Christus, qui est princeps Martyrum et pontifex Sacer-
dotum. Proficiscitur exul, sed virtus in Märtyrern jam
destinata non defecit in solitudine , quia Christum ha-
buil coinitem. Contempsit terrena, ut inveniret coelestia;
reliquit temporalia, utpossideret asterna. Stetit in prselio
miles Christi, iidei armis indutus, et contra atroces hos-
tes fortiter dimicavit. Fidei lorica vestitus , pugnavit et
v icit, non feriendo , sed patiendo , vitamque moriendo
quam optabat, accepit a Deo aeterno. In precibus suis
quotidie dicebat cum Propheta David : « Credo videre
» bona Domini in terra viventium1. » Et iterum dicebat :
« Quando veniam et apparebo ante faciem Domini2? » ut
acciperet illud « Quod oculus non vidit, nec auris audi-
vit, nec in cor hominis ascendit, quod (1) praepara-
» vit Deus diligentibus se3. »
111. Revocatur ab exilio , ut audiretur (a) secundo.
Erat in custodia carceris, et satagebat de custodia casti-
tatis. 3 übet sacras virgines custodiri, ne esset in illis ob-
servatio charitatis naufragium castitatis (3). Antejanuam
carceris jacebatpopulus Christianus excubias faciens (4),
pro pastore minas contemnens (5) , pro patre cupiens
decollari (6) , cum Martyre veneratus (j) Sacerdotem.
Iteratur Episcopi audientia , ut possit consummari corona
(8). jEgre judex loquitur, et Martyr fortissime
confitetur. Scribitur in tabula sententia capitalis calamo
crudeliLatis , et corona ei reservatur in ccelis. Agit Deo
gratias decollandus, eo quod de saeculo fuerat transiturus
Clamabat turba fìdelium dicens : Et nos cum eo decollerò
ur, utindieredemptioniscumillo inveniamur. Opta-
bant filii in affectu charitatis perferre cum patre marty-
rium,sed non nisiipse pnecessisset (9) ad üeum.Cupiunt
filii sequi patrem | cupiunt dulces ramusculi sequi radi -
cem (10), et ad locnm sententiae cum laciymis deducen-
tes, extremuin patris spiritum amore excipere cupien-
tes. Expoliatur birrho (11), et vestitur martyrioi (12).
Fixit ( i3) passurus genua in terra, qui über stetit ( i4)
ante tribunal Christi, ulrecipiat mercedem plenissimam
pro sanguine , et repetat caput a capile.
SERMO LXXXIV.
In N a ta li S a n c t i A n d r e a s a p o s to li.
H ic sermo legitur in Cod. Cass, x i i , f o l . 2 8 3 , qui totus
sa n c ii Augnstìni sennonibus adimpletur. N ih il habet quod
ejus authenticitatem possit infirmare. Locus ejus p ost pree-
cedentern.
SYNOPSIS.
I. P e t r u s A po sto !o ru in p r im u s , s e c u n d u s A n d re a s. Q u a r e
p r im u s P e t r u s ? I I . U te r q u e p is ca to r , n o n p i s c iu m , s ed h om i-
m m i.IH . A m b o , relieto J o an n e , C h r is tum s e q u u n tu r .
« A m b u la n s a u tem J e su s ju x t a m a r e G a lila ea e, v id it
» d u o s f r a t r e s , S im o .n em q u i v o c a t u r P e t r u s , e t
» A n d r e am f r a t r em e j u s , m i t t e n t e s r e te in mane ..
» e r a n t e n im p i s c a to r e s . E t a i t illis : V e n i t e pp § t
» m e , fa c iam v o s f ie r i p i s c a to r e s h om in u in 4. ;» „ .
I . Primus S im o n q u i d ic itu r P e tru s , e t A n dre a s fra-
te r e ju s o rd in e A p o s to lo ru ra , e t in eritum u niu scu ju squ e
illiu s fu it d is tr ib u e r e , q u i co rd is arcan a r im a tu r . P r im u s
s c r ib i tu r ( 15 ) S im o n cognomen to P e tru s , ad d is tin c tio -
nem alte riu s S im o n is , q u i a p p e lia tu r Chananaeus , de
v ic o Galilseae C h a n a a , u b i aqua s Dominu s v e r t i t in v imini.
E t A p o s to lo rum p a r ia ju g a c o n so c ia i ( 1 6 ) ; ju n g it
P e trum e t A u d re am , fra t re s , non tarn c am e , q u am sp ir itu .
Sim o n p o r ro mcerorcm ( s ic ) , v e l O b ed ien s in te rp re ta tu r
eo q u o d o b ed iv it v o c i ( i 7 ) Domin i d icen tis e i cum A n dre a :
« V en ite p o s t me, fa ciam v o s fieri p iscatore s h om in um . »
P e t ru s Agnoscens in te rp r e ta tu r , eo q u o d a g n o v i t , und e
a lii D is c ip u li d u b ita b a n t , D ominum int^rrogantem : «Yos
» quern m e d ic itis e sse5 ? » Ipse P e tru s sd hrip ien s cog ita-
tiones D isc ip u lo rum , r e sp on d it : « T u es C h r is tu s , fili»«
» D e i v i v i 6. » P ro q u o e t nomen ( 18) h o c a c c e p it ; e t C ap -
p a d o c iam , atque G a la tiam , et B ith yn iam ( 1 9 ) p a r i ter et
P o n tum , p ro v in c ia sq u e confines d um J udèeis pra edi-
can s c i r c u i t , p o s t ite rum R om am illu s tra tu ru s .a c c es s it.
II. A n d re a s graecum est nomen ( 2 0 ) ; la tiiie V ir ilis
d ic itu r , eo q u o d rob u stu s in pra edication e , s iv e ad p e r -
secu tione s p ro ju s titia to le ran d a s f u i t , e t S c y th is prae-
d ic a v it . I s t i p rimum v o c a t i su n t u t Dominum s eq u e-
ren tu r . P isca to res et illitte ra ti m ittu n tu r ad pra ed ican du n t,
n e fides c red en tium , non v ir tu te D e i , sed elo qu en tia a tqu
e d o c tr in a fieri p u ta r e tu r .V o c a t q u ip p e eos u tq u ie r a n t
p isca to re s p i s c ium , fierent h om in um . S i c u t enim pisces
e le v a n tu r d e p ro iu n d o p e r r e te , s ic pra ecepto De i homines
, iisdem p ra ed ic a n tìb u s , d e p ro fu n d is saeculi e r ro r i-
b u s red im u n tu r ( 2 1 ) . T r e s ig i tu r Evangelistae piscatores
d ix e ru n t ; nominis immu tationem (2 2 ) solus J o an n e s in -
tu h t. Me r ito e rg o piscatore s d ix e r u n t , q u ib u s officium
p is c a n d i Jesus a d im i t , e t m is it u t homines a d salutis
c r ed u li tatem p e rdu c e ren t sua pra ed ication e, q u ia p e r P ro -
1 Psal.. xxYi, i 3 . — 2 Id. u i , 3 , —- 3 x Cor. u ,g . — * Mallli. iv, 18, 19. — 6 Id. xvi, x5 . — ® Ibid. 16.
(1) Cod. male qua. — (a) Cod. auditus fuisset. — (3) Vide S. Angustio.
Seno, cccix, num. 4. —. (4) Cod.facientes. — (5) Id. omnium contemnentes,
— (6) Id. cupientes decollare.— (7) Deest veneratus. — (8/Cod.
consummare coronam. — (9) Id. processisset. — (10) Aliqui aulumant
clericale esse indimi entum aut Episcopale ; alil vero communius quoddam
sisu vel apud profanos vulgare. Vide Mootfaucon, Antiquité expliquée, et
S. August. Serm. c u t i , num. 1 0 , et ccclvi , num. x3 . — (11) Cod.
birrhum... martyrium.— ! 13) fixis.— (14) Id. statuii. — ( i 5) Id. seri-
hetur. — (16) Id. jugaque social.— 1x7) Id. vocem. — (18) homine, —
(19) Id. Bitkynia. — (20) Deest nomen in cod. — (a i) Cod. redimerentur.
-— (aa) Id. immutatione.
phetam dictum fuerat de ipsis : « Mittam piscatores , el constitutus, cum in eum dura supplicia pensarentur ,
» piscabuntur eos1. » Totum ergo hoc in Apostolis coni- coelum vidit (5) aperlum , et Filium hominis stantem a
pletum est, qui ex piscatoribus effecti sunt piscatores dextris Dei. Vidit miles Stipendium suum; vidit divinum
hominum. Sicut enim piscesretibusde mareauferuntur, ccelestis athleta bravium suum; aspexit Martyr prae-
sic praedicatione apostolica homines de saecùlo tolluntur, mium jam paratura, et inter acies fumosas (6) extulit
et perveniunt ad credulità tem Filii Dei. pectus accensum paratus ad mortem, quia palmiferam
III. « Altera die stabat Joannes , et ex Discipulis ejus contemplai in ccelo salutem. Procul dubio, fratres, cor-
» duo , et respiciens Jesum ambulantem , dicit : Ecce poralibus oculis intuebatur coelos, et Christum ad dexte-
» Agnus Dei. Et audierunt eum duo Discipuli loquentem, ram Patris stare gaudebat in throno ; sub tales spedatoli
et secuti sunt Jesum2. » Istos duos Discipulos Joannis res(7) pugnare fortiter non dubitavit.Judaei jaculabantur
Andream et Philippum (1) fuisse manifestum est, qui in Märtyrern poenas, et Christus mittebat desuper roseas
ideo secuti sunt Christum Dominum (2), ,ul aliquid ab suo sanguine candidato coronas. Quid te, 0 impia Sy-
eo discerent. Quid eis ipse dicit? «Venite post me; »ac nagoga , ista crudelitas juvat? Stephanum cum lapidas,
si apertius diceret : Credite et videle, id est, intelligite. plus honoras ; cum occidis, plus erigis ; cum in terra
Die quoque ilio illuminati crediderunt Dominum Jesiim persequeris, ad coelum nescia saeviendo praemittis. Jam
Christum Deum esse. Quod dicit, « Ilora eratquasi de- mens Martyris, ore (8) fixa coelo , non sentit supplicia
» cima3, » quid aliud hora illa decima significabat, nisi tua , non curat arma tua , quia inter Angelorum consti-
finem Testamenti Yeteris et initium Novi ; quia et Joan- tutus est gaudia, et inter Archangelorum occupatus (9)
ries figuram Legi's veteris gestabat, duo vero isti Disci-^ agraina, nescit Confessor Christi sseculi formidare tor-
puli dilcctionem Dei et proximi figurabant. Relieto ergo menta.
Joanne, duo Discipuli secuti sunt Dominum , quia prae- li. Hunc alloquitur Pater, hunc Filius consolatur,
tereunte Legis figura, advenit Novum Testamentum , hunc Spiritus sanctus in sensibus fovcl ; huic coelestia
quod est Evangelium Jesu Christi. ' mysteria blandiuntur. et tanqùam collibertum suum
opibus divinis inebriant, ne sentiat mens Martyris quid-
quid fulminat lapis. Tu autem, impia Judaea, imples
‘ " facinus tuum , perficis homicidium , et quae modo occidis
ti Dominum, illico necas et servum, quasi ita possis
SERMO LXXXV. abolere primum facinus, si iteres homicidium. «Ecce,
» inquit Stephanus, video coelos apertos , et Filium ho-
In Natali Sancti Stephani. » minis stanlem a dextris virtutis Dei4. » Vides-ne,;crudelis
Judaea, quod Christus in coelo vivat, quem tùpro-
• 1V-;1’. ' „ •' x r 11 pria manu occideras ? Scio quìa Eruitur tue sermo ex Loci. Lass, xn, fol. 00. Unima con- 1 . x fre.m ,is7 , et .n. on. vis aud0ir.e
. * vivum , quem putaveras mortuum? JNamideo necas ote- cordant ut sancto tribuatur August ino. Ivomen beati Dodo- x r | . e .
n.s h, ab, etx : sentge ntice non repugnant ;dicendi modus i•l/l/i•u s st,y l/o rp hanum,’ utpre rhibere Christo de.smat testimonium, oed
pafecte accommodatur. Locus e/us erit in cditis post servo- contr^ t0! exemtns Märtyrern quibus
nem Maurinensem cccxis cum numero in Natali sancii Ste- Doa vales i H Slleutium ? é Vidi , mqmt Joannes ,
phani vìi » et ecce multitude magna, quam dinumerare nemo posterà
t, ex omni natiòne, et tribù , et lingua, Stantes in
SYNOPSIS. » conspectu Dei, indutos stolis albis, et palmae erant in
» manibus eorum 5. » Ecce illi portant in maniBus pal-
I. Sanctus Stephanus primus martyr coeli visione inter tor- mas , et tu ex corde eructas flammas ; illi exultant in
menta recreatus. II. Crudelis et impia exagitatur Judaia, quse gloria , et tu tuam vulneras conscienliam ; illi regnant
Martyrum agmmibus nihil poterit respondere. III. Stephanus cnm ; quem occidisti, et in te remansit sacrilepro
lapidantibus Deo supplicat. gium, qUodTedisti.
III. Denique audite, fratres, Märtyrernpium, audile
I. S t e p h a n u m sanctum veneremur omhes, fratres vere de sacro et divino convivio satiatum,cujus mens aper-
charissimi, cui hodie faces erigimus et concursus Jaelis- tis coelorum repagulis, audiebat dulce secrelum.Denique
simos exhibemus. Nullus adhuc post Crucem Martyr, cum Judari solita impietate crudeles, corpus Martyris
nemo fuerat Cbristum moriendo secutus (3). Adbuc te- lapidibus conquassarent, ille, genu flexo, Regem Domi-
nebat Apostolos mundus ; adbuc Saulus in Christianos num sic adorabat dicens : « Domine, ne slatuas illis
saeviebat ut lupus, et jam coronabat Stephanum Chris- » hoc peccatum6. » Supplicat ille qui patitur, et non
tus (4)- Necdum per campos et prata sasculi Confesso- poenitet qiii grassatur (10); exorat Martyr pro alieno
rum flores eruperant ; needam sanguis Christi fusus in peccato, et Judasus non erubescit in suo ; non vult illis
lerramMartyresparturiebat. Sic Stephanus sanctus de se- imputari quod faciunt, et illi saeviendo usque ad mor-
mine radiavit, et flosprimitivus statim surrexit, ubi Ju- tem persistunt. Quas estista rabies mentis, quas vis inau-
dasa Christi sanguinem fudit. Synagoga igitur recenti dita furoris, magis ad caedem fervescere, quia videbant
caede ebria , cujus manus necdum a cruore sicca erat, Märtyrern supplicare , qua visione animos debuerant
in cujus adhuc ore rabido reatus mortis suh Pilato fer- emollire? Recoluit igitur Martyr servus mortem Domini
vehat, non esse tulit Stephanum Christi testem , sed sui (11). Ille enim in cruce pendens, et proximus morti,
veluti domesticum piortui satellitem crucifixi, ita in eum Patri pro Judasorum scelere supplicabat ; .iste1 imitatus
grandines lapidum torsit, et sic Stephanus sanctus se- Christum inter tortuosos aggeres caedis , cum immolat
cutus est quem amavit. Interim subtus manus lapidiferas sacrificium pietà tis , consecutus est ad coelum Dominum
1 Jerem xvi, x6. —, 2 Juan. 1, 35-37. — 3 Ibid. 3g .— 4 Act. vii, 5 5 . — 5 Apoc. vn, 9. — 6 Act., vix, 5g.
( t) CoJ. ilio duo discipuli... Andreas et PhilippuS&Sg (2) Id. Christus crassatur. Grassari saepe in latinis scriptoribus idem souat ac impugnare.
Dominus. __ . 3) Id. male securtts. — (4) Vide Serm. cci.xxix, n. x .— Vide Tilum Livium, Suetouium, el alioa. — (xi) Vide August. Serm.
(5) Id. perperam vidi. — (6j Id. Jummosas. — (7) Id. persecutors. — ccxix, n. 5 .
(8) Id. aure. — (9) lu cod. hic legitur est quod abundat. — (10) Cod. male