pro Lia , et septem aliis annis pro Rachele. Jacob iste ,
dilectissinii, Deum Patrem significai, qui sibi qnotiÒie
per adoptionèm filios generai. Duse uxores, dure vita sunt,
quibus homines esservi Dei insistunt, activa videlicet vita
et contemplativa. Lia activam, Rachel con tempia livam significai
; Lia enim Labor interpretatur, quia activa vita m
labore mundi, Deo tamen servienuo desudat. Deo servit,
dum pauperes recipìt, dum pascit, dum vestif, dum visitai,
dum consolatur, dum sepeure festinàt: sudat etiam et
Deo servit, dum filiis, uxori, sibì et famulis legitime ac-
quirit unde vivant (a), et unde, etiam pauperqs Christi
pascantur. Lippa tamen dicitur Lia, quia quamdiu sumus
in século, dare Deunividere non possumus; et tamen foe-
cunda est, quia plures activi, sed pauci contemplativi re-
periuntur in século. Rachel autem diciturVidens, quia contemplativi
et simplicés, innocéntes sunt velut oves, et a
tumultu sasculi sunt separati, ut in solitudine contempla-
tioni vacanles videant clarius illuni qui ait : < Ego princi-
« pium qui et loquor vobis1. » Unde non lippa, sed formosa et
darevidens dicitur, quia duos blips habet, quia duo sunt
genera contemplativorum., Aliqui vero conversantur in
communi, ut sancti Apostoli et predicatores: aliqui segregali
a gentibus , sicut sunt fratres mei. IJnde duorum
unus vocatur Joseph, alter nliorum vocatur Benjamin. Joseph
eqim Augmentum dicitur multitudinis ; sed Benjamin,
Filius dexterae,solum Deoviventem et solitarium dexter
» tantum Dei haerentem (5), non omnes significat. Septem
anni, vitam, qu» septem diebus vpjvitur significant,
in qua. homo acquirit vitam aptiram vel contemplativam.
II. Sed beatior est atque perfectior contemplativa, quam
activa , dicente Domino : « Si vis perfectus esse, vende
» omnia *. Hanc partem elegit Maria qn» non auferetur
»ab ea*.» Activa vero quotidie auferlur; sed contemplativa
semper perseverai ; activa semper in presenti est, sed
contemplativa incipit in presenti et perfìcitur in futura ,
quia ibi videbimus Deum facie adfaciem*, sicutiest6, quem
hie per speculum* considerarne. Hlc etiam, fratres , aliqui
adivi sumus, quia opere miseri cordi», impediti sumus,
intendentesquomodo pauperes, utnnllnsesuriat, pascamus,
quomodo potum tribuamus, utnullus sitiat; quomodo nudum
induamus, ut nullus frigescat; quomodo mortuum
sepeliamus, ut eorum cadavera in platea non jaceant;
1 Joan, vtii, a5 . — 2 Matth. x t x , a i . — * Lue. x, 42. -
(1) Tide Augustin, de Consensu Evang., tifi. 1, num. g, et contra
Fanstum,lìb. xxn, num. Sa, et seqq. — (a) Cod. vivai. — ( 3) Id. habenquomodo
mcarceratuin visitemus, ut nenio sit qui conque-
ratur; et si omnes tales opere adjuvare non possumus, sal-
tem bona volúntate activi esse debemus, per Dominum
nostrum Jesum Christum. Amen.
SERMO LXXXYII.
Ad Sacerdotes.
Eruitur hic senno ex eadem Bibl. dSdil., cod. x,jfol. ¿5.
Sit in appendice posi prcecedentem.
SYNOPSIS.
I, Quat virtùtes Sacerdotibus convenlant; II. Nemo db Sa-
cerdotibus male loqùàtur, sed illos honoret. III. Quanta.oura
examinandi ab Episcopis consecrandi. IV. Adhortatio ad Gleri-
cos.
I. S a c e r d o t e s diléctissimi , tria sunt genera homiiium
qu» odit Deus, scilicet remanentèm, retro redeuntem ,
aberranlem. Ideo vos quipreestis, ad vos pertinet éxcifare
remanentes in malis, errantes revocare ad viam, et tardos
pigrosque excitare, ne amplius dormiant. Qui non prolìcit,
remanet in via; quipejor efficitur, retro révertitur; séd qui
fidem deserit, omnino in morte dormit. Ad vos ergo, Sacerdotes
Dei,'pertinet excilarp remanentes, errantes revocare
, sed et dormientès semper increpare. Considerate
ergo , antequam h»c omnia faciatis (4), quibus virtutibus
fulgeatis; considerate quid bit popùlo preesse ; considerate
quale sit divinis sacramenti insistere. Tales namque (5)
convenit sincerilas sacramenti, qualia sunj; sacramenta
Christi, ex quibus exhibent officia servitutis ; ne circa
Deum olfendant ipsi quod tractant, ant circa populum
incipiant impedire quod predicant. Inordinala namque
multitudine Sacerdotum hodie datùr contemni nostre re-
demptionis venerabile sacramentum. Nam qui debent esse
vicarii Aposlolorum et socii Petri, facti sunt .hodie. socii
Jud». .0 grandis dignitas Sacerdotum,,sed grapdis ruina,
si peccant. Laetemur ad ascensum, sed timeamus ad lap-
sum. Non est tanti gaudii excelsa tenuisse, quanti meeroris
est de sublimioribus corruisse. Nec solum pro nostris de-
bilis reddemus rationem , sed pro omnibus quorum àbuti-
raur donis. Considerale igitur Sacerdotum esse officium,
de Lege interrogatos respondere. Nam qui Sacerdos est,
de Lege Domini numquid debet interrogare? Absit. Sedasi
ignorat, se ipsum arguii non esse Sacerdotem Domini. Sacerdotum
ergo est scire Legeni, et intérrogatos de Lege ,
respondere (6). Sacerdotum est caste vivere, .pie i sobrie,
non despectam vetulam in domo tenere, nec in aliquo ob-
sequio. Magis namque cito delinquitur, ubi siqe suspicione
securum potest esse delictum ; maxime quia delictum nul-
lam deformitatem despicit. Sacerdotum est vinum compo-
lanlium (7) società tes fugere ; turpe est enim Dominicum
corpus tangere et conyivia frequentare. Sacerdotum est ani-
marum curam pro Domino suscipere, ut errantes doceant,
meestos consolentur, pauperes sustèptent^mt^oahitentes
ad salutis remedia protrahant, pupillos gubernent, et se-
cum plpres ad Deum festinent perducere- ; eisnò .la» a&J
II. Mullos tamen cognovi, qui plus Sacerdotum vitam ,
quam- suani disculiunl.Tales in lbveam dilabuntur erroris,
quia more hypocritarum trabem suam non considorantes,
* 1 Cor. xiii, i a . — 5 1 Joan, in , a. — 6 1 Cor. xu i, xa.
tem. — (4) Cod. faeiant. — (5) Cod. denique, et sic deinceps. — (6) Id.
respondeat. — (7) Id. scelenum conjurantium.
lcstucam tenuem in aliOt’uin oculis considcrnnl. Saccrdo-
tum est ergo se ipsos summe custòdii'é, tie SO ipsos et po-
pulum scandalizent, ut (jdi pro Domino ánimárüm curam
susceperunt, sludennt ut errantes doceant, cónsoleriliit1
meestos, visitent infirmos in omni charitate et dileclioiie.
Sed qui in saeculo sunt, caVeänt ne Sacerdotum vitam di-
lacerent, etiamsi Sacerdotes mali inveniantur; séd si forte
fecerint, eos cum oinni reverenda èt charitate reprehenderé
festinent. Sedulo sacerdoti! aspico dignitatem ; nam
per eos agitur in terra, quod negoliis coelestibus continetur.
Non enim homo, non, Angelds, non Archangelus, non alia
aliqua creatura, nonVirtus, non Seraphim, non Gabriel;
non Raphael, sed ipse Spiritus sanctus hoc munus insli-
tuit, hoc Filius confecit, hoc Pater plenarie manifestavit,
atque adhuc in came hominibus permancntibus miriiste-
rio fungisanctaTrinitas prestitit Angelorum.O Sacerdotes,
per vos Christum induimus et docemur I Numquid ergo
non (1) a nobis magis quam reges et judices, vel pafentes
honorandi sunt ? Et ideo sapientissimUm èsse oportet, et
perspicacem in omnibus Sacerdotem, et mille, ut dicitur,
eX omni parte oculòs habentem; quimón solum Sibi, Sed
et populo vivat, ul origo sit et fundaiUèUlUm cunctarum
virtu tum.
III. Attendere et diligenter prospicèfè debent Episcopi
nostri, ne indignos ordinent Saèerdotès ; nam eisdein süb-
- jacent pcenis, quibus illi qni sunt ordinati, etiamsi dicant
se illorum vitia ignorasse. Dico eis audaeler cUm Apostolo
ad Timolhcum : « Manuscito nemini imposueris, ne par-
sticeps sis eorum peccàtis *.» Imo eX hac excusatiorté gravina
peccare videntur, quoniam promoverunt quem ignoravamo
t. •
IV. Attendamus ergo, 0 Clerici, qdi column» tèmpli
videmur, ne pro populorum nOstr» auctoritati (2) subdi-
torum iniquilate damnemur, si eös ignorantes non erUdi-
mus, aut peccantcs non argüimos. Summa enim diligentia
; summa charitate I summo desiderio et fervore nòs qui
pastores sumos consolemur alHictós, pascamus égènos ,'
induamus nudos, redimamuscaptivòs,' suscipiamus peregrinos
, desperatis veniam promitlamus, bonos cuslodia-
mus, et quidquidadnobtrum officium pertinet, constanter
exerceamus, adjuvante Domino nostro Jesu Christo, qui
cum Patre et Spiritò sancto vivit et règnàt iö saécUla s£è-
culorum. Amen.
SEBMÖ l.XX.VVlil.
Ad Virgines Monastern siii.
: ¿Sit post prcecedentem in appendice hic sermo erutus ex Bibl.
JEdiU\ cod', x , fol. 5l b.
S'tNÖPSiS.
I. Qu» virtutes Yirginem Cmytianamjdeceat. II, Virgines
Angelis quasi superiores. III. Adhortatio ad servandam hanc
divinam vivtutem.
I. D e c e t Virgines Christianas nbh solum corpöris sed
mentis virginitatem servare. Quid enim prodest integra
caro, mente corrupts ? Melius est hürnile conjügium,
c^uam superbö virginitas. Quid est'iht'egHlds mentis velvir-
ginitas, nisi integram fidem, solidam spem, et sinceram
charitatem servare? Decet igitur Virgines Christianas agnoscere
quibus preceplis conveniant insistere, a qua mis viliis
debeant abstinere, si volunt et in s»culo posit» cum Deo
esse, et (5) cüih eodèm post vitae presentis resoluìioném
in ciarliate ccelesli regnare. Decet igitur primo Virgines
Christianas publicos qspectu^ virare,, platearumque fre-
quentiam summe odisse, in domo stricte orare rcclu-
sas (4) , ct.postmodum operj, benefico, insistere. Decet
Virgines Christianas nec ornatu capitis, nec habilu com»,
nec ocujiis erectis, sed inculiis (5) .crinibus, ad terram
vultu deposito incedere, ne in se yiles inducant amores.
Decet Virgines Christianas periiliis abstineré in conversando
ab omni sermone vel rixa, et cum ¿iléhiiò et disèi-
plina totam suam (6) vitam ornare. Non decet Virgines
Christianas se de (7) pulcbrUpd.ine jactare, nec de divitiis,
nec de generis nobilitate; sed in Dei humilitate et pauper-
tate spiritùs Christo accept» debent, quandiu vixerint,
permanere.
II. 0 quanta virginitatis gratia! o.quapja sanctorum et
sanctarumVirginum constantia! Supergrediturenifli,vir,gi-
nitas omnem conditionem human» nature, per quam Angeli?
Virgines inajores »stimantur. Salva sanctorum An-
gelortiiti reveféntiài majòr èst victoria .Vii-giùtiùi quam
Angelorum. Angeli sine Carne vivimi, sedVjrgineä iii Càrrié
triumphant; Aligeli Deum videntj sed Virgines ifé'um vi-
dendo, ijistim semper sequuntnr; Angeli nec (8) cäMÜiirh
nec Rèdi in aliquo possunl, sed Virgines ad ighem conduci
» non ltèdnntur ih affquo ; saper Angelds DeuS sedei,’
et shper Virginès Deus- reedinbit; forfes sunt Angeli
séd foftiorès sunt Virgines; palchri suiit Angeli ì séd pul-
chriòrés sunt Virgines; virtutes Angeli ef mirabilia óper
ràntnr, sedmajord per Virginès ostèndutìtùf; aämirähiles
sunt Angeli, séd mirabiliores ih sexu fragili sunt Virgines.
0 sanctà et imoiàCulàtà virgiditas, Chfislo eligi me-
rhisti, tìt esses (gj Corporale Dèi témplum, in quó Corpo-
raliter habitavit plenithdó divinitatis! Ö virgihitas quaé
mundi sàlutem genuisti, quee cunctorum Dominum pe-
peristi, qù» universoram Detìni éi hominem partufistii
III. Amate hanc virgihitatèm, Virgines Deo sacrai»,
ut spons» Dei merèàmini effici. Claudiie vàsa vestra, né
perdàlis òdórèm unguentorum veslrorhm ; claudiie ochlos,
ne videant vanitalcm; claudité singula corporis membra,
servate ea, cui illésa ¿èrvare prómisistis. Fùgité non solum
alienorum consortium, sed et cuhi pàrchtibus oolite multimi
co'nvcrsàri. Quid èn.ith jo^u’i-èéChlarèé póssunt j ,nisi
qhé séculr siiht? Càyétè igitiir ah e!is. Aii4aètér òèpiqué'
löquor, 8Um Omnia possit Déùs ; séd siisciiafe Virgines
post rumami, omnino mihi Crédere forte est. Custodite
ergo vigilantes (ih) mentem virginitatis Veslré, parate lam-
padès vésirés ,. àcceiiditè éas, emliè òìeum humilitalis,
ardètéiri charilate, èstotèVirgihés mente,.quia Virgo carnei
nòti mehté, numquid préthiuai habet? Amate fortilerqné
astringile virginitatem, ecclesiastici germinis aècùs et or-
namenlum grati», porlioncm gregum Christi, Angelorum
sòrorein, libidinum victoriam, et possessionem cunctorum
bonorum, qaod nobis conccdat ille qui est behedictus in
8M p . Amen.
(1) Deest non iu cod. — (2) Cod. male nostro Clericorum. — (3) Id. ehm ih. — (7) Deest de in cod., et sic deinceps. — (8) Deest nec in cod.
ut, —« (4) I d . . reclama. — (5) Deest incultis in cod. — (6) Cod. (9) Cod. omnes. — (to) Id. et vigilate.