te ist», Ta de iBo die nobis »liquid. Audi vocem Domini Patrem et Filium et Spiri tum sanettim nullo tempore se
de Joannfe. « In natis mulierum neffio exurrexit major prascedere. Cum ergo Pater et Filius et Spiritus sanctus
» Joanne Baptista1. » Sed quid äit? a Qui autem minor nullo tempore se pracedant, non tarnen potui nominare
* est, in regno ceelorum major est ilio (a). » Se ipsum Patrem et Filium et Spiritum sanctum, nisi ista nomina
dich? non enhn arrogano est Detts, cum commendai tempora .tenerent, et temporibus suistenerentur. Non est
wagnitudinem suara. Quid est : « Qui minor est? » Qui prior Pater, et posterior Filius, et tarnen ego non potui
posterior «tate, major majestate. Posterior enim natus dicere, nisi unttm prius, et alium posterius, et sua tem-
Joanne est Dominus Christus, sed in eo, quod faetus pora omnes syllaba tenuèrunt, et secunda syllaba in
est propter nos, non in eo, per quod Facti sum ns. Ille, verbis meis sonare non potuit, nisi cum prima transissef.
qui post Joannem natus est, audi a Patre r non ante Peracta sunt tempora in syllabis meis, cumea dicerem,
Joannem, ntfn ante David, non ante Abraham, sed quasi non habent tempbra. Sic ergo, fratres mei, cum
« Ante luciferdm genui te2. » Si ergo aecommodatum est ilia Trinitas sensibiliter ostenderetur buie carai, in fluvio
aliquid infirmitati nostras, ut diem lucerna pracederet, apparuit omnis Trinitas, ubi baptizatus est Dominus a
et ereditai» est lacern* de die, quanto magis eredendum Jóanne. Baptizatus est enim, ascendit a l^aptisrrro , des-
est diei de lucerna, quia « In natis mulierum nemo exur- cendit colomba, et sonuìt vox de coelo : « Hic est Filius
» rexit major Joanne Baptista. » Homo igitur, quo nemo » meus dilectus, in quo bene compiacili4. » Filius in ho-
major natus e ra t, cttm dieit se indignimi solvere corti- mine, Spiritus in columba, Pater in voce. Res indis-
giam calceamenti cujusdam, quid est iile, cujus non est creta discrete monstrata est ; si tamen dicenda est res, sed
dignus solvere cortigiani calceamenti homo, quo nemo potius rerum omnium causa, si tamen causa. Quid enim
major erat? Si jam' Joannes tantus homo, utampliornon dicimus, cum de Deò dicimus? Et tamen dicimus, et
possit esse homo, qiridqnid ilio majus, amplius est, dici se sinit, qui non est, velut cogitatUr; dici autem
quatti homo, Si jam Joannes tantus homo, ut major ilio non potest, nec'quo modo cògitatur* Sed quantum ad
nullus rit hotttb, qui major ilio est, ampKus est, quatti homines’, fratres, ecce per columham apparuit, et im-
homo. Et qui amplius est, quamhomo, tamen própter pletum est : «Super ipsum autem fiorebit sanctificatio
hominem homo, merito super earn floret sanctificatio mea. Florehit » enim dictum est : dare apparebit.
^a!ns* . » . S S É en“ n *n arbore-flore clarius, nihil lucidius. Age
■ IV. Saper eum enim Spiritus sanctus in specie co- jam. Pervenìmus ad ultima verha Hypopsalmatis (¿) ;
lumhee deseendit. Flos sanctifatis in specie colombe, « Super ipsum autem fiorebit sanctificatio mea5. »Recor-
in forma sinrplici atque innocenti tane demonstrates est dor me praetermisisse, qui sint inimici, qui confusi sunt
pleninsipsi Joanni, ut impleretur : « Et super ipsum fio- per lucernam.
» rebit sanctificatio mea. Ego, inqùitj non noveram eum, VI. « Paravi lucernam Christo meo, » Pater dixit de
» sed qui me misit baptizare in aqua, ipse mihi dixit : Filio suo. Quam lucernam? Joannem. Interroga ipsum
53 Super quem videris Spiritum descendentem sicut co- Filium. « Ille erat lucerna ardens etlucens. Inimicos ejus
»lumham, et manentem super eum, ipse est j quihap- »induam confusione. » Inimici Cliristi aperti qui, nisi
»tizat in Spiritu sancto. Et ego, inquit, quod vidi, Judaei? Habet enim occultos inimicos Christus. Omnes
» testimonium perhibeo, quia ipse est electus Dei®. » De inique atque impie vivente» inimici sunt Christi, etsi sig-.
quo testimonium perhibet? Super quem vidit florere nentur nomine ejus, efsi vocentur Christiani. Quihus
sanctificatfonem Patria. Unde vidit destendentem Spiri- enim dicturus est i « Non nòvi vos »' et dicunt illi :
finn sàncEUrn? Non enim a Filio aKquando recessit Spi- « Domine, in nomine tuo manducavimus et hihimus in
ritus sanctus, aut aliquando Filius a Spiritu, aut ali- »nomine tuo virtutes multas fecimus6? » Quid mandu-
quando Filius a Patre, aut Pater a Filio, aut Spiritus a cavimus et hihimus in nomine tuo ? Non enim escas suas
Filio et Patre. Sed aliter ista intelligirotur mente pur- pro magno jactabant, et inde se ad Christum pertinere
gala, abtear oettlis demonstranter. Nullo tempore prasce- dicebant. Est esca quadam, quié manducatur et hibitur
dit Pater Filium, nullo tempore sequrtur Filius Patrem, et Christus est. Et ah inimicis Christus manducatur et
nullo tempore * quia ibi nullum tempos. Pater et Ffliusf bibitur. Norunt Fideles Agnum immaculatum, quo ves-
et Spiritus sanctus, creator temporam, unus Deus. Ibi cantar, atque utinam sic vescàiìtur, ut non, sint poena
ergo non est, ut dicas : Prior est Pater, posterior Filius, debitores! Sicut enim dicit Apostolus Quicumque
Ex quo Pater, ex ilio Filius. Quere s Ex quo Pater? » manducai et bibit iniRgne, judiciiim siti.manducai et
Snperas cógitatione terram, coelum, Angelos, visibilia, » bibit7. » Ergo mimici Christi sunt,. qui majunt inique
invisibilia, tmiversam creaturam, et quaris : Ex quo vitere,® quam fili ottemperare, et cum dxcitur venturus *
ceepit Pater? Non sic quarunter Etèrna. Noli quarere judibàre vivos et mortuos, timent nè veniat/Si illis fi-
eX quo, nisi quod incipit. Noli querere ex quo, a quo ceret, fàcerent ne veniret. Quia non potuerunt facere
incipit, quidquid crepit, et quod a nullo incipit, quia ut non veniret, fa'cerent ne redirel. Jam Jiidei hoc vo-
non incipit. Sicut autem non incipit Pater, non incipit luerunt facere, ne rediret. Missus est enim filius ad maio»
Filius, sed es! Filius splendor Patris. Sic splendor ignis, illos colonos, ad malos conductores nolentes redder©
ex quo ignis, et splendor Patris , ex quo Pater. Ex quo mercedem, et lapidàntes servos missos ad se' Tunc dixit
autem Pater? Ah «terno in «ternani. Ergo et splendor paterfamilias, dominus vine« : « Mittara filium meum8. »
Patns ab «temo m «ternum, et tamen, quia splendor Forsitan velipsum rèverehuntur. IHi autem cogitaverunt
llhtts, Filius ilhus, et sic non coepit tempore, ut genitus dittentes : « Hic est bares. Venite, occidamus eum, et
sit a Patre. Quis hoc videat? Lima.cor, exetrte pulve- » nostra erit hareditas9! » Non potuerunt facere, ne ve-
rem, dune maculam. Qmdquid mtenorem perturhat m- niret a parie,, et conati sunt facere,ne redixet ad patrem
tmtum, caretur, et sanetur, et apparebit, quod dicitur, Sed cui hoc? Videhant quidem et contemnehant morta-
Wrte?nam vi(?eatnr- löm, sed in eo Üön potuerunt Decidere nisì mortem. In
Y. Modo tamen credimus, fratres. Quid credimus? morte Christi mors mortua est. Ifle resurgens ascendit
1 Manli, .i, r. SPul. CII.3.5S ’ t e . n , 14. — 4M.1U. m, r7 «tal. «m. uu, s«, n M.lth. ru,'.., . 3.—7 , Cor,
XI, a g .— 8 Luc. XX, X3. — »Ibid. 14.
(a) Reotius, si q u id video, in torpungit S Pa te r, quam plurima Exemplaria q „ i Joanoe major foret? w Hac <oce Augustmus etiam L. I . Be tract.
grmeaet atma, q u a ic, e t L«c^ v ii, a . guxit. . Qut autem minor e st in c. 20, utilu r ad siguificandam Psalini particalam, qua; a succineutibin fre-
regno calori,m , major est ilio. Quis enim esset ille minor in regno calorum, q,ien tais repetilür.
ad Patrem et venturus est. Quid timetis? Amate, et se-
curi critis. Nonne nos oramus : « Adveniat regnum
» tuum1? » Ergo, fratres, oramus, et timemus, ne exau-
diamur?1
VII. Sed isti, ut dicere coeperam, occulti sunt inimici.
De fflis apertis loquamur, qui aperte inviderunt, s«vie-
runt, tenuerunt, flagellaverunt, illuserunt, crucifìxerunt,
occiderunt, sepuhum custodierunt. Videamus, quomodo
indirti sunt confusione per illam lucernam. Cum miracula
viderent in Domino iidetti inimici : « Die nobis, inquiunt,
» iu qua potestate ista facis2? » Inimico animò interroga-
verunt, ut, si ille fateretur potestatem suam, quasi bias*
phemandi ream tenerent. Sed, quomodo ille fecit de
nummo, quando rolehant calumniari ei, si diceret : Red-
datur trihutum.'Cffisari, quasi maledixisset genti Jud«o-
rum, quam fecisset subditam et tributariam; si autem
dixissettNon reddatur, criminarentur eum apud C*sa-
ris amicos et miniSlros, quod prohiberet reddi; ille autem
: « Ostendité, ait, mihi nummum; cujus habetimaginem,
et superscriplionem ? » Responderunt : « Caesarisa
» Reddito ergo Casari, qu« Casaris sunt, et qua Dei
» sunt, Deo s. » Hoc est dicere : Si C«sar quarit imagi-
nem suam in nummo, Deus non quarit imaginem suam in
homine? Sic et hic inimici calumniatores « In corde et
» corde locuti sunt mala 4. » Semel enim dixissent in corde *
nisi, qui tàlia loquerentur, duplex cor haberent, et, unde
paulo ante dictum est, cor combinàtum, non simplex.
Videte enim, quantum interest. De servis Dei multis
dictum est, qui habebant unum cor : « Erat, inquit, il-
» lis anima una, et cor unum 5 » in Deum. Multi simpli-
ces habent unum cor, unus dolosus duo corda. Ergo, quia
illi loquehantur in corde et corde «-Die nobis, in qua
»potestale ista facis? » id est, si dixerìs, honoramus; si
dkeris, veneramur; si dixeris, exoramus, videtur hoc sonare
de aho corde ; de aho autem (nam duplex ibi erat)
si dixeris, calumniamur; si dixeris, inveniemus, quod te-,
neamus; si diieris, inveniemus, quod accUsemus. Tales
inimici. Sed confundantur: de lucèrna. Modo illos vide-
bitis confundi. Et bene, quia tempus agimus lucerna-
rium (a), confundantur inimici°ChriSti pet lucemam,
quam paiavit Christo suo Pater. « llle ènitìi erat'lucerna
»ardens, »ijpse Dorninus ait. Quid ergo istis respondit
dicètìtibus: «Die tìobis, in qua potèstaté'istafàcis? In-
» tefrógabó èt égd unum sermónenfl :lDicitè mihi : Joàn-
1 nis; baptismus unde est ? De ccelèi,! a» ex -hominihns?
» llli àtltem perturbati apud se : Si dixérimus : De coelo,
» dictùi-ùs’è^; nbbis :t Qùàre non crèdidistis ei? » Id èst,
Ut quid mé: itìteffÒgàtìs y : in qtta :pòtestatè ièta facio ,
qttindó de mè^fle pèrtflhuit'tèstimotìium^ quem vos in-
tittTOg^sti.s? ciErgò si dixerinius : De ccèltt, dicet nobis:
» .Quà^etìòn crèdidistis ei? Si dixérimus : Ex hòminibiis,
» timettiù& populum; òmnes enim Jòanném tanquàm
» pfopliètam habebant6, » hac timentes populum, hac
tinièntes vélitàtem, hinC timidi, hinc invidi, uhique
caci responderunt : « Nesèimus. » Prolata est lucerna,
fttgèrunt tenebra. Etenim, quamvis prassentes esscnt coi>
pore, filgerunt corde dicendo se nesóire quod sciebant.
Indicium fuga cordis timor. Timebant a populo lapidari,
si dicerent ex hominibus baptismum Joannis; timebant
a Gbristo convinci, Si dicerent de coelo baptismum Joan-
nis. Fugerunt confasi. Nominato ergo Joanne timuerunt,
conturbati tacuerunt. Et ille : « Nec ego dicam vobis,
».in qua potestate ista facio. »
V ili. Parata èst ergo lucerna Christo Domino nostro
t Màllli. v i, io! — a Luc. XX, v . — 8 Matlh. x x i t , x g - a i. — 4 Psal. x t
» Ib id , i
(a) Hinc Sermo videtur habitus sub Vespcram. Coufer Ducang. Gloss, v.
Lu c emarium.— (b) In Codice/o/. a 8 . inscriptus : Scrmo sancii Augustini
Joannes Baptista. Inimici ejus calumniosi interroga lores
prolato lucerna lumine confusi recesserunt. Impletum
est : « Inimicos ejus induam confusione. » Nos autem,
fratres, et per Joannem Baptistam pracursorem agnos-
rentes Dominum, imo et peripsius Domini testimonium,
de quo ait : « Habeo testimonium majus Joanne, » cre-
dentes in Christum efbciamur corpus capitis ipsius, ut
unus Christus sit caput et corpus, et in omnibus nobis
unum factis implebitur : « Super ipsum autem fiorebit
b sanctificatio mea. »
SERMO XII.
In vìgiliis Àpostqlormri Petri, qt Pauli (a).
SYNOPSIS;
I. Petrus a Dortxino de dilèctione tér interrbgatus. II. Con-
tra eos, qui gregari Domini dividunt. III. Goutra Donatistas
gregèm Domini Africa còncludentes. IV. Donatista magis caci,
quam Judx*i. V. Deliortatio a Schismate.
I. O m n ia, qua modo leguntttr de sancto Evangelio,
post resurrectionem Domini gesta et dieta sunt. Audivi-
mus ergo Dominum JesUm Christum interrogantem Apos-
toluhi Petrura, interrogantem autem utrum diligerei
eum7. Intèrrogabat ergo Dominus serviim, magister dis-
cipulum, creator hominem, redemptòr-liberatum, firmi-
tas trepidum, praècius ignarum., et, ubi se faciebat interrogantem,
ibi Ostèndebat docentemi- Nòn enim aliqùid
Christus neseiret, quod Petrus in corde gestaret. Interrogai
semel. Respondet ille; nec sufficit. Interrogat ite-
rum ; nec aliud, sed hoc, quod interrogaverat, hoc idem
étiam ille respondet. Tertio repetitur interrogatio, tertio
respondet dilectio. Ille enim ter interTogabatur propter
amorem, qui ter negaverat per timorem. Cum Dominus
mOreretur, timuit, timùit et négavit;' resurgens autem
Dominus amorem inseruit, timorem fugavit. Quid enim
jam timeret Petrus? Nam, quando negavit, utique ideo
negavit, quia mori timuit. Resurgènte Domino quid ti-
merèt,v,in quo mortem mortuam reperirei? Certe ille
nempe ipse interrogàbat vivus, qui sèpiiltus est mortuus.
Ille adérat, quiinbgno pépènderat. Quando judicabatiir
Dominus noster Jestts; Christus a Judais, tunc Petrus
interrógatus, èt^ quod pèjuè est, a mulière, et, quod est
dedecorosiusj ab aritìjilaj timuit^ et tìegavit. Sub ancilla
trepìdavit, sub Domino fortiter stétit. Confitènti autem
amorem suiim semel; et iterum, et tertio oves sUas còm-
mendavit. « DiligiS me? inquit. Domine, tu scis, quia
» amo te. »Etille : « Pasce agnos meoS8. » Hoc semel; hoc
iterum, hoc tertio ; tanquam non esset, ubi ostenderet
Petrus amorem suum in Christum, nisl esset pàstor fide-
lis sub Principe omnium pastórum. « Amasme? Amo 9. »
Et quid mihi prastiturus es amans me ? Quid mihi col-
laturus es homo creatori tuo ? Quid collaturus es de amore
tuo rèdèmptus redérilptori tuo, ttt' multum, miles regi
tuo? Quid es collaturus? Hoc solarti exigo. « Pasce oves
»meàs10. »
II. Videte tamen, fratres, propter homines servos
malos, qui de grege Domini pecima sibi fecerunt, et,
quod nòn emerant, diviserunt. Extiterunt enim quidam
, 3. — 5 Act. iv , 3a . — 6 Matlh. x x i, a4-»7- — 7 Joan. xxi. — 8 Ibid. ifl.
7 .— 10 Ibid.
ep. In rigiliis Apostolorum. Eligans et gravis contra schisma Donalistarum.
Iuscrendus Editioui post Sermonem CGXCIV.