Pmksteren werden dezc tooneelen hernieuwd; de polilie trok zieh die niet aan: en het ge-
volg van hei gevecht was, dat de deur van het wijnhuis bezweek en de ingedrongen menigte
haar lust kon boelen mel al wat daar binnen was le vernielen. Eens den smaak van het plünderen
gehad hebbende, moest het graauw dien dan ook verder voldnen, en zno vnlgde wat
men »het Amsterdamsche driedaagsche treurtonneel” (29, 30 en 31 Mei) heeft genoemd. Tal
van huizen, waaronder die van den Oud-Burgemeester R e b d o b f en van den regeerenden Bur-
gemeester B e el s , werden leig geplunderd en dat van D edkl piet dan met moeite beveiligd.
Maar terwijl de Patriotten dus in de stad hun weede knelden, begrepen (reeds op 29 Mei) de
Kattenburgers het leed, hun politieke geloofsverwanten aangedaan, niet ongewroken te mneten
laten, en begonnen overlast te doen aan eenige woningen van Patriotten op Katlenburg; terwijl
men, om veilig voor de stadszijde te zijn, de bruggen ophaalde , die naar het Kattenbur-
gerplein en naar Oostenburg geleiden, en den overhaal van de Kadijk naar ’t Oosterkerksplein
met gewapenden bezette. Een zevenlal huizen werd hierop geplunderd.
Naauwelijks was het gerucht hiervan in de stad gekomen, of het Defensiewezen liet nog in
den avond van den 29“» eenige burgerkompagniin in de wapenen komen. De Burgerkapitein
A. V a l e e t m u (1), met een twintigtal in der haast bijeengebraebte schutters, kwam ’t eerst
tegenover Katlenburg aan , en deed, toen hij de brug opgehaald vond, een poging om naar
de andere zijde te v aren , welke hij echter moest opgeven, dcwijl men hem en zijn Volk in ’t
nog gekregen bad en met hagel begroette. De Kattenburgers, nu op hun hoede, maakten zieh
den invallenden nacht ten nutte om zieh ler atweer loe te rüsten, haalden eenige stukken ge-
schut uit ’s lands zeemagazijn en slelden die op het plein voor de opgehaalde brug. Maar ook
de Schutterij had twee drieponders uit het slads-arsenaal aangevöerd en met het aanbreken
van den dag bulderde het gesohut Over en weder tussohen de Bürgers van dezelfde stad.
Het vuur werd door de Kattenburgers geöpend en deed den stads-konstapel J a k H il k e e s sneu-
velen; terwijl aan de zijde der Kattenburgers zekere J o h a n n e s R a n n in k werd gedood, en er
over en weder eenigen gekwetst werden. Dan nu werd door V a l e n t u n de ondememing van
den vorigen avond met beler gevolg hervat; aan ’t hoofd van eenige onversaagde burgers in
een gewapende vlolschuit van wal gestoken, hield hij op de brug aan, waar eenjong matroos,
die den bijnaam had van Kamper Toon, het kloeke waagstuk bestond om uit de schuit tegen
de houten slijlen van de ophaalbrug op le klouteren en de touwen los te snijden van de klep,
die hierop neirviel en den burgers een vfijen toegang baande tot het eiland. Te 9 uren
’s morgens was men meester van het Kattenburgerplein en weldra overal op de eilanden.waar,
onder het bedaard toezien der Schutterij, het graauw nu weder aan ’t plünderen viel van
de huizen der Prinsgezinden. Inzonderheid moeslen de wijnhuizen het Onvolmaakte echip en
de Oranjeboom, het huis van den zoogenaamden TWt'oJ/ap-bakker p) en dat van 'den maste-
maker Boor, dit laatste tegenover Kattenburg op de Kadijk, het ontgelden (3).
0 ) lHj was n n g ze e r jo n g , geiijk zijn portret, door F. I . P f e i f f e r gegraveerd, ca met een bijeehrift van P . J. ( v a n db)
K (a s ti:[:i.e ) v oorzien, Bulks aanduidt. Zijn vader was taliakskoopcr. Z icMonument, I . LI. 79 noot (m ) .Z i jn gedrag g a f aan-
loiding tot de navolgende gediehten: A. .V za a n a , Aen myuva Priemt A . r a h a m V a l z n t u n , met een tegenrers beäntwoord
door Ab. V a l e n t u n , Kapiteln tan Wijk 1 8 , Amst., bij P . U v lb n b r o e k , 8 bis. — J . P . K a s t e l e v n . Ode aan Ameteh
Bergern «Hjerpraiea, na de pleehtige tear,telling tan A . Valcntijn, als Kapitein der Burgercompagnien in wijk r i l l op den 9
M g im . — D il Het tontet taamei van een leeren Y rijh cU strim i den Wet Edele namhafte Heer den heer Capitein a ( b e a h a s i )
V ( a l e n t i j n ) aan ayne Ametetdameehe Medelmrgere, zonder drukplaats, 4 b lz .. blijkt, dat V a l e n t u n , na de omwcntcling van
October 1 7 8 7 , ten lande nitweek, wat beveetigd wordt door een regal in het Faamel aan A. V a l e n t u n , voorkomende
in de HS . Verzam., b l . 193: luidende: g e n ie t meer genoegen in Lodewijks gebied.
( * ) Monument, I. b l. 9 6 : Die had den algemeenen haat
Zig op den hals g e h a a ld d e n k eens door welke zaken ?
In p la a ts van haanljes, was hg raannetjes gaan maken?
Om met de Paaschtijd op de Pallempaas te slaan
Die ventjes hadden elk een houwer en snaphaan.
D a t was w a t nieuws, in p la a ts van haantjes en van bokjes
Liep nu het kleine volk me t kaereltjes op stokjes
De kindren noemden ' t patriotjes.”
( » ) Zie over deze verovering van Kattenburg: N ed. Ja a rb ., 1 7 8 7 , bl. 1072—1075; Vad. Hist. Verv., XVII. bl. 119—127-
Met
Met de gesneuvelden w e rd , als te verwachten was, door de overwinnaars zeer verschillend
gehandeld. H i lm e r s begroeven zij met veel staatsie en R a iw i i t k hingen zij aan de galg op de
Volewijk bij de beenen op. Yoorts strafte men nog op 3 Junij met de galg een Zweed, H a u s
J ü r r i a a h s geheeten, die de Prinsgezinden had helpen plünderen, en acht dagen later vier
Kattenburgers met geeseling en opsluiting in ’t Rasphuis voor eenige jaren. Zoo eindigde het
treurspel, waaraan echter de omwenteling, die vier maanden later plaats h ad , een nabedrijf
toevoegde. R a n n in k werd op 6 December 1787 afgenomen en den 8rte“ met groote plechtigheid
in de Oosterkerk begraven (1) en de gevangenen vrijgesteld. Reeds den 13den October was
Kattenburg van alle bewaking ontheven (2).
689. P l a a t LXVII. (1787.)
P r i j s p e n n i h g v a n h e t l e g a a t v a n J o h a n n e s M o n n ik h o f f ,
o v e r l e d e n 2 3 J u n g 1 7 8 7 .
Voorzijde. Twee in elkadr geslagen handen.
Om d e n r a n d :
D OOR K O N S T EN B R O E D E R S C H A P Y E R B O N D E N .
B o v e n tw e e g e k r u i s t e p a lm t a k k e n :
P R Y 6 YAN H E T L E G A A T
YAN-.
IO H A N N E S M O N N IK H O E E (3).
Monument, b l. 71—1 0 7 , met een plaat bij bl. 88 en de aldaar bl. 95 (p ) vermelde plaat; Ned. Mercurius, LXII. b l. 213 en
LXIII. bl. 40—4 3 , met een plaat. De kanonkogel, in ’t » Oranje-tumult” op Kattenburg afgeschoten, is nog aanwezig, N a v .,
II. bl. 2 4 8 ; III. b l. 2 6 3 : IV. Bijbla d , bl. x x v i ; Ned. Jaarb., 1 7 8 7 , bl. 5945.
( 1) De HS. V e rz a m e U n g bevat een aantal grafschriften en andere stukken op J . R a n n in k , bl. 217 v lg ., die over ’t geheel
vrij vuilaardig zijn. De titels zijn in volgorde: De weenende Weduwe van Jo h . R a n n in k . — Keergalm d a a r o p . __
De Ravens spreken by 't begraven van J. R. — Drie grafschriften. — Fabel van de klagende kraag. — Drie g r a f s c h r i f t e n . __
A a n s p r a a k van de R a a f aan het bgltje. — Drie grafschriften. — Op Joh. Rannink, 3 gediehtjes. — D e klagende R a a f over den
ro q f hem aangedaan door de bglemannen van het Büffel Genootschap, onder de zinspreuk to t nut d e r —poppery. G ra f s ch r if t.__
E en lied op de wgs van de Kuyper op J. R. — Klagt d e r Raavens. — Grafschrift. — Een p a tr io t over de regters van J . R a n n
in k . — De klagende weduw van J. R. — De Kraag tegen de Duyff omtrent R a n n in k . — V o o r v a l op 30 Mag op Cattenburg
met J . R. — »Daar een de kogel kreeg in de rüg." — Zie ook de fraaie plaat, door J. G. V i s s e r gegraveerd, van he tp le ch tig
te r aarde bestellen van het lijk van J. R a n n in k , 8 December 1 7 8 7 , nadat he t op bevel der Justitie, op 6 December bevorens,
even plechtig van de galg genomen was.
( * ) Ned. Jaarb., 1 7 8 7 , b l. 5382; Vad. Hist. Ve rv ., b l. 248 , 2 4 9 . Zie de fraaie plaat: Optocht en vreugdebedrijven der
scheepstimmerlieden e n z ., bg de herstelling d e r oude Constitutie, op diverse avonden in de maanden O c t., Novb. en Decb. binnen
Amsterdam gehouden, mede door J . G. V is s e r gegraveerd. De HS. Verz. bevat, b l. 8 5 , een gedieht Op den belachelgken o p -
togt der By ltjes pikbroeken, en een ander Op de Ylanders enz.
(» ) Deze prijspenning is ook aldus afgebeeld (in koper gesneden door R. Vin keles ) voor het Berste stuk der Verhandelingen,
bekroond met d e n p r ijs van het legaat van den heere J ohannes Monnikhoff. Amst., 1 7 9 4 , 8°. Daar tegenover leest men:
Door Konst en broederschap verbonden
De handen in elkaer te slaan;
Om breuken-kennis te doorgronden,
Om voorts wat weetlust vindt geraen;
Gestaeg naar vordering te haaken,
Geiijk de krulveer om haar sp il,
En konst door toedoen te volmaaken,
Was 't doelwit by den laatsten wil
Van Mo n n ik h o f f , d ie , door belooning
Den moed van medewerkers wekt;
Terwyl dit goud , by bann’ bekrooning,