SERMO XXVÏ.
In Quadragesima I.
Hwnc serm on em , in n o n n u llis var ia nte .ni, stampavef-
r u n l B en e d ic lin i in App en d in e sermon, c x l iv . S e d cam
ifi p lu r ib u s d issentiani , et ita etian} d iscordent inte r se
codices n os tr i , ut v a r ia s vers ione s esse u n iu s operis in
a lia lin g u a c o n s c r ip ti credideris-, ideo ,operæ p r etium
d u x im u s , ilium rur sus in lucem emittore cum om n ib u s
m a nu scr iplo rum v a r ia n tib u s , u t e r u d it i possint i lium
comparare cum antea e d it is . I n p lu r ib u s c o d ic ib u s r ep e -
r itu r , s ive Cas s inens ibus , s ive V en etis , s iv e F lo r e n t in i s ,
in te r quos proecipue con tu lim u s C o d . Cass, e v m , fot. i 2,
C o d . F lo r e n t . 1 , P lu t , x iv , fo l. 1 18 ; x l i , P lu t , x v i , fol.
1 1 5,; c x x x vm , fol. 85. et B ib l. Æ d i l. cod. c x x x v i, fo l. 6 7 ,
u b i leg itu r post alte rum sermonem q u i in c ip it Permotòs
esse vos c r ed o , fratres d ia r i s s im i , et q u i lèg itu r su pra
Serrn. xx v i. L ocus eju s cum sermone c x l iv A p p e n d ic is
B e n e d ic lin i cumque eodem numero inQ u a d ra g e s im a v.
SYNOPSIS.
I. Jejunii militas probatur per Moysen , et Adam. II. P e r
Eliain. III. Per Dauielem. IY. P e r Joannem Baptistam."Y Per
Apostolos. VI. E t per uniuscujusquc experientiain.
I. M o y 'sk s fatnulus Domini (1) quadraginta diebus et
quadraginta (2) noelibus in eremo jejuna vit, ut legem
Dei (5)'mereretur accipere. Impetrayerunt jejunia quoi!
venter saturus (4) desperabat. Denique videle, fratres ( 5)
diarissimi, quid sit inter jejunium et saturitalem ; inter
ventrem vacuum et pulmones epulis æstuantes (6). Moÿsès
quia jejunavit (7);, Dominum (8) vîdit; et (g) popttlus ^
quia comedit et bibit, idolà'fabricatus est (ioj. Quid de
Moyse loquor (11), et Israëlilica moltitudine ? Tpse prin-
ceps’ generis nostri (12), Adam, quamdiu non comedit, in
Paradiso füi’l; statini'ut cómedit, de Paradiso éjectiìs est!
Qui in Paradiso Dei (i5) Virgo fuerat, ejectus de Paradiso
cogpovit uxorem suam. Semper enim satùritali juncta Ìas-
ciyìa est (Y4) est. Vicina (i’5) sibisunt (16) venter et genitalia.
Pro membrorùm ordine prdo viliorum eiigitur (17).
II. Elias sanctus , cui elementa famuÌata' sunt, gui cce-
lum tribus annisetsexmensibus clauserat ,' ad cujus vpcetq
supernum descendit incendiumV çïïiù eum Jcsafcel vellet
occidere , et fessus sub frondósa àrbore jaceret in solitu-
dine ; Angelus ad eum mittitur , et præcepit ei (18), ut
snmeret (19) paululum panis et aquæ. Quadraginta enim
diebus jejunus per desertum ad Sina (20) montem perreclurns
erat, Numquid enim Dominus (21) omnipotcns, qui
coelum et terram fecerat, cujus universa creatura est, non
pgterat imilsa (22)per Angelum, qui yina trdnsuiittcre, aut
conditos cibos, aut marinas delicias , aut volucrum snavi-
tates. Sed sciebat Prophetam smini npn aliler posse tenta-
tiones diaboli vinceremo), nisi jejuniis crudiretur.
III. Ejecit nos, Iratres (24.) diarissimi, de Paradiso ci-
bus, reducat osnries. Daniel file futnrorum pr*scius(25);
etadventus (26) Domini eteversionis Jerusalem manifcslis-
siniiis prtedicator, ideo «Vir desideriorum- » appellatos eit,
quia pauem desiderii non comedit, et pollini concupiscen-
tiae non bibit. Ijlagis enim Cbristum quam epulas deside-
ri^bat (27). . .
IV. «jpaiines, praicursor Domini , locnstis in eremo et
agresti indie nutritus est (28) > non nniinalium carnibns ,
et volucrum sp^vjtalijins* Polerat utiqiie, juxta Jordanis
fluenta (29), piscium sibi exhibero delicias. Sed pcenilen-
liam praedicaturus, doctriuain rigoris et jejunii exemplo
suo magis debuit doccre quam voce.
Y . p u n ì in E v a n g e l i o q u i d a m d e m o n e ( 3 o ) p l e n u s , D o m
i n o f u i s s e t o b l a t u s , q u e n i p u r g a r e A p o s to l i n e q u i y e r u n t ;
i n l e r r o g a n t e s a u d i u n t ( 3 T) : « I s t iu sm o d i g e n u s n o n e j i c i -
» t u r ( 3 v i) , n is i in ( 3 3 ) . o r a t ì o n i b u s e t j e j n n i i s .E » . V i d e l e ,
f r a t r e s , q u a n t a s i i j e jm u o r im i v i r l u s ( 3 4 )» u t i d v a l e a n t
j e j u n i a f a c e r e (3 5 ) , q u o d A p o s to l i n e q u iY f ir u n t .
- VI. Dimittanlur caetera ( 3 6 ) 5 unusquisque se ipsum ( 3 7 )
considerei, quanta sit(3 3 ) orandi diflercntia inter vacuum
ventrem et relertum (69), inter rubentem faciem et ora
pallenlia , inter salivam virginem et labia crapulis (4o)
dissoluta , inter oppressimi epulis sensum , et inediae ter
imitate vigilanlein. Non dico duplicata et moltiplicala jejunia
; non dico hebdomadas (4 1 ), sed saltelli singulos dies
absque ciboruni luxuria transiganius (42)- Cesselit lavacra,
vina vel dcliciae (43); non quod (44) creatqram Dei judice-
mus esse damnandam ; sed (45) qui loto anno nobis vixi-
mns, saltem paucis diebus Deo vivere valeamus (46)» ad-
juvante nos ipso, qui cum Palre et Spirilu sancto vivit et
regnai in saecula sseculorum. Amen (47)*
1 Dan. » , a 3 e 1 9 . — 2 Matth. x
(1) Sic cod. cxxxviu. ic idem cod., e t cod. cxxxvi. — (31 Sic
Domini ; ita e t cod. cxxxvi. — (4) Sic
m i , xr.i e t cxxxvi; cod. aulem vm saturitas. — (5) Deest vox
o codd vm e t i l i . — (6) Sic codd. vm e t cxxxvi ; cod.
•I P“l~
monem optili» eestiiantem ; in cod. aulem cvm deest vox epulis. Cod.
male lollil 'vacuum. — (7) Cod. xi.i c l cxxxvi, q u i je ju n a vit ; cod. vm, quia
jejunavetat. — (8) Còd. vili Den m .— (9) Deest e t in cod. vm.— (10) Sic.
codd. cvm et cxxxvm ; cod. vm, q u i comoderai e t Uberai ; cod. xli e t popiilus
q u i ; sic et cod. cxxvi.— ( r i , Sic codd. xm el cxxxvx; cæteri loquor.— ( in )
Sic codd. cx x x vm et cvm ; cod. xi.i el cod. cxxxvi, n o stri generis ; cod. vin
h uma n i. — ( iS ) Deest vox Dei in cod. vm . — (1 4 ) Sic cod. vm e t cxxxvi;
cod. cvm saturitas ju n c ta lascivité est ; cod. x u male saturitate. — (*5)
Cod. vm pessime incisa su n t sibi. — (1 6 ) Sic codd. c x x x vm , xï,i e t
cxxxvi; çod. c vm male tibi.— (1 7 ) Sic codd. cxxxvm, cxxxvi e t cvm- in
o t lm , I m . . . c l c g l t „ r . ^ ( , s ) I M « , t in cod. o v .n . — ( i 9 )’ s ic
cod. cvm ; cselen codd. sumat. — (20) Cod. cvm S in am. — (%t) Cod. vm
Deus.— (2 2 ) Sic cod. cvm ; cod. vm s i multa v in a transmitiere ; codd. 1 et
cxxxvx m ulta p e r angelum a u t v in a ; sic el x l i . — (*3) Sic codd. cxxxviu)
x u , cvm e t c x x \v i ; cod. vin n o n aliter diaboli posse tentationes v in ce re.—y,
(24) Deest vo x fra tr e s iu cod. vin.— (25) Sic cod. y iu ; cæteri codd. conscius.
— (26) Cod. n i male q dyentum.— (2 7 ) Cod. cxxxviu desideravit.— (28)
Sic cod. 1 ; « e teri codd. nutriiur, e \cc |ilo axxxvi ani h a b e t .nutritus. —-
(29) Sic codd. 1, xr.1, evut; cod. \m ju x ta Jordii ne m : coll, cxxxvi addii sjatis
ju x ta .— 3o, Sic cod. vm ; «cleri coda, aeemonto.—- 3 :) Cnd. cxxxvi solus
h au éi interrogadtibus àie. — ( 32) Sic codd. cxxxvi, cxxxviu ,' x iti. cviii ;
cod. viri islins modi genus non ejiei. — (33) Sic cod xi.i'; dei sl in apud
«è lcro s codd. — (34) Sic codd. i l i , c( cxxxvi'; « ¿ Ie ri codd. v irtn s je ju n io -
rum. — ( ? 5) Sic codd. i.x i,i , cym ftfcxxxyi ; go,d- vniiiiqii./febct
(ìS)-Oinye* codd. n^aie v ele rà , ani vcciera., — 3f ) Sic codd, fi.i, c y m i
e t evi 11 ; cod, v in s e ipsum unusquisque : cod. I nude qu i stette se ipsum, —
( 38) Cod. vm orandi sit, — (3y j Codd. bmnés'nlaié refe cluni ;. eoa. i ponìt
v en trem post rejecium.— fio ) Cod’.’ vili ¿ràpida.— (4 1) Sic codd. cxxXvm)
xr.i, c v iii‘et cxxxvi ; cod vm ìncipit per noti dico hebdomadas.— (4 *)God.
cxxxvi nlalc transfigamus,.— (43) Cod. v iti carnes-, cod. cxxxvi eesset crai,
p u la v in i, yel, delicìa.— :(44) tjid) codd. quo, ; et deinde Cod. vili judicfìff.—
( 4 5 ) Codd. v ili et' e x x x y i male quo qui., — (46) Codd. x l i et cxxxvi
dcbeamits.— (47) Sic codd. xli et cvm , hiec desunl in caiteris codd. ; cod.
cxxxvi non liubcl a djuyanie nos ipso , sed solom qui regnai cum Patre et
Spirici sancto Deus per omnia, eie, ; et priuslegit Domino prò Deo.
iìnem b ab uro cnpimus, nisi superbia , avaritia , luxuria,
gula, invidia, irà et acèdia (4/? Ista.sunt in olii monta nos-
r ‘ vv' v" tra; isti suiti hósles, de quibus ait Propheta :« Per viaui
»vénìunt ad te hòstes lui6, ® et per-virtules lugiènt a le , -,
SERMO XXVII.. quia per sdlam volunfatom propriani omnia vilia veniunt
ad nos, sed per virtules expélluiilnr septeni vitia : ergo ,
In Quadragesima I I , o homo, ne ampjios dormias, sed festida septem cxpellere
inimicos. Quid vero ad hoc requirilnr? Sola volunlas cum
Qupwoijo Christus intravit desertum. 0p(;,;e> ;Tolje propnam voluntatem hominis , et non èrit
pèccàtuttì, neè er'lt gebenna, quam abjiciendam procom-
Stmo. b,hf eductuscx Bibl ASdil. cod. x , rcjicitur ^ ni utililate Christus declàravit (5) in seinetipso , cum
in appeìidicem, turn propter codiccm ipsum, turn prop* sd^m ppopriàm Vóluntatem, licet bonam , pro comnioni
terni quad de pluribus loquutur, quiè sancto Angustino poàtpbsuit dicöns : «Pater, si fieri potesti, transeat a me
minime conye?nunt, quatta sant ea qum de oculòrum et »calix isté0. » Ejus enim propria volnntas erat, no niorc-
gcnuum concordia dìcunttir , nccnon et de iwibus Eccle- retur. Non enim hoc volebat Paler ; non Angelus reparan-
siee beato Doctori poslerioribus, de verbis Memento quia dns , non homo redinjendus. Erat enim alia Voluntas , sed
etnia es, de Diaconorum cantu : Humiliale'capita veslrà communis, ut scilitèt morerelur. Hoc volebat Trinitns ,
Deo, eie. I/inc locus rjus crii post sermonem Appendicis hoc ralionalis creatura , hoc etiam ipse. Prior erat bona ,
Maurinensis c x l v i i i , cum numero in Quadragèsima x. . séd fieri voluit communcm, et dixit : « Non sicutego volo, ^
»sed sicut tu7. »Per hanc solam peccauius, per hanc etiam
SYNOPSIS therein nr ; quae ita (6) àudax est et impudehs, ut in smini
armctur auctorem. Vellet enim ipsa (’7) impunilatém suo-
I. Jejunium Dei quadragenarium nobis in exemplum pro- bum criminum jiahere; ergo vellet Dèuin injusturó et sul
ponitur. II. Jejiinandum corpore et inente , vincenilo cupidi- sìmilem esse; ergo velici non esse Deum ; ergo priedicta
tates. III. Remedium contrasuperbiani. IV.Contra avaritlani. vitia ad nos veniunt, et gravissimi hosles suiit. Superbia
V. Contra gufimi. VI.’Contra luxuriam. VII. Contra iram. enim aufert homiui Detim, luxuria seips.um , avaritia proxi-
VIII. Contra acediam. IX. Seinper 01 andino. munì ; gula vorat homrhem (8) ¡ invidia comburit ; ira flagellai,
acedia ligat. Isti sunl hosles qui nos àggrediuniur ;
I. A u d i s t i s in mane, fratres diarissimi, quomodo Chris- isti sunt inimici nostri niorlales, qui nos vivéro non per-
tus duclus a Spirito sancto in dcserlmn et quomodo, ten-' mitlunt; isti sunt divitum etpauperum amatores, bonorum
talus est, quomodo tenlator superalus est, et quomodó etsacerdqljpm destructorés.
Angeliaccedentesniinislravcriinf.t. Cum enim omnis Christj Hi. Hos'autem hosles , fratres charissimi, alma muter
aclio sit nostra inslruclio. ideo , fratres, allendamus quiij Ecclesia a filiis suis in bis sanclis diebus expeller»; stililet,
nosdocuerit. Sic enim fecit ut nos doceret; morluus est ut iiicipiens conculcare superbiatn per veram humjlitalem ,
homo viveret; sic et jejunavit ut nos erudirei. Jejunavit dum ait : Mpmento, homo, quia «Cinis es, et in cinpreni
ergo homo Deus internòs; jejunavit supra nos. In quadra^ » reyerteris6 ; » apasi ecce in ingressu cerlamir.is diCjO.jihi :
gragesima enim dierum nec semel cibimi gustavit : « A Do- Quid superbis? aspice quod terra es et cinis. Quid est caro,
»mino enim factum est illud*, • et non possumus ad illud nisi ¿òro ?Induatuyergo'carotuàpiir.pura, auro et serico (g)?
attingerci Jejunat tamen fidelis subsequenter, lit potcst.In non t^men est nisi caro. Ilinc (ìó)' etiam in* fine) istarum
dieenimEpiphani® asconditJcsusdeJordane, ut jcjunaret. diprupi Dominus ostendit opus celeherrimum sancì* hu-
Ecclesia vero consecutivo temporejcjunat; tanquam caput rnìlilatis, dum in ccena ppdes Discipulorum lavit9 ; hec
su um sequitur de vestigio. Ait- enim Jesus Petro : « Tu me incongrue hoc fieri voluit Dominus, ut primo die et ultimo
»sequere6;» et iterum : « Vado retro me*. » Est enim spe- yirlus humilitatis osfendatur,quia viiiumsuperbi*.primuni
cialis causa, ut non jejyneaiqs eo teqipore quo et Christus et pltimum est : primum*nim fuit rcccdenlibus a Deo, qt
jejunavit; qu* est enim illa causa ? Nulla in autem desig- uitinmm accedenlibus ad Deum; ipsa enim h umili las ca-
nare scio , nisi ad evitandam ^resini quorumdaui dicen- put omnium virtutum est et principium, sine qua nemo
tiuiii nos (1) baptizari debere eo tempore quo et Chyistus potest ad vitam intrare. Ideo attendile, fratres, ut eam
baptizalus est; et tuncacceplo Spiritu sancto ad desertum primo aslringatis, et ipsam usque ad ccenam Domini tenea-
fugiebant : et quoniàm ne‘1110 de vita'sua cerius e s t e t tis. Sed tunc in coena Domini, ad ccenam sacramenti vo-^
multi absque baplismo moriebantur, ideo tara de baptìsmo) cabimur, et lune «Reddetunicuiquesccundnm opera sua .»
quam de jcjunio ordinaveruntsancti Patres Ecclcsimid quod IV. Conira etiam ayarjtiam alma mater Ecclesia medicimodo
servatur. Jcjunare ergo, fratres, omnesdebemus nisi nam nobis paravit, ut exlendas manus ad pauperes, exern-
pr*gnantes vel infirmanles, quibus lex jejuniornm (0) po- plnm libi cópiosnm demonslrans de mendico Lazarpptdi:
sita non est. Orare tamep pmpiqo ijtidebent, ut snppleant vité, de Martha et Maria , quoqiodo Christum et Apostolos
quod adimplere non possimi. ‘Òmnes alii jejunare debent, pàvit(! 1); tunc Morìa caput Christi pprunxit, elLazarus re-
sed non sjcut «grotu^, ut yalgAti pon pt avapus, pi par- suscilatus interfuit. Sic et nos facere debemus, ut (12) de-
cat; non ut ìa|slidtlùs, pt appptqt j non ut Pharis^ps , ut posita omni avaritia, pauperes pascamus, et Domini caput
apparéat: nonWim.sicUhristus yult to jejupar,fi, sodrecto oratione el jejunio pcrungamus. Hoc pnim Deo summe
et puro corde. ' placet; hoc summe operar!aifectat; hoc magis sibi placet,
li. In'Tediamur ergo, fratres, sanctam quadragesjmpi quam illa ccena (i3), quà refectus era.t in proprio qorppj-e;
hilariter èt perseveranter ; noò deficiamSs ili leÌlialiqnibus, magis ònim diligit siios , quam corpps proprium , quód de
non vincamiir. Ecce Duxhodìo nos confortai. Caro) jòcus Virginé iraxit ; ijlud enim yèrberi^òàplàgis et porti ex-
et diaboìus r.os tamen valde inqufetant.Tamen perseverate,' posait, ut nobis incolppiitalem servare!. Ecce'érgo quam
fratres , ut iineni opliinuni coinpreliendalis. Finem tamen elficax medicina in his sanclis ¿iebus nobis apponjtur, fra-
bonum vói principibm habere non poteritis, nisi et (5)ves- tres charissimi.
Ics dcponalis. Qu* sunt ist* vestes, quas deponere debe- V. Contra'etiam gulam nobis medicina ( i4) apponilur,
mus, si bonum principium, bonum medium et bonum exemplum Salvatori^ ponendo , ut audistis, quia jejunavit
I MallU. IV, * ,etc. — ? Psal. oxvii» a 3 . — » Joan, xxr, 22. — * Marc, vili,3 3 .---- 5 Nalium i n , 13 . — «Matti., xxvi. 3g. — 7 Ihi<l. — 8 Gcn. mi. 19. —
9. Joan xiii, 5, eie. —- J9 Rom. 11, 6.
( , ) Deest noi in colfi — (?) Cod. jrjunonim. — (3) Id. Mi — ( i ) Id. (to) Id. hoc. — /(x t) Forte paveruM. — f i 4) Cod. — (*3) Deest in
accidia,'el sjc deìneeps*. - « (.5) Id Aeslumaeit, -r* (p). et di-inde cod. vox ccena.— ■ (1-4) Cod. medieinam, nisi, quod melius se habertl, lcgas
imprudent. (7.) M, t voratorm, (9) Id. Hrico. — medieinam apponit Eeblesia.