iSlirla
I Pi Dl i i
1 1 1 ■(III
l i i i r
I
§89. P l a a t LXXX. 1796.
Op d e o p e n i n g d e r e e r s t e N a t i o n a l e V e r g a d e r i n g in d e n H a a g
1 M a a r t 1 7 9 6 .
Voorzifde. Ken krans of burgerkroon van eikebladeren omgeeft de woorden :
MAI E S T AS
POPU L I .
'8 VOLKS MAJESTB1T (of OPPBRMACBT).
Keerzijde.
PRIMUS
A CONDITA
R E PU B L ICA
C O N V E N T U S
P O P U L I BATAVI .
K A L . ( e n d is ) M A R T . ( i i )
MDCCXCYI .
B. C. V.(am) C A L K E R . F.(ecit)
E X . S.(BNATUS) C.(ONSULTO)
m m m m m m H s - 1 v m b h H W M I 0P b u t
BOUDEN D B S BBBSTB VBR GA VB RING, NA DB 8TIOBT1NG VAN DB RBPU
B L IBK, DOOR B B T BATAAFSCBB VOLK OP I MAART 1796 GBBOUDBN (•).
Het verblijf der uitgewekenen in Frankrijk had in een bijzonder opzicht tot een gewichtige
■ B B B l Z'] hadden er hel Sroote voordeel leeren kennen der eenheid ran bestuur, die
sedert 1789 aldaar was ingeroerd, boren de zelfstandigheid der rersehillende Gewesten en bü
hun terugkomst m hun raderland begrepen zij het stelsel ran bestuur. dat aldaar bestund
ook h.er te moeteu toepassen Aan het sohip ran Staat moest, naar hun oordeel. niet gelani
of gekalfaterd worden; het behoorde geheel op nieuw te worden herbouwd
Reede roor hun terugkeer hadden zij hun denkbeeiden Op dit punt in geschritten ontwik-
O ea zochten die nu >” praktijk te brengen. Gelderland. Holland, Zeeland Utrecht
Orerijssel, Stad en Land en Friesland moesten onder ¿in rrijheidshoed gebracht worden e n ’
onderlmg rerbonden, »een einig en onverieellaar Gemeeneieel uitmaken en door eene alge-
»meene Nationaale Vergadering bestuurd worden (*). Dertien maanden — ran Februari 1795
tot 1 Maart 1796 _ rerliepen echter, eer die rergadering kon geBpend worden. »Niet dan
».met ree) moeite” , zegt een tijdgenoot p ) , »en onder een zamenloop ran botsingen werd
( 1) Op Hoog Gezag, luidt de vertaling in de gedrukte Verklaring.
U - I ^ f " .” * “'“ 7”« * *■ r /m l .m e f r a a t e t e e , ou re en e ild e , midHHee e t i n „ennegee,
t PI. XV n . 137. P . L o o sje s A a z . bettcmpeR, in rijn Vad. HM . T e r r ., XXXIR b l. 2 8 2 , hat ,l« k .1 , e en , . eenrondiren
d o c b g ^ o ta c b .n c„ vermeid!, dal er 23 g ond .» en 100 ri.vercn !e» bedrage v an / , 02a , roor Staatarebenta”
l H M H i “ S * ? “ werd“ ■“ hc t ^ d e u t t f ,e l'arijs, «an elk der Bataaftcbe Gezmtea, „ „ den
Franechen Minister N e r i . a > leder der uitheemsehe Ministers, die de e rn te riltiag badden bügetvoond, en ook in bet vervolv
aan anderen. »
■ f l het Gcmceneleet i n I 'e r e o iij* N ed e rhe ien
Dninkerken (1 7 9 3 ), 3 2 bla. Vergel. C. R o o o n , Ge.ehiedem, i n Staateregeti, , , bl. 5 ( * ), die den sebriiver van dat sink
met kende, ofschoon t een uitgeweken patriot w a s, — en Vad. Hist. Verv., XXXIII. bl 7 (*)
C ) Vad. H u t. Ve rv ., X X XIII. bl. 5 . '
( * ) A id ., bl. 27, en Bock XCVI1I. en XCIX.
»de
461
»de zaak ten einde gebragt, en eene ontvouwing daarvan levert een verdrietige schrijfslof
» o p w a a r o m ook wij er ons van zullen onthouden. Alleen willen wij mededeelen, dat
Zeeland en Friesland zieh tegen een Nationale Conoentie (of Vergadering) verklaarden en
daaraan op 15 October hun stem onthielden, toen het besluit daartoe bij Hun Hoog Mögenden
met vijf stemmen doorging (i). Bij die vijf voegden zieh op 24 November nog twee stem-
men Drenthe en Bataafsch Brabant — en met vier tegen drie stemmen werd de dag der
bijeenkomst op 1 Februari 1796 bepaald. Ook Stad en Lande was tegen het bepalen van
een dag geweest en Frieslaad poogde, op 23 December, nog, hoezeer vruchteloos, de zaak
op de lange baan te schuiren. Drie bezendingen uit H. H. Mögenden, naar de drie tegen-
strevende Gewesten afgevaardigd, brachten geen afdoende uitkomst te weeg; ja zoo ver ging
Friesland in zijn verzet, dat het besloot de gelden, ,die het voor de Marine had toegezegd,
terug te houden, en zieh dus feitelijk afscheidde. Het kwam echter op d it besluit terug en
nu werd op 30 December de opening tot 18 Februari 1796 verdaagd. Stad en Lande trad 6
Januari toe; Friesland wederstreefde tot 22 Februari, ja niefc dan hevige beroeringen en drie
omwentelingen in dat Gewest konden het bewegen, zijn stem tot het houden eener Nationale
Conventie g a a f en ongelimiteerd te geven; doch met verzoek om de opening op 9 Maart te
stellen, waaraan echter geen gehoor werd gegeven. Na een nieuwe volksstemming (9 Februari)
was Zeeland intusschen ook toegetreden, en in de overige gewesten had men volks-
tellingen gehouden en waren op 26 Januari de Grondoergaderingen en op 27 Januari de
Kiezersvergaderingen, overeenkomstig het Reglement, bijeengekomen. De voormalige dans-
zaal in het Stadhouderlijk verblijf te ’s Gravenhage werd voor de Nationale Vergadering in
gereedheid gebracht en deze met 90 van de 124 Repräsentanten op 1 Maart 1796 plechtig
geöpend. Nadat met 88 van de 90 stemmen de burger P ie t e r P a u l u s tot voorzitter was ge-
kozen, verklaarde deze » in naam van het Volk van Nederland, ’t welk wij hier vertegen-
»woordigen, deze Vergadering te zijn het representeerend lighaam van het Volk van Neder-
» land.” De gebeurtenis werd, twee dagen later, in den Haag met een groot burgerfeest
gevierd (2) .
8 3 8 . P l a a t LXXX. 1796.
He E n g e l s c h e Z e e k a p i t e i n T r o l l op e . w ee r t v o o r H e l v o e t s l u i s d e n
a a n v a l a f v a n z e s F r a n s c h e F r e g a t t e n .
Voorzijde. Het links gewend borstbeeld van fs o tto p t, in monteering en met een draag-
penning vercierd. Onder het armstuk HANCOCK.
Om d e n r a n d :
S IR HEN R T TRO L L OP E KNIGHT .
HEER H EN R Y TROLLOPE, RIEDER (3).
Keerzijde. Een open zee, waarop links een bjna masteloos oorlogschip. Op de voorplecht
19 — als zinnebeeidig bijwerk — een monsteraohtig groote leeuw aangebracht, voor wien
zes Fransche oorlogschepen in het verschiet afdeinzen.
(■ ) M . H M . V m . , XXXIII. 1.1. 134. B e itemmen vnn J H w M wsren echter verdeeld, ,1c helft voor on So helft
tegen. Zeeland delude tegen.. Sta d m Land , voegdo rick bij de meerderbeid.
S 1 " M ' rm . ’ XXXIV- “ ■ 266 ■ m o t" » Mbeelding der opening. Sen gmotere pleat geeft de r eal van de andere
a id e te beeehontven. Z,e vwder C. H o o a n , T e /n . ,1 m n i , jr .c iie d r n l. i e r j c e g e l , 1 . dr r „ . N e d n l. Anttl.
1 7 9 6 , en Creed, der Siaahregeling m a r het Bataqfeche m lh , Ara tt., 1 7 9 9 , bl. 27—3 5 ; Ned. Jaarb. , 1796 bl. 887— 9 0 9 '
Ned. H e re ., LXXVI. bl. 96—9 9 ; Dejee rha a l der N e t. Ferg., I . ; Jttarhaeken der Bataafeche B c p u lS e i, V - VJ.
(■) D e ie penning, die tot een eerie beboort (rie de volgende n o o l), m o e tin 1797 o f later vcrveardigd rim; deiriil T n o i.io r r
z lin titel van Ridder met bet S ir voor den naam, eerat na den slag bg Kamperdnin ontving. Zie De J on gk , V, b l. 362.
IuI. 11? 0 m