Matth. 9-
Luc. 9- J$.
& 43- ,
L u t.-j. 57.
& 38-
Matth, if.
*.9».
tum animal ¡ cùm videtur: ita obeffe percipimns A ría s , cùm fados ad imaginem D e i putamuseile
lupum, fi aliquem videndo pravenerit; vocem
cnim feruntur amittere , quos priùs lupus vide-
rir. Bafilifcus quoque, hoc eft, noxiusierpens,fi
quodcumque prior viderit animai, fertur occi-
dere : 8c allegatur ftatim necari, qui potuerit a
ferpente hujufmodi pravideri. Ipfe quoque fcr-
pens mori dicitur, fi fuerit hominis praventus
adfpeAu. Ergo fi tanca virtus, vel in oculis fer-
pentis,vel in oculis eft hominisjut fi alter alterum
hedendos.Qui enim irrider pauperfm,exacerbat
eum qui fecit illum. Sed aderir me qui dicat :
E f u r i v i , ó * non de di(ti s m ih i manducare : f i t i v i > ó * Matth. tfi 1
n on d edifiis m ih i bibere....ager eram.... & non v i f i t
ta fiis me. Et quanto iita leviora funt, quam fi ai-
cat:Injurias mihi feciftis,nudaftis me, verberaftis
me ? Quem fi quis interrogaverit : Quando cibi
injurias fecimus , quando fpoliavimus, quando
etiam verberavimus ? Dicet : Jfhtamdìu u n i horum dUm, ^ !
prior v iderit ' poflìt occidere*. non eft virtus in B minimorumfecifiisimihifecifiis.VroŸ^rea.câve^
oculis * jufti, qui *4 repletus , virtutis : __ eft f L ___-gracia A .™ 5 cùm
. „ „ r diligentius,r lilin n n F i iir ne im r cui n i upI vel minimo m in im f ) r contumeliam
n n r u iT lC U lin præfertim tantum operetur fides, ut 8c ilia quæ
fimbriam Domini tetigit,fânaretur,8c ille cuiin-
tendit dominus Jefus, ftatim ex ejus oculis gra->
tiam fanitatis hauriret ?
zj. Sed qui vider juftum,debet feire quid videat:
non illum videt in corpore, non in veftimento,
non in patrimonio, non in vultujfèd intus videt:
n on , inquam, ilium v id e t, nifi ejus viderit menmus
irrogemus 5 ne ipfi Domino in illi.s minimis con-
tumeliofi fuifle videamur.
17. Q u a ratione autem dixerit : £)ui tìment
v id cb u n tm e , & lata,buntur , ipfe expoiuit dicens :
¿)uia in verba tuafupcrfteravi : hoc eft dicere : Incus
me v id eru nt, incus me tetigerunt, intus me
adipexeruntjubi fpem adfumfi de tuis verbis, ubi
tua verba percepi. B eati ergo qui videnc juftum,
tem’nifi eins fermonem ¡ntenderic,nífi fenfus il- C & lætantur ¡ quia fperant in De i verba. Quam
. . - v i / * * ____________ J „ — m . - l k l i v i l ì r t / J u M i n t l lius potuerit comprehendere,fapientiam de trac- l l l t T ì C d i i 1 t l P l * -
tatù ejus adfumere. T u n c ig itu r ketabitur, cimi
ifta perfpexerit, cùm ifta cognoverit. Ita ergo 8£
nos ficubi audivimus juftum,fèftinemus vidcre,fi-
cu t illa mulier qua: audivit in domo pharifiei dif-
cumbere dominum Jefum, 8cingrefla eft, & ejus
pedes perfudit unguento. Uliusimitatores fimusj
namque Ecclefiam in illa muliere figuratam effe
quis dubicet ? Sicubi ergo juftus fedeat,ficubi acmulti
autem fune qui oderunt juftos, qui per-
icrutantur De i verba, qui jufti funt : 8c cùm ali-
quos doAos audiunt impii, eos propter do Ari-
nam vitare confuerunt.
z8. Sequitur verfus tertius: Agnovì, Domine
quoniamjufia judicia tua : ó - in veritate tua humi-
liafii me. Qui poteft intelligere qua: funt divina
providentiae,utitur eo fermone quo ufus eft pro-
pheta fanAus David ; quia omnia judicio D e i
cumbat f e f t i n e m u s videre eum. Preciofum eft D f i u n t , ut ægrum corpus aliquis habeat,utfalu.
videre virum juftum ; ut videas eum fecundum
imaginem Dei. Quod foris eft, nihil prodeft :
quod intus e f t , fanat. Sane Sc in eo qui foris e f t ,
ilium qui intus e f t , frequenter adfpicimus ; ut fi
viderimus pauperem, illum ad cujus fimilitudi-
nem faAus e f t , honoremus in paupere, de quo
ait : Dedifiis mihi manducare . . . . quia quod uni eo-
rum dediftis,mihi dedifiis.3 Qui enim coronat imaginem
imperatoris,utique illum honorât, cujus
b re , ut dives , ut pauper fit, ut moriatur juvenis,
vel fenex. Si quis intendat fcripturis divinis, in-
telligitha:c fieri judicio Dei ; nihil enim eft prater
De i fcientiam.Exemplum qiuerimus? Non eft
abfeonditum ; fiquidem Job numquam amififfet
proprias facultares, nifi effet traditus adverfaria:
poteftati.Dedit enim Dominus diabolo potefta-
tern in facilitates ejus, ut tentaretur qualem,
amiffo patrimonio,haberet afFeAum: dedit infi- ioh. i.
imaginem coronavit: Sc quiftatuam contemfe- £ lios,deditin corpusejus;ut probaretur num derit
imperatoris, imperatori utique cujus ftatuam -----— « s
confputaverit, fecifle videtur injuriam. Genci-
les lignum adorantj quia D e i imaginem putant:
fed invifibilis D e i ima go, non in eo eft quod vi-
detur:ied in eo utique quod non videtur.
16. Vides ergo quia inter multas Chrifti imagines
ambulamus?Caveamus ne coronam imagi-
ni detrahere videamur,quam unicuique Chriftus
impofuit. Caveamus ne aliquid detrahamus iis
quibus debemus adjungere. Sed quod pejus e ft,
non folum non honeftamus pauperes j fed etiam
dehoneftamus,deftruimus,perfequimur: 8c ignoramus
quod has De i imagini congeramus injua.
Mfl' novem : g « i enim honorat imaginem honoravit. Alii
Sc ciindsc etlit. coronat coronavit. Melius j fole bant enim
imperatorum imagines floribiis coronari ,u t oblervat Jof. Lau-
rencius Polym. lib. j pag. 391 Ncque v e romiiumeiulimodi honorem
etiam chriflianorum principum ftatuis rc/ldit 11111 elle j
quandoquidem conftat eafdem cùmin oppida inferebantur, à m a-
oiftratu acpopulis cum thu te, ceieis atquc adoratione cxcipi fo-
litas. Sed eum culttim tandem prolubim Theod. Jun. Cod- T i t .
4 . Leg. unica j quam conlulc, ficur & Comm. Gothofr- in eam-
dem. Libet autem hucadjicere qua Hilarius Pout. Rom. epift.
fecundae N ic . Syn.inferta refèrt ex D- Chrifoft. funt enim fimil-
jinia iis qua: ab Ambrofio noftro hie traduntur. Ait igitur toe
•Titti i v ¿<T‘t ih* l id àic ^ \uibgt7, *X M
«tòt vKniow xeinrctt., ÙMàitp h &a.<n\lt»t. Obfervatu
porro dignum eft Ambi olì um poft quatuot verfus in eo idòlola-
triam ethnicorum conftitucre, non quod idola dcos effe credcrcnt,
fed quod eadem adoratene exilUmantcs in illis imaginem Dei rcfifunAorum
dolore liberorum,autcruciatu corporis
à conftantia mentis animique defcifceret.Do-
minus quidem noverat fortemjfed in ilio docere
acque examinare nos v o lu it , utrum imitatores
ejus effe poffemus. Denique Sc Abraham tenta- c en .n ^
v it,quando filium ienis unicum fibi petiit immolari.
Sciebat utique mentem Abraha:: ied iciens
tentar Dominus, ficut legifti in Evangelio, quia
cum interrogaflet dominusjefus difcipulos,quoc
panes haberent j 8c illi refpondiflent, quia quin-
que tantum haberent panes, ipfe ait : b Quid fa- b
ciemus inter tantos homines : hoc autem dicebat /«&*»■
tentans eosjfeiebatenim quidfaAurus effet. Q u i ^ <-
I dcrc, qui cùm lit incorporeus materiali effigie adlìmilari ncuti-
quam poteft. Hinc autem contraria ratione conlequitur eum
[ Chrifti domini, B. V irg in is , martyrum,aliorumquefanitorum
I lactas icones, honorclque ipfis exhibitos minime improbalfe.
Certe omnis doftrina 7 . Cone. Oecum. fupra laudati in eo quail
I cardine vertitur. Etcnim palfim adfcrit Dei quidem naturam , ut
pote fpiritalem, pinginon pofte : qua in re illi prxivcr.it Greg/
j %. ep. 1. ad Leoncm Ifaurum fcribens , 0ev <foou ¿Jiitnvt ¡70-
I g in n $ ^aygfL^Strai. D e Chrifti vero & fan&orum imaginibuS
plane contrarium colligunt, atque decemunt iidem Patrcs. Quin
immo cùm angelorum quoque imaginibus fuffragcntur,ca potilli-
| mum ratione quod «ir dSpermi cfttpari-à-»«-«» : eodem argumento
evincitur illicitum non elTe > fymbolicas divinarum perfonarum
I imagines fub quibus ipfx fe matiifeftall'e in Scripcuris leguntur ,
populo vcnerandas proponcre : Sed ifth xc ad concrovertiftas.
b Rom. edit. §iutd juntinter tantos homines f Et fubjecit in Lvatl',
I gelt ft a : Hoc autem examine juftitia fu t agnovit quia St c.
■il
ergo juftus eft, examine juftitia: fua: credit quia A ceret,humiliabaturjuthumiWtarefiia,'velproipe-
Dei jufta judicia funt : vel fecund um gracum , rorum excluderec tentamenta, vel adverforuin
quia Dei judicia funt ipfa juftitia. fubiret conftanti «quanimitace tolerantiam.
19. Sed hoc ut agnofcerec, fecit pramiflàpre- 33. Non ergo magnopere laudabilis effet Proeatio;
quoniam intelleAum fibi dari popofcit, ut pheta, fi laudaret judicia Dei,ufus adfluencia iemandata
Dei difceret. Accepta eft ergo incellec- -cundorum.Quid enim magnum facimus,fi quanrus
8c cognitionis gra tia, agnovit jufta effe D e i do in fecundis fumus, laydamus Deum, quando
judicia : agnofcere autem perfeAi eft. Denique in divitiisiumus, quando nullis vexamur injuriis?
aliud eft credere,aliud agnofcere.Fides timends, Illud eft magnificum, fi-iubjeAus injuriis, contuagnitio
eft fapientis. Qui enim timet, rationem meliis,judicium De i laXides, fi vexatus asgritudinon
qua:rit : wpiens autem 8c agnitionem eorum B ne, judicia Dei pradices:fi te inopia non revocer,
inveftigar,qu«cumquepercipcredefiderat. Cre- quominuslaudesjuftitiamDei.Ergoiemperlau.
iW/,inquit, quod locutus fum : cognovit autem
intelligens quod locutus eft.
30. In quo ergo jufta judicia D e i funt ? Quia
per labores,8c tribulationes,8c aftli Aiones ad ca:-
lefte pramium pervenitur. Sicut enimcertanti-
bus athletis corona deferturjufto judicio homi-
num :ita legitime certantibus Chriitianis divino
judicio palma decernitur. Vincenti, inqui t,dabofedanda
funt judicia De i, ficuticriptum eft.Exful- ij
taveruntfilia Iuda propter judicia tua. Quæ funt fi- :
liæ Judæ, nifi animæ religioiæ, animæ Ecclefiæ
quæjefum Chriftum dominum confitentur,quæ
videntes rationem judiciorum tuorum , femper
exfultant ? Qui enim non ex aliquo fecundorum
proventu, fed ex cognitione rationis induit læti-
tiam j non nifi in exiultatione perpetua conftitudere
mecum in fede mea. Vita ergo noftraexamina- C cus eft.
tur ign e , ficut fplendor argenti ; ut virtus certa- 3 4 - Sequitur verfiis quartus: Fiat mine mifericorminibus
approbetur. Tranfìvimus, inquir, yer ig~ dia tua ut exhortetur me, fecundùm ver bum tuum
nemó" aquam > ó" induxifii nos in refrigerium. Per fervo tuo. Aliqui habent in h oc loco: Confole tur me
hiccigimr vera judicia tua effe cognovi. Humi- Sed etiam in Apoftolo legimus exhortadonem
liatiis enim fum,ut ha:c viderem^quia ii qui exaitati
funt corde, oculos ad veritatem aperire non
poffiint. Cùm autem humiliamur, peccata nof-
tra cognofcimus, 8c ipfa humilitate deliAa nof-
. tra purgamus. Humiliatusfum, inquit y& falvum
pro conioladone diAam , 8c coniolationem pro 1
exhortarione. Magna eft ergo mifericordia Dei-
quæ non folum remiifionem tribuit peccatorumj
fed-etiam certantibus adhibet exhortationis calcaria,
ne fu feep ti certaminispallìones imbelli formefecit.
In veritate ergo humiliatus e f t , qui hu- D midine derclinquant. N o n ergo mifericordiam
miliatus eft ad falutem: nec vane pertulit pallio^ quafi is qui viAus.cedat,b aut ut veniæ precator,
nem,qui falutem veritatis fecutus eft. implorât; fed ut Dei miferatione fuccinAus, ma-
31. Diftat igitur inter cognofeere 8c timere, jora viribus tanto muñere fultus expediar. Egreut
eo revertamur. Denique Evangelii IeAio do- giam 8c ffngularem ProphetæfpeAato virtutem.
cere nos debet. A it enim Dominus ad eos qui
credebant ei ex Judieis:Si manferitis in verbo meo}
. . . . cognofcetis veritatem,drveritasliberabitvos. Si
manferitis, inquit, cognofcetis.Vides quia non a
principio potuit cognofeere quicumque Deum
Aliusenim humiliatusærumnis pofceret,ut circa
eum tentamenta definerent, 8c ièdareDominus
adverià dignaretur,ne tribulationum procella in
eum fæviret : ifte autem tamquam athleta fortis
8c patiens , c qui exerceri 8c ungi animam fuam
timens verbum ejus audivit. Non folum autem E tribulationibus noffet,non triftia dimovere, non
non idem eft timor 8c cognitio;verum etiam non
idem eft fides 8c cognitio. Siquidem etiam Apof-
tolus doeuit diverfa eile muñera gratiarum. Alti
enim, inquit, jierSpiritum daturfermofapientia, alii
fermo feien ti¡t fecundum eundem Spiritum, alii fides
in eodem Spiritu. Si ergo alii fides datur, alii cognitio
; vides quia ubi fides ,.non ftatim cognitio.:
ubi autem cognitio, 8c fides eft 8c prudentia, nec
ab eopoffltmus diligentiam feparare.
3z. Habuit ergo cognitionem iänAus D avid, F
utpote propheta perfeAus ; quandoquidem ita
perfeAe cognovit,ut humiliaretur in ipfa verirate.
Sive ergo in adverfis pofitus, agnovit proba-
tionis gratiam,ea quæ laborioia 8c adverià funt,
fuftinenda : juftum autem effe De i judicium 5 8c
ideo bene cerrantes numquam deièri, velxelin-
q u i, 8c coronam his poft labores poffè defern :
five in fecundis 8c profperis pofitus , cognovit
etiam a dividas regum , diverfofque fucceffus,
tentationis caufa folere fuppetere j utis qui his
utitur, rerum p rofperitate tentetur. In eo igitur
impugnantia declinare d efiderat, non omne illud
definere, quod fatigationem 8c laborem ad-
ferrer.expofcit; fed magis in tempore laboris fui
adveríiis tentationum procellas dari fíbi verbum
coníblationisexpofcit; ut poflit forti qua: inge-
runtur mente tolerare, ne aliqua mceftitia: per-
turbatione laffecur. In eo igitur obíecrat mifericordiam
D e i, ne auxilio deftitutus expediendi,
coeptam militiam derelinquar.
35. Denique adhortationem diviníe efle mi.
íericordire , evidens teftimonium d o c e t ; MoyÍí
.enim dicit D eus:Miferebor cui mifertus ero, ó 1 mife- Rom. 9 . 17.
ricordiam prafiaboycui mifericordiam prafiitero.Igitur & l6,
non efivolentis,ñeque currentisfed miferantis Dei efi.
Forte dicas:Ergo non debemus,vel vellé,vel cur-
rere:atqui negligentes Déus deferere confuevir.
No n ergo hoc dicit-.fed quid dicat,confideremus.
Non volentis, ñeque currentis hominis períeve-
xantia e f t ; non eft enim in hominis poreftate:fed
miferantis D e i eft,ut poffis complere quxecepe-
ris. Deniqueiterum Moyfid icit: ¿¡>uia inhoc ip- ibidem. 17.
propheta David laudandus, quia cùm ifta agnof- fum te fufeitavi, ut ofiendam in te virtutem meam.
mir. aliqu o t , divitias rerum , vatio/que fue- ’
caitfas ( nonnuíli, caufa ) folere fuppetere. Alii no- ,
, excepto quod V ind. le g i t , divitias, regnum, St c- I
ut veniam feccator, imflorat.
edit cum
& cingi animam fu
que autem leCtio <
familiare.
la jo n icriptorum cod. nume:
m. Rom. cum reliquis/ut in corpore. Utra-
: arena p ro fe fta e it , quodapud Ambróiium
i! : if ’
M i
step
i l l ;
mm
» i l
ikhp