WILH.(e,.mus) V. D.(ki) G.(eatia) A IT R.(asiae) E T If A S Statue) P K IN 0 .(m ) BTC.
NAT.(us) HAG.(ae) V I I I . M.(artii) M D C C X L V I I1
BENAT.(us) B R U N SV .(rei) IX M.(aji) MDCC CVI.
WILLEM V, BOOR GOBS GEN ADE E R IN S VAN ORANJE-NASS AU ENZ.
GEBQREN IN B E N HAAG, 8 MAART 1748, OVERLEBEN
TE B R UNS TV U K , 9 M E I 1806.
Keerzijde. In een ovalen latwerkrans :
O PT IM O
P R IN C I P I
Om d e n r a n d :
B ID E L E S A E A U S I ^ E DOMUS V EN E R A T O B E S .
B E GETROUWE AANBANGERS VAN B E I ’ HUIS VAN ORANJE AAN
B E N BESTEN TORST (i).
De herinnering ran de merkwaardigste gebeurtenissen uit het leren ran Prins W.u.™ V
met u.tzondenng van zijn rertrek uit het Vaderland in 1795) is door penningen roor de na-
komelmgschap bewaard. Wij kunnen daarheen verwijzen en naar hetgeen wij daarbn of elders
° l 1C mS van penningen, die er mede in verband stonden, hebbenopgeleekend. Deelf
Iaatste Ievensjaren van den Prina kenmerkten zieh door geenebijzonderevoorvallen. Hij bracht
die met zijn gemalin en met z jn oudaten zoon in Engeland of Duitschland door. Enkelezijner
aanhangers waren hem in zijn ballingschap bijgebleven; velen onder hen mocht het gebeute
n , den vaderlandschen bodem terug te zien, zoo als ook in 1814 aan de Prinses zelve.
De Prms stierf le Brnnawijk, den 9d« Mei 1806, en een milder bestuur dnldde, dat ook bier
te lande reeds terstond openbare hulde gebracht vrerd aan zijn nagedaehtenis (2).
8 0 S . P l a a t I.XXXVI. 1806.
Op h e t v i j f t i g j a r i g b e s t a a n d e r s t i c h ' t i u g e n v a n R e n s w o u d e te
D e l f t , g e v i e r d , 28 Mei 1 8 0 6 .
Noorzijde. Een gedenkteeken, gevormd uit drie op elkander geplaalste steenen. Debol
e Tom do pralikant V o ir p m zijn vrouw (zio penning 89 0 ) in 1773 den Prins -met proz. on po&y in do Deemster
begroetten, zong El iza be th B e k k e r :
Bedricg ik mij, o f zal ons billijk nageslacht
U onderschcidcn met den eernaam van de Goede ?
Hicrvan zeg t St u a r t , Fad. Hist., I l l , biz.. 4(>): » Alzins opmerkelijk in den monddezer vermaarde vrouw, die den algemee-
" nen s .Cest van haren even j “ist kende> als ziJ °P denzelven eenen zeldzamen invloed door bare eigen gevoelens verkreeg” : —
En alzms opmerkelijk van Stu a rt , die hier E lizabe th Bek k e r voor een Prinsgezinde wil laten doorgaan. Zeker i s ’t
althans, dat zijn vereerders hem op den penning Op timu s, »zeer goed” noemen, een bijnaam, dien thans niemand hem (zoo
mm als aan Lodewijk XVI) meer betwisten zal. De dichteres was dus tevens profetes geweest.
( * ) a . S. E. H eyns geb. Vosmaer. Te r nagedaehtenis van Will em V. ’s Gravenhage, 1806. b. J . L e F ranca van Be r k -
hby. Lijkgedachtenis van Z . K . Hoogheid P r in s Wil l em V. Amst., 1 8 0 6 , metaant. ter opheldering, door Mr. W. Bild e r -
d u k , die ' t gedieht niet weinig beschaafde en vervormde. Zie Biogr. Woordenb. in v o c e , P. biz. 200. — c . S te r /b e d van
Wil l em V. P la a t, door J . Wijsm a n . d . en e. Gedenlczuil voor d enzel/den. Twee platen, door J . Wijsm a n en Forsel , folio. -
/ . J . v a n den B o l , L o fr ed e op W ill em V. Breda, 1 8 1 7 , met een po r tr et, 107 biz. 8°. — g . W il l em George F r e -
d e r ik Schenck. Wilhelm V , P r in z von Oranien u . s. w. - Herausgegeben von E. G. C. Schenck, Stuttgart, 1854, 8» .;
en h e t breedsprakig werk van C. van d e r Aa , Geschiedenis van h e t L e v en , Character en Lotgevallen van W il l em den Y ij f-
d en . Amst., 1 8 0 6 -1 8 0 9 . 5 deelen. Voor he t tydvak 1795— 1 8 0 6 , IV ., biz. 4 6 0 - 6 2 6 . Over de platen ter gedachtenisse,
zie aldaar biz. 6 2 8 (* ), over de lijkredenen, treurzangen en z ., biz. 6 2 9 - 6 4 0 . Als een bewijs der Oranjegezindheid, in 1 8 0 6 ,
hier te lande, wijzen wij op de ongeveer 1675 inteekenaars op dit uitgebreid werk.
venste prijkt met het wapen der Barones Douairière van R e e d e van Renswoude ; de middelste
met de van het eerstgenoemde afhangende wapens van Utrecht, Delft en *s Gravenhage, zijnde
de zetels der stichtingen; de benedenste met een festoen en een L in eenslangerond. Opden
rand van den benedensten steen en aan den voet daarvan zijn de zinnebeeiden geplaatst der
natuur-, aardrijks-, zeevaart-, sterre-, meet-, werktuig- en schilderkunde. Het Alziend
Oog schiet van boven zijn stralen neder.-
Om d e n r a n d :
RENSWOUDSCHE S T IGTINGEN.
I n d e a f s n e d e :
GEVIERT TE DELFT
DEN 28 MAY
1 8 0 6.
Keerzÿdei De Kristelijke Liefde, in haar linkerarm een klein kind dragende en met de
rechterhand aan fwee rechts en links staande knaapjes (waarvan de kleinste naakt ia en de
grootste een passer in de hand en een boek onder den arm heeft),wijzende naar een tempel, op
een steile rots gelegen en van stralen omringd. Een hoorn des overvloeds ligt aan haar voe-
ten; in de afsnede een kransje in een bloemfesloen hangende.
Om d e n r a n d op e e n l i n t :
DE L I E E D E L E ERT EN KWE E KT , WAAR OUD’R E N %
ZORG ÖNTBREEKT .
31 a r i a Dutst v a n Voorhout, douairière van Frederik. A d r i a a n , Baron van Reede, Heer van
Renswoude, vermaakte bij testament van 11 Maart 1749, na haar dood (+ 26 April 1754)
geöpend, aan het Ambachts-kinderhuis te Utrecht en aan de soortgelijke weeshuizen te ’s Gravenhage
en te Delft, ieder voor een derde, hare geheele nalatenschap, onder voorwaarde,
dat de inkomsten daarvan door elk der genoemde instellingen zouden besteed worden om aan
eenige weesjongens, niet beneden de vijftien ja ren , een meer dan gewone opvoeding le
geven , door hen in meet-, beeldhouw-, schilder-, heel-, sterre- of werktuigkunde le onder-
wijzen: te welken einde in ieder van de drie genoemde steden een afzonderlgk zoogenoemd
fundatiehuis moest gesticht worden, waarvoor elk w e e sh u is /500,000 ontving. In 1756waren
de drie stichtingen gebouwd, die zeer nuttig werkten en menig sluimerend talent ontwik-
kelden (t).
899. P l a a t LXXXVII.
Mr. R utger J an Schi mi uelpbnni nck, R a a d p e n s i o n a r i s v a n
15 Mei 1 8 0 5 t o t 4 J u n i 1 8 0 6 .
Medaljon. Het portret ter halver lijve van den Raadpensionaris in ambtskleeding met
mantel, sjerp en degen. -SiDaar onder: R: J: Schimmei.fenninck. Gedreven door K. Lanting (»).
( 1 ) N a h u y s , H is t. N um . d u Royanme de Holla n d e , PI. I , n°. 2 , p . 1 0 , die v e rm e ld t, d a t de penning door D a v id v a n
d e r K e l l e n is gesneden. Zie ook V a n d e r C h i js , Tijdschr. I , blz. 6 9 0 ; W ap , A s tr e a , IV', blz. 460—461.
( 9 ) Reeds vroeger bij P. C am p e r (n°. 784) en P . N ib u w la n d (n°. 82 6 ) vermeld. Cat. J e r . d e V r i e s (n°. 2974) thans