gerlijke Rechtszaken (»Kollegie van Justilie” , ala het elders heette) (i) werden gekozen I J
K E^Schoos L S l i ° f nMaÍre' I B i H. G. vab dke Hoijt,*
Het cZ IT'’'"' DE WlT’ F- G- Sf e” ,ot ¡Bi J. A. J. Cabbé.
1795 T u Va" U B I ™>r het Volk ran Holland werd den 1 - Mel
1795 door de Provisionele Representante,!, ln den Haag rergaderd, opgericht, en tot leden
daarvan benoemd Vak Hogebdobp, Sroons, U P ™ , ¿ ™ 0«v¿ W
met dlt l r Ea°L “ Ü Ln!BEE,äBa' AI de Comiltés ™ Waakzaamheid in Holland raoesten
w l l r ” 0t H S S Comillé «en geregelde korrespondenti. onderhouden p).
Waarschgnlgk 13 de penning 835 door de leden dier Algemeene Commiaaie gedragen ten zii
er een bgzondere plaalaelijke commiaaie in den Haag reeda beatond of op de daartoe gedane
u.tnood,ging werd opgencht (3), in welk geral de leden daarran hem können gedragen hebben.
Het A l i e n e C o n fu t é deed in 1795 nog al wat ran zieh hooren (*).
. oosjes A lz., m zijn F e rn h j op de Vaderlandeche Historie, XXXIII. bl. 329, vermeid!
00 ’ h° e h el. Gro°‘- en Kleinzegel van het land, in Maart 1796, veranderd werd. Hij zegt:
. ene ‘eekemng P) daarvan overgelegd, vertoonde het beeid der Vryheid, houdende in de
»regterhand de apeer , békroond met den hoed der vryheid., en malende met de linkerhand
1 °p een altaar, waarop een boek »verheeldende de regten van dm menteh en hure er." Aan de
»wederzgde van het altaar deedt zieh de Mederlandache Walerleeuw o p , houdende in züne
»klaauw de meuwe Nederlandech Bataafeche Viag («). Op den voel dea alteara zag men een
■ B H *“ Het randschrifl was SIGIbLDM MAJÜS of S1GILLÜM MINUS POPULI
trnrrnd Bmñnd verkreeg een nieuw zegel (Í), met het omachrift: U1TV0E-
REND BEWIND DER BATAAFSCHE REPUBLIEK, en bijna dezefde vooratelling ala de zoo even
b e s c h r e v e n z e g e l s .
8 3 « . P l a a t LXXIX. 1796.
B e l o o n in g e n d r a a g p e a n i n g d e r C om m ia a ie t o t a a n m o e d i g i n g
d e r Z e e d i e n s t . 1 7 9 6 .
Foorzijde. Een hemelhooge d n e lan d , aan den oever der zee geplant, en reikende tot aan
de zon, d te , ten halve uit de hovenrand van den penning voortkomende, het tafereel be-
stra.ll Op dr.evierde der hoogte van den atok ia een Bataafaehe vlag, met tweepunligen
Wimpel, dwaragezet, en op de helft van den atok zweeft er een lauwerkrana om heen, terwijl
de voet met de zinnebeeiden van de zeevaart, een acheepsroer, met het wapen van Amsterdam
gemerkt, een an k e r, een kompaa, een graadboog en een zeekaart geplaatal zön. Daar-
achter ziet men de zee met zeilende scheepjes.
( 1) Vad. Hist. Vero. , XXV11I. b l. 76.
( * ) N - Ned- J a a rb ., 1 7 9 5 , bl. 2895—2 8 9 7 ; Vad. Hist. Vero., XXX. b l. 45
( ■ ) P ia uHnoodiging l u i d d ,W y tehvyv.n „ aa„ en getosten . om', W ie n «H.der pto.torijVe omstendighedeo aolk,
cemgsinte toelaaten, in sg e lfk s.. . . een Committd van Wnakzaomhcid tc benoemeo.” 1 iV. Ned. l e e r t 1795 bl 2897
( < ) Z.c * Ned. l e e r t . , 1 7 9 5 , b l. « 1 3 - 4 4 1 6 , 4 5 5 4 -4 5 5 8 , 5 1 3 1 - 5 1 3 3 an 5 6 2 8 - 5 6 3 5 , toen op 29 Ang. e i, 23 Sept
‘ “ * f f , " Sprak° V*n “ “ "“" v b a a t j .: B .t e .e e n ! eteeht. een, 1f e d e r te ,,! ,e ie O m m .fi, „ f
Beroep aan h e t Bataafsche vo lk , afgedrukt bl. 5635—5643,
H > „ T ' T " jk de, ”,b e " t o * » f r>""‘ A. volgem, een te c k .n ln g ia de Kan. Boekerij gevomkm. l a dea N e e .,
VII. »1. 2 9 5 , wordt een le ekealag y e r n e ld , met he t opschrift; C e e te t d e r Beteven. Maar dit was cen anlwerp van een
p eam a g , als voerstellende eeae avale medaifie aaa aea dtieldearig lln t , vvaarap de Bataafaehe Ma .gd, met de gewoae tle e -
d.ag en altnhuteu van dm dagen. I a de linkerhand hondt zlj eea aehild, waarep de woorden: Beetten d e r Meneeen (sic )
Oraschnft: Hersteide Bataafsche Vryheid, Gelykheid en Broederschap.
( « ) Zie daarover De J o n g e , V. b l. 231—232. Deze vlag is gekleurd afgebeeld in den Nederl. Mercurius van 1 7 9 6 , bl 90
Onze ma lro zcn . waaronder vele oranjeklanten, hadden liever de eenvoudige driekleur, en een schiemansmaat sneed reeds
in Maart 1796 de Vrijheids Maagd uit de Bataafsche v la g , op het fregat Jason. Zie D e J onge , V bl 239 (1)
(T ) Berat Ia September 1796 » het preaf zegel gereed ea. werd tot het saij.lea van 13 alampéis voor het H e i, zagal
besloten. Veroolg t . a. p. (•(•).
• (* ) Afgebeeld plaat LXXXVIII B.
Om
Om d e n r a n d :
V A D E R L A N D S -L IE I ’DE E R K EN T .
I n d e a f s n e d e :
c o m m:(issie) t e r a a nm o e d ig in g
d e r Z e e d ie n f t.
1 7 9 6 .
Keerzijde. Een krans van eikeloof* Daar binnen de ingesneden naam van den begiftigde (l).
Onder de weinige goede plannen, die in het laatste vierendeel der 18de eeuw in ons vader-
land tot opbeuring of bevordering van nijverheid, handel en zeevaart met uitatekend gevolg
tot stand kwamen , behoort de Kweekechool voor de Zeeoaart, in 1785 te Amsterdam opge-
richt (s). De belangslelling daarin was te recht zeer groot, en de penning 836 kan ten be-
wijze strekken, dat de kweekelingen aan de vaderlandslievende bedoelingen van de Stichlers
beäntwoordden. Immers, in 1796 werd hg door de » Kommissie ter aanmoediging van de
Zeedienst” aan e lf hunner geschonken, als erkenning hunner vaderlandsliefde, betoond door
hun weigering, om, toen de vloot van den Schout-bij-Nacht E s c z l u s e t i i s Lecis aan de Kaap
de Goede Hoop (17 Aug. 1796) door de Engelschen genomen was (8), in dienst van deze
laatsten over te gaan. Zij verkozen gebrek en eilende boven een voordeelige Stelling, doch
waarin zij tegen hun landgenooten zouden hebben moeten strijden (*j. Het blijkt echter n ie t,
dat de penning later nogmaals werd uitgereikt; uit de omstandigheid, dat hg zeldzaam voor-
komt, zom men moeten opmaken, dat dit het geval niet geweest is (6).
( ■) De »aem op den afgebeehlen penning is die von een Friesehen ksveekeling der Ksreckschool voor de Zeev .e rt te
Amsterdam, GERIIAllD(u)' OTTEMA. De.penning berust ln het Kon. Penningkablnet, als gesekenk van Dr. J . G. O ttzm a
te Leeuwarden. Ook de Leden der Kommissie ontvingen ezemploren van deren thans zeldzaam geworden penning. In den
Celel. Sanar, n". 3 0 1 3 , komt er een van voor. met den naam van he t Lid der Kommissie l i i m n s C onu nt.s v a s Hann
aangekocht door Mr. F. A. Baron v a n Hann. De penning werd aan een smnl driekleorig lin t gedragen
(< J Als een teer nederig metalen gedenkteeken daarvan v ln dt men in v e le veraamolingen het atukje o f don knoop A op
plaat LXXV1I afgebeeld, soma i jm r nitgeslagen of met het merk II. DB HEUS FA B (mo Iw i) AMSTEB(naar) en van vemchil
lende grootte, vroeger o f later vervaardigd. De afbeelding daarvan is de zelfde, waarmede de voorgevel van het Kweekaehool
prijkt. Over de opriehtl.g d e . sehole eie » e n Firn, f lis f . Vera., IX . bl. 133 v o lg g .; X X II. b l. 2 1 5 ; Ged erineh^ft t e t r e H .m
M “ « e e te e tm l d e r Zee ea c rt, Amst. 1 7 9 1 ; Leven een C.' v a s Ln rn sze , b l. 79 , 8 0 ; Bm n tn o r r s , X n bl 164 en de
aldaar aangehaalde pl.atsen; Kon e,, en l e t t M , IV. b l. 1 0 5 , waarin een korle sehet, v .n den.oorsprong en den sia a tde r
Inrichting. Om de raak popnlair te maken, bedacht men Zolls eon konkorrentie met he t vermoarde Ganzchord en een Vadcr
Undsoh Historiespei op gelljke lernt gesehoeid, zag te Amsterdam hij H. K u r z en en W. Vansrannzn het lieht tegen 15 e t
80 ■ * Ameeiseiool I , d euten d em , was de P o t. In de a e rtf.r in j lernt m en ; . Hij die daarin met zijn worp eindigt trekt
- de p o t, een g .ln k oveteenkomsüg met det hetwelk de Nederlendem ult deze itiehting te weehten h ebb en; wol geoefende en
- beschaafde zealiaden knnnen da oommeroie, de zennw vaa den Staat, niet dan heilz.am svezen, en dezulken znl men van
' t'jd tot t ijd , door middel van deze stichting bekomen.”
( ■ ) Zie Ned. le e r t. , 1796, bl. 2 6 6 6 - 2 6 8 5 ; Du J o n o z , V. bl. 2 4 0 - 2 7 5 ; Ned. Mere. , LXXVII h l 118 '
C ) f f Jmf * - l m ’ “ ■ 4M- D* V. h l. 2 7 0 , zegt: .D a meeat. dekeffieieren en mvder. manseilaspen namaa,
kort na de overgava van het e sk.d er , dienst hij de E n g el.ch en, deela nit geheehtheid een de zaak dea verdreven
Stadhouders,deels uit vrees voor gevangenschap, door g e ld , vrees o f bedreigingen." BQ B°“ ,3“““ f“ 1,95 B“T”‘ P- J' M»»™, i™, v a » I li t sm a n an H. Honnc le Amaterdam , e en plan van een
fand, tan behoeve der zaalledan u i t ; Ved. HM . Nerv., XXXII. hl. 3 2 4 - 3 2 6 ; Ned. l e e r t . , h l. 3 1 8 9 - 3 1 9 3 ; . in deze nraola
-hedaehng tot opWakkenng en mtlreiding onzer zeemngt”, zoo ole men le ett h l. 3 1 9 2 . Gnvon deze nu den penning, o f waren
h a t, als, endeten heweere», Bestunden, der Kweeksehool! dit knnnen wij » ist nitmsken. Ta l aaam.adiging v .n den zee-
d,erat en tot heratel van het zeawezen onthrnk het te dler tijd v .n landawege mal. Zie Ned. H u t. f e r e . , XXIX. hl. 1'64— 191 ■
B S h H B x x x n - M- 301—33 6 ; I V e d e r f a n . eees e eie ed i,d to t de ZeedUnut, een gedieht v .n 13 1,1z ’
in 1796 Dij J . P l a a t te 's Hage uitgegeven; Vad. L e it., 1796, b l. 385.