poro perdidi, et unus moritur, uttolùs mundns resurgat a
morte. Uniós ob mcritum periere omnes (1) ; ob meritum
modo cuncti salvantur (2) unius. Quod Deo Patri placet,
quomodo tibi displicet, charissima Matcr ? Non vis ut bi-
bam. calicem quem dedit mihiPater'?Noli Aere, mulier ,
nec piangere noli, Matcr charissima. Non te deserò , nec
eliam derelinqoo ; lecutn suni et ero omni tempore sreculi.
Si secundUm Carncm, su', jaceo imperio mortis, secundum
Dcum sum, fui et ero si ùiper immortalis et impassibilis
perseverane Unde processi et veni, tuipsa melius nosti.
Quare igitùr tristaris, si illue ascendo , unde descendi as-
sumens, piissima, de te carnem ? Tempus est ut ad eum ,
qui me misit, revertar1, et ego quo vado venire modo non
potes, post me aulem es et tu, Mater, ventura. Joannes
interim, qui nepos est tuns, tibi repulabitur filius; curam
lui habebit, et tibi solatinm fidelissimum erit. » Ipse inde
Joannem intuilus ait : «Ecce mater tua5 ; » ei servias et
curam illius habe ; commendo tibi eamdem ; suscipe Ma-
trem luam , imo magis suscipe meam. »
V. Hrec pauca dicens , illi duo dilccli semper lacrymas
fondere non cessabant ; tacebant ambo. Isti duo martyres
nec loqui poterant prae dolore ; isti duo virgines audiebant
Christum voce rauca ioquentem, et ipsnm paulatim mo-
rienlem videbant, noe ei verbum poterant respondere,
quia videbant illum in patibolo morientem. Erant quasi
mortui, et spiritus eorum voces cxhalare nequibant. Defc-
cerantenim et amiscraut loquendi virtutem. Audiebant et
tacebant, quia loqui non poterant prre angustia et dolore.
Solus illis dolor luctusque remansit. Amabant Aere , nec
amare cessabant; amare Aebant, quia ambo amare volebant.
Nam gladius Christi animam utriusqne transiìxit. Quando
Dominum (3) servus save perimebat, uterque magis Aebat;
sed acrior (4) fervor Aebat in Matre, qua acrius Filii sen-
tiebat dolores. Christi morientis erant vulnera Matris (5).
Dilaniata Maler pignoris morte erat. Viscera Matris (6),
erant percussa cuspide teli, quando (7) membra Filii per-
cutiebant (8) servi iniqui. Tum pectora (9) ipsa erant, qua
dolormagnus lenebat. Inmenteejus creverat (10) mensura
doloris, nec extra refundi poterat. Ipsa hora cum inter sre-
vicntes dolores nati acriter Matris anima jactabalur (11)«
in carne Cifristi solvebatur (12) debitum mortis, quod
gravius érat. Interim Christus commendala Matre Joanni,
dixit : «Sitio*. » Qui cruciiìxerunt eum, acetum cum felle
mixtum dederunt eidem; qui cum gustasse!, noluit bibere
et ait : « Consummatum est5. Et exclamavit Jesus voce
»magna dicens : Ilcli, Heli, lammasabactani, hoc est, Deus
» meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me? Et sic dicens
»expiravit®. » Tunc intremuit terra, sol lumina clausit,
mrerebant poli, mrerebant sidera cuncta, et suum limar
amisitluna dolendo, recessitque omnis ab alloalhere fulgor.
Scinduntur duri lapides, scinduntur fastigio templi ,
surrexerunt multi, aperta lumba sepulcri (i3), facienles
Christum cum voce publica Deum. Cogitare libet quantus
doÌor tunc infuit Mairi, cum sicdolebant qure insensibilia
erant. Non lingua loqui, neemens cogitare valebit, quanto
dolore anima tenebatur Maria;. Juxla Christi crucem sta-
bat emorlua Mater, quae illum concepii obnmbrata Spi-
ritu sancto. Vox non erat illi, dolor abstulerat voces; imo
strafa jacens pallebat, anima vivens : vivebat moriens,
vivensque moriebatur, nec poterat mori, .quae vivens mortila
erat. In anima dolor srevesreviebat illius : optabal magis
(14) mori quam vivere,post Christi mortem (15), qure male
vivens mortua tumon erat. Ibi nstabat dolens , confecta
srevo dolore, expectans Christi corpus deponi decruce.
* Jo a u . w i n , 11. — 2 Id . XVI, 5 . — 3 Id . x u , 97
(1) Cod. p erire m in o ra . — (9) Td. salvamur. — (3) H o c verba quando
Dominum desunt in cod. — (4' "Voce* sed acrior, e t dèinde verbum Filii
desunt in cod. — (5) Deest in cod. vox M a t r i s . (6) Deest iterum
Matris in c o d ., qui liab ct membra. , (7) I d . quomodo. — (8 ) Haec
verba Filii percutiebant desunt in cod. — (9) Cod. tempora, e t deinde
q uam. — (10) Id . c rev era n t... p o te rant. — (1 1 ) Id . animam lactabant.
— ( t a) Id . solvebat. — (x 3) Id . a p e r ta tomba; sep u lch r is.— (14) Deest
magis in cod. — ( i 5) Deest mortem in cod. — (x 6 ) Sic in textu ;
VI. Hrec plo roba t dicens : « Heu me 1 heu me ! reddite
nunc miserre corpus v el exsangue (16 ) : complestis vota ; ex-
tin ctum deponite M a ir i, v el si lib e t Matrem ( 17 ) me mo r te
iungite i l l i , u t s im u lp e r c am , d oloribus iìnitis eju sd em.
D ep o n ite , qureso, dep onite mihi c ad a v e r , ut habeam mo-
cum ejus exanime corpus. Mihi solamen e rit v el saltem
habe re defunctum.» Juxta c ru cem slab a t Maria con side rao s
vultu benigno Christum pendentem stipite srevo, ped ibu s-
qu e n iten s , in alluni manus le v a b a t , amplectens c ru cem,
ru ens in oscula e ju s , Christi qua parte sanguinis unda r i-
g a b a t, u t Christum amplecti v a le r e t , quod minime poterat.
Sursum manus tendere con ab a tu r, qu ia amor superai
m u lta , quae raro vel nunquam sibi (18) fieri possunt : sed
sibi (19) ced i multa impatiens amor c red it : v o leb a t amplecti
Chris tum in alto pendentem, sed manu s (20) fru s tra s e in se
complexae ligab ant (2 1 ). S e levans a te r r a sursum erigeba t
ad C h r is tum , e t ma le c o llid eb a tu r ad terram ; eum tang
e r e non valeb at, e t ib i prostrata ja c eb a t, depressa im mensilate
d o lo r is , e t a terra impetu e jusdem amoris surgebat
Christum intcnsis manibus cupiens a ttre c ta re (22 ). E ra t
enim magno c ru ciata d o lo r e , e t terram in terim pe tere co-
g eb a tu r , quia lu n e illi male e ra t v iv ere v ita tali magis (»3),
quam n ccari ab impiis gladio srev» mortis. Inde tanquaui
m o r tispa llor ejus perfuderat (24) vultum cum gen is e t o re ;
rúbe as Christi und as , guttas sanguinis cad en tes tan geba t
animo dolorosa.
VII. Interim quidam v ir n o b ilis , Joseph n om in e , qui
l ic e i o c c u lt e , tamen d iscipulus e ju s e ra t, con fiden ter in-
g red itu r ad P ila lum , Domini Jesu corp us postulaos sibi
d ari. Q u o co n c e s so , con vo ca v it ad se quemdam virum sa -
pienlem nomine Nicodemum, qui et ipse o c cu lte similiter
discipulus C hris ti e ra t , e t v ene ru nt ad lo cum u b i Dominus
Jesus fuera t c rn c ifix u s , ministerio secum ferentes quibus
eia vis evulsis dcpon cre possent corp us . Q u o s dum Mater ejus
v id it corpus d eponere cupientes, quasi d e mo r te consurgens
spiritus e ju s re v ix it, e t illu d quod potera t adjutorium min
is t ra b a i; quo rum dum unus clavos trah eb a t d e m an ib u s ,
alter ne cad ere l corpus exanime su s lin eb a t, s tab at Maria
bra ch ia levans in altum e t corpus C hris ti manusque pendentes
(25) trah eb at ad s e su p r a pectus e ju s, qua; dum tange
re v a lu it in amplex ibus r u e n s , d e suo d ilecto non potera
i satiari. S e d cum d e c ru c e in te rra depositum fu it
co rp u s , supra ipsum pra: doloris in co u lin en tia (26) ruens,
quasi mortua stare coepit; e x tin cti F ilii fa ciem undique
la c rym is r igan s, amarissima suspiria e xh a la b a t, e t quolies
cap u t tan geba t e jusdem dulcissimi (2 7 ) , fio n d o , manibus
p e rcu tieb a t se dicens •• « 0 cha rissimc F ili mi, quid fe c is li?
Q u are te Judrei c ru d e lis s im i, c ru cis patíbulo o c c id e ru n t?
In gremio le mo rtu um teneo. 0 quam sum tristissima tua
Mater 1 Q u id ultra ista misera fa cie t? Vie m ih i! F ili m i ,
ubi est tantum gau d ium , quantum in tu a humana n a liv i-
ta te tam d u lc i? Vre m ih i! F ili m i , quam durum versnm
est illud gaudium in meerorem ! F ili m i, nil amplius restat,
nisi ut interiiciam meipsam (28). » In terim qu oq ue frontem ,
o en lo s , genas et os frequ enter ejusdem oscu lab atu r. La-
cryma rum tantam u bertatem Au ebat (29), ut carnem cum
spiritu fe re in lacrymà s reso lvi putares. L a c rym is undique
cru ra F ilii r ig a b a i, corp usq uc, qu o d ponendmh (3o) erat
sub la p id e , manabat (3 i ) undis pe rTo tum . Illius f/icla et
opera r e v o cab a i ad inenlem ; quis vel qualis lu c ra i, quem
s ine lib id ine ipsa virgo co n c e p ii e t p e p e r it ab orimi dolore
immunis. T ó lu n i e ra t ei ip s e , cum (Sa) ipse v iv eb a t, lan-
quam Dominu s su u s , e t D e u s , e t d n icu s F iliu s tam d ile c -
tu s ; e t n unc illi s ic e ra t , s icu t p o te ra t , e t esse d eb eb a t;
, — * Ibid. 9 8 . — s Ibid. 3o . — 8 Ma tth . xxvix, 46.
su p e r lincam aulem exanime. — (17) Cod. Matti.— (x8) Id . sibi pro a se.
— (19) Id .' ibi. — ( a o j^ ld . male ad d ìi non. — (9 1 ) Id . negabant.—
(99) Id . attractare.— (98) Deest magis in c o d .— (9 4 ) Id . perfunderat.—
( a 5) Cod. p endentia.— (96) Id e st prae dolore qui se non poterai cqu.tjuere.
.— (9 7 ) Cod.. dolcissime..— ,(98) Hsec impie posila snnt in os Matris Dei
sanclissimae. — (99) Id est fiuere faciebat, profundebat. — ( 3o ) Cod.
male positnnim; forte- tegendum posi tu ri erant. — (3 x) Cod. manebat. —
(39) Id . quem.
unde et diccbat cidem : « Dic,.Fili, dolcissime, die, mi, amor-„per manus suas, illud osculans, Dominum amaro nimium
unico, vita mete animre, singolare gaudium, unicum sóla- plorans singultu.
tium et omnc desiderium, quare me afiliclam sic dolere IX. Accessit Joannes, cui eam Jesus commendavcrat,
permittis? Cur tam longe faclus dcsolatam relinquis, et et Ingens’ et ipse ihùllum , nec se poterai conlinere, ea’m-
potius non facis sociam ture mortis? ligi ! heu! Deus meus, dem lugenlem a terra levavil; nam cruentata gemitibus,
quis cònsolabilur amplius vitam meam? Respice in me, et fatigata doloribus, ploralibus alllicla ac auxia, in pedihus
mei, Domine , misererò. » se non poterat conlinere. Tamen, sicut poterat, a sanclis
Vili. Dicat, si polest, quicumque dicere cupit, quam- jChristi mulieribus adjuta, cunclis plorantibus simul, Jerusalem
Matrem tenebat mensura doloris. Virginia dolorem posse ingreditur dolorosa. Quam fremirne multa; videntes, mota;
narrari noni credo. Tantiis erat mrerof, quia omnis reces- - piotate super dolores illius , ad Jnctum converlebantur
sii dulcedo 1 Pia dulcisqueMater pie justeque dolebat, spe- amarum ; et illarum quredam ambulantes post illam etiam
rans tamen ipsum tertia resurgere die. Quredam cum illa lamentabantur plorantes : plorabant multa; qure adhrere-
plorabant sancire mulieres, quarum parvuserat numerus, bant (3) Marire; nam dolor ejus mnltos faciebat dolentes,
parvusque virorum qui lugerent Christum simul cum quicumque videbant eam plorantem.Tam pie plorabat, ut
Virgine Maire. Erant et Angeli simul cum illa lugentes, vix posset (4) lacrymas continere, et tamen amare dole-
tamen si poterant dolere. Dòlebant quidem (1) pro justo bat, quod ex suo pio ploratu multosetiam invitos trahebat
amore Christi Dei, quem diligebant pariter, quod gcnus re- ad luctum. Fiobat luctus, quacumque Maria transibat ;,
dimebatur humnnum. Flebant, ut nrbitror, amarissime plorabat ipsa, plorabant ambulantes etiam cutn eadem,,
mente turbali, quod Matrem videbant tanto dolore turbari. plorabant multi ci obviam veuientes; et sic plorans a p.lo^
0 qnis Angelorum vel Archangclorum illie non flerct ! Vir ranlibus ducitur, quousque pervenlum est ad domum
contra naturamr Deus immortalis et homo, jacebat mortuus Joannis, cui eam Filius commendaverat. Ibi resedit, ip-
a Judreis : videbant ut Christi corpus sic male ab impiis saque in domo remansit; quam Joannes relinens, supra
tractabatur, et sic eliam laceratum jacere, et Mariam Matrem propriam omni corde amavit. Sepulto Domino.,
cruentalam sanguine et cruore. Ulam piam dico videbant, monumentum signalum est a Judreis , et traditum est cus-
illamque sanctam, totam bonam, suam beatissimam Ma- todibus, ut illud cum diligentia cusiodirent. Interim Ma-'
trem tantis singultibus cruciari, tam amaris repleri dolo- ria domi Joannis. (5) dolorosa sedebat : sedebat an jacebat,
ribes et sic amarissime fiero, quod nullo modo poterat suas dicemus ? .Ulrnmque.:se,cure possumus alfirmare. Sedebai
dulces lacrymas refrenare. Fiebat luctus et mreror ab An- namque pariter et jacebat (6), quia prre nimio dolore non
gelis prresentibns ibi, quali dolebat luctu spiritus almus. poterat ambulare. Plorans ploravit per diem noclemque,
Credo, propter quod loquor, quod dòlebant, si dolere va- nec,erat qui consolari posset eamdem ex omnibus charis
lebant. Sicut enim Deum per assumplum hominem pos- ejus1, non sn®„sorcrés, nec eliam ipse Joannes. Amaris
sibile fpit mori, sic possibile fuitbealos Angelos dolere in lacrymis meditabatur dolores, quos Christus suslinuil in
sui Domini morte. Joseph ab Arimalhrea, vir sanctus, qui morte crudeli, et nimis amara passionisloca omnia mente
decruce cum Nicodemo corpus Christi deposuerat, sicut currebat. Qure et quanta fucral passus, in animo cuncta
Evangelium perhibet de eisdem , posuit illud in. sindone yolvebat, ac pios,(7) gemdus et pia suspiria dabat. Hunc
nova conditum aromalibus pretiosis, posuilque demum in dulcem Dominum aceto et felle polatum, lancca jam mor-
monumcnto novo, quod sibi fecerat, alacriler et devotèi luum tunc sreva fuisse perfossuui, plorans clamabat, alque
Tunc ad illius exequias Angelorum chorus , miilia millium dicendo plorabat : « Jesus, Jesus meus, Deus creator om-
dccantabant, ac omnes pariter convenernnt ad sui Domini niumdulcis, qua sreva morie, faclus homo, fuisliperemplus l
sepoltura 111. Ipsi cantabant laudes, sed Maria dabat gemi- Quem terra, ponlus, aer, ne,c creli capere queunt, tecapit
tus, et cordis suspiria exhalabat. llli laudes exlollebaut ad arca nunc, Fili, suscepta sepulcri. Ö quam nequam vilem
crelum, Maria amare fiebat juxta sepulcrum, et volebat reddidit hiimana propago, qure protulit uvas quarum sunt
cum ilio, mresla Mater, pariter sepeliri. amarissimi fruetns , dum morte necavit qiii de nihilo
IX. Hrec innixa super dilecli sui corpus, suaviler am- cuncta creavit I Nunc jacet Domini Filius in niiserre mor-
plectens eumdem cum omni amoris dulcedine, osculando tis sepulcro. Ad terram venit Deus, vita postra, peremplus ;
astantibus talia resonabat :« Miseremini mei, miseremini corpus'sibi sumens humanre fragilitalis, ad terram venit,
»mei, saltem vos amici mei*. » Illnm adhuc paululum re- ncc est receptus a suis, sed servi ejus semper machinati
linquite Mairi su®, ut faciem ejus valeam contemplari sunt malum. In illum sreviit lierodes rcx Judreorum, et
et aliquantulum consolari. 0 charissimi mei, nolite obse- cum ilio quidem omuis Jerosolyma simul, parvùlum ,
ero tam cito tradere sepulturre. Date illum miserre. Mairi pendentem adhuc ad^ubera Matris. Dehinc vir sanctus,
su®, ut ipsum mecum habeam vel defunctum, aut si il- verba dabat salulis ejusdem, ut rumperet nodos (8) cu-
lum deponitis, in sepulcro me miseram sepelite cum eo, juslibet infirmitalis, oiimes regrotos sanans ab omni lao-
quia male post ipsum superest mihi vita. »Tuncilli Chris- guore, mortuos resuscitans. Fili mi, ah! crudelissimam
tum in sepulcrum (2) ponebant, et ipsa eum trahebat ad mortem (9) passus es in ruinam mullornm ex (10) filiis
se; volebat enim eum secum aliquantulum relinere, et ¡Ili Jud® , Scribarum atque Principilo!, Presbylerorum èt
volebant eum tradere sepulturre ; ac sic erat pialis et mise- Pharisreorum , sibi nuuc ad ultimum commacbinantium
randa contentio inter eos. Omnes tamen sic amarissime ( 1 1 ) malum et mortem. » Hrec (12 ) prresens dies demonstrat
flebant, ut quisque eorum non posset ad plenum verba crucis aperte,
formare. Videbant quidem Matrem omni solatio destitu-
tam, et super illam planctum dabant potius ex compassio-
nis aflectu, quam super unicum suum Dominum specialem.
Major illis erat dolor de Matris dolore, quam fuerat prius
de Domini passione. Flebant igitur cuncti anxio dolore gementes;
et sic Dominum vitre, mortis sepulturre dederunt.
Sepulto Domino, Mater sepulcrum amplectitur omni corde,
et qua poterat voce benedicebat Filium suum tam dilectum.
Ad sepulcrum sedens, innixa illi, extendebat desu- «
• Jo b . xix , a x . — * ThreD., *• ,
M Cod. quidam dòlebant. - (9) I d . in sepulcro. - (3) I d . adolcbant. (9) Id . a crudelissima morte - (xo) Deest ex in« g Cod. eam.
' " Z (4) Id . v ix poterai, nec habet w . — (5},Id est in domo Joannis. — machinani,bus. - ( .* ) Id . h,nc. .
( 6 / Cod. male dicebat. — Id . impios absurde. — (8) I d . vota. — 6 l