I n d e a f s n e d e :
AM I. O C TO B (e)R:
1 7 9 1
D EN l*ten OCTOBER 1791.
Met weglating van de vrouweubeelden is deze penning de verkleinde en vertaalde penning
n°. 798. Het omkeeren der profielen belet niet, dat men aan de volmaakte gelijkenis der ge-
laatstrekken ontdekt, hoe n°. 800 niet meer is dan eene kopij van n°. 798.
801. F I a a t LXXVI. 1791.
H e t z e l f d e o n d e rw e r p .
Voorzijde. Hymen legt de huwelijkstoorts, die hij aan het vuur van het bekranst altaar
ontsteekt, dwars over de wapens van Oranje-Nassau en Pruisen.
Om d e n r a n d :
TOT BYDER HE I L YERBONDEN.
I n d e a f s n e d e :
L A G EM A N F (boit)
Keerzijde. Tusschen een bloem- en een lauwerfestoen :
T E R G E D A C H T E N I S
D E R E C H T Y E R B : ( iktekis) V A N I I : (ukse ) D : ( oouluciitige) H : (oogiieden)
WI L L EM É E E D E E IK
E R F P : ( rins) V A N O R A N I E E N Z : E N Z :
E N
P E E D (emk) ! L 0 1 ZA (i) W IL H E LM (in)*.
* K:(uook) P R I N S E S V A N P R U Y S E N I N
B E R L I N V O L T R O K K E N
D E N I O C T O B E R 1 7 0 1
Op den dag (17 September 1789), dat de Stadhouder de mededeeling in geschrifte aan de
Staten-Generaal deed van de ontworpen huwlijksvereeniging tusschen de Prinses van Oranje
en den Erfprins van Brunswijk (zie n°. 794), had hij deze vooraf doen gaan door eene derge-
lijke mededeeling betreffende den Erfprins W i l l e m F r e d e r i k . van Oranje en de Prinses F r e d e -
r ik v L o u i s a W i l h e l m i n a , dochter van F r e d e r i k W i l l e m I I , Eoning van Pruisen en broeder
van des Stadhouders gemalin. De redenen van deze verbintenis tusschen volle neef en nicht
waren voor ieder duidelijk en werden ook niet verbloemd bij de kennisgeving. Die verbintenis,
beette het, moest dienen » tot versterking en vereeuwiging der naauwe banden van Vriend-
N a b u u r s c h a p , welke Z. M. Doorluchtige Voorouders met dezen Staat verknocht hadden (2)
en nu onlangs (1787) met Hoogstdenzelven nader versterkt waren.” (*)..
( 1 ) Ook h ie r k om t Loiza a ls onderscheidingsnaam voor. ' t S c h ijn t, d a t men dit h ie r te lan d e algemeen zoo geloofde.
( * ) Zinspeling op h e t huwlijk van F r e d e r ik W il lem (den «g ro o ten Keurvorst” ) met H e n r i e t t e L o u i s e , do ch ter van
F r e d e r ik H en d rik . J . M. Sobels gewaagt hiervan in z ijn la te r te vermelden g ed ieh t:
Reeds van d e r Ba tten vroeger’ jeu g d
Hoezeer bestookt door oorlogskommer,
Vond Brandenburg bestendig vreugd
In 'i schaduwrijke Oranjelommer.
en v e rw ijs t h l. 12 (* ) n a ar d e Mémoires p ou r se rvir à la Histoire de la maison de Brandenbourg, T . I . p . 196.
( 3 ) Ned. J a a tb ., 1789, bl. 1057— 1 0 6 0 ; Pad. H ist. Verv., Deel XXII. b l. 361—364. Aan de Staten van Holland op 18
September bek en d g em a a k t, Ned. J a a rb ., b l. 1062. De Resolution d e r Staten-Generaal o p deze kennisgeving gen omen , a id .,
b l. 1063—1 0 6 4 , 1067— 1068. De Be zen d in g , b l. 1069. Tweede kennisgeving d e r aanstaande v o ltrekking, Ned. Ja a rb .,
1 7 9 1 , b l. 1556.
Terwijl het huwlijk der Prinses van Oranje reeds den 14ion October 1790 werd voltrokken,
had dat van den Erfprins eerst bij na een ja ar later (J) , op 1 October 1791, plaats. Hoewel dit
uit den aard der zake te Berlijn, en dus op verren afstand geschiedde,werd die heuchelijke ge-
beurtenis ook hier te lande, op vele plaatsen ten voormelden dage, e n , la te r, overal waar de
jonggehuwden op hun reis naar ’sGravenhage doortrokken, luisterrijk gevierd (2). Het Haag-
sche Dichtlievend Genootschap onder de $preuk Kunst lie f de spaart geen v lijt (f) loofde gou-
den en zilveren eerepenningen uit aan h en , die de toen nog aanstaande huwlijksverbintenis
het best zouden bezingen. Tot menig geschrift, hetzij in rijm of onrijm, gaf dit huwelijk
stof (*), een huwelijk, dat de patriotten een doorn in ’t vleesch was, maar daarentegen de
prinsgezinden met de overdrevenste verwachtingen vervulde, waarbij de toen heerschende
sentimentaliteit geen geringe rol speelde (5).
8 0 3 . P l a a t LXXVII. 1792.
Op h e t o v e r l i j d e n v a n C o r n e l i a B i e r e n s , 16 A p r i l 1 7 9 2 .
Voorzijde a l s d i e v a n N°. 795. Z i e bl. 409.
Keerzijde. Een rij van zeven sterren, die haar stralen uitschieten op het navolgende in-
schrift: -
C o r n e l i a B i e r e n s ,
o v e r l e e d e n 16 A P R IL 1 7 9 2 ,
o p M ID D E N H O E K
h a a r e H o f s t e e d e b y L o e n e n ,
Oud 1 0 1 J a a r e n ,
3 m a a n d en , 18 d ag en .
Onderaan Staat een lijkbus, waar een festoen van immortellen van afhangt, tusschen een
walmende fakkel en een palmlak.
( 1 ) Inmiddels g a f S. Le F r a n c o , van B e r k h e y in 1789 reeds uit een Hartelgk Welkom aan den Doorluchtigen Bruidegom
W illem F r e d e r i k , E rfp rin s van Oranje, by deszelfs intrede binnen de Muuren der iVydvermaaräe en Aloude S ta d Leyden
in de aldaar door deszelfs doorluchtige voorvaderen luisterrijk gestickte en beschermde Hooge School.
( 2 ) Zie over de toebereidselen en de voltrekking te,Berlijn Ned. J a a rb ., 1 7 9 1 , b l. 1623— 1625. De tijding van die voltrekking
kwam eerst den 6don October in den Haag. Zie verder Vad. Hist. Verv., Dee l XXIV. b l. 162 1 6 9 ; over de ontvangst
te Utrecht en te 'sGravenhage, Ned. J a a rb ., 1 7 9 1 , b l. 1 6 3 2 , 1777— 1 7 7 8 , 1780—1 7 8 1 , 1813— 1820; te Deventer,
b l. 1 7 8 2 , en Vad. Hist. Ve rv ., Dee l XXIV. b l. 2 92. In Mei 1791 was door de Staten van Holland aan de Prinses een lijf-
rente van / 13000 to egelegd, die bij de aanbieding besloten was in een gonden d o o s, ter waarde van f 1800. Zie B ouwens ,
a an z ijn e Commitlenten, b l. 258—2 5 9 , en Vad. H ist. V e rv ., Dee l XXIV. bl. 166 ( f ) . — Zeeland, ofechoon dieper no g dan
Holland in schulden gedompeld, sebonk 300 £ v l. ( / 1800) jaarlijks, in te gaan met den trouwdag, a id ., b l. 167 en 292. Zie
verder Ned. M e re ., Dee l LXXI. b l. 133—1 3 4 , 157— 158. Den 29«»» September 1791 had ook te Berlyn be t huwelijk tusschen
den Ilertog van York en de Prinses F r b d e r i k a van Pruisen p la ats gehad.
( 8 ) Zie n°. 4 6 0 , b l. 49. Er kwamen op de uitnoodiging 19 cllchtstukken in. Aan slechts een daarvan: - d e bede van Va-
d er Willem a ltijd verhoord”, werd de buitengewone dubbele zilveren eerepenning toegekend. Ned. J a a rb ., 1 7 9 1 , b l. 1558.
( 4 ) Zoo als 1°. van J . M. Sobels , Secretaris van 't Genootschap K u nstlufde sp a a rt geen v lijt, Ter heugelyke echtverbindtenisse
en z ., Lierzang, 'sGravenhage, 1791, 13 blz. 8°. 2«. Corn, van Epen , Echtzang (niet bekroonddoor K u n s tl.) , 'sGravenhage,
1791, 14 blz. 8°. 3°. B e vereenigde harten op het a lta a r der bataefsche veldelingen (!?), Zangspel, Schiedam, 1791,
52 blz. 4°. Plechtigheid te r gelegenheid en geviert door de Portugeesche Joodsche Genieente te ’sGravenhage op vrijdag den
5den November 1791; een gebed opgestelt door David d e I s. Leon, Opperleeraar, 7 blz. 1 2 ° ., vertaalt en uitgegeven door 't
Genootschap T. S. 5°. Rechert, Eine Idylle a u f die höchste Vermählung von Wilhelmina von Preussen find den Prinzen von
Oranien, Berlin, 1791. 6°. F. G. G. Sach, Reden bey den Zwefachen hohen Vermählung in dem Königl. Hause, Berlin, 1791,
enz. (Zeldzame) Zinneprent, Hist. A tla s Van Voorst , n°. 845, bl. 45.
( 5 ) Zie Vad. Hist. V e r v ., Dee l XXII. b l. 361. ln de Vereenigde Harten g a f zieh vooral die sentimentaliteit niet weinig
lucht. Men oordeele uit dit s ta altje op b l. 7 :
En ’t [boeren]®ott/e, d a t nog nooit heel p rin slijk is geweest,
Z a l zieh, u it zuivren gron d , eens eindelijk bekeeren,
B i j dees’ gewenschten E ch t, za l alles hu wen leeren!
De tijger met de leeuw — de beer e n . ' t everzwijn —