van 54 stukken Kapitein W. J. Bentinck.
» 6 8 » • Schout-hij-nacht J. A. Zoutman.
Kapitein W. van Braam en
» S. Dedel.
54
64
60
74
80
50
64
Schout-bg-nacht Keith Stewart.
Kapitein Blair.
» Trusgott.
Vice-Admiraal Hyde Parker.'
Kapitein Macartney.
» G r a e m e .
» Braithaate.
De Batavier
» Adm. de Ruyter
» Piet-Hein
» Holland
De Britsche schepen tegenover h e n :
De Berwick van 74 s tu k k e n ,
» Dolphin
» |Buffaio
» Fortitude
» Princess Amelia
» Preston
» Bienfaisant
Het g e re c h t d u u rd e ongeveer tot den m id d ag ; d a n , hoe hevig er gestreden w a s , geen schip
werd r a n we irszijde g enomen; de Holland was zoo d oornageld, dat hij op de terugreis naar
h e t ra d e rla n d zonk. Aan onze zijde waren er 142 dooden en 403 gekwetsten; aan de' Engelsohe
104 dooden en 339 gekwetsten; hij ons werd Kapitein Beftikck doodelijk gekwetst (1);
hij hen sn eu reld e Kapitein Macaktfey gedurende he t gerecht. De geleden schade was aan
wedrskanten nagenoeg g e lijk , j a , w e l h e schouwd, in ons n a d e e l; waarom de Engelschen zieh
dan ook de orerw in n in g to esch reren ; ten onrechte e le nw e l, ro o r zoo r e r r e z i j ’te e rs t h e tkrggs-
tooneel r e r la te n hadden (a).
Welrerdiend waren dan ook in allen opzichte de belooningen, den scheepsberelhebhers toe-
gekend: de berordering ra n Zoutman , Bedeu, tan Bkaam, van Kinsbeegeh ea Bentinck tot
hoogeren rang, het beschenken ran den eerstgemelde met een gouden degen, ran de orerige
scheepsberelhebhers met eeresabels en gordels — alles door ’sPrinsen mildheid —;en het rer-
leenen aan Bkaak en Staerink ran rerlof om als Ylag-Officieren een witte pluim te dragen;
( 1 ) Zie over tira deed en begmtenii Ned. / « e r i . , 1 7 8 1 , bl. 1 1 3 9 -1 7 4 3 en hierbnven. «ent. 1 . bl. 157.
. . . z ie oyer den sleg ran Doggenbank AVA J a e r i., 1 7 8 1 , b l. 1499—1 531; N cM au d , I le ld a d a dm te r r e e , 1 7 8 3 , bl.
8 6 5 - 8 8 0 ; d e J o s s e , IV . 2 - ilrok , b l. 5 0 8 - 5 4 7 ; S t u a m , IV . b l. 2 3 5 - 2 4 7 ; v . D. A a , V. b l. 3 4 2 - 5 5 4 ; do T c t van ,le«
Nederrhiin 1. b l. 250 , 253 , 256 , 276 , 2 8 7 ; III. b l. 1094—9 8 ; K o n , d m t . Jacrb., III. b l. 607—618 en op b l. 612 een plan
van den sla g - N ed J fe c ., L I. bl. 76—8 9 , 11 3 ; v a n L a s s a r , Geech. 0. N ed e rl., IV. bl. 49—5 2 ; den Gide. 1 8 4 1 , b l. 12:
1843 bl 58 7 ; 1 8 4 5 , bl. 142. Vergei. F e r in e » d e r Uaatech. der Nederl. L e tte rhm d e , 1 8 5 9 , b l. 48 ; den Navarecher, VIII.
b l. 5 9 , ahvanr uit Me ßenlleman’e Mageeine, 1 7 8 1 , Vol. LI. p. 8 9 1 , het officiiel rapport van den Vice-Adrnlraal PAnnnnrordt
medegedeeld, dat in de Ned. J a e ri. , 1 7 8 1 , bl. 1527— 1 5 3 0 , ook is te vinden. In bet vlogscbrift Nederland aan deeaelfl ree-
helden A nist., 1 7 8 2 , vindt inen in de Aant. <*), bl. 1 - 1 2 , een niet onbelangrijk verbaal van den slag - vooral van bet aan.
deal door het ael.lp Holland t o rm n genomen - geeetoeven door een ooggeteige. Ook b e t werkje. N le n nB g x n u k rh e d en ««»-
aaanäe het accechi, hg D a s e r , la u t wmgevaUea den 5 4 n j o .lt » 1 7 8 1 ,2 8 b l . , Anist., met afgezette kann en 8 geklenrde afbeel-
dingen van de rtellingen der sehepen, iS n-aard gemadpleegd te worden. Hel kw.m in 1781 m it, en werd aangekondigd als
een na.uwkeniig en echt verbaal. waardig hij de Vaderl. Historie van W a o e s a a . geplaatst te worden. Vorder kw.men ons
noe v o o r , a ls op deze gebeurtenis betrekking hebbende:
Neerlandech Jlelde,w e e d , g.loond ena. In den Jhn ana i van de Erven de Wed. C. inet een afbeelding 3 6 - 1781.
dannerUngen over eereeheiien geieurlndeeen van den j a r . 1 7 8 1 , bearne* de heloaning aan d e beiden van d e Doggerohank,
door een regtgeaart Vaderlander, Am s t., 14 b l. ,
He t rechte bidden ten t ij d e van oorlog, aangewezen in eene leerreden ever Psalm LX : 1 3 , 1 4 , te r gelegenheid van den zeeslag,
voorgevallen 5 van Oogstmaand 1 7 8 1 , hoofdzakeUjk vitgesproken den 12 van dezelfde maand, door F ilip s S e r r u r i e r , Predikant
te Amsterdam. Amst., 1781- ... ,.
Spuren d e r cSllllclicn B i r r i » , In den, dar e i den tapferen Heerführer der Holländlsehen Flotte JAS jln so n ii ZoomiAS « ir r die
stä rk e re Englieche Flotte am 5 Aug. 1 7 8 1, erfochtenem gloriereichem Siege in einen Glüchaünechungs-Sehreihen an den wurdt-
aen Herrn Kc e-Adm ira l angewiesen ™« F. G. C. M i o , Haag 1 7 8 1 , - ook in bet Nederdoilsel. vertaald, ondar den « te i ; De
voelstappen van Gode V o a rM g h e id en a ., ’s G r .v cn k .g c , 1781. Kürz was Il.ogdoitscb P .ed ik .n t bij de Lo t ;i. Gem.ente in
den Ilacg. Hij v c k la .r t zijn bodtje (46 pp .) geschrcven te hebben « « . 71-ieie cor H a o ii.r ie .1 mannt m r alte n,ae ro , Gott
m rh .n e t sind an d womit ieh m it riefen Jahr«, den würdigen Herr IW d o d r « I , seine« hoehaehlnngaanrdn,«, Herr and ßon-
n e r t a n d der« o o .c inl.r ii.« Familie f o r m manche redende Frohe einer mir jed crc eit s c h ild e r e , frc.ndschaflmnllc,. Gmnnung
neuen mich verbunden bin. , „
De schimmei, van D o ggerslant aan het Faderland en aan hunnc op Dogger,beut cvergeblevene en met gesnemelde caameraats.
Door een kundige hand gmehreren c« der vaderlander,,, te r ceuwigc c , onste rfe lijh , memorie medegedeeld. In Helsingor. By
He in r ic h P e t e r s , Hollandsche Boekdrukker. 1 7 8 1 , 7 b l. 8°.
eindelijk het ophangen ten koste d e r Amiraliteit te Amsterdam, in het koor d e r Nieuwe Kerk
a ld a a r , van een gebeeldhouwde trofee te r eere van Bentinck (1).
De algemeene opgewondenheid h ie r te la n d e , door het moedig gedrag onzer zeelieden v er-
wekt , gevoegd bij de ingenomenheid, j a den h a a t, door zoo velen tegen Engeland g ev o ed ,
deed bij na ie d e r , die zieh maar eenigzins in Staat achtte een paar rijmen aan elkander te sme-
d e n , een poging aanwenden om d e Doggersbanksche h elden te bezingen. » Het is n iet te v er-
wo n d eren ,” zeggen de Ned. Jaerboeken (1781, bl. 1544), » d at daar de vreugde over d e roem-
rijke zeeslag zoo groot w a s , het om zoo te spreken van alle kanten gedichten regende (2). Ook
aan afbeeldingen van den slag en van de bevelhebbers d a a rin ontbreekt het n iet (S). Bij v e r-
schillende gelegenheden werd to en , en ook zelfs nog lang n ad e rh an d , d e 5 Augustus feestelijk
herdacht (4).
( 1) Zie over de toegekende belooningen, Ned. Ja e rb ., 1 7 8 1 , b l. 1532—1 540; L. va n Oyen , Spoor aan de helden d e r Doggersbank
b y de uitdeeling der Eerpenningen op den 3iea van Wintermaand 1 7 8 1 , in de Eerkroon , 1 7 8 2 , b l. 168.
( 2 ) Twee daarvan, een in 'tL a tijn , van den 1-Ioogduitsclier Wa echner , en een in 't Nederduitsch, van L u ca s T r ip , werden
in de Nederl. J aerb., 1 7 8 1 , b l. 1545—1 5 4 8 , opgenomen. Zeer groot was het getal in teekenaren, op be t lange dichtstuk van
l e Fran cc l v a n B e r k h e y , De Zeetriumph der Bataafsche vrijheid (in 2 s t ., v o o r / 7 ,— , 464 bl. met platen), in 1782 door
J . A l l a r t te Amsterdam in 't liebt g egeven, maar weldra hevig gehekeld door (als in h e t eerstvolgend geschrift beweerd
werd) P i e t e r ’tH o b n (den bekenden sclirijver van de Po st van den Neder-Rhijn), in de Nodige B ij lagen en aanmerkingen daar-
op (4 s t ., 354 b l ., bij J . d e J o n b h , te Amst., 1782), maar weder verdedigd in De Advokaat en Boezemvriend van J. l e
Franco, v a n B e r u h e t , verdedigende de Zeetriumph d e r Bataafsche Vryheid en de eere van W illem V. In Ho lland, 1783.
Te Dordrecht gaven A. B lu s s e en Zoon in 1782 nit een Eerkroon op de ho of den d e r Doorl. Staatsmannen, Burgenaderen en
Zeehelden en andere personaadjen, vol met zinnebeeidige Vignetten, waarin o . a. gedichten op den s la g , ook meer bijzonder op
Zoütman gevonden worden, van Adr ia n a v a n O v e r s t r a t e n , J . J o r d en s , J . H. Ho e u f f t , J . P . v a n He b l , J . d e Kru y f f ,
A. L o o s je s , F . A. de H artogh , J . v a n Hoey , F . L en tfrinck , F. v a n A k e n , S. He r in g a , C. Wölbers , D . v a n Stolk ,
G. P a a pb en G. J . G. Bacot. Zie voorts d e gedichten in den P o s t, VI. b l. 1022—1 0 2 8 , alwaar I . b l. 2 9 3 , een voorstel be-
sproken wordt, om een gedenkteeken op te richten ter gedachtenis van Zoutman. — M. L . G. Gr ie t h u iz e n , geb. Ca r e l iu s ,
Op de eerste zegevan ’s lands v lo o t, 1** en 2*« druk, Amst., 1781. Op de overwinmng der Hollanderen en gelukwensching aan den
Heere J . l e F rancs van B erkhey., over de bKjde terugkomst van zijn zoon, ’s H a g e , 1781. — Elegie op den 5den Augustus 1 7 8 1 ,
in de Oden en Gedichten van J . P . K l e i n , Utrecht, 1 7 8 2 , bl. 36—40 . — Wil l em v a n d e r J a g t (te Maassluis), Onsterfe-
lijke Heldenroem behaald door een smaldeel der Nederl. Oorlogsmagt, ander aanvoering van den dapperen zeeheld J . A. Zoutman
e » s ., den vaderlanderen toegezongen, R o tt., 1781. — Clara F byoena v a n R a e sv e l t , geb. van Sytzama (op den
Iliiize Ileemse), Op de Nederlandsche ze g e , bevochten op de Engelschen in het zeegevecht van den 5 Augustus 1 7 8 1 , Utr echt,
1781 . a . L. P. L . , Zegezang op de Vaderlandsche Helden, nadat z y den Engelschen Admiraal Parker met zijn ,v lo o t op de
v lugt hadden gedreven, Haarlem, 1782. — G. v . B . , Lautoerkrans, gevlochten om de hoofden van Neerlands waterhelden, 1 7 8 1 ,
zijnde 3 stukjes, als 1 ) op P . Melvill en G. Oorthuis, 2 ) Op de bevelhebbers in den slag bij Doggersbank', 3) De Dog en de
Leeuw, zonder plaatsvermelding, kl. 8 ° ., 12 bl. — Triumph d e r Batavieren o f poetische beschrijving van den zeeslag voorgevallen
op Doggersbank, waarvoor een naamlijst •d e r inteekenaren op de konstprenten, verbeeldende dien zeeslag by het aanvangen
en het eindigen, door J. Stanhofius Andriesz. , te Amsterdam uitgegeven. — Juliana Cornelia de Lannoy , Eerzang voor
’stan d s verdedigers, te r gelegenheid van den zeeslag b y Doggersbank e n z ., Leyden, 1781. W. ten Ho ute, zie bo v en ,
aant. 1 , b l. 157. — Beurtzang, Grijsaard, Stroomlust en Veldenaer, te r gelegenheid. . . van 5 Augustus 1 7 8 1 , Amsterdam. — De
vrolijke Hollandsche zeeheld, äugende verscheidene nieuwe liederen, meest op den tegqimoordigen tijd toepasseüjk. Gedrukt voor
de Doggersbanksche Matrozen, 3 6 ° , z. p l . , 1781. — Op de overwinmng door Zoutman behaald en Aan de B r i tte n , R o tt., 1 7 8 1 ,
1 bl. fo lio . De heldenmoed d e r oude Batavieren gezogt en gevonden in deszelfs Nakomelinyen by gelegenheid des hevigen zeeslags,
5 Aug. 1 7 8 1 , Rott. 1 7 8 1 , Plano. — Zoutman o f de edelmoedige h e ld , Heldendicht in zangen, Amst. 1782.
( * ) Zie Hist. Atla s va n Voorst, n°. 8 1 3 , 8 1 4 , St uart, Berkhey, de Jonge enz.
(4> Ter viering van den slag op Doggersbank, werd op den Amsterdamschen Schouwburg den 26 November 1781 vertoond
de Hollandsehe Matrons, blijspe l, door B. Zwbbrts. 't Zij dat he t stuk niet b ev ie l, 't zij om andere r ed en en, h e t werd niet
weder g e g ev en; ook h e t tooneelspel de Doggersbankers van J . Nomsz , lioezeer bet bij de eerste opvoering, op 19 Februarij
1 7 8 2 , een ontvangst van f 153 0 :1 8 st. aan den schouwburg bezorgde, werd later niet meer dan e en s, en wel op 26 Maart van
dat ja a r, ten geboore gebracht. Van de latere vieringen vermelden w ij : R. Feith , Zegezang te r verjaring d e r overwinmng op
de Doggersbank, vitgesproken op de jaarlijksche vergadering des Genootschaps onder de spreuk Kunstliefde spaart geen v lij t , in
’sGravenhage, 6 Aug. 1 7 8 2 , 1« en 2« druk,’L eyden, 1 7 8 2 , met muzyk; D e Post e n z ., II. bl. 891. Over de derde viering te
Haarlem, door Zoutman bijgewoon^, zie Vad. Hist. Verv., IX . b l. 131. De v e rz en, voorgedragen bij de derde viering „
door Kommissarissen van het Fonds ter bevordering van den Zeedienst, in 't gebouw der Kweekscbool te Amsterdam aangc-
le g d , zijn opgenomen in den Post en z ., VI.', bl. 1021—1 0 28; zij zijn van Corn, v a n L e n n e p , A. Loosjes Pz. en H. Asschen-
berg. Verg. Mr. J . van Lennep , Leven van C. van Lennep , bl. 7 8 , en een brief van Zoutman van 2 December 1784 aldaar,
bl. 318. Zie voorts J . Nomsz, Ter vijfde verjaring der roemruchtige zege op Doggersbank, gevierd den 5 Aug. 1786 te Amsterdam
door een gezelschap ware vaderlanders.
II.
Het
42