»culi hujus, inimicus Dei factiis est1 ; * et alibi dicit : «Qui- ni am non tardabis. IN am, o mors , quosdam rapis in anti-
» cumque enim totam legem servaverit, offendit aulem in qnitate et senio , quibus dicis : Non veniam tempore hye-
■ uno, faclus est omnium reus1. » Item Augustinus : « Si mis, quia tempus sanitalis est; humorcs æquales sunt ;
non esset lentator, non esset tentatio ; et si non esset ten- choiera modo non crescit; sccure igitur vivas. Ecce qtio-
talio , non esset proelium seu pugna; si non esset pugna , modo in anliquitate senes rapis. Quosdam rapis in atrocitate
non esset Victoria ; si non esset Victoria, non esset palma et gladio ,lquibus dicis : Tempore veris tempus noritatis
et gloria. * Unde dicit Dominus : Pugna, juvabo; vincè, est ; cuncta renovantur, egredereforas, vade venalum. Et
coronabo. « Non enim coronabitur, nisi qui legitime cer- egresso, ecce inimici jam veniuntvel feræ.ut venando eum
»taverit. b Ilem dicit Augustinus : « Qui creavit te sine devorent. Quosdam rapis in infirmitate vel lecto, quibus
te non salvabit te sii\e te. 0 bone Jesu, hìc uro me, hìc dicis : Non veniam, quia tempus æslivum est et jucundi-
me percute, hic me examina, hìc me flagella, saltem tatis; omnino non veniam. Ecce, qua hora non putant, egre-
ut in futuro mihi parcas. » Amen. ditur mors. Quosdam rapis in calamitate et suspirio, quibus
dicis : Estote sectìri, o pauperes; ecce fertilitas , ino-
piam non pori ahi tis ; quos mox cum aggrederis, nunquam
— —— —------------- — -- — saturaris, et nunquam dicis : Sufficit4.
III. Quis est ergo homo, qui non videat mortem ? Et
ideo stupeo vos sanclæ calholicæ fidei participes, spe re-
SERMO LXXX1Y. surrectionis dotatos fideles, quomodo tantum de filiorum
vel amicorum morte potestis dolere. Nunquam spes cum
De Mortuis et Consolatione renianentium. dolore concordat. Si ergo resurgendi, ut putatis, spem
habetis, cur mortem amicorum ploratis P Numquid non (5)
qui dederat abstulit? numquid non qui creaverat rapuit?
Erutus hicsermo ex Bibl.'Ædil.,~cod. 59 b,abèat numquid non qui vivere jusserat, ad tempus mori praeceeum
coeteris in appendicem post sermonemprcecedentem. pit ? Ipse denique commodaverat, ut cum eis habitaremus,
quanto tempore voluisset, et, cum vellet, rursumsine dubi-
talione auferret. Nihil abstulit tuum, qui dignatus est hodic
01 iwroio. recipere suum ; injuriam nomini facit ; de eo conqueri nomo
audeat. Nam licitum est recipere, in quacumque parlo homo
I. Moriuntur omnes. IT. Mortis doli. Ili. Deus hòniines suum inveniat ; quanto magis ille, qui ex nihilo cuncta
tollendo , quod suum est, redpit: IV. Vanæ ïentium excu- creaT;t p No,i[e erg0 flenJ _ no]ile lrislari > no]|t8 ,urbar i,
sationes. V. In charorum morte potìus gaudendum. VI. Con- ¡am sluim ra[ulit> non alien„m. Ndite fiere super
dusioper exempla et exltortationem. dormientes, sed super nos ipsosfleamus, dicentes : Peccavimus,
Domine, sed miserere. Et iterum cum sanclo viro
I. F ratres , quis est homo qui non videat mortem ? Ac- Job vociferari mcmenlote : « Dominus dedit, Dominus abs-
cedantomnes fortissimi; videanturomnesferoces;loquan- »tulit; sitnomen Domini bencdictum in sæcula4. »
tur omnes principes et barones (1), qui terras et civitales IV. Sed dicclis : Numquid Dominus non flevit? numquid
componere voluernnt. Soneturtuba, congregentur omnes Lazarum mortuum non ploravit? numquid et tu malrem
in unum ; veniat sanctusPater Adam cum sapienlibus suis, defunctam apud Ostia lyberina longo tempore non fle-
veniat Plato, Aristoteles , et ille clarus moralis Apostoli visti ? «Medice, ergo primo cura te ipsum'. » 0 fralrcs
Pauli socius, qui tantum ascendere voluerunt, que quo- mei, Dominum flevisse negare non andeo; sed quid flevit?
modo Deus esset principium mobile movens investigare Numquid Lazari mortem? numquid Lazarum dormienlem?
voluernnt. Dicite nobis sapientes : vidislis mortem, ti- absit. Sed quidflebat ? quid dolebat, nisi Lazarum resur-
muistis eam , concussi eslis, ploraslis, et forte remedia gentem, ad miseriam revocandum (6)? Flebat igitur Do-
cuncta parastis, ut morlem non vidcrclis;et tamen ipsi (2) minus, quia cogebatur propter alios salvandos Lazarum
resistere non poluislis. Quare? quia « Nul lus est homo qui sæçulo revocare. Hanc vitam inlrare Lazarum flevit Domi-
>vivat et non videat mortem*.» Dicite ergo, ovos principes nus, quam nos miseri dolemusab amicis nostris ablatam.
et barones, ubi sit polenlia vestra ? ubi potentia lieber gi- Flevit et episcopus vester non mortem malris, sed dolorem
ganlis, qui terribilia in terra et in mari fecit? ubi potentia quem mollis annis propter me passa est.
Ncrohe (3), qui magnalia fieri jus&it ? ubi potentia et vie- V. Eia igitur, fratres , non fleamus , sed gaudeamus,
toria Assur, qui Ninive civitatem^andem-ædificavil ? ubi qoin de (7) aliena provincia mundi transivit ad Dominum,
potentia et Victoria Nachor junioris, quiTrojam destruere et de hoslili miseria transivit ad ccelura. Non luclus debet
lentavit? ubi potentia et sapienlia Toreni, qui juraetleges incutere quemquam fidelem, cum de peregrinaliono mein
Graecia condidil? ubi potentia et sapienlia Galhonielis, ruit volare ad patriam? Qnare hoc? quare meruit volare
qui græcas litterasprimitus adinvenil? ubi astulia Borphæi, ad patriam ? quia luxuriöse non vixit; quia licet aliquando
qui primo naves conslruxit et navigare primo coepit? ubi peccaverit, tamen Patrem, et Filium, et Spiritum sanc-
speculator Eleas, qui picluras etsculpturas primo fabrica- *um non negavit, sed credidit et adoravit; ideo inanis et
vii? ubi potentia Segor, qui quingentos viros bellatores uno vacuus non creditur recessisse, quia christianitatis merca-
vomere occidit?ubi suntqui conventusdisponebant et festa? lus est lucrum. Sed quis est qui christianitatis lucrum pos-
Omnes diccre'possunt : Fratres, duIIus hoc negare potè- s*t mercari? Solus ille qui bene vixerit. Et quis est qui bene
rit, quod mor^pm non viderit, quod non cuncta dimiserit, vixerit? Solus ille qui Dei volunlatem adimplevit vel ad-
"quod nòti iitóuérit valde. ' implere potuit ? Solus ille qui dicere potest : «Renuit con-
II. O mors1 (4) sævissima ! o mors fidclissima ! 0 mors »solari anima mea, memor lui Dei7; » quorum numerus
necessaria'1 Rapis filios. nec compaleris parentibus; rapis brevis est. Quomodo hoc scimus ? quia hoc fieri videmus.
patres, nec parcis orphanis; rapis matres, nec pupillis par- Ecce nihil in Deo deleclamur, sed in in equorum
cis. O mors ¡quam magna est: potentia tua ! quam fortis , cursu, in accipitrum volatu, in mulierum venustis aspec-
quam mirabilis damnatio tua ! Ubique magna , ubique ter- tibus, in vestimentorum varietatibus, in campis, in pratis
ribilis, ubique summe limenda, ubique expectanda , quo- florentibus. Et quid plura ? Ecce puer in pomo, vetula in
» Jacrb, iv, 4. — 2 — 3 Psal. lxxxvhi, 49. — * Prov. xxx, i 5, x6. — ® Job. 1, a i. — «Lue. iv, a3 . 1 Piai. lxxvj, 4.
( r) De verbo barones, y ¡de serra, ad fratres in erem. xtviii, et i.xv»i - (4) Deest mors in cod. — (5) Deest non in cod., et sic deinceps.— (6) Cod.
(a) Cod. sibi. ( 3) Sic cod.; forte legendum Nemrod. Nomen hoc et revocantem. — (9) Deest de in cod. — (8) Désuni quædam deleta in
sequentium plura mendosa prorsus sidentur ; quæ restituât qui voluerit. — cod.
If
pecunia, rex in regno, miles in ense, rusticus in lemporis
temperie sperat. Ecco quomodo pauci sunt,'qui diccre
possint : « Renuit consolari anima mea, memor fui Dei. »
VI. Et ideo, fratres, nolite inique agere, oolite mor-
tuos fiere ; sed vestra et eorum peccata discite deplorare;
discite perdilum tempus recuperare; discite eleemosynas
dare; discite confessionem devote suscipere et sacramenta.
Ecce, ut videtis, magna quodammodo nosvisitat et inaudita
calamitate (1). Multi enim apud ¡Hipponem hcri co-
mederunt, et riserunt, et festum fecérunt; sed ut videtis,
hodie ad tumulum deporlantur. Et ideo festinatnus, non
eras, sed hodie, confiteri et deplorare non mortuos , sed
peccata, ut diximus. Discite etiam mane et sero dicere :
A subitanea et improvisa morte libera nos, Deus Israel ;
et sic Dominus dignabitur nos exaudire, ut (2) pro nunc
non moriamur. Scitote tamen, quod statutum est cunctis
viventibus semel mori1 ; et ideo si supervixerimus, scitote
quod minatur nobis Dominus. Ipse enim pius est, et nunc
fame et mortalitate nos punit, ut nos ipsos agnoscentes
revertamur ad eum. Nobis etiam minatur, quando propin-
quos nostros de medio nostrùm tollit. Ideo, fratres, etiam
revertamur ad eum, ut fuga nostra non fiat in hyeme2, ant
in tempore frigoris nec poenalitatis ; sed in calore charita-
tis inveniamur accensi, quando merebimur vocari a Domino
de ergastulo mortis hujus. Adjuvet nos et liberei nos
ipse Deus, sicut liberavit tres pueros de camino igois ar-
dentis. Amen.
SERMO LXXXV.
De Morte.
Eruiturhic sermo ex eadem Bibl. Ædil., cod. x, jol. b.Sii
in appendice post prcecedentem.
SYNOPSIS.
I. Mala hujus vitæ ad optandam mortem nos impellunt. II.
Bona mors quam beata. III. Morbi dolpres Dei venientis 1110-
nitum.
I . F r a t r e s charissimi, o si vitae istius naufragio atque
compendiosa; mortis comparando commercio cogitare-
mus, quam fastidiose, 0 quam -inenarrabiliter, 0 quam
taediose Uederet vivere ! Sed o quam festinanter mori in
Domino concupiscerct unusquisque! oquam bene mortuis
qui in Domino moriuntur ! Nam ut collationem quamdam
breviter faciamus, conferamus, si placet, de vitapraesenli,
quae inilium dolorum est, et quasi per amicum litigium ,
quid potius appetendum sit male vivere, an bene mori dis-
cutiamus. Nam bene vivere dicere audeo quod nemo potest
; «Omnis enim homo mendax est’ . » Ideo Apostoli^
videns aliam legem in membris suis, repugnantem legi
mentis, exclamabat : «Cupio dissolviet esse cum Christo4.»
Denique quis vivere potest sine molesliis ? Nam esurire ,
sitire, falsari et omnia mala pati commune nobis est, et
omnium nostrum est. Et vere omne malum amicus nos-
ter est. Quare ? Nisi quia nunquam nos .relinquit ; semper
tòcum est; nunquain hominem deseruisse inalimi per-
legimus. Aulica domestica cuncta mala nobis sunt, et quae
intra nobis sunt, cupire, amare, odisse, fornicari, occidi,
raperò vel furari, nonne haec omnia amica nostra sunt ?
Omnino negare non possumus. Quis ergo a passionibus
mundus erit ? quis alabe peccati innocens? quis sine peccato
vivere potest? Ergo omnis homo mendax, omnis homo
fallax. Denique audacler prænunlio, quia vitæ principium
hominis, initium doloris est, calamitalis et miseria;. Iiæc
enim quæ dicimus, etiam philosophi nostri Carthaginenses
non ignoraverunt, quando in ortu puerorum lugebant; sed
moriendo gaudebant, et cpulabantur quotidie splendide ,
credentes et scientes quod homo ad laborem nascitur, et
ad requiem moritur. O mors desiderabilis ; o mors amica
amicorumDei, omnium laborum præsenlium finis, o mors,
laboris mei requies, et quietis meæ principium, quis potent
tuas ntilitates enarrare ? Nam male mori Christiano-
rum non est, sed bene mori, cum Christo vivere est. 0
futuræ beatitudinis mors et felieitatis principium! Valeas,
fidclissima amicarum, quoniam si possem le liben ter ra-
pere, libenter te gustarem. Omnes enim cogitationes meæ,
omnes labores mei te expectant, et instigant me ad amo-
rem tuum, ut tempestiva venias.
II. Cur ergo mori limes, o servò Dei ? An ignoras quod
dictum est : « Beali mortui qui in Dominò moriuntur5 ? »
Qui sunt isti qui in Domino moriuntnr, nisi illi qui hospi-
tem recepcrunt, nudum induerunt, famclicum. saturavo -
runt, intirmos visitaverunt, mortuos sepelierunt, qui jus-
titiam servqverunt, qui falsimi testimonium non fecerunt,
qui sanguinem non eiTuderunt, qui usurain vel rapinam
non commiscrunt? Isti sunt illi beati qui in Domino moriuntur,
ad quorum recessum panduntur coeli, lætàntur
Angeli, et omnes Sancti obviam occurrunt intrantibus (3)
sanclam civitatem. O quam beatus eris, o homo , si hos-
pes Dei fueris et coelorum ci vis, et si in civitate ilia cælesti
moram perfeceris !Tunc enim in die tui cxilùs Deus gra-
tias referre non pigrescet, dicens Dominus (4) servò, Creator
creatura; : Gratias tibi ago, quia hospes fui et collegisti
me; et ideo veni; benedicle Patris mei, recipe regnum
Dei; pro temporalibus recipe aeterna, pro corruptibilibus
ccelestia , pro transiloriis felicissima suscipe sempiterna.
Sed ad tantam felicitateci adipisccndam non solum sufficit
bene agere, eleemosynas dare , nudos vestire; sed ètiam
declinare oportet a malo.
III. Ecce enim nos Salvator invitât ad amorem ccelestis
patriæ, nos introducere cupit, et cüpiens nos orantes et
mundos aggredi, nos primo visitare dignalur. Febres
veniunt, dolor capitis sentitur, venter dolet, slomachus
inflalur ; hæc enim sunt dona Dei. Hoc est bonum qiiod
tibi promitlit; hic est præco, qui clamat ut poeniteas, ut
confitearis, ut viaticum digne suscipias. Et ideo dum in-
firmamini, fratres, statim paretis vos ad mortem , indu-
catis tam cito presbyteros , petite conféssionem ; eucha-
ristiam et unctionem petere festinale. Quibus receptis ,
veniat Doctor doclorum, qui pro salute nostra mori dig-
natus est, et secure pertranseat, quoniam inveniet in le
mansionem paratam, et Beati Angclis associati indefessa
voce cantare non désistent :< Gloria in Allissimis Deb et in
»terra paxhominibus bonæ voluntatis6; » quod nobis con-
cedat ipse qui est benedictus in sæcula sæcula sæculorum.
Amen.
r, 3o. — 3 Rom. iti, 4 . *— ^Philip, i
( i) Deest vox calamitate in &d. — C») '(M i ti. — ’(ä> i d . W'Mi èbmïrio.