Augustini 'et ationim sii concinntitus. Uhde spuritts
verè Maurinorum, 'hic autem verus s aneti Augu’stiñi
foetus habendus est. Porìatur po'st jyrcécedentem cum
numero in Nàtali Domini xx.
SYNOPSIS.
'I. Gnm C h r is to bonis op enb u s nasci debem o s. 1! , Multiplex
Chris ti apparitio. I I I . Chris ti Nati vitas e x V irg in e . IV . Christi
nascentis liumilitas e t g lo r ia. V . Couclusio.
I, Si Nativitìrtem Ghristì Domini consideremus, quæ
per cattiem viïginem hodie mundo illuxit, quid aüud
quam inox fmern nos tris piaculis damus, et abnegantéà
malorum actuum consuetudines pravas, novae nos vitæ
jungantes, cum Christo nascente renascimur. Et sicut hodie
Christus ex utero process it Mariæ, sa Iva turns mundum,
sic genus luunanum ex utero Mariæ, idestpeelesiæ secre-
tis, creatum mysticis et spiritualibtis sacrantentis, novum
adlucem cdih Christo hodie proceditsalvaturum ani mam
suam. Hoc ideo dixi, Fratres, quia in commune cuncti festività
toni Nativitatis Domini celebramus* Cum tàmen paucis-
simi reperiantur, qui ipsam Nativitatem cur vela quo facta
sit considèrent vel cognoscânt, (quem si animo considéraient,
penitus nunquam peccarent,) fet tamcn omnes dicun t :
Natalis Domini est ; bonis operibus plaudamus, sanctis
actibus læti in Domino simüs , et maiiliam nostram veniente
Christo mutantes, boni ih omnibus appareámüs.
Nihil enim aliud quam carni et sanguini òibum et po-
tum indulgentes, nefandis actibus stia gaudia sociant : et
contrario animée Suæ, pro qua qtiidquid potest boni ageh-
dum est, nullam spiritalem escam contribuünt, foventes
carnem, cui pro sua anima aliquaritulum subtrahere
debuerunt. Qui dum tahter Natalem sui Domini celebrare
invehiuntur, non est mirum si irratiohabilibùs animali-
bus comparentur, qui ventre saturo libidini indulgentes,
semper gaudere consueverunt. Cæterum si quiquë fideles
et Chnstiani sumus, animo revolvamos ,• quis et quan-
tus hodie nàsci dignattis est, móx mutabimus vitate nós-
tram, quia Dominion Christum in hac Nativitàte cognbvi-
mus, qui est vera et perpetua vita nostra. Et abnegantes
nosmetipsos nóbis, illi vivere incipiamus, qui pro nobis
ndn solum nasci, sed edam morí digna tus est. Ctijus con-1
sideriantes celsitudinem, apprebendite mahsuetndinem,
ut ejiis mereamini apprèhendere rtagnitudinemi Parult
igitUr prò nobisr hodie liberta tis arbiter , æquitâtis auCtor,
justiti» demonstrator, exclusor sUpérbiæ, huriiilitatis auc-
kor, ftfgator discordi», redditorpacis, perditionis victor,
recupera tionis inventor.
II. Bed apparitio ejus multifaria èst hiotastraia. virtute.
Et hodie quidem ab Angel is Past ori bus ostenaus in terris,
sèevuïdoab Stella-Magia est'ntonstratus in coelis f tertio
a sa neto èpiritU iitiaqûisbstehstfô ■, quarto ipse se manifest
tavit in vino; Sed idéíreo viHutum indiens híanifegtatnr,
nt vili ta tern, quam siisceperal, hominem induendoy (Deum
simal homines créderent ; tanta ironrbiha videndo 9 et inj
credulis, qui solum hominem credebant Christum, : c»eam
noctem incuterei, et lumen vultus sui solis credentibus
demonstraret. Sic eum1 et filii Israël, diim crederete per
aquamsalvari, lu mine sunt coelestiscolumnæ lustrati, quæ
nubiferum sui signunt per diem pòpùlis exhibebat, et igneo
ad vincendam noctis caliginem fulgebat aspectu; tantum
vero lumen cr03éntibus(da|l¡>at í quantum Ægyptiis
non credentibus denegabat. Ipse ergo, qui semper parait
y ut creddntibhs subveniret;, ipse se liodic humano
generi nascendo mohstravií, nc omnino in se ternuoi" perirete
Ipso qui Abel puero sacrrfieaMÍ, ,efc Nôë arcam
apparili t fabricant!; qui Abraham credenti, Isaac be-
'^¥ròtaÈÌÌiter'pro:sicut.— ’ Vide Serin'c£xx\iv,uii^3?^-'3 V¡de ècrm. éxxi
nedìcenli, et Jacob visus est fhgiénti; qui Mosco pàscenti
oves apparato* qui Jesum Nave fecit t'erràttt repró-
missionis iterare, ut de terra lacte et melle fluente escam
copiosius manducaret ;.qui regnUm David bene constitu it;
qui tributo Salòmoni sapientiam, saCetdötibüs hohorifi-
ceteiate condonàvit; ipse hodie dignattìs est Formanì servi
suscipere, tìt omnes serVós siiós, qui ëürii diligùttt, ihge-
nttos fàceret ç et Patri suo ohiiiip'otèftti eós óhmes fìliós
adoptaret. Natus ante tempora ex Patre sin'é hìàfre^ fecit
mundum : natus ex tempore de irhatriè sine hoiiìinè pàtiJe,
purificavit mundum immündum. Natus ex ore Pàtrie, fécit
quæ non erànt; natus exmatre Yirgine, quæ factä semel
perierant, reparavto.
III. Nec otiosum kransire sollicitüs debes, 0 Lector, cum
äudieris ex Yirgine nakum, quiperditum sæculum repara-
ret. Ex virgine enim terta factus es, quia vita saéculum præ-
cipitavit in mortèm. Et idcirco necesse fuit, utpartuvirgi-
heö edi tus, de mortis præcipitib sæculum revoearet ad
vitam, et mortis principem, qui factum hominem e* tet ra
virgine vicerat, nàtus homo ex Yirgine superset. Homo
eiiim ‘victus est, et perdidit hominikus vitam ; homo vicit, et
hominibus vitam perditam revocàvit. Factüs est Adam primus
caput omniüm morientiùm : et factus èst Adam nòvis-
simus caput omnium qui transëunt de morte ad vitam. Pe-
perit Virgo filium, qui Deo fìlios fabefét, qui ignominiam
mortistollérèt, et morituro séèctdo vitate pferpetuàm corido-
nafet. Générât Filium in forma servi Virgb teater in terris, et
Deus Pater süscepit imperatörem in eoelis. Getiefat mater
fìlium a fìliò nutrienda , et mortali utero Deum hospitem
portât, cui tötüm pàrum eSt coelum. Denique ih esimio
partu coruscabant magis Viscera, qtlâm dolebant ; ccélés-
tis propago germinabkt in ventre, et in hnmanis gtessibus
veetùra deifica portabatur. Portabat in cubiculo puddris
inclusum, quem coeli hon capiunt, et parit ebbi, rtoh qtli
nascendo pòlluerèt parientem, sed qui a pollutione omne
sæculum nascendo lavareti Sancta credidit, sancta conce-
pit, sed sanctiòr est effeCtaposk partum. Extitit chini Vir-
ginis ipse filius, qui erat sponsus, ipse genitus , qui erat
genitor. Illic fuit paranympha credulitas; paranymphus
Archangel.us3. Facta mater et virgo sponsa,. et, ipsum
quem peperit, Christus sponsus. Siqùidem ipse est Sermo
ore Patris prolatus, et ita est a Yirgine immaculata sus-
ceptus, et ipse sibi in èjiis utero lióminem, in quo digne
permanerei, aptavit, dicente sancto Spiritu per Sapientiam
Salomonis : Quia ipfea « èibÌ Sapiéntìd' ædificaverit do-
» mum(a).» Quæ enim Sapientia, nisi Filius Dei ante tempora
ex Phtre geniiùs ? Et qhsë dòrhiis èjii'sV nìsi homo
Christus JeSùs, qiiém sibi ipse èòhètriixit, qiièÀi^ glorios^
Virgo SusCépto, bùem sànctità CopnlàVit, qùeni
Gabriel àrchàngèlu^ nuntiaiVit, quélto An^élórurn cliorus
decUritaVìt, « St'èllà fùlgida démòhstraVtot Fécto ^raVidam
Virginem ipse, qui erat ex Virgine nasciturus5 non tamen
gravidam, quia lux non hàfebt pòhdus. Erat itaque Virgo
gravida, et exultabat, quia quod portabat, non ignora-
bat. Peperit fìlium màter, cui carnal is noti erât'^atèr. O
felix Virgo, quæ meruit in utero suo Deum portare post
coelufrt! SanôfüsâpirilhKiWAhgëlum''ïeqWébâ'tiTÎ’,Jêlf ^h^go
auribtìS itepieghabia^UPb ' ;,: ;l mobiicl /ir/mr.Jo'ioaiotj min
ï v . S^elunca süseejiie jfegeifiyctö fôtuslhdfiâüâcKWég'àViti
h'OS^toitim. Eihibüto'éi fil’d léfetô p’rèr^éiÿjS^ril, 'filtVririA1
cihcitfin. Gdelum pkrturii 0t:Vifg^ßWifj'kïéliâè’iînl'¿iiéld*
fulgescurit, et tegbfei ‘ih téVvA 'èôhft'éÂiiseuht.J Â!À^ëRn|u-
ctindanturv Pastoïes^ ‘ttvibm-' âdteimhtur 5' MâgŸ1'Je^dsh'l^-’
mis alloifuurtMr ; i et Jutfefebihhi ptinCi^eS eôhfiWidiiwtitiV;)
Prophet» giittfidähtih'ehm) tor 'O h v i^ t b y präidföe^
runt, complebantur. « Abraham vidit istum diem vidit
Appondicis Slaunnciiáis, 11. 3 .'
SERMO XIV, IN NATALI DOMINI VIII.
» et gavisus est (a). » Hodie enim in ej.us sémine. omnes
gentes . ad hæreditatem. æternæ. promissionis acce-
dunt. Implesti, Domine, quod ptomisisti in præterilis, ut
justa ratione, credaris omnia, quæ facturum te promi-
sisti, implere. Fidelis enim es, Domine, in verbis tuis, et
sicut omnia quæ, tunc pollicitus es Abrahæ, in Domini
nostri Jesu ChristiNativitate complesti; ita qhidquid nhnç
promittis Ecclesiæ tuæ in secundo ejus adventu restitues.
Veniet enim remunerator bonorum cum sanctis suis regna-
turusin coelis, qui hodie àppàruitsæculi liberator in terris,
Ipse enim hodie manifestatus est Archangelorum magister,
Angelorum instructor, arbiter sæculorum, liberator, omnium
ad se eonfugientium, dccus integritatis, corona vir-
ginitatis , auxilium castitatis, portus credulitatis, nutritor
innocentiæ, vitiorum interfèctor, superstes sæculorum,
amicus fidelium, remunerator piorum, ama tor conver ten -
tium, ablator sordium, salvator vulnerum, ostensor vitæ,
adjutor in bono opere lakorantium, dux sanctorum, Pro-
phètarum vox, cantilena psalterii, modülatio puritatis,
intellectus vaticinantium., virtus perseverantium, itineris
lum. Licet mulier rudi adhuc mundo letalem propinave-
rat mortem, tamen Maria nostra, dum Christum genuit,
egregiam meruitlibertatem. Mittitur itaque nuntiussanctus
Gabriel Angelus. Salutat coelum in terra: « Ave, inquit,
» Maria, gratia plena; Dominus tecum (b).)i Sic enim con-
decet, tit ego Domini mei Matrem salutete. Ego sum elec-
tus missus ad te, non ad Abraham, non ad Isaac, nön ad
Jacob. Non enim poterant me videre, qui adeptisunt con-
jugium. Virgo venitad Virginem-, Angelus ad dominicam
Genilricem. Aperi auriumtuarum curvos anfractus, ut
intrare dignetur Spiritus sanctus : « Benedicta tu inter
» mulieres(c),» quia expavescunt omnes nationes, ct ipsa;
angelic» Potestates,Dum audierint gentiles, quia Virgo
concepit, et, dum parit, virgo. permansit, convertentur
ad fidem, quia nunquam penitus 4 audierit partum, et na-
tum vidit inter homines Deum. Judsei livoris insania invi-
debunt, sed nobis Dohiinum Christum auferrc non vale-
b'unt, ipsiincreduliut volunt perderent(sic)3... Nobis plu-
rimum mirabilibus suis munera divina resplendent.
II. In. iis virtutum indiciis, quib.us virgineo parlu; ut
boni ostensor : tranquillitas fluctuantium, refrigerium æs- coruscus coelestis eifusus est Christus , Verbum Dei per
tuantium; indultor peccatorum,. præceptpB Apostolo* aurem Virginis in.tus ingvessum viscera integritatis implorum,
institutor sæculi, diaboli persecutor1. Ipsum loqui- vit. Et qui hominem ex terra virgine in paradiso feceral,
tur omnis sapientia Prophetarum, ipsum voces prædicant in utero Virginis iterum hominem feçit, id est siçut primus
universæ sanctorum; ipsi seApostolorum.turbaprosternit, Adàm, qui in animam viventem extiterat, bona multa
ipsi omnis sanctitas psallit; ipse est fides vera .credentium, sæculum perdere fecerat, ita novissimus Adam, in ¡Spiritu
clausura discutientium; ipséest reserator paradisi, et vitæ vivificante: omnia redderet j qaæ perierant,, et in melioperpetuæ
condonator. r«m statum homini reparàret *. Quid, Incredule, dubitas
V. Audiat omnis ætas, omnisque conditio : Virgo in Virginem concipere potuisse vel parere, cum eliam apes
partu suo nupsit; sancii ta lem, dum edit, augmentavit; videas semper virgines matres, quæ sine conscienda maintegritatem,
dum pareret, duplicavi!; virginitatem coro- ritah, ore osculiis concipiunt florum, et sic rore cceii genenavit.
Viduis auxilium natus exhibuit, orphanis.præsidiùm rant, sicud et ipsæ nascuntur 5 ; exeunt ut filiæ virgines,
attulit, egentibus subsidium præbuit, cæcis visum resti- et tamen, cum virgines • redeant, virgines et matres
tuit, claudis reddidit gressum, esurientibus pocula minis- cognoscunt. Sic et sancta Maria virum nesçit, et peperit ;
travit. Püer inter homines, juvenis inter fortes, pulclier maiitum non aceepit de terris, et fìlium de coelis accepit.
inter Angelos. Margarita .coelesds, coruscus pacis, oliva
Ecclesiæ, vitis martyrum, refectio omnium sæculorum.
Ipse nobis est hodie manifestatus in:carne, qui eum Patre
et Spiritu sancto' régnât insæcula sæculorum. Amen.
SEKMO XIV.
In Natali Domìni Vili.
Idem Codex fo l. 22 y ecedem admittendi sermonem
liunc ac proecedentem radones. Post proecedentem
ponatur çum numéro in N atali Domini xx.
Majori prseconio omnipotenda panditur, quando, partu
virgineo iste qui nasci tur, Dei esse Filius declaratur.j (>•-
nendbus Angelis, Pastoribus admirantibus, Magis nun-
.tìantibus, stella fulgente, Herode persequentey Simeone
cògnoscente, Joanne ostendente; coelis est patentìbus decla-
ratus, voce Patris. Filius unicus appeflatus. Sanctus .Spiritus
illum in coiumbee specie de coelo veniens demonstravi t,
et. clai’itas divina splendore coelesti exeruitG, ut Deum inter
homiiies coeli ostenderent, et salutem humanv generis
Dei Fihum edocerent, qui regnat cum Patre et Spiritu
sancto., in;saecula sseculorum. Amen.
SKKMO XV.
SYNOPSIS.
I . A n g e lu s missus a d Mariam. I I . Christi N a tiy ita s cx V irg id e .
I. M a.g n .o s nobis hodie dies illuxit quo omnipotens
Dqus de coelo descendit,. et inter homines sacra Nativi-
tas luGulentius ratilavit. Descendit princèps, Angelorum;
audivit; gemitus miserorum,,et venit . eripere bominçm
suum de obscuritadbus peccatorum. Totus jam in inferno
mundus jacebat; putrefactus fuit infirmitatibus suis, nisi
Christus yelociter descendisse! in terris. Gohtulit nobis Maria
Virgo præcipuum grange,que remedium, ut homines,
,qui jaqebant in profundum, asqenderç, meruerint in coe-
Tn Natali Domini IX.
È x eodem Codice Cass ou eruiiur,fol. 1 *1 ; undéidem
diceridum de is,to. ac de prcecedentibus. Notàndum est
autem hunc muftum concordare cum sermone e x e n ,
quilovaniensibus dubios visus est, et Berlino spurius,
y. erdingo autèm et Maurinis legitimus. Illud autem
.minime oh stat quin lue noster admittatur, curri facile
credi possit B . Doctorem de eodem argumen to scepius
, loquentem aliquando ad èasdeiri rediisse sententias.
Ponatur post prrecedeniem cum mirherò in Nàtali
Domini x x i t . -
(a) Joan, vin, 56. — (6)(Luc. 1,. 28. — (c) Ibid. .
''Vide Seiirii. gxsi_Appendicis Maui-inénsis, n. 4. — * EirOiiba videtur
incompleta. — Ä Desideralur evidenter cuhjunctio
quam amanuensis supplcvit duobus istis verbis id est line autem phrasis
pccmtus. Crodercni ultimai» syllabam fuisse talem, duàs autein priores n
dus : id e st quia nunquam mundus talem vidit partum. Non diffìcilis .Icgendum videtur hominem, lo co .homini.
fuit e rro r in d o tto forsitan amanuensi. —1 3 Iloec plirasis trunca videtur et n. i 3 . ^ 6 Cod. male exèrcuit.
5 Vide lib. in , de Trini!.