V. Cl^usi denique crant Apostoli simili in pace congregati;
non labulantes, non liligaptes, sod ornntos crant
cum jllaria inatre Jeso*, exprclantes donimi a Christo eis
promissuni. Sic,et 09s, fraIres, oremus et c]ansi pcrma-
peauHts., saiculuin fugientes. Sic in fide, spc et ciarliate
ornati ad Christum clamare, Redqpiplqrem nostrum, poto-
rìmus : « Emitto Spiritimi tputp, Domine , et creahuntur,
»et renorabis faciem terrae1. Emilie Spiritum tunm, » ut
in nos venìat Pater et (1) Spiritus sanctusquia veniente
ad nos Spiriln sancto, venit et Pater et Filiu?. Pater deui-
que Deus, et Filiu?, et Spiritus sanctus, scilicet veni uni ad
nos, dui» venimus ad eo.s; veniunt ad nos jtivando, dui»
venimus ad eos obediendo; veniunt ad nos illuminando,
dum venimus ad eos intuendo ; veniunt ad nos implendo,
dum venimus ad eos respiciendo ; ut sit nobis corum non
exterior visio, sed interior, non transitoria inansio, sed
seterna. Amen.
SERMO LIX.
De Pentecoste IV, de Adventu Spiritùs sancti.
Hunc sermonem suppeditavit eadem Bibl. Mdil. , Cod. X,
fol. 36. Sit ut prcecedentes in appendice post prcecedentem
cum numero de Pentecoste xi.
SYNOPSIS.
I. Gratis ApostoKs datse. II. Mysteriom Pentecostesin ve-
teri Lege figuratum. III. Scriptor, ex monaebo, presbyter. IY.
Dotes qua a presbyteris requi ran tur. Y. In predicanone modus
est tenendus.
I. Congbuom et dignum est, fratres charissimi, ut bis
diebus , in quibns legimussanctos Apostolos in eodem loco
pariter congregatos et Spirito sancto repletos3, et »os (3)
con ven tum in domo Dei pariter faciamns. In hac enim die
sacratissima, sancti Apostoli moltas gratias, qua; ad offi-
cium clericorum pertinent et pastoribus Ecclesia; valde
necessaria; sunt, receperunt abunde. Ideo primp videa-
mus quid datum est illis, ut et nos discamus quid datum
sit nobis. Dederat jam Dominos potestatem Apostolis ex-
pellendi chemones, sanandi inCrmos, dimittendi peccata ,
et in coena, quando eos in presbyteros consecravit, et post
resnrrectionem, quando in facie eprom insuillavit et dixit :
« Accipite Spiritum sanctum ; quorum repaiser jtis peccata 4,
-» etc. » Sed quia itnri erant ad omnes gentes per multas
tribnlationes, ideo primo instrnendi erant, ut scirept quid
predicarent ; primo roborandi, ut predicare auderent ;
primo confirmandi in gratia , ut minas et tormenta non ti-
merent. Ideo datae eunt eis lingua; omnium nalionum, qua;
sob ceelo sunt, ut h«c omnia perficere possent. Rase enim
necessaria Apostolis erant. Ngm si sciential» habuissent et
timnissent, defecissent ; si scjentia caruisspnt et audacia;»
habuissent, defecissent; si scienliam et andariam habuissent,
et gratia Dei carnissent, defecissent; si scienliam, si
andaciam, si gratiam habuissent, et genere ipcntionis ca-
ruissent, defecissent. Datar ergo Apostolis Spirit us sano
tns sub forma (3) ignearum linguarum, quia lpcem et ap-
dorem habet. 1» luce illuminati»do c trina;, in ardore fervor
audacia; designator. In hac illumination« perfect« datum
est capere (4) Evangelium, quod perfect» ante ad ve» tum
Spirilùs sancti capere non ppterant. « Multa, inquit Salva-
» tor, habeo vobis dicere ; sed non potestis portare modo ;
» sed cum (5) venerit Spiritus veritatis, docehit vos omnern
» verilatcm6. » Sed dum venit Spiritus sanctus veritatis ,
cum sono magno venit1, significans q»pd ad sonum predi-
cationisjam eos incitabat. Sedebapt congregatilo cenacolo
David, quia jam magistri et judicatores lacli erant, et gloriosi
principes terre et ccelorum cives. Sublimilas, pre-
ceptornm ccelestium donorum sublimilatem indicat. Quia
congregati orant, ùnitas Ecclesia; signiiìcatur.
II. Ha;c autem omnia qua; hodicrna die facto esse cons-
picimus, in Voteri Lege sancti Patres in figura videro»!,
Legimus namque qnod quinquagesimo die post exitnm de
/Egyplo, post immolationem agni in ALgypto, data est lex
in monte Sinai tali modo : primo quando desqendit Dominus
in ignei» fumanlcm, ccepcrunt tonitrua et buccina
audiri, et fulmina micare, et nubes opcrire monlem , et
populus prohibitus .est ad montem accedere, ne videret
Deum et transiret terminos constitutes. Ascendit autem
Moyses et Aaron in montem, etprecepta Legis receperunt7.
Sed attendite, fratres, quod luxe omnia hodierna die facta
et adimpleta videmus. Ecce post liberationem filiorum Israel,
et post passionem Christi Domini nostri, post liberationem
eorum de inferno, data est quinquagesimo die Apostolis
perfecta sancite Legis cognitio. Nam ibi Dominus descendit
in igne, sic et Spiritus sanctus in Apostolos ; ibi
sonitus , et htc sonus ; ibi buccina, et hic predicatio ; ibi
tonitrna, et htc minatio pcenarum ; ibi fnlmina , et htc
miracolornm coruscatio. Sancti denique Apostoli post ad-
ventum Spiritus 6ancti veritatem predicaverunt, pcenam
inferni comminati sant, miraculis coruscaverunt. IJtraque
etiam Lex data est in alto; illa in monte, sed ista in coepa-
culo. Moyses et Aaron sunt in monte, et populns separa-
tur a (.6) monte, quia Doctores Ecclesia; ascendant subii?
milatem mysteriornm, sed populus simpliciadiscit et altiora
perscrutari prohibetur.
IH. Hasc omnia, fratres charissimi, de utroque Testamento
sumpta a nobis ; et si per cnlpam nostrani vobis (7)
non con veniunt, tarnen ex officio dici (8) debent. Nam licet
in eremo cum fratribus meis, quos in Christi »ornine congregavi
, ibidem molto tempore fuerim, ut malti ex vobis
videro potuerunt, tarnen compulsus a sancto sene Valerio
factus sum presbyter : et post dies paucos presbyteros infr»
domum Valerii mecum habere volai (9), pariter cum eis?
dem vivere cupiens, sicut hactcnus cam fratribus meis
feceram, qnod valde difficile erat propter veheipentem tumultuai
quibuscumque horis dierum. Et ecce Rimissa solitudine
, non tamen mente sed corpore, sacerdoles factj
sumus, collocali in Ccenaculo sumus, positi jn monte su?
mas , quia positi sumus in tanti ordinis sublimila te, ut gregj
Domini quasi speculatores provideamus contra versutas (10)
hostis nostri calliditates. Nos in ccenaculo sedis Dei se?
demus, quia judices, et pastores , et magistri in Ecclesia
Dei sumus, et snbjectos nobis docere debemus. Sed quj
doeet, debet eam scienliam, quamdocet, primo bab?pe,et
posteaaudacter docere,
IV. 0 qixam magna; temeritatis est cathedrsQ) ascendere,
si non habet scienti*« donum 1 oquam pericuIpsnm est sino
vita sancta velie dominarli oquam grave est velie corrigere
si in eisdem peccatis pastor extiterit! Non debent jn ccenaculo
cum Apostolis sedere, qui non meruern»! sancto §pj-
ritu cam Apostolis fulgore. Quare non meruerunt, nisi quia
noluerunt. Kerum audite(\ 1), f r a t r e s f a c t i sumus,
juste judicare causas debemus; docfQresfactisumus, veritatem
docere studeamus ; patres et pastore^/àcif sumus.
snbjectos nostros nutrire, et pascere, et ut pupillam ocu-
lorum custodire debemus. Non pauperem spernere debe-
1 Act’ *» z i~ 2 Pta>' cu‘) 3o- — 3 Act. n , t, et seqq. — * Joan, xx, 92. — 5 Id.*xvi, xa. — 8 Act 11, a. — 1 Exod. xix, 16, e t seqq.
(1 ) Deest et in cod. — (a ) Cod. male ut et not. — (3) Désuni in cod.
b e c serba mb forma. — (4) Deest vox capere in eoi. — (S) Cod. dum.
— (6) Deesl a in cod. — (7) Cod. nobU. — (8) Deest verbum dici in cod.
— (g)Hæc omnia falsa omnino videntur, cum raonasterium Augustinus non
babuerit, nisi post Valerii mortem. Vide nolas ad Serm. ad fratres in
eremo xxi. — (10) Cod. versutia. — (xx) Id. audire. Qu(c italicis distin-
gaunlur, vel partim , vel totaliter vetustate sunt deleta.
mus, non divitem vel potentem odio vel amore tenere. Qui fugiendi sunt, et in pulverem h umili ta tis redigendi verbo
ergo in ccenaculo sedere quærit, et ignem et fervorem au- sacre admonitionis.
daciæ suscipiot contra rebelles , obediendo illi qui dicil : V. Sed modo dicere oportet, quomodo gratiam, sive
«Notile liniere eos, qui occidunt corpus1. » Sicistofervore genera linguarum habere poterimus ; ideo attendendola
repIctus erat sanctus Moyses, qui, cum morarctur per dies est, si hanc gratiam oblinere volumus. Nam in predicanone
multos in monte, mandata Legis accipiendo , peccavit po- non est semper idem modus ; cum corrigimns, non idem’
pulus, et vitulum fabricavit1 et adoravit eum populus (1). modus est babendas. Ali is enim simplicia, aliis mediocria,
Descendit Moyses de monte, ut ei Dominas preceperat, et aliis maxima predicanda sunt. Sic et Apostoli fecernnt. Sic
destruxit usque adpulveres, quos pulveres sparsit, et de- etiam, argnendus est quis, alius acriter, alius dulciler ,
dit polum ex eis filiis Israël, et stans ait : « Si quis Domini alius timore (4), alius blandiliis, alius minis , et alius fac-
»est, adhæreal mihi*. » Et adhæserunt ei filii Levi, quibus tis , ut expedit secundum naturarnm conditionem.Gratiam
ait : «Ponat vir gladium su um super femur suum, et ite (2) linguarum habet qui locutionis modo's observare cognoscit.
»per medium caslrorum, et occidat unusquisque fratrem Digni ergo eritis, fratres charissimi, residere in ccenaculo
» suum etproximum suum4. # Qui sicfecerunt. Hunc sane- Ecclesiæ, si in corde scientiam , si fervorem juslitiæ cam
tum Moysem imitari debemus, quia fervore juslitiæ plenus moderantia et discretione habuerilis. Qui sine scientiapo-
est» Si peccai populus, accipiamus gladios ullionis , sed pulum regere quærit, cæcus cæcum per viam ducere quæ-
prtus super femur nostrum ponamus, atque a nobis prius rit. Cogitemus ergo quantum onus, fratres, suscepimus :
malorum illecebras abscindamus. Deinde per medium cas- de quibus omnibus ralionem reddere debemus. Nobis enim
trorum ire debemus; et tunc pergimus per medium, quando commissa sunt duo talenta, unum intelligentiæ et aliud
sic juste judicamus , quod nec amore stringimnr, nec odio operationis. Servemus quod habemus , et mulliplicemas
divellimur ; in hoc nec amico , nec proximo parcendum quod servamus. Non enim sufficit servare, nisi servata sla-
est. Si quis vero non fecerit (3), hypocrita est, et Phari- deamus multiplicare. Dens autem qui thesaurum suum
sæus, et destruetor sanctæ Legis. Corpus vituli etiam fran- nobis commisit, nobis custodiat, et custodita multiplicet,
gere debemus, et dare potum filiis. Et quid est corpus ut nos in eeterno suo regno de labore nostro per gratiam
vitali, nisi zizaniæ seminatores vel superbiæ? Tales omnino remnneret. Amen.
1 Matth. x, 28.— 3 Exod. xxxn, x, et seqq. — 3 Exod. xxxxi, 26. — 4 Ibid. 27, et seqq.
(1) Vox populus videtur abundare. — (2) Cod. ire. — (3) Id. confecerit. — (4) Id. absque sensu maxime.