S « ! — ¡H—
H 132 -
Om d e n r a n d :
JO A N N I PA V L O JO N E S C L A S S IS P R A E E E C T O
C O M IT IA AM E R ICA N A .
H E T AMERIKAANSCHE CONGRES AAN B E N VLOOTVOOGE JOHANNES PAULUS JONES.
K e e r z i j d e . Een zeegevecht tusschen drie Engelsche en Amerikaansche schepen.
Om d e n r a n d é n i n d e a f s n e d e :
H O S T IV M N A V IB V S C A P T IS A VT EV G A T IS .
AD ORAM S C O T IA E X X I I I S E P T . ( e m b r i s )
M .D O C L X X V I I i r
SV1JANBS SCHEPEN GENOMEN E N OP B E VLTJGT GEBREFEN OP B E HOOGTE
B E R SCHOTSCHE KUST, BEN . 23 SEPTEMBER 1778.
D a a r o n d e r :
D U P R lS F .(e c it )
Deze fraai bewerkte penning is van Franschen oorsprong (*).
Op den vierden en vijfden October 1779 liepen te Texel vijf schepen binnen, alle ten
oorlog toegerust. Een Amerikaan, Jo h n P a u l Jo n e s genoemd, verklaarde ee rst, doch ontkende
la te r, over dit smaldeel het bevel te voeren. Twee van de schepen, la Vengeance en Pallas,
stonden onder bevel van Fransche Kapiteins, R ic o t en Co t in e a u d e Co sg u e l in geheeten. Van
de drie andere schepen waren twee prijzen, na een scherp gevecht, op de Engelschen buit
gemaakt ; zij voerden de namen van Countess o f Scarborough en Serapis. Het vijfde was het
Amerikaansche fregat VAlliance. De bevelvoerder Jo n e s h a d , nadat zijn eigen schip the Black
Prince in den strijd gezonken was, de kongresvlag aan boord geheschen van den Serapis ;
terwijl de andere nu eens de Amerikaansche, dan weder de Fransche kleuren toonden, naar
’t best gelegen kwam. Het smaldeel had vrij wat gekwetsten en ziekeu aan boord en boven-
dien in het geleverde gevecht niet weinig schade geleden ; het verlangde nu een mast, leef-
togt en een huis aan wal ter verpleging van de lijders. Naauwelijks had de Engelsche gezant
te ’s Gravenhage, Y o r k e , van een en ander berigt gekregen, of hij wendde zieh ( 8 October
1779) tot de Algemeene Staten, met het verzoek, dat de beide prijzen zouden worden aangehouden
en in beslag genomen, als zijnde buit gemaakt door zekeren P a u l J o n e s , onderdaan van Zijn
Britsche Majesteit, en alzoo een wederspanneling en zeeroover (-). Inmiddels had de aldus be-
titelde zeeman niet geschroomd, zieh in den Haag en te Amsterdam in ’t openbaar te vertoo-
n e n , waar zijn verschijning nieuw voedsel gegeven had aan de opgewondenheid, die reeds
in zoo hooge mate bij de menigte bestond ten voordeele van de opstandelingen en tegen de
Britsche regering. De Algemeéne Staten vonden zieh niet weinig verlegen met de zaak,dewijl zij,
door het verzoek van Y o r k e af te slaan, een vredebreuk met Engeland, en door het in te willigen
, heftige ontevredenheid bij het volk te duchten hadden. Zij kozen , na lang dralen,
een middelweg, die natuurlijk noch de eene noch de andere partij voldeed. De zieken en
gekwetsten werden — zoo ’t heette, om aan de stem der menschelijkheid gehoor te geven —
aan wal gelaten en verpleegd; maar aan P a u l Jo n e s werd eerst op 25 November aangezegd, dat hij
( ! ) In het leoen van P aul J ones , uit he t E n g ., Gron., 1 8 2 9 , lefest m en , bl. 2 3 7 , in een brief van P . J o n e s , 9 Sept.
1 7 8 8 , dat een Fransche medaille-snijder, R e n a u d , voor P . J o n e s drie médaillés in was boetseerde. Een daarvan steldë het gevecht
tusschen le Bon Hofnme Richard en the Serapis voor. Vroeger had het Congres eenparig een besluit genomen, dat een gouden
médaillé geslagen en aan P . J o n e s zou aangeboden worden. Zie t . a. p . b l. 185—186 en 216. P a u l J o n e s , na nog in Russische
zeedienst te zijn geweest, stierf te Parijs in Junij 1792.
( 2 ) Bestreden in de Vrije Gedachten over de memorie van den Ridder York den 8 October 1779 aan HH. Mog. gepresenteerd,
om de Engelsche schepen door Capitein Paulus Jones p rijs gemaakt in Texel te doen arresteren. Met aantoning : Ee rste lijk , hoe
weinig Recht den Ambassadeur to t zu lk een eisch heeft. Ten Tweeden, d a t P . Jones geen onderdaan van Groot Brittan nien, veel
minder een Zeerover genaamd kan worden. Ten derd en , d a t de Engelsche Wetten hem zelve vrij spreeken. Anist. (1779).
ten
ten spoedigste met zijn smaldeel zee moest kiezen. Het duurde echter tot 27 December eer hij
de reé van Texel verliet en toen nog wel alleen maar met het fregat'T’Alliance; terwijl hij de
overige vier schepen aldaar onder Fransche vlag achter liet. Een en ander gaf aanleiding tot
niet weinig geschrijf, en , wat van meer gewigt was, tot vermeerdering der vijandige gezind-
heid tusschen Groot-Brittanje en de Vereenigde Gewesten; j a , het mag als een hoofdgrond
worden aangemerkt der oorlogsverklaring, die eerláng van de zijde der eerstgemelde mogend-
heid volgde. Het is vooral uit aanmerking hiervan, en ook eenigzins omdat de naam van
P a u l J o n e s nog steeds voortleeft in den mond des volks (■),-dat wij gemeend hebben, den
penning te mögen opnemen, waarop zgn beeid vertoond wordt (2).
5 4 4 . P l a a t L. 1779.
Op h e t o v e r l i j d e n v an Mr. S ic c o v a n d e r W o u d e . 2 4 O c to b e r 1 7 7 9 .
Voor zijde. De Tijd, in zijn regterhand een zandlooper houdende, dien hij als afgeloopen legt
op een graftombe, met immortelle-kransen versierd; in zgn linker houdt hij een zeis. Aan
de andere zijde der tombe bevindt zieh Astrea, kenbaar aan het zwaard en de weegschaal in
haar regterhand ; met de linker grijpt zij naar een slang, die aan haar boezem knaagt. Op den
achtergrond zgn treurwilgen, benevens een oude boom, waaraan zieh nog één lakje bevindt.
De beteekenis der voorstelling wordt door het opschrift op de keerzijde verklaard. ,
Om d e n r a n d :
M* S IC C O v a n d e r W O U DE .
I n d e a f s n e d e :
G E B - (o r e n ) 17 MAART 17 5 1 .
O V E R L - ( e d e n ) 2 4 O C T -(o b e r )
1 7 7 9
Keerzijde. Boven, een licht, waarin een sterrekrans. Bernden, een gevleugelde zandlooper,
en een zeis, verbonden door een krans.
Op h e t v e l d :
D e T Y D d i e d ’ e i n d p a a i . a v y s t
V a n S i o c o ’s j o n g e d a g e n
H e e f t d a a r d e e s G r a f n a a l d r y s t
A S T R E A ’S H O O P V E R S I .A A G E N
Z y T R B Ï J R T OM Z Y N G E M I S
E e n i . e v e n d i g e r s m a r t e
G e p r e n t i n ’s B r o e d e r s h a r t e
S c h e n k t d e e s g e d a c h t e n i s
( i ) In behende liedje: Daar kamt Pauwel Jonas a n , enz. Zie Navorscher, II. b l. 5 4 ; III. bl. 38—4 0 ; B ijb la dV .b l. ii.
( * ) Vergelijk Ned. Ja a rb ., 1779, h l. 1207—1224, 1365—1379; 1780, bl. 106; Ned. M e rc., Deel XLVII. bl. 158, 187—
190, 211—212; Kok, III. b l. 530—533; Stuart, III. b l. 386—399, IV. bl. 70—71; Vad. Hist. B e sch r., VI. bl. 223 volgg.
e n , meer bepaald over Paul Jones , Ned. M e rc ., XLVII. bl. 160—162; Vad. Hist. B e sch r., V. bl. 285; Echt verslag van de
voornaamste levensbijzonderheden van Paul Jones, in dienst d e r Vereenigde Staten van Noord-Amerika, Amst., 1780 (V a d .
L e tl. 1780 Deel I I . b l. 44 ); He t leven van Paul J ones u it oorspronkelijke stukken opgemaakt in b e zit van J. H. Shbr-
burne , Secr’etaris der Marine van de Ver. Staten, uit het E n g ., Gron. 1829 ( * ) , alsmede the P ilo t van Fennymore Cooper ,
die aldaar, in een romantisch versierd kleed gehnld, Jones schetst. Zulks verzekert Stanislas Graf Grabowski, op S.
234 van zijn werk John Paul J ones, Biographisches Roman, Hannover, 1860, 2 Bände. De schrijver z e g t, S. 231, dat
zijn Roman »Wahr historisch begründet ist bis in die kleinsten Details.” Er bestaat ook een nameloos portret van P. Jones
(van R. Brookshaw ?) in fo lio , in zwarte kunst.