IF
S. AUGUSTIM EPISCOPI
SERMO Vili.
De Sàncto Joanne Baptista.
sippellaiioncm Itane, Fralres diarissimi, initio sermonis
positam Maurini Editor es annotar unt(serm. 243. Appendi.
T. 5.) inspuriis Sermonibus solemnem, et con-
suetam esse. At cum hicmanifeste sese prodat Augustinus
, dicere prccoptarem exordium in lectionariis n. 115
et 120, aquibus exscripsi immuta turn fuissc ea ipsa ex
causa, quam a Maurinis Patribus in precedenti mu-
tuam sumpsi. Quod si ibi sorte datum , ut germanum
principium detegerem, de clausula autem ambigerem,
hie e contrario anceps mihi exordium est, clausula vero
certissima. Pcrmagni autem faciendum sermonem
hunc ea docentj qua; sub finem posita sunt ; nam su-
perstitionem inpervigilio feslivilatis hujus aplebe ser-
vari solitam monent, quam nullus hue usque ejusdem
S. Doctor is sermo indicaverat. Incassum hunc quwsivi
in Biblioihecis editis, quern in Maurinam editionem
transfcrre poteris sub num. 2q5 , et nonus erit do Nativitate
S. Joannis Baptist®.
I . Fratres diarissimi, natalem hodie magni hominis
celebramus; et vultis nosse quam magni? « Nemo, in-
» quit Scriptura, surrexit major inter mulierum natos
» Joanne Baptista . » Hoc de ilio dixit Yirginis natus.;
Hoc testimonium perhibuit testi suo ; banc sententiam
protulit Judex de pracone suo ; sic voluit Yerbum ho-
norare vocem suam ; sicut nostis, et audistis hodie etiam
in Sermone (a) matutino.
II. Verbum Christus est; vox Joannes. Quoniam de
Christo scriptum est, quia « In principio erat Yerbum 2. »
Joannes autem cum de se ipso loqueretur : « Ego sum, in-
»quit, voxelamantis in deserto 5. »Verbum ad cor perti-
net; voxadaurem. Quando vox fuerit ad aurem, et verbum
non perducit ad mentem, habet inanem usum, sed non
habet utilem fructum. Ut autem nascatur in corde meo
Yerbum, voce non indiget ; ut autem perferatur ad tuum
cor, quod in corde meo jam natum est, ministerium vocis
assumit. Potest ergo verbum vox h pracedere, sed non
potest Yerbum sine voce procedere. Ad hoc vox creatur,
non nt Verbum, quod noverai, gignat ; sed ut quod erat
emittat. Hoc ergo quod de Verbo, et voce diximus, id est,
Christo, et Joanne, videamus quale Christus Verbum,
qualis sit et Joannes vox. « In principio erat verbum. »
Ubi erat ? « Et Yerbum erat apud Deum. » Quantum ante
nos! Quantum supra nos! «Et Yerbum caro factum est,
» ut habitaret in nobis 5. » Et hoc unde sciremus, si vocem
non audiremus? Ambulabat enim inter homines
Christus mortali jam carne vestitus, et tamen veniebant
homines ad Joannem, et dicebantei: « Tu es Christus? »
respondebat Joannes : « Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit
» peccata mundi6. » Audite ilium, agnoscite illum ; ipsum
* Matti), x i, i r . — 2 Jo a n 1, 1. — 8 Ibid. a 3. — * Fo rte vo cem. Sed in
8 Mat Ih. i n , i S . — 9 Joan.
(a) Patet sermonem fuisse habitum in OfGcio vespertino; quisnam vero
sermo fueril mane habitus hariolari non auderem , nullus enim sermo est de
Joannis nativitatc, in quo Augustinus illud Evangelii testimonium non proprascedo,
ipsum annuntio. Mementote quid dixerit ; « Ego
» sum vox clamantis in deserto : parate viam Domino ; »
Non mihi, sed Domino. Quando enim ego clamo, illum
annuntio ; quoniam vox praconis, adventus est Judicis.
Quando autem veneritille, quem ego annuntio et in ves-
tro corde requieverit, « Illum oportet crescere, me au-
» tem minui1. » Nostis enim ? (b) Dixerunt novimus.
Quoniam Verbum quando adjumento vocis arrepto per
semitas arctius in regionem cordis influxerit, verbum illud
in còrde crescit, in aure vox deficit. Non enim perr
manet sonus, qui percussit aurem ; quia non permanet
infinitus, quia descendit ad mentem. Hoc quare ? quia
« Illuni oportet crescere, me autem minui. » Baptizat
Joannes, baptizat et Christus. Dictum est Joanni : « Super
» quem videris Spiritum descendentem sicut Columbam,
» et manentem super eum, ipse est, qui baptizat in Spi-
»ritusancto, et igne8. » Nostis hoc, fratres. Factum est
quando haptizatus est Christus. Ecce jam toto orbe ter-
rarum, ipse est, qui baptizat. Crevit ubique baptismum
Christi ; baptismum vero Joannis quamvis habeat mys-
terium in recordatione preteriti, non tamen habet mys-
terium in celebratone praesenti. Cessavit baptismum
Joannis, et crevit baptismum Christi: Unde eldicit :« I1-
» lum oportet crescere, me autem minui. » Hanc sententiam
et in nativitatibus amborum, et in passionjbusinvenimus.
Quamvis enim de Joanne dixerit Joannes, hoc est, Joannes
Evangelista de Joanne Baptista; quamvis dixerit de
eo : « Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joannes ;
» hie venit in testimonium, ut testimonium perhiberetde
» lumine 9 ; » hodie tamen natus est, fratres, quando nox
crevit, et minui incipit dies. Christus vero hyemali sol-
stitio, sicut nostis, natus est, quando in luctum lucis
noctis, incipiunt damna transfer« : « Quoniam fuimus
» aliquando tenebra, nunc autem lux in Domino10. »
Quare sic nati sunt ? « Quia illum opportet crescere, hunc
» autem minui. » Inpassionibus etiam : Joannes decollatur
gladio ; Christus autem exaltatur in ligno. Ille vero erigi-
tur, iste vero prostemitur. Iste ut minuatur est capite
truncatus ; ille vero ut crescat, in crucis patihulo est
exaltatus. Hi vero duo, Dominus, et servus. Dominus in
patihulo crucis, servus in decollations mortis; unde
et dicimus : Illum oportet crescere, hunc autem minui.
Non immerito, quantum arbitror, etiam astates in Paren-
tibus eliguntur. Parit enim Joannem mulier grandseva,
Christum Virgo Juvencula. In utero portabatur Virgi-
nis, et in coelis adorabatur ab Angelis. Istum desperata
edit sterilitas, illum intacta virginità?. Postremo illum
Juvencula crescens, istum senectadeficiens. Illud autem,
quale est, fratres mei? quanta est hujus hominis dignitas
Codicibus v o x . — 5 Joan. 1, 1 e t 14. — « Ibid. 29. — » Id . in, 3o . __
1, 6 . — 10 Ephcs. ih , 8.
tulerit, e t nominibus teslis, praeconis, e t vocis Joannem non deco rav e rit.__
(£) Fortasse h n c duo verba ab exceptoribus notata sunt : Dixerunt
quod nasciturum. sicut Dominum Christum , Angelus » inquit, Dominus universa terre vocabitur 6 » Beati
parentibus nuntiavit? Quare hoc meruit? « Quia nemo ergo Joannis Dominici pracùrsoris, hominis magni nata-
» surrexit major inter mulierum nätos Joanne Baptista \ » lem diemfestis còelestibus celebrantes orationum ejus au-
Sicut ernia yos scitis, Gabriel angelus et ad Yirginem xilia postulemus. Quia enim sponsi amicus est, polest
Manam mittitur, promittitur utrique filius, accepit ab etiam et nobis prestare, ut adsponsum pertmeré possi-
utraque responsum. Respondit Zacharias ad ÄDgelum mus, ut ejus gratiam invenire mereamur
fllium promittentem : * Cnde hoc sciam ? Ego enim sum III. Sed si volumus invenirc cjus gratiam, non faciamus
■» senex, et uxor mea sterilis, et provecta in diebus natali ejus injuriam. Cessent reKgiones sacrilegiorum,
»suis2. » Respondit et Maria : « Quomodo fiet istud, 'Ìàsentstudia, atque joca vanitatum; non fiant illa!
» quoniam virum non cognosco s ? » Ambo de'nature quae fieri solent, non qusedam jam in dsmonum hono-
lege desperant, adhuc, credo, nesciebant, [ accedente rem. Sed adhuc tamen secundum datmonum niorem.
dono gratise Dei, legem cessare Nature..],] Ergo Hesteruo die post vesperam putrescentibus flammis anti-
ambo (a) de dubitatione respondent, et tamen ille pnni- quitus more dtemoniorum tota civitas flagrabat, atque
tur, ista benedicitur. Uli dicitur : « Ecce eris tacens. » putrescebat, et universum aerem fumus obduxerat. Si
Maria; dicitur : « Benedicta tu inter mulieres *. » Za- parum attenditis Religionem, saltem injuriam cogitate
cbarias.amittit vocem; Mariaconcipit Yerbum. Posthsec communem. Scimus, fratres, htec a pauperibus fieri,
vero quid P Yerbum caro fit in Yirgine, et vox nascitur sed a majoribus fieri prohiberi debuerant. Ait enim qui-
de tacente. Joannes natus reddit patri vocem; pater lo- dam:Qui non vetat peccare, cumpòtest; jubetquidem.
quens dat fibo nomen. Mirantur omnes, stupescunt Fratres, in nomine Domini, et Dèi nostri JésU Christi,
omnes, et inter se murmurant alterna miscentes. Dicunt quia proficit Ecclesia per annos sirigulos , ista utique, et
sibi : « Quid putas erit puer iste s. ?» De Evangelio lo- omnis diminutio tendit ad nihilum, sed nondum ita con-
quamur (Aj),,« Etenim manus Domini erat cumUlo.» sumpta sunt, ut securi tacead posSimiisì Nihil èà 'vétus-
Quid putas erit qui sic coepit; adhuc tantillus est,, et tas et hovitas, nisi pervenerit ad debito? fines, et vètus
jam magnus est; et si iste qui modo coepit, magnus erit, superstitio consumetur et nova religio perficiatur ; Per
qui semper erat, quid erit? IUe, quem Joannes adhuc in Dominum nostrum Jesum Christum, cui est honor et glo-
secreta materni ventris inclusus etiam ipsum jacentem in ria, et potestas, una cura, Deo Patre omnipotente, et
thalamo uteri virginahs agnovit, «quia nondum poterai cum Spiritu sancto. nunc, et semper, et per omnia y g -
vocibus, motibussalutavit. Ille ergo quid erit? Yultis cula sseculorum. Amen,
scire quid erit ? breviter dicam, audite Propbetam : a Ipse,
* Matth. XI, 11. — 2 Lue. i , 18. — 8 ib id . 34. _ 4 ibid. 42. — « Ibid. 6 6 . — « Lai. ttv , 6.
(n) Vide Sera». 2 91. n. 5. ubi disiinctc exponitùr luce sentenlia ; forte in tantum voi 11 it. — (¿) Liturgia illius Ecclesia: idem Evangelium pi iescribebai,
matiilino sermone fusius de ea periractaverat, quam breviter innuere hic quod hodie in Missa Iegitur.