Dichtkundige vertaaling van seeker geheime B r i e f , Geechreeven door H. P a r k e r , Vice-Adm. d e r Engelache oorlogs-vloot, en
ingealooten bij g y n verhaut van d e Zeeslag, Tusschen de Holländers en E n g ., 5 Aug. 1781. Gedrukt in Ostende. 8° ., 5 blz.
J . L. t a n L a a r M a h u E t : De Zeeslag op Doggersbank, voorgevallen op den 5d“ A u g . 1 7 8 1 , vereeuwigd in eene Verh. uitge_
sproken in de Maatsch. voor Godsdienst en Weetensehappen te A m s t. 5 Aug. 1795. 8 ° 3 6 blz.
7 2 ) b l. 163(4). Derde ja a r fe e s t van den slag op Doggersbank, te Haarlem in den Hont. 5 Aug. 1784 gevierd. Zie C.
d h K o n in g , t . a. p . I I I , blz. 78 . Men dronk daarbij uit een zilveren beker, met be t opsclirift: Ten g ebruikeder Bestierderen
van de Kweekschool voor de Zeevaart -. op h e t verja a r fee st van Neerlands herstelden roem door Z o tjtm a n , op Doggershank den
vijfden van Oogstmaand, 1 7 8 1 , volgens beshtit van de vergadering des Oeconomischen ta k s geschonken.
7 3 ) Blz. 177 en 1 7 8 , Staat: P la a tL IV , le e s ; Pla a tLV,
74) P . A. v . d . K em p , blz. 183. (4 ). Zie over hem V an d e r A a , K ., blz. 104— 106 en vooral Bijdragen (van N i jh o f f ) .
N. R ., IV , 239—240 (§) en A a n t. van h e t Verhandelde in de Sectie Verg. van het Frov. Utr. Gen. 1 8 6 2 , blz. 34— 4 4 , door
den Ho o g l. Vrbede.
7 5 ) Blz. 1 9 6 , n°. 585 Staat: Plaat L V I I , le e s: Plaat LVI.
76) Blz. 1 9 8 , n°. 386 Staat: Plaat L V II, le e s: Plaat LVI.
77) A id . reg. 8 v . b . , Staat: a m b t e n a r e n , lees: a m b t e n .
78 ) Blz. 199 n°. (2 ). Aldus te lezen: Een comraissie uit iedcre Kam er (kwartier) van twee led en , die de zaken, op den
Landsdag te behandelen, vooraf ondcrzocht. Zie F. S jo e rd s , I , blz. 122—125; W. E e k h o ff , Geschied. t>. Frie sla n d, blz. 224.
7 9 ) Blz. 202 bovenaan: lees.- Sch e p p , destijds te 's Gravenhagc. (In 1795 woomle-hij te Leiden.)
8 0 ) 1783. Gedachtenispenning aan M i c h a e l v a n W i j n g a a r d e n : + 24 Decb. 1783.
Fraai gedreven, o v a a l, Muntmeter V a n G e l d e r . Voorzijde: Een lijk met een crucifix onder de rechter hand. (Vergelijk
de afbeelding n°. 6 21.) Daarboven in een bemellicht twee engeltjes, die een lin t vasthouden, waarop men leest:
Verhinder den Dooden de Hulpe m e t. Ecc l. 1 , v . 35.
Onderaan in he t encadrement, door zittende engeltjes gesteund, leest m en : W a a k t, wa n t g ij weet n i e t , w a t u u r Uw Heer
koomen za l. M a tth . 2 4 , vs. 42.
Ke er zijd e in e lf r eg e ls: Te r Gedagtenis van den Ze e r Eerw. Heer Meestbr M IC H A E L van W Y N G A A R D E N , Room sch
Catholijk P r ie s te r , Pa sloor binnen Am ste ld am , Overleeden in den Ouderdom van ru ijm 51 Ja a r en ; den 21 Decemb: 1783.
R.(buüikscat) I.(n ) P . ( a c e ) . (I-Iij rüste in vrede!)
Wij vonden geene levensbjjzonderheden van dezen geestelijke, die ons noopten den penning, nu in het Kon. Kab. voorhan-
deri, a f te beeiden.
81) Burgerwapening, blz. 211 en volgende.
a ) Blz. 214 (1 ) G. P a a p e . Van hem is een v e r s, Aanmoediging to t den Wapenhandel, tc vindcn in De onverbloemde
’ gesehiedenis van het B a t. Patriotismus. Delft (1798). Blz. 74— 78.
b ) Een zilveren afbeelding van een gewapend burger (1 7 8 4 ). Cat. S a lm , n°. 2856.
c) Bl. 214 ( 4 ). Deze prijsverhandelingen zijn te Harlingen en Amst. in 1785 uitgegeven.
d ) Bl. 216 (6). Leiden. Hier was ook een Cadetten-corps bij het Genootschap van Wapenhandel: Voor Vrijheid en Va-
derland. D e wetten van het Genootschap werden 8 Maart 1787 vastgesteld. Leyden bij J . v a n T i f f b l e n . 6 bladz. 8°.
e ) Bl. 217 (19) Amste rdam. Er bestaan knoopjes van z ilv e r , ter grootte van een oud dubbeltje, waarop keurig is gegra-
veerd de Amsterdamsche Stedemaagd, hebbende in d e regterhand een specr met den vrijheidshoed, en aan den linker
arm een Schild, waarop bet wapen van Amsterdam, en staande in den zoogenaamden Hollandschen tuin. lle t rand-
schrift lu id t: Tot n u t d e r sch u tte ry. Het was tevens een factie-teeken.
f ) B l. 217 (2 3 ) ’s Gravenhage. Genootschap van Wapenhandel aid. Zie Vad. Hist. Verv. X I , bl. 19 7 ; X I I , bl. 123;
X V , bl. 62— 69' en 72—7 3 , over de wettiging daarvan.
g ) Centrale vergaderingen der gewapende Genootschappen, b l. 218.
In de Brieven van eenen gevluchten Hollander (N°. 9 ) , Rijssel, 1 7 8 9 , blz. 31—38 vindt men een kort verslag van
de centrale vergaderingen der gewapende genootschappen. De laatste werd in Sept. 1787 te Amsterdam gehouden. De
S. zegt blz. 51— 52 daarvan: «D ie vergadering wierd gescheiden, zoodra zij de publikatie der Staten van Holland ver-
" nam, waarby dergclyke Volksvergaderingen verboden werden. Ik heb den uitgang er v a n , de eerste doodsnik van het
• Patriotismus aanschouwd en was erwaarlijk van getroffen! Ik heb de eerste vergadering van Utrecht ziensamenkomen.
en blz. 5 5 : • H et hoofdgebrek van deze volksvergadering w a s, dat zy veel te Constitutioneel te werk g in g !”
h ) L ite ra lu u r . 1) Copia authentiek van de g ed rukte Memorie van eenige leden d e r Vergadering van Gewapende Corpsen
binnen de proviucie Holland, geh. te L e y d en , den 4 Octb. 1 7 8 5 . . . . beoordeeld door een dienstdoend burger en een oud
boesemvriend van den echten Vrank en vryen B a ta r ie r , 1785, 46 blz, 8°.
2 ) Rapport van de N a t. Commissie te r expeditie d e r burger m ilitaire zaken. (1786). 4 6 blz.
3) Corn . Z i l l b s e n . Aanmerkingen op h e t Leydsche ontwerp der Gewapende corpsen in Holland. Haarlem, 1786. 59 blz. 8°.
4 ) Versogte onderrigting en opheldering omtrent eenige gewigtige zwarigheden o f bedenkingen over h e t zogenaamde Leitische
O n tw e rp , b riefunjze voor gesteh! aan den heer G. P a a p e enz. D e lft, Febr. 1786. 8 blz. 8°.
5) A d re s aan de HH. Sta ten txm Holland en JVestvriesland door de Prov. Verg. van Schutteryen en Gewapende Burger
Corpsen te L e y d en , geh. den 6 Sep t. 1786. Get. 6 Aug. 1786. P. V r e d e , Secr. 8 blz. 8°. ,•
i) P ro p a tr ia . N°. 595 enz. Werd met de andere Genootschappen van Wapenhandel, na de omwenteling van 1 7 8 7 , spoedig
vernietigd. Vad. Hist. Verv. X X I , blz. 154 en aid. blz. 133—13 4 ; C h a lm o t , Verz. I , blz. 27 6 ; I I , blz. 132.
82) Blz. 217. Vrijwillige sch u tte ryen . Te Haarlem. P ro a r is e tfo c i s . Zie C . d e K o n in g , t. a. p. U I , blz. 148— 155.
83) Blz. 224(5). S t. Joris den Draak doorstekende. Zie: Le s dragons in de Revue Brittannique. Janv. 1 8 6 8 , p. 127—148
en de uittreksels aldaar, 1 8 3 5 , Ju in , en 1 8 3 7 , Aout, uit_ het werk; Histoire n aturelle des animauz apocryphes.
84) Blz. 227. J . A. de Roth.
Hlj werd Lul.emmt 25 J e n - 1 7 7 3 ,1 . 5 » 1 6 . H Hsrc. 1 7 7 3 , D ee . X X V II I, H r . 19. — Onderteekende .le K.pitrfn
een wsm.ehuwiug: 6 Dce. 1736. Fed. , » < . Fere. X I , b lz. 2 5 9 - 2 6 0 . - Met J. W .s .n r n . deed M, mpp . , t „,1 2 P . c . 1786
een bet Collegie van Kapitänen, in het O.-Zijds Heeren-Logeoent vergederd, wegcns he t d en ta ir es ann de Sta gede -
N ed . Jaarb. 1 7 8 6 , blz. 1453 en 1 506; Beroerd Ned er la n d , X I , blz. 68; Vad. Hist. Verv. X I , • ( )•
der vier nieuwe Kolonellen, to en , in 1 7 8 7 , van de oude v i j f vier werden afgezet. Vad. H is t., X V II, blz. 7 . esge ij
Vroedschap in plaats van een der afgezetten. Aid. X V II, blz. 106 enz. enz. __ , . „
85) 604 A - B . Wapening van jo nge knapen te Amsterdam - Gen. P ro p a tr ia . Komen ookwel eens met gegraveerde keerzijde
en grooter voor. Zie Cat. Van D ü r en , n°. 4139—4141.
In het Monument van Am ste rd am , 2j0 Zang, Amst. 1 7 9 1 , b lz. 72 le est men:
't Genootschap Batoos kro o st leerd in de Wale K e r k ,
PRO PATRIA kwam in de Nieuwe to t d a t werk.
Vermits de kerken nu ook Dril-Collegies waren,
En dat voor Rinderen van tien tot sestieu Jaren.
Dat Bato’s basterd Kroost v o l waan van h eldenmoed,
Liep meê met troetels en met pluimen op de h o e d ,
Die vroeg bedurven Jeugd reeds rijp in Apekuren
Ging ook als d’andren op het veld van Maltha vuren,
Door Donatrices was aan hun een trom en vaan
En Granadiers muts, en zoo voorts present gedaan.
N u w ierd hun wyders een Medaille opgedragen
Voor hun tot eeuwiger gedagtenis geslagen
Dit Heldengruis, dat met den titel van Cadet
Mec had geassisteerd bij menig Burgerpret enz.
D . zanger t .,ta n t kicrblj ook « h .tg e .n wij »vor den d .g der »itreildng, blz. 2 2 9 , als een vermoedon hadden vermeld. Dit
Exercitieveld was butten de Leidschepoort. _ . Y, m ,
86) Blz. 230(2). Over de ontbinding van het Wapen-Genootschap te Middelburg in 1 7 8 7 , zie Vad. Hist. V e r v ., X V III,
blz. 339.
86*) Zegels. Blz. 230—231.
Wij deelen nog een drietal mede: , , ... . . .
« ) Van de Vaderlandsche Burger Societeit te Vlaardingen, in 1786 opgericht. Dit ovale zegel vertoont de Vnjhe.d als
maagd, staande, met de opgeheven regterhand den staf met den vrijheidshoed steunende. Met den linker arm houdtmj
twee nevens elkander op den grond geplaatste wapenschilden, dat van Vlaardingen en een ander waarm een pot
Een bcmelliebt bestra.lt baar. Omsehrift VADERL. BURGER SOCIETEIT. In ä e afcnedo, 1786.
ä) Van de Burger Societeit te EnkhuLrcn. Hond. De Stedemaagd van Enkbuizcn,' tanbaar aan baar seheepssnebbekroon
en het svapen dier stad, dat zij op haar linker knie heeft geplattet. Met den regiere™ steunl zij den Vrijheidsslnf.
Drie knaapjes omringen haar: de een biedt haar een boek met nithangende zegels a an, srearop PEIVI(legial Staat
te le z en ï de ander een waarop B.(urger) SO.(cietei)T Staat; Omsehrift: BURGER SOCIETEIT te ENCHUISEN. In
de afsnede : OPGER.(icht) 1 .DEC. 1786.
c Zegeltje van de Vaderiandsobe Burger Societeit te Maassleis 1787, D e H m , , kenbaar aan het anker en schad en bet
' oniSchrift : DE HOOP IS MIJN SCHILD.
87) Blz. 2 3 3 , n°. 6 0 6 , Staat: Plaat L X IX , le es: Plaat LIX.
88) 607— 60S. De Vice-Admiraal Suf fr en .
a ) Er liestaat nog een derde penning ter eere van S ü f f r e n door B a r r é .
b) In he t voorjaar van 1866 werd te Saint Tropez (Var) een standbeeid van hem onthuld. In de Illu s tr a tio n , Août 1866
p. 239 leest men: • La statue qu’on vient d’inauguer à Saint Tropez est l ’oeuvre de M. Montagne, un sculpteur tou-
lonnais. Vue de façe e lle se presente b ien , e lle rend cette physionomie fiere, hautaine, dédaigneuse, g ro s se , que
nous trouvons dans les médailles fra p p é e s ja d is en Vhonneur d u bailli de Süf fr en . Zie het standbeeid a id ., p . 248
en een afbeelding van het inwijdingsfeest op 4 April 1866.
8 9 ) 613. Blz. 239 (1) Schild waarop een k a t afgebeeld. De tweede vraag aldaar door te halen. D e K a t was he t zinne-
beeld der ôude Duitsche Vrijheid. Zie den penning bij V a n Loon , I I I , blz. 49 : Op den penning door Amsterdam gemaakt
en aan de leden van den Raad geschonken, bij gelegenheid van het sluiten der vrede van Utrecht in 1714. (Van L o o n , IV ,
blz 680(1) houdt Pallas ook een schild waarop een K a t » als het oude zinnebeeid der Vrijheid ')
90 ) J . D . va n d e r Cape l l en te Amsterdam 1 7 8 3 , April, bl. 240(1) In Mei 1783 had aldaar een diner plaats in de Nieuwe
o f Handboogsdoelen, hetwelk de Oranjeklanten » lie t Barneveldsche fe e s t” noemden, » w ijl de vercieringen der tafel met de
» ontlialsing van Olden ba rneveld pronkten.. . . Van d e r Ca p e l l en tot den P o l , h a d , zoo men z e g t, zijne plaats vlak
• over de af beeldinge” . Monument voor Am ste rd am , blz. 19 f ) .
9 1 ) Blz. 2 4 1 . reg . 22 v. o . , 1784. Raad toch de d r iftig e n enz. Deze hadden toen a l verspreid, » dat gelijk de nommera
» van 48 nu omgekeerd waren in bet jaargetal zoo ook de zaken in dit jaar zouden omkeeren” . Mo n umen t, 2d«Zang. Blz. 23 ( f ) .
9 2 ) Blz. 242. Begraafplaats van V. d. Capellen in het open veld.
Zie daarover de Bijlagen achter W . A. O c k e r s e , Leerreden naar aanleiding van Psalm X X XIV , v s. 21 : Hij (de Heere) be-
waart alle zijne Beenderen” , waarin het begraven der dooden buiten de Kerk en Stadspoortenwordtaangeprezen. U tr e ch t, 1792.
9 3 ) 614. Het Leidsch oproer gedempt.
In het Penningkabinet der Leidsche Akademie vindt men dezen zeldzamen penning (z ie Salm , n°. 2859) met deze inscriptie