Dit pcnningske is door J. M. Lageman (') gesneden, als blijkt uit eenc gedrukte verklaring
daarvan bestaande.
Het tweede eeuwfeest der verlossing van Alkmaar werd aldaar op den achtsten October
1773 gevierd. De Nederl. Jaerboeken 1773, bl. 1200—1203, geven er eene beschrijving v an ,
waarin die van den tempel, te dier gelegenheid op de Kaasmarkt opgerigt, het grootste deel
uitmaakt.
4 8 5 . P 1 a a t XL1V. 1773.
E e r s t e e e u w g e t i jd e n a h e t v e r d r i j v e n d e r M u n s t e r s c h e t r o e p e n
v a n d e n v a d e r l a n d s c h e n b o d em .
Foorzijde. De Maagd van Nederland, met helm en speer met gelauwerden hoed, plaatst den
Bijbel op het voetstuk van een zu il, aan hetwelk een gedenkrol is vastgehecht. Zij vertreedt
het Geweld, dat met brandende toorts en schild aan hare voeten ligt. In het verschiet ziet
men de stad Groningen. Op den gedenkrol leest men:
G RON .(in g a ) AB OBS.(idione)
L IB EE. ( a t a)
B ELG.(ica) EO R T .(itu d o )
N EC HYEM.(em)
N EC HOST.(ium)
T IR E S
T IM A N S (sic voor T IM EN S )
COEY.(ebdam) T I
C E P IT
M D C L X X I I
I n d e a f s n e d e a l d u s v e r v o l g d :
ET H O S T EM S E D IB U S
B E LG IC .(is) E JE C IT .
M D C L X X I I I
NAD A T GRONINGEN VAN N E T BELEG ONTSLAGEN WAS, HEEFT DE NEDER-
LANDSCHE DAPPEREEID, ZONDER DEN WINTERTIJD OF N E T GEWELD
DES V1JANDS TE VREEZEN, IN 1672 KOE VERDEN GENOMEN E N IN
1678 D EN VIJAND UIT D E NEDERLANDSCNE S I ERNTEN
VERDREVEN
Om d e n r a n d :
OM N I L IB E R T .(as) V I MAJOR.
DE VRIJNEID IS STERNER DAN AL LE GEWELD.
Keerzijde. Een omkranst altaar, waarop een brandend wierookvat. Op den achtergrond ,
regls, zeilende schepen, links, een ploegende landman; een en ander te kennen gevende, dat
aan God , die voor het vaderland gestreden heeft, de eer wordt toegebragt voor de bevrijding
daarvan , waardoor Zeevaart en Akkerbouw zieh op nieuw beveiligd zien.
( 1) Deze stempelsnijder woonde te Amsterdam in de Papenbrugsteeg. Hij was goud- en zilver-kashouder, » die tevens
poppengoed maakt en verkoopt, benevens Visiten-, Bruilofts-, Bal- o f Danskaarten.” Wap , A stre a , IV. b l. 193.
Om
— 73 —
Om d e n r a n d :
DEO M IL IT L
AAN GOD DIE (voor ons) GESTREDEN NEEFT.
In d c a f s n e d e :
R E P A R . (a t o n ) L IB E R T .( a tis ) P R IM O '
S A E C U L A R IE E S T O
M D C C L X X I I I
T .( n E O » o n u s ) V.(ah) B .( e r c k e i .)
B I J HET EERSTE EEUWFEEST VAN DE HERWONNEN VRIJNEID. 1778.
Vermoedelijk was het aan *de duurte van vele levensmiddelen toe te schrijven, dat het op-
breken van het beleg der stad Groningen door de Munsterschen in 1672, aldaar, toen er een
eeuw verloopen was, niet gevierd werd. Zelfs de Staten van Stad en Lande bepaalden zieh
deswege tegen 28 Augustus 1772 een bededag uit te schrijven. Dat zoodanige onverschilligheid
niet onopgemerkt bleef, kan men leeren uit de Ned. Jaerboeken van 1772, bl- 743. Men nam
nu het volgende ja a r , het eeuwgetijde der verrassing van Koevorden, waar, om,door hetslaan
van den hier beschreven penning, het verzuim eenigermate te herstellen.
486. P l a a t XLIV. 1773.
A fs c h a f f i n g v a n d e o r d e d e r J e s u i t e n . 16 A u g u s t u s 1 7 7 3 .
Foorzijde. ’s Pausen borstbeeld, regts gewend, in plegtgewaad.
Om d e n r a n d :
C L EM E N S X IV . PO N T .(ifex) MAX.imus) A.(nno) Y.
CLEMENS XIV, IN ’T VIJFDE JAAR VAN Z IJN OPPERPRIESTERSCHAP.
Keerzijde. De Godsdienst, op den wereldbol gezeten, heft met de regterhand het kruis om-
hoog in de linker houdt zij een olijflak, zinnebeeid des vredes, waar een Duif, den H. Geest
voorstellende, zegenend op nederdaalt.
Om d e n r a n d :
SA L T S G E N E R IS H YM A N I
HET N E IL DES MENSCHDOMS
I n d e a f s n e d e :
J E S V IT A R V M SO C IE T .(as) ..
D E L E TA .
M D C C L X X I I I .
DE AFSCNAFFING VAN DE ORDE DER JESUITEN. 1773.
Op h e t s o c l e :
T. V.(a.m) B E R C K E L . F . ( e o i t ) ( 1) .
( 1) Zie Messager des Sciences e t des A r ts de la Belgique, 1 8 3 6 , p . 307—308.
II.
487-
19