» mini sui («)» ,» pe! bovem signifieans Israelita» jUgo
legis, äitrictös;, per asinum-yero Gentes significans, quoti
animal dicitur imraunduni, ablsraelitis«1 uniun DeUmco-
lenlibus iipmunditia idololatriae separataß ^sed tarnen; ad
pt-aesepei yenturas, ubi mundatisi, per; fidem Christi communis
est eibus corporis,Christi. Sic.e.t Dominus ex po-r
pulo utroque alloquebatur Ecclesiam colleclam, quando
dieeböt i « Venite ad meomne», qui laboraüs et onerati
»v.Cßtistj et ego reficiam yojs. Tollite jugum meuni süper
»f-yas* qt discite a me quia mitis>.siim et humilis: corde ,
» ,et in venie ti» requiem animabjiS ¡vestris. (Jugum enim
»nmeum sua ve cs.t et, onus meum leve {b). >> Tanquaip
bovidiceret : « Jugum meum sua ve est 5 » asino autem:
«, Onusj meum;leve 5 » Judaeis; sedicela jugo ,dnro legis?
dieeretj-qui^ « Jugum meum sua,ve;estj!»(,Gentibus .aju-r
tem lpxiiriantibus uaturabter, et onus prseceptorum sarr
lubre renuentibus4 dicens ; : Quid. adlmc insuejti esjtis?
sareinae dorsa subtrabitis? « Onus meum leve est. jil
III. Magis ergo venientibuset. SGiSèitantiljus . ubi
Christus nasceretur, Judaei ostenderunt, et ipsi qui osten-
derunt remanserunt. Sicut modo, Charissimi, ab ipsis Ju-
daeis Christus, et ejus Ecclesia ab omnibus Prophetarum
voluminibus recitatur, nec tarnen ab ipsis, sed a Gentibus
adoratur. Herodes autem rex5 impius, audito hoc a Magis,
quoniam natus est Rex Judaeorum, expavit continuo
successorem, et putans adversus6 « Magni consilii Ange-
» lùtù (à)’ ’» humano se praevalere constilo, düdbits ad
eiun niocüs instituit peivenìrè; prius mentiendo , postea
saeViendd. Prius eriim mentitus est Magis , dicens eis :
« E u n t e s in q u i r i l e d ilig è n t é i* d e p u e r o , ’ e t c u m in v e n e r i t i s ;
5 rènùntiàte mihi, ut ét égo veniens ädoretn eum ( d ) -,y
fingèns- se adorarè vèlie, quem cupiebat uccidere. Qüöd
quia non potuit, per totam Judaeam intèrfici jussit infanteè
in ejus (aetatis) confìnio constitutos, quam non excèderet7
Nativitas Christi. Sed etiäm hic affectus nefariam crudeli-
tatem admisit, quia innocentem8 frustra sanguinem fudit.
IV. Ecce, charissimi Fratres, Dominus noster adhuc raa-
nibus9portatur, et res jam mirabiles operatur. ParvuS
superai magnum, et inermis vincit armatum -, pannis in-
volutus despicitpurpuratum; inpraesepejacens, tribunal
regis eludens ; tacens habet praedicatores, latens invenit
testes10. Saevis quidem, o Herodes, et inter persecutores
Christi habes et tu lpcum tuum. Sed qui « Potestatem haT
» bet ponendi animam suam (e)j>- non timet iram tua m.
Potes quidem stimulis formidinis agitari, vel facibus fu-
roris accendi; sed Christus adhuc non11 disponit occidi. Verrini
tarnen ne usquequaque sit. tua cruenta crudelitas,
facmartyres Christi. Rape ab amplexu nutrie um, quos
non eripies ab amplexibus Angelorum* Dimittant ubera,
ut calcent sidera ; rebnquant lacrymas matrum, ut su-
mant gloriam Martyrum; portantium deserant ulnas, ut
perveniant ad coronas;isintn téstes qui non possunt lo-
qui ; dicant testimonium, qui non habent verbum ; et
qui non possunt per suam aetatem fateri Christum, jam
ineipiautper ejus gratiam confiteri. Nescis, Herodes, divini
consilii ordinem, et inde turbaris. Non ad auferen-
dum tibi regnum, sed ad contwnelias perferendas Christus
vehit.in mundum : non ut populorum sacrificiis honora-
tus apice, regio13 sublimetur, sed ut Judaeorum vocibus
condemnatus incruceleyetur14 •• non ut hic fulgidodiade-
matis decoretur orna tu, sed ut spinis coronetur illusus.
V; Nos ilaque ,■ Dilectissimi, propter quos omnia facta
sunt,propter quos exeelsus se humiliavit15, propter quod
Deus factus est hdmo, proptfer quos Creator noster crea.-'
tus est, propter quoà esuriredignatus estpanis noster16,
et, ut prsetermissis17 omnibus unum illud et maximum dicamus,
pröpter-¡quos mortem vita nostra perpessa èst.,
sic vivämus, ut! Vèl ex parte aliqua tantae gra tiaa. congrua-
mus , ..et tenentes humilitatis Christi pignora temporalia,
prsemia ab eo aecipiamus seterna,a.
SERMO XX.
Ante Fascila,,de jejunio, ‘misericordia, et b«iptìsmqte.
E d ' codice xìi ,fo I . 97. Nomen et Òìnriìà ita concordarti
, ut nihìl. discrepare 'videatur. Locus ejus
post Sèrmonem eexi Maurinprum.
SYNOPSIS.
I . T r ia e x igu n tiir sub P a s c h a , je ju n ium , misericordia et baptis-
ma. I I . Co iit ra e o s , q u i baptisma diffèrunt. I I I . Contra e o s , qui
je junare neg lìgunt. IV .'C o b c ìu s io . '
I.Tkia sunt quse sub Pascha, vel maxime Dominus de
populo exigit;, jejunia, misericordiae opus,.et sancti bap-
tismatis fìdem. Non sunt dura quae dico, sed ita Domino
grata sunt, ut exigat ìsta propitius, exigat et ira tus. Dicit
enim sacerdotibus Deus : « Sanctiiicate: jejunia, praedicate
». curationem, congregate majores natu, et omnes habi-
» tantes in tèrra in domùm Domini Dei vestri, et excla-
»: mate ad Dominum, et exaudiet vos ( / ’). »Misericor-
diam vero Dominum prsecipere Evangelista sic probat«:
» Date et dabitur yobis (g)i » Similiter et de fide baptis-
matis dixit; « In novissimo magno die festi, stabat Jesus
a et clamabat yóce magna dicens; Qui sitit veniat et bili
bat(/i). » Et iterum : « Qui biberil aquam meam,non sitiet
.». in aeternum (i ). » Sed video,¡praeter paucos, baptismum
nemo §itit, nisi, magnis febribus scatens, torridum patiatur
ardorem. Merito exigit Deus per totum annum jejunia,
misericordiam, et simul fidem, .de his qui modo non cre-
dunt. Merito dat vel aegris, qui tarnen digni sunt, baptismum,
quod laeti, salvi ac vegeti per Pascha sumere no-
luerunt, apostolo Paulo dicente : « Inde est quod multi
» infirmi et aegri sunt inter yós, et.dormimi! plurimi.
» Quod si nos ipsos dijudicaremus, non utique judicare-
» ;raur; dum autem judicamur a Domino corripimur, ne
» cum hoc mundo damnemur (j), » Nihil est aegritüdine
gravius, nihil morbo crudelius, nihil dulciuS sanitate,
nihil autem ; est jejuniis utili us a d salutem. Dura sunt
cum praecipiuntur ; nam medicus cum aegritudini contraria
jusserit, sälutaria judicantur. 0 perdura mortalitas!
quia vel sic probas saluti prodesse jejunia, Redde Deo
jejunia quae indicit per episcopos > ne per medicos exi-
gantur, Salomone dicente: « Noli esse sapiens apud te;
» time autem Deum, et declina ab omni malo. Tunc
» sanitas erit corpori tuo, et cura ossibus tuis (k). »
Jejuna, inquit, Deo, quia sanus es, qui non vis febribus
jejunare.
(d) bai. ?: (6) Mat th. *t, 48^3o. (c) Irai, is , 6.
vii, 37 .— (O Id. 1
- (tt) Matth. I
«3. - ¡ g x
- (e) Joan, x , x8: — ( f ) Joel.
li, 3o -3a. — (A) Prov. 111, 7 , 8
x4 . — (g) Lue. v i, 3 8 . — (A) Joan.
» Cod. Cass.ÌsràSÌìticis. — ’ íidem separantes. — 3 In Cod. Cass, dèest
jugo , quodlegitur in Cod.Laur. Iste rursus male habet scilicet pro dicerei ¡
in utrisque videtur iterum deesse liberatisi nerape Judeeis scilicet a jugo
duro legis jUberatis dicerel.,.— 4 Cod. Laur. recusantibus. — 5 Deest rex
in Cod. Cass. — 5 Vide Serm. cxxv, n. 3 , ubi sic citatur hic textus, qui non
sic in Vulgata legitur. — 7 Cod. Laur. excederit. In tribus Cod. deesl vox
eetatis. 1 *Id. innocentum. — 9Cod. Cass
10 vide Serm. ccc lx x iii, n. 3 . — ■■ Deest non
ad sensum necessaria. — •’ Cod. Cass. male su
'.4 yide Serm. ccxviu, Appendicis Maur. n. 3.
male manibus nostris. —
in Cod. Cass., vox quidem
21. — i 3 Id. Asiat regio. —
,5 ld. ccckxxiu, n. 5 . -
■ •»Cod. CasS. male panetti nostrum. — n Cod. Laur. male preelermisit.
—f ,flCod. Cass. mansuetudinis prcemia ab eo Éapiamus ceterna.
II. De baptismo1 primitus dispulemus. « Clamai, in-
» quit, Jesus .voce magna dicens; Qui sitit veniat et bili
bat (a). » Clamat Filius Dei, contemnitur, fastiditur :
ultroapopulos petit ad gratiam, et spemitur. Emendai
singulos, ut petatur. Parat nunc purissimum fontem,
ipsamquè sacri baptismatis fìdem sacramento suse passio-
nis adjungit. Vócatcunctos ad fidem, sed amore peccati
refugiunt miseri gratiam quae illis offertur. Cum ergo
coeperintcoirigi, cceperint emendali, tunc velie cogun-
tur accipere quod antea renuerunt. Ipsi jam clamoribus
petunt, quod Christo clamante sumere neglexerunt. Tunc
proximi vel propinqui uniuscujusque languentis ad nos
cum hac voce discurrunt : Servi Dei, currite, subvenite;
morituri liberentur. Turbamur omnes, excurri-r
mus; major, nobis quam'illis est metus; qui non accipit
ut viveret8, accipit ne moriatur. Apostolus Paulus ista
dicit : « Quid faciunt ii qui baptizantur pro mortuis suis,
» si mortui non resurgunt? ut qiiid ergo et baptizantur
» ex eis? Ut quid nos periclitamur omni hora quotidie
» morientes? ita gloria vestra fruar quam habeo in Do-
» mino. Si secundum homines ad bestiaà pugnavi Ephesi,
» quid mihi prodest si mortui non resurgunt? manduce-
» mus et bibamus, eras enim moriemur. Nolite seduci:
» Corrumpunt mores bonos colloquia mala (A). »
III. Esaias autem vehementer hoc dixit, deridens atque
increpans homines qui negligunt jejunare : « Dicitis, in-
» quit : Manducemus et bibamus, eras enim moriemur.
» Non remittetur vobis peccatum hoc, quoadüsque moli
riamìni (c). » Si victurum te desperas, servi Deo dum
vivis, crastino moriturus. Arctaris temporisJfme, et quo
magis in fide Dei constringeris, eo magis quotidie contra
fidem in vita recrüdescis. Si immortahs esses, Homo,
quid faceres, qui Dei praecepta contemnis cum mortem
timeas imminentem ? exple omnibus cibis, dapibus onera
corpus et dormi , et crapulam exhala ; insulta Deo mune-
ribus siiis, quibus tè pastìit ac vestit. Qui, populo jeju-^
nante, nunc prandis, prandente populo, jejunabis. Est
Propheta * haec dicens : « Unus esurit, alius ebrius est (di). »
Damnat stomachi vestri causas, querelas et vitia crudita-
tihus 5.facta, quibus sani quotidie laboratis ; ita inexcusa-
biles facit, ut qui vesci cariiibus assolet pro Deo vel sto?
macho ; debeat vel oleribus pasci0. « Qui infirmus est,
» inquit, olerà manducet(e); » et iterum: « Esca nos
» non commendai Deo ( f ) . »
IY. Exigit; exigit quidquid sacerdos indicit. Exigit
profectó jejunia morbis arguentibus, autnegotiis. Reddet
ea tempore incongruo, qui tempore competenti non
facit. Exigit misericordiae partem pauperibus denegatam.
Exigit impia lucra per damna, dum eripit aliquis impro-
bus, quod pauper debilis non accepit. Exigit quotidie bap-
tizandos7 tanquam numerum dehitum annorum; et quod
una die non redditur, totó anno reddetur. Frustra igitur
vos indevoti abducitis ; de vobis Deo toto anno reddetur.
Necessitas exigit, quod voluntas insipiens denegavit.
SERMO XXI.
De Pascha I.
Eruitur ex Cod. civ, Jbl. 27. InCod. Cassin. nomen
non habet; nomine autem sancti Augustirù insigia)
Joan, v ii, 37 — (A) 1 Cor. xv, ig - 33.— (c) Isal. xxn, i 3, 14. — (d)
— (A) Psal. cxvn, 24. — (t) Joan, v i, 5 i . — ( j ) Lue. iv, 36. — (A) Psal.
— (0) Rom. xiu, 1 2 .— (p) Psal. cxvu, 24.
1 Vide Serm. ccx. — » Codex male panctum habet post ultro. — 3Cod.
evidenter male liberei.— 4 Cod. habet est Propheta, vel os Propheta:;
«lubium legitur. Prophetam Apostolum nominai. — 5 Cod. crudelitatibus
ni tus legitur in Bibliotheca Laurent., torn. i,p . 402.
Unde sancto Doctori adjudicandum non minime d u -
bium est. Ponendus est in editione Maurinorum post
Serm. ccxxvm, cum numero de Pascha v i .
SYNOPSIS.
I . Laelandum in die Paschae, ubi omnia nova. I I . Gratia Christi
mo rien tis , re su rg en t is , e t ascendentis. I I I . Dies laeti lite c tg ra tia -
rum actionis. I Y . Epilogus.
I. Lux hodie clara refulsit, quia Latro paradisum, dulcis
cum Rege comes, intravit. Mortuorum turba surrexit, et
vivoram conscientia triumphavit. Si attendas Ecclesiam,
vide turbam coelorum, legiones Angelorum , exerCitus
baptizatorum circumdantes altare Domini pretiosum.
Turbse laetantur, quia restirrexit Dominus Angelorum. De
gehenna producti sunt mortui ; facti sunt vivi, ut de fonte
ascenderentmundati homines, novi jam facti, Deiqu© pietas
mortuos suscitandos, et veteres homines reparandoscura-
ret, sicut scriptum est : « Vetera transierunt, et eccefacta
» sunt nova (g); » propterea omnès dicamus : « Hic est dies
» quem fecit Dominus, exultemus et laetemur in eo(h). »
Quomodo jucundati sunt mortui, dum sepulcra desere-
rent? Quomodo gavisi sunt renati, dum ripam iontis^ascenderei?
At illi dixerunt nova cantica de nova vita, et isti
cantaverunt Alleluia, percipientes gratiam pretiosam. Dicamus
omnes : Iste dies estlucis, dies estpanis, ut et fame
et tenebris careamus, et pane gratiae suaviter satiemur, et
non satiemur obscuritatè gentium barbararum, quia no-
biscum hodie gaudet exercitus Angelorum. Nemo esuriat
cibospanis, quia hodiè surrexit «Yivus panis, qui decoelo
» descendit (i). » Hodie catenae ruptae sunt inferorum;
rumpantur et vincula omnium delictorum.
II. Unde omnibus filiis mater Ecclesia reparetur plenitudine
gaudiomm. Yeni, Domine, die nobis : « Pax
» vobis; nolitetimere(/"), » et magnamhabebimussecu-
ritatem, ut celebrantes legem, possideamus in omnibus perpetualo
claritatem, et dicamus :, « Si ambulavero in medio
» umbrae mortis, non timebo mala, quoniam tu mecum
» es, Domine(/:). » Esto ergo nobiscum, Domine, ut umbras
non timeamus mortis, ut gaudeamus semper in nomine
patientis, resurgentis et ascéndentis Domini Salvato-
ris. Per ipsum ascendamus, et ad Dominum convertamur.
Natus est Dominus, et renatus est mundus ; passus est, et
homo salvatus est; resurrexit, et gemuit infernus; ascen-
dit, et paternus laetatus est tlironus. Cum paleretur, mortui
resurgebant, et vivi gaudebant : quando resurrexit ,
captivi solvebantur, et Angeli laetabantur : quando ascen-
dit ad coelos, laetati sunt Angeb, tristati Apostob, sed
« Tristitia in gaudium versa(Z) » mutavit noctem erroris.
Sic nòbis post noctem laboris, successit laetitia lucis de
splendore Domini Salvatoris, sicut scriptum est-: « Con-
» vertisti planctum meum in gaudium mihi (m). »
III. Passio Domini velum templi dividebat, corda dura
scindebat, umbraè tegumentum tollebat, et nostras facies
revelabat, ut « Revelata facie gloriam Domini specule-
» mur (n). » Quod legis antiquae mystico nobis velamine
velabat, velum abscidit. « Nox praecessit, dies appropinqua-
» vit(o);» quia iste est « Dies quem fecit Dominus, exul-
» temuset laetemur in eo (/?). » Omnes dies fecit imperio
suo, sed istum diem fecit sanguine suo. Laetitia fuit mortuis
suscitatis, sic et nobis gaudio praesentis gloriae decora tis.
Illi ibant in’ sanctam civitatem, nos ibimus ad sanctam
i Cor. xi, 21. — (e) Rom. xiv, 2. — ( f ) 1 Cor. vm, 8. — (g) 2 Cor. v , 17.
xxn, 4 - — (I) Joan, xv i, 2o. — (m) Psal. xxix, 12 .— (n) 2 Cor. in, 18.
male.— ® Sententia paulisper intricata, sed cujus sensus potest apprebendi ; i j
est quod, qui vescitur solum pro Deo et stomacho, debet, judice Apostolo
oleribns essé content us. — 7 Baptizandos pro a baptizandis.