sola conscripsit, non solum Deum negaturus es, sed edam » creatura a servitute corruptionis10; » ergo corruptioni
Legis ipsa monita perturbabis. Nos autem unum sémper deservit in terris, qui est integritatis imperatorin coelis.
confitebimur Deum. Naro jubebat.(i) Lex escara, esurien- Vili. Sed velis nolis, inquiunt, fidem ipsi de se lo-
tibus, et potum sitientibus non negari; et legitur quo- quenti committes. Dicit enim : « Pater me major est11.»
dam loco : «Bibe aquam de cisterna tua, et nullum ex Numquid hoc solum legistis? Legitur puto in Evangeliis,
» ea bibere sinas*. ,» Erit ergo secundum litteram crude- quod sit Filius hominis12. Facile nobis calumniam, quia
litas ista praeceptio (2), qu® eousque humanitatem ex- Dei eumFiliuin confitemur. Dicile, cureum Dei Filium
cludit., ut nec aqy® liceat sitienti poculum propinare, dicitis, cum ipse se Filium hominis (6) esse testetur ? Si
Sonum enim solum vocis quicumque respexerit, pericu- causas ejushumilitatis in calumniam vertas, de medicina
lum astemi ignis incurrit. Scriptum est enim : «Ite, ma- excitas vulnus, ut inde quoque sana l®das, unde laesa
» ledicti, in ignem aeternum , quia esurivi, et non de- curandasunt. Nos autem salutem nostram in confessione
» distis (3)mihi cibum , sitivi, et non potastis me*. » , rectaefidei retinentes, summam Trinitatis in una Deitatis
V. Ad h®c tu, Ariane, respondere poteris dicens : substantia esse sine aliqua cunctatione credamus, ut vitae
Tudixisti, ut non solum sitienti poculum denegarem., aeternae possimus esse participes, in Christo Jesu Domino
sed de meo fonte cupientem bibere probiberem. Ista nostro qui cum Patre, et Spiritu sancto regnat in saecula
incurrit, qui Scripturas divinas in sola superfìcie litte- s®culorum. Amen.
rarum considerai. Cum legerit de Deo : « "Vidi Yetustum
» dierum sedentem super tbronum3, » seniorem putat Pattern.
Cum legerit : « Quis est iste juvenis , qui venit ex
» Bosor, iste formosus, qui ambulat in multitudine vir • - ci?T>ivTr» w m » tutis su®4je ,» i.n Dtv ei. ln'i'il*io esse aestimat j>u ventutem. OtillMU AÄ.IV.
Sic fit, ut per ignaviam, et sine fine occurrere non neget, j n Natali Domini XVI
et senectutem juveni evenire. Ubi enim majorem et minorem,
necesse erit, ut uttumque hujus vinculo necessi- Ubi explicantur haec verba Psalmi : Descendet sicut
tatis astringas, ut et crescendi, et senescendi, et fìniendi pluvia in vellus13.
eos exitus maneat.
VI.Yidete, obsecro, universi Catbolici, in quo blasphe- Hic sermo assumitur ex Cod. Cass. xii, fol. 26, cum
miorum gurgite deraergantur,4jui quando Jegunt sacros sancii Augustini nomine, cuireveratribuendusvideiur,
apices, ipsì sibi efficiuntur et discipuli et magistti ; et cum cum n*'ùl quod illius auctor itati officiat occorrere videa-
vanissimas poétarum fabulas sine magistro legere ausi non tur e t7no et sententiarum et styli concordat paritas.Locus
fuerint, « Christi sapientiam in my sterrò absconditam5, » Posl Prcecedcntem cum numero in Natali Domini
magisterium spiritalium recusantes legunt, et sacratissi- xxvn*
mos àpices Dei suis compellunt sensibus deservire. Yis SYNOPSIS,
tibi ostendam, Ariane, quia per honoris defensionem Dominum
exbonoras? Yis tibi credam, quia fuit teinpus, I. Christus in nativitate humilis et sublimis. II. Prior adquando
non fuit Filius? Explica te, ut ex hoc ipso ipsum ventusin humilitate, posterior io gloria.
Pattem immutabilem ponas, quoniam Deus dici non potest,
qui mutabilis potuerit edoceri. Mutabilis autem erit, 1 . D u b io m non est, fratres dilectissimi carnalem Dosi
fuit quando Filium non habuit, quia sicut Filium vis mini nostri Jesu Christi adventum in hac parte Psalmi
incipere esse quod non erat, sic etPatrem doceberis ap- istius prophetatum, quem eo tempore hominibus exhi-
pellare quod non erat. Erit ergo pater novus novi filii; buit, quo de ccelis pro nostra salute descendit. Et quia
novitati vero usum accedere negare non poteris. Et sicut humilis futurus esset in carne, nullam sibi ut Deus
novo (4) velustatem, et vetustati senectutem, sic etiam vindicans potentiam, nullam sibi applicans dignitatem]
senecluti finem impones. Yides-ne , obsecro, quse te vo- hominibus se praebuit magnum in oculis hominum. Ete^
rago tenebrarum asttrògat? Si enim «xChristum Dei vir- nim se vilem et pauperem videntibus pr®buit, sed Deum
» tutem et Dei sapientiam 6, » esse non denegas, et dicis se credentibus declaravit. Hominis enim in exteriori parte
fuisse tempus quando Filius non fuerit, blasphemare do- exercebat officium, sed ex interiori parte divinum imple-
ceberis eum sine virtute, et sine sapientia fuisse, cum bat Imperium, ostendens hominem terreni corporis confile
sine Filio, qui est virtus et sapientia, studueris de- ditione susceptum. Egenus quidem carnaliter videntibus
monstfare. Et sicut est miserum sine virtute esse, ita sine sed credentibus ma jesta te cpelestis glori® sublimatus!
sapientia esse probatur stultum. Humilis in descensu, ut pluvia nullum sonitum reddit
VII. Quid agis, 0 haeretice? quid contra stimulum vellus molle perfundens, ita et Dominus sine ullo cce-
feriendum elevas calcem? Dicis Filium creaturam , et lestis polenti® strepitu descendens, nullo murmure, nullo
blasphemiis tuis Paulus occurrit dicens : « Deus erat in strepitu hominum corda terrificans(7), humilem su® ma-
'» Christo, mundum reconcilians sibi7. » Et ne contra jestatis declaravit adventum. Non enim ut regnaret ad-
sententiam tuam putes solam sententiam apostolicam re- venit, sed ut pro nostra salute passionem exciperet, ten-
pugnare, et hic tuam ostendo blasphemiam. Si enim tationes vincerei, mortem pro mortalibus immortalis
creaturam dicis Filiuin, cum ipse in Apostolo legas ; assumerei, et resurrectionis semitam , omnibus ad se
« Creatura enim vanitati subjacet8 ; » ergo vanitati sub- confugientibus aperiret.
jectus est Christus. Item legimus, quod « Omnis crea- II. Unde quia primus adventus, quem (8) secundum
» tura ingemiscit secundum se, et partorii9; » ergo (inge- carnem habuit, veluti pluvia descendit in vellus, necesse
miscit et parturit) (5) file qui a gemitu et dolore totum erit ut secundo adventu cum ingenti fragore, et strepitu
sublevat mundum. Item legimus, quia «Liberabitur revertatur. « Erubt (9) enim, sicut scriptum est, fulgora,
iP r o v . v , i 5. 2 Matth. x x v , 4 1 , 4». — 3 Dan. v i i , 9 . — * b a i. « i n , x. — » 1 Cor. 11, 7 . — « ib id . ¡»4. — T a Cor. v, 19 »Rom. vm ao.
— 9 Ibid. aa . —- M Ibid. a i . — 11 Joan, xiv, a8. — 12 Matth. v ia , ao et alibi. — 13 Psil. LXX,
(x) Cod. male jubeat. — (a) ìd. percepito. — ( 3) Id. dedisti. — . evidenter requiruntur. — (6)' Cod. 14 esse; se abundat. — (n) id m I
(4) Cod. novi. — (5) Verba aniulis inclusa desunt in codice, sed sensu tristificat. — (8) Id. perperam qui. — (9) ìd. erant, *
SERMO XXVI , IN Ni
» ettonitrua, et terr® motas1, et grándo. Ignis enim in
» conspectu ejus ardebit, et in circuitu ejus tempestas
» valida2. » Et , « Magno Ímpetu , ut ait Apostólos,
» cceli ardebunt, elementa ignis ardore tabescent3. Ignis
» enim ante eum ardebit', etinflammabit (1) in circuitu
» inimicos ejus4. Tune montes sicüt cera liquescent5;
» timentes autem Dóminum, et expectantes adventum
» ejus, rapientur in nubibus obviam Christo in aera, et
» ita semper cum Domino erunt6. » H®c autem idcirco •
scripta sunt, ut nostrum exitum in occursum Domino
pr®paremus, ut qui cum humili Domino humiliamur
in terris, cum excelso regnemus in coelis. Erit enim illud
implendum, ut qui hic lacrymas humilitatis, sicut pluvias,
sparserintin terris, gaudia in coelis ®terna suscipiant,
per Christum Dominum nostrum, qui cum Patre et Spiritu
sancto vivit, et regnat in s®cula s®culorum. Amen.
SERMO XXV.
In Natali Domini XVII.
Hic sermo legitur inCod. Cass. x i i , fol. 27, et ibi sancto
Angustino tribuilur, nec immer ilo. fj biq uecn im deprelien-
duntur ilice verborum oppositiones bealo Doclori familiäres.
Nihil aliunde occurrit quod illius authenlicilaliob-
sislere videatur. Ponatur post prcecedentem cum numero
in Natali Domini xxvm.
SYNOPSIS.
I. Christus nascitur Angelis dulcissimum melos cantantibus.
II. Pretiosa.infantium martyria. III. De nativitate et parvulis
dicere pergit. IV. Epilogus.
I . F r a t r e s dilectissimi, Christus Dominus nascitur,
etmundus omnis redimitur, ut novum fieret genus huma-
num. Christus in spelunca nascitur, ut mundus careret
mortifera sepultura (2). Christus in spelunca vagiens
nascitur, ut de spelunca peccati’fugerent iniqui latrones,
et sub novo infante, infantes omnes fìerent innocentcs.
Christus nascitur per Virginem, ut se Èva ulteriusnon
cognoscat sub arbore , sed sancta Ecclesia exaltaretur in
cruce, et cantet mundus Virginem Matrem, sicut cantat
turlur in arbore propriam castitatem. Christus a Magis
adora tur ; inclinet poplites suos genus humanum. Christus
adoratur in pannis , qui fulget in coelis, ut tunc
adòretur a Christianis sedensad dexteram ingeniti Pattis.
Christus adoratur in pr®sepio , ut nos adoremus eum
in gremio altaris ®terni. Factus estpr®sepe Paradisus,
ubi flores (3) campi et lilium jacebant convaUium , ut
per ipsum fiorerei, arente peccato , genus humanum.
Spin® peccati (4) antea.pullulabant ; floribus justiti®
pauci virebant ; c®tera hominum germina marcescebant.
Descendit novum lilium Christus ad s®culum, etcoepit
plantare terram germinibus Angelorum. Yenerant de
coelo nova et peregrina piantaria, Angeli dicentes dulcis-'
sima cantilena, ut quia Prophet® non audiebantur, Angeli
viderentur, et cum Angèlis cantaret (5) genus humanum
: «Gloria inèxcelsis'Deo, etin terrapax hominibus
» bon® voluntatis ?. » 0 gloria nova per organa nova,
1 Apoc. v in , 5 . — 2 Psal. x tix , 3.— 3 a Petr. in, xa. — * Psal. xcvi, 3. —.
i 9 Psal. exix, i - 3 .— Luc.<-x, 76. — Psal. ra
(1) Cod. inflammavit. — (a) Id. sepoltura. — (3) Forte, et quidem
melius, flos. — (4) Cod. peccato. — (5) Id. male cantare. — (6) Id. siue
sensu : Cilicium post tribolum. — (7) Id. male ; Non facie, et jam a conpax
post peccatum, vita post gehennam delici® (6) post
tribulum, rosa post spinas , canticum post silentium ,
sonus Angelorum post gemitus captivorum !
II. Refloruit Paradisus Ecclesiænovisplantariis Angelo-
rum ; et quia nova erant Angelorum desuper pacifica plantaría,,
cceperunt plantari infantium pretiosa martyria. 0
sanguinei surculiparvulorum, in quibus operaba tur gla-
diuslatronum, etnullus sanguis fuerat peccatorum! Ecce
natus est Paradisi pianta tor, gaudeatnunc file Adam Para-
disi negligens habita tor. Ubi est file serpens? Nonfaciet(7)
jama conspectu Domini hominem fugitivum. Ecce Chris-
tus , imperalor æternus, venit ad sæculum, utsibiperpe-
tuum-(r/c) pararet exilium , et hominem suum reportaret
(8) ad ccelum. Reseratum Paradisum, post lalronis in-
gressum, jam non potest callidum inimicum latere (9). Non
tenet ulterius speluncalatronem, quia spelunca nova novum
continet Salvatorem, publicante stella de coelo. Virgo
mater in sæculo, Ecclesia in ligno. latro in Paradiso ,
Dominas in sepulcro.
III. Antea dum deci peres , sententia data est peccatori.
Qu® sententia ? «Terra es, et in terram ibis 8. »
Modomutatumestcanticum lacrymarum. Jamnonhabes
quod valeas accusare, quia venit, qui humiliât .peccato-
rem , et ipse permanebit cum sole. « Ab ortu enim solis
» usque ad occasumlaudabunt pueri Dominum9. » Nam
« Ecce puer Propheta Altissimi vocabitur10, » ut « Juve-
» nes , et virgines, senes cum junioribus Jaudent nomen
» Domini11, qui salvum fecit populum suum a peccalis
» eorum 12. » Solvit'vincula peccatorum, oculos aperuit
cæcorum , aures surdorum , suscitavit corpora mortuo-
rum , solvit gemitus compeditorum , lætificavit corda
pastorum. Jam lætentur oves lilia carpere castitatis , et
parvuli rosas (10) delihare novelli sanguinis, sine causa
criminis , sine dolore vulneris, sine damno-cruoris, quia
patiebantur pro Filio Majestatis.
IV. Ipsi hodie canunt Angeli : «Gloria in excelsis
» Deo13; »ipsum adorant supplices Magi ; ipsum diligunt
pastores et agni. Ipsi hodie laudem exhibent sobrii
'Christiani, ipsi genua flectunt vivi et mortui, qui est in
dextera Patris, et toilet peccata mundi.
SERMO XXVI.
In Natali Domini XVIII.
Hic sermo, erutus ex Cod. Cass, cvi, fol. 7, fere in
principio ad verbum concordat cum homilia falso Origeni
tributade Epiphania Domini apud Combefisium tom.i,
fol. 519; sed ccelera omnino sunt diversa, nec indigna
qua;sancto tribuantur A ugustino. Necobstat, quod primes
sentenlice similes sint, cum prorsus ignoretur cui tri-
buenda sit homilia, quce nomen Origenis prce se fert, et
possit esse alicujus, qui sanctum Augustinum imitatus
est, aul quem imitatus est ipse sanctus Augustinus. Locus
ejus posl proecedentcmcumnumero in Natali Domini xxix.
SYNOPSIS.
I. Nativitatis Christi dies , dies lsetitise. II. Angeli salutatio.
III. Yerbi incarnatio. IV. Vera pulchritudo, castitas.
5 Ibid. 5, —- 9 x Thess. iv, 14-16. — * Luc. 11, 14. — 8 Gen. 111,19. —
tx-vHx, xa. — 12 Matth. x, ax. — « »luc .ii, 14.
speciu. — (8) Cod. male reportet. — (9) Haec phrasis corrupta *ic legitur in
codice: Referat ad paradisum , post latronis ingressum,jam non potest caU
lidus inimicus latere, — (10) Cod, male rosa.