In de uitschrijying yan den Bededag in Jahuari 1793 las men dan ook, »hoe, nadat de
goede verstandhouding tussohen de magtigste naburen yan den Staat hersteld was, men eens-
klaps wederom het yuur yan den oorlog had zien ontylammen en in de laatste tijden met een
onyoorziene en schnkwekkende snelheid de grenzen yan ons yadertand zien naderen” -(I).
Ook had men op dat tijdstip reeds eenige maatregelen genomen yan yerbod nopens de wer-
ymg en den yerkoop yan paarden, en .yan waarschuwing nopens de yreemdelingen; maar het
was er yerre yan daan, dat men hier te lande, zo fa voor om oorioiiging.kmjg, hehoorlijk was
toegerust, toen op 1° Februari 1793 de nationale Conyentie der Fransche Republiek den oorlog
aan den Koning yan Engeland en aan den Stadhouder der Vereenigde Kederlanden yerklaarde
en het bericht zieh yerspreidde, dat Ddüouriez, die op het einde yan 1792 BelgiS bemachtigd
h ad , gereed stond binnen onze grenzen te yallen (a). Intusschen had het wegzenden nit
Londen yan den gezant yan Frankrijk ne Chzovelo» (24 Jan. 1793), een geyolg der yerontwaar-
diging yan het Britsche kabinet oyer het ter dood brengen yan Koning Lodewijk XVI (11
Jan. 1793), plaats gehad, en lord Aucklam) , als buitengewoon gezant yan Groot-Brittanje, bij
H. H. Mögenden een uitnoodiging ingediend » om, door yereende pogingen der beide Landen,
»de noodige kracht te geyen aan hunne gemeene yerdediging en palen te stellen aan de ram-
»pen, rraarmede Europa bedreigd werd. Eenige ellendigen loch, die zieh den naam yan
»Philosophen gayen, hadden de yerwaandheid gehad yan zieh bekwaam te oordeelen om een
»nieuw siel sei yan eene burgerlijke maatschappy in te yoeren . . . alle natien. . . om te keeren
»en te yerwoesten door wegneming .yan hetgeen tot hifrtoe de zekerheid, het geluk en de
»troost yan het menschelyk gesiacht had uitgemaakt. Sinds eenige maanden had men al zijne
»kracht ingespannen om in Engeland leerstellingen te yerspreiden, door welke alte maatschap-
»pelijke orde werd ondersten boyen gekeerd. Xe pouooir rioolutionnaire beoogde eene bekom-
»merlijke heerschappij oyer geheel Europa. Om daartegen te waken had reeds de yerklaring
»door hem 13 November 1792 aan H. H. Mögenden oyerhandigd en de aankomst yan een klein
»eskader tot hese.herming der stroomen yan de Bepübliek geslrekt” (8). . f l Deze Britsche hulp
Werd yan des te meer gewicht, nadat het Sterke Breda, tot aller yerbazing, reeds op 25 Februari
aan de Fransc'hen was ingeruimd, en deze laatsten, na de bemachtiging ook yan
Geertruidenberg en de Klundert, aan den Moerdijk post yatteden en yan daar Holland, en
in de eersle plaats Dordrecht, bedreigden, waarheen zieh dan ook op 4 Maart de Hertog
yan York en de Erfprins yan Oranje uit ’s Grayetthage begayen. Twee smaldeelen kanon-
neerbooten , onder Britsche en Statenvlag dekten het Eiland' yan Dordrecht (4). De Vice-Ad-
miraal VakKmsbeeomi yoerde sinds 3 Maart oyer ’s lands schepen op Maas, Schelde en Zeeuw-
sohe stroomen het beyel, en aan den Erfprins werd op 8 Maart het commando over Z u ii-
Hollund gegeven. Zeker moest de datum dier aanstelling (Prinsjesdag) als een goed yoortee-
ken gelden.
De Prins had zijn hoofdkwartier in het Landsjacht yoor Dordrecht (5): doch door den tegenspoed,
dien de Fransche wapenen weldra aan Rijn en Maas onderyonden, was zijn verblijf
( * ) Ned. J a a rb ., 1 7 9 3 , b l. 27—35.
( * ) Fad. Hist. V e r t., XXV. bl. 3 4 5 ; Ned. J a a rb ., 1 7 9 3 , bl. 24 , 3 9 , 78 en 1 4 2 .'
( 3 ) Ned. J a a rb ., 1 7 9 3 , b l. 1 6 3 , 1 6 6 , 171 en 175.
(< ) Zie de plant, met het onderschrift: De Kanoneer-chaloupen en andere vaarluigen in d e Dordrechtsche Kille op den 19
Ma a rt 1 7 9 3 , in de Vad. H ist. Ferv, XXV. bl. 442. Op dat niet voorbercid zijn op tegenweer zinspeelt J.. A. R e p e la e r
in zijn gedieht: Het Fader land in ' t begin van 1 7 9 3 , met deze regels:
’k Her denk n o g , hoe d e hoop my me t den moed ontzonk,
AU ons, nog weereioos, aan Mertoes stille boorden,
Hun dondrende oorlogskreet het e erst in d' ooren klonk.
Vad. H a t . , XXX. H . 4 3 8 ; No ä . J a a rb ., 1793., bl. 4 0 0 - 4 0 2 en 1 0 7 8 , y e rg flijt nl.l.ar bl. 305 , 3 09. De bekenOe
Predikanl te Rotterdam J . Scharf bezong ook deze maatregelen in zijn Lierzang op den oorlog van 1 7 9 3 , 2« druk:
Pltik nu palmen voor de kruinen
Fan uw Ftsschers, die alree
Van de Scheveningsche duinen
E n d e r Catten wijk aan zee
Ylen om te zeegevieren
Op gewapende rivieren, enz.
Ü H
aldaär niet van langen duur en begaf hij zieh spoedig naar het leger in BelgiS, waar zieh zijn
broeder, Prins F k e d e r i ic , reeds bevond. Aan den Engelschen zeekapitein B e r k e l e t , die het
bevel over de Britsche kanonneerbooten in het Hollandsch Diep gevoerd en voor de Willemstad
goede diensten bewezen h ad , werd door de Algemeene Staten een gouden keten en penning
ter waarde van /1 3 0 0 vereerd, en aan ieder van zijn luitenants een penning ter waarde
van / 300 (i).
m
8 1 0 P l a a t LXXVII. 1793.
Op h e t o v e r l ijd e n v a n d e n L u i t e n a n t -A d m i r a a l J o h a n A r n o ld Z o u lm a n .
9 Mei 1 7 9 3 .
Voorzijde. Het links gewend borstbeeld, met eerepenningen getooid.
Om d e n r a n d :
J. A R N O LD . ZO U TM AN
Onderaan: SIMON F . ( e c it ) ( a) .
Keerzijde.
O B I IT
HAGxE COM.(ms)
Ä N . ( no) MDCCXCI I I .
IS OV.ERLEBEN TE 'S GRAVENHAGE IN R E T 3AAR 1793.
IUI
“ T O I
Bij gelegenheid van het beschrijven der penningen op den slag bij Doggersbank (5 Aug.
1781), hebben wij (blz. 154 N°. 1) het een en ander uit den levensloop van J o h a .it A r n o l d
Zoutman medegedeeld. Even min als vöör den gezegden slag, leverde die daarna iets gedenk-
waardigs o p ; er bood zieh dan ook voor hem geen gelegenheid a a n , om zieh op nieuw te on-
derscheiden: en ’t is meer in gedichten en toespraken bij feestmalen (*) dan met betrekking
tot verrichtingen, die ’t zeewezen betreffen, dat w ij, lusschen ’t jaar 1781 en dat van zijn
dood, zijn naam vinden vermeld. Nadat in 1784 de Staten van Holland en West-Friesland (4)
besloten hadden, hem, gedurende de vakature van het Luilenant-Admiraalschap', een somvan
/ 2400 jaarlijks te vereeren uit het tractement tot remuneratie van de gedistingueerde con-
duites bij de actie van 5 Augustus 1787, en een extraordinaris jaarlijksch pensioen van / 2400
gedurende zijn Ieven, in te gaan met 5 Augustus 1781 (s) , werd hij, in Januari 1793, door
den Admiraal-Generaal Prins W il l e m V, in plaats van wijlen L o d e w i j k Grave van B y land,
tot Luitenant-Admiraal van Holland en West-Friesland aangesteld (ö), na dat hij vroeger tot
Inspekteur en Commandeur van het Corps Zee-artilleristen was benoemd, in welke hoedani«»--
h$id hij meermalen door den Prins geraadpleegd was , 0. a. over de expeditie naar Brest
waartegen hij zijn bezwaren inbracht, en over het vaststellen eener jaarlijksche begrootin*
voor marine, met welk denkbeeid hij te recht zeer was ingenomen (7). Niet lang echter had
( 1) Ned. J a a rb ., 1 7 9 3 , bl. 603; Vad. H is t. Fern., Deel XXVI. bl. 9 ; De Jonge, V. bl. 140.
( * ) Deze penningfabriekant, die zieh niet eenmaal de moeite g a f , den dag van he t overlijden op den penning te plaatsen,
vervaardigde dien tusschen 1815—1830 te Brussel.
( * ) Z ieb o v en , bl. 163 (4).
( * ) Ned. M e rc., LVI. b l. 16 1 ; Vad. Hist. Ferv. VII. bl. 22.
( * ) Ned. M e rc., LVII. b l. 219.
( « ) Ned. J a a rb /, 1 7 9 3 , b l. 81.
( 7 ) Vad. Hist. V e rv ., Deel XXVI. b l. 28 1 ; D e J o n g e , IV. b l. 556 , 603 , 6 0 4 , - 7 9 8 ; V. bl. 2 2 , 2 5 .