Philip. 3, tet advos,èCorìnthit: cornoftrum iilatatum eft. Ideoj
*7' imitatores nos fui effe deoere ad 115onet, {leuc ipfe
Chrifti eft. Qui fanclior e ft, Chrifto aperuit os
fuum : qui inferior, Apollólo. Prius .propheta le-
g itu r , & apoftolus , Se fie Evangelium, in quo
verba lucida, fed va-lidiora prrecepta. Lex d.icit:
Levit. ip. Diliges proximum tuum i Evangelium dicit tibi:
J,s- Diliecs inimicumtuum.
ii. David ergo quafi perftdus propheta os H foura Chrifto apM.uit;& ideo in parabolis ap.eiW
os fuum. Aperuit os.duxit fpiritum. Marito èrgo 0
sn. f iij. aif.guam dulcía fnucifas mtis clpquiatua.fuftrmcl
& fa v um m meo! Sponfa Chrifti psfuuro Sppnjo
aperuit:percepit omni melle diflcipra praicejpta.
ca»t. j.ifi. E t ideo teftata.eft, dicens : fauces ejus dulcedinis,
drtotus defiderium. D e le g a ta igitur tenuit eum,
canu}. 4. & non dimifit eum, Et introduci, inquit, eum in
domum matti s mea infiere tu m ejus, qua pi e conr
ccpit. Fortafle domus eft, in qua prsefulget mora-
lium difciplina : feeretum autem illud eft, in quo
funtaltiora myfteria.Merito ergo concupifcebat C
pr«cepta Domini, inquibus divina; grada; mella
redolebant. An non omni melle dulcior pec-
.catorum remiffio ? N onne omni flore grarior re-
furreiftio mortuorum ?
f. 1}l. i i . Qnartus verficulus : Refpice in me, & miferere
mei, fecundum ju di cium diligentium nomen tuum.
Pulcre addidit:Refpice in me, dr miferere mei ; quia
exod. 14. rèljpicit & iratus, ut refpexit fuper caftra ./Egypi4
& tiorum,& ligatis axibus curruum, omnes eos dece
». j 9- jecit in flu&us. Refpexit fuper Sodomam & G o -1
XI' morrham,quarurn utraque peccatorum luorum
luitura fupplici.um, divina; predum folvif ofFen.-
rfal. 103. fa». Scriptum eft edam : Adfpicit fuper ter rum, &
IH fi*** eam temere. Et contra, Refpexit fuper muñera
& j-4 4 Abel: fuper Cain autem muñera non refpexit. Quo
exafperatus Caio , parrieidali crimine cruorem
fratris effudit.
torum putat effe mirandam. Videntur quidem
habere tranquillitatem, videntur quiete fruì : fed
non eft quies, uhi animus inquietus eft : non eft
tranquillitas mentis,ubi animus exagitatur obnor
x ix ftimulis confcientiac. Quomodo iecuritas,ubi
diverfarum pugna eft paifionum, ubi conflidus
gravium cogitationumiUnde Dominus definiens
quid fit pacem habere, ait : Pacem me am do vobis, m,,,.
pacem me am rxlinquo vobis : non fìcut mundus dat y 1
ego do vobis, oltendens pacem quam mundus dat,
vera: pacis gratiam non habere. Ideoque non in
homine effe pacem volens do cere, addidit -.Pacem
me am relinquo vobis. Et iterum : Pacem me am do
vobis. Denique Propheta dicebat : Pax, p a x , & Hu, h
ubi eft pax? Manifeftum eft igitur eum de tituba,
tione fu« dixiffè fententi« , in qua animi, non
corporis titubaverat greffus.
13. Quid fic autem refpicere Deum, evidenti^
■pfal. 101. fime ilio teftimonio d.eclaratur : Quia refpexit
18 Juperfilios pauperum yó" non dejpexit preces eorum ; 1
ocuiusenim Domini non adipernatur juftorum
munera.Denique oculos noftros cùm in aliquem
movemur, avertimusj quafi indignimi eum ad-
fpe&u judicemus, quem oderimus afFe&u.
ir. 133. 14. Sequitur verfus quintus : Greffus meos dirige
fecundum verbum tuum: & non domineturmihi om-
a nis iniqui tas.a Greffus pro profédibus anim« accipiendos
frequentibus Scripturarum teilimo-
niis àdmonemur. Nam quis tam ftolido ingenio
eft,qui putet D avid de pediim fiiorum corporali ;
greffli effe follicitum,& his divina; diredionis au-
xilium poftulare ? Ule vero, ut fandu s , vita; fu«
curfum dirigi g e ftieb at} ficut & alibi Scriptura
Prtv. io- reftatur, dicens : A Domino diriguntur greffus viri.
l4‘ Denique ipfius utamur teftimonio, qui ait in fuifal.
71. perioribus; Paulo minus effufi funi greffus mei -, quia
» & i- zelavi in peccatoribus pacem. Animi itaque fui oftendit
claudicaffe veftigium, dum pacem peccaà.
Plures miT- prò affetlibus anima. Alii , ac edit. pro ptofeHi-
bus anima. Magis cominode ; ut ex fcquentibus jntelligitur. Vide
etiam qua: in lib. De tfaac & anima, cap 6. de variis p rofedibus
anima: difputantur. • " : " . . . . . ■■■,.
b. V c t. edit. Quod de anima greffibtts dicit in pofterioribus , hit
ipfe David. & c. Edit. Rom. Quod de anima gr.cjjibus loie dicit, in
pofterioribus ipfe David & c . Nee alia hujus invcrlionis caula ,
qiiàm quod articulum , Wc, p ro adverbio politura, atque co pfal-
inum noftrum n S . cui Pfal. 113. in.marg. edit. ejufdcm adnota-r
14. Et Moyfes ait : Tranfiens videbo hoc vifum zx,i
magnum. Etenim ut Deum videret, progreffione
quadam virtutis ad ulceriora procelfit. Paftor
^ erat ovium,& dux fadus eft civium. Et ad Spon^
fam dicitur in Canticis : Specioft faSii funt greffus Cm
tui in calce amentis, fili a Aminadab : moduli femor
rum tuorum ftmiles torquibus opere artificis. Non
eft dubium greflìis hic quoque Ecclefi«,vel anima:
profedus fignificari \guam fpeciofi pedes funt Eya/tJ1
evangelizantium pacem , evangelizantium bona \
Utique Ipeciofos dicit Evangelic«e pr«dicationis
& difputationis progreflìis,ut alibi dicitur:Tranfi
gredere flumina : hoc eft, fluentia, & lubricaiftius
) mundi tranfeurre (Labili mentis inceflii.b Quod b
’ de anima: greflii dici in pofterioribus hic ipiè
David evidenter oftendit, adferens quod tor- tfid.uj,
rentem iniquitatum fua anima tranfiflet.
15. Sedrevertamur ad Sponfie greffus. Quid (ibi
vult quod addidit in calceamenti? ipeciofos effe
greflits Ecclefi« ? Legimus itaque didum ad
Moyfen : Solve calce amentum pe dum tuorum ; quo
videtur admonitus, ne corporalibus vinculis te-
neretur adftridus. Ergo fpeciofam fignificat in
ì Canticis anima: pulcritudinem, qua; carne tam-
quam calceamento utitur, & in ipib calceamen-
to impedimentum non patitur: ied inceflus de-
core pr«cellit. c Calceat ergo iè carnem anima, <
v el Ecclefia gratiam } ut curfum vit« hujus &
tranfitum cum decore pr«tereat. Quod fit,fi cal-
ceamentum fuum non inquinet luto corporali,
nec in vitiorum meriet voragine : fi caftiget carnem
fuam ; ne moretur ad curfum,& arvina; pin-
guis pondere degravetur. Bonum calceamentum
F anim« pudicitia eft. Bonus grefliis eft in veftigio
caftitatis. Sapientia autem amidus eft anima: j
unde fcriptum eft : Honora e am, & ampie fi e tur te, trm.it
Utamur ergo corpore tamquam calceamento,ad
inferioris opera virtutis : ad minifterium, d non J
ad pr«ceptum : ad obièquium, non ad deleda-
tionem : adobedientiam,non ad diflenfionem : &
in via iàpienti« veftigium collocemusj ne greffus
noftros vis torrentis aliqua concludat,
tus poflerior eft , ab A mbrofio defignari falfo purarunc. Quarc
melius mil. ut in corpore.
c. Edit. Calceat fe ergo tarnis anima Eccleßaflica gratia. MIT.
aliquot hoc loco nihil fani habent. A lii magno numero : Calceat
(rgo fe anima Ecclefiafticam gratiam. Non male. Melius tarnen
Reg. & Corb. quos n ie (cquiinur.
d. Omnes edit, ac paucijnlT. non adpxtcipitium ; A lii magno
numero magis concinne , non ad praceptum, id e f t , non ad Imperium.
16. Ideo ad Moyièn didum eft : Solve citlceamen- A ¿0. Unde & ipià tàmcjuam benemerita regina
tum. Did um eft & ad Jefum N a ve : ad Chriftum Chrifti fanguine coronatiir, ficut fcriptum eft :
autem non eft didum , ied magis fcriptum eft, Et ornatus capitis tui ficut purpura. Sanguis Chrifti
dicente Baptifta : Pofi me venit vir. . . . cujus non purpura e f t , qui inncit fandorum anir
fum di gnu s calccamenta portare; quia illi bene ad--
monentur, ut iolvant calceamentum fuum, qui
fine peccato effe non poterant. a H ic autem non
folùm calceamentum non io lv it , fed etiam cal-
ceamenta aliorum abiòJvit ; quia non folum corpus
animas, non
folum.colore refplendens, fed etiam poteltate-
quia reges facit,& meliores reges,quibus regnum
donet«ternum.
21. Meritoque ad tantum-Ecclefi« decorem-
cui Chrifti iànguis irrutilat, Spiritus iandus ex-
clamat : Jpuam pulcra & fuavisfatta es,caritas, in .
fuum peccati immunefervavit:ièd etiam omnium
dedit indulgentiam peccatorum. ErgoEc- B deliciistuis ! Pifferadecore virtutis, fuavisjucunì
clefiaad imitationem Chrifti fpeciofa e f t ,& in
calceamentis omni abilita delido.
17. Etfortaffe quando fapientiam inter perfectos
loquitur,fpecioià eft in fuperioribus membris:
quando autem etiam inferioris ftatus, aut dodri-
n« homines verbum fequuntur, fidei ièriem non
oblivifcuntur, facerdotis pr«cepta cuftodiunt
ipecioia eft in calceamentis. Plerumque clerus
eri^vit, Sacerdos mutavit fententiam , divites
ditate g ra ti« , remiffione vitiorum , quam nulla
vexat amaritudo peccati : & ipia jam caritas,qu«
diligendo Deum,ipfius & nomen acceperit 5 quia
Deus caritas efi.
22. R e d e e rg o David petit greffus fuosdirigi
fecundùm verbum D e ijut fiant & ipfi fpeciofi,&:
non dominetur ei iniquitas : quamjurepræcavit.
Sciebat enim & Abraham greffus iiios iecundùm
præcepta Domini dirigentem,& appetito fpecioi
eum fæculi iftius terreno rege íenferunt: popu- C fe uxoris. pudore tentatum, fed non confufum :
lus fidem propriam refervavit. Unde etiam de
domino Jefu bene poffumus dicere, quia & in his
quæ corporalia flint, ipeciofos greffus Verbum
ha beat., cùm de moralibusdiiputatur. Etapoft
toli ideo fortafle nudis mittuntur pedibusjne
obumbraretur eorum diiputatio, fed eluceret:
Itaque Ecclefia filia Aminadab, hoc e f t , volun-
tarii vel beneplaciti ; quia voluntarius eam ÔC
beneplacitus congreg av it, & in calceamentis
ipecioià eft.
18. Meritoque additum eft in Canticis : Moduli
femorum tuorum fimiles torquibus opere manuum artificis
5 ut pofteritatis Ecclefiæ ornamenta cane-
rentur. Per. femur enim infigne generatisnis
agnofeimus, juxta illud : Accingeregladium tuum
circum femur, potentifiime : quo fignificatur quod
Filius Dei cùm fernet ipfum exinaniffet,Verbi ac-
cindus d ivinitatem, & generationem càlceatus
hiimariam,prodiret ex Virgine, omnibus daturus
b & in unici immolatione filii poftulatà, patri«
mentis pietate Iudatum,fedcóronatum : ie quoque
in furore S au l, inceftu Ammon, Abeffalon
parricidio , iniquitatis improb« feralibus tenca-
tionibus appetitimi, hoc iolo evafifle, quod diri-
gens greffus fuos fecundum pietatem Domini ,à
paterno non receflìt afFedu: intra fe gemens crii
men incerti,, à fo relegans odia parricid«. Filius
. meus Abeffalon y filius meus, inquit, Abeffalon, quis
D dabitmthi mortem frate, memor natur« pietas',
offenfe immemor, de quo ante qu«fivit : Puer ne ,
viviti.
23. Et fortafle qu«rendum fit, qua ratione ante
puerum d ix it , poftea filium nominavit : cur non-
in utroque, aut puerum dixit, aut filium ? Si vive-
r e t, puer erat 5 quia parricidio petebat patrem;.
Non ergo pietatis nomen accipere d eb eb at, fèd
infirmitatis. Ideoque vir juftus quod religionis
fuit,tacuit : quod infirmitatis,adfperfit. Ubi vero
falutem. Moduli autem dicuntur ornamenta pre- E eft mortuus, apud pium patrem perfonæ crimen
tiofa quæ fufpendi matrooarum cervicibus fo- defecit, naturæ nomen reman fit.
lent. Tantus ergo procefflis Ecclefi« fignificatur j
utornamentis pretiofiflìmis comparatus f i t , Se
torquibus triumphantium ; h«c enim ornamenta
funt bellatorum. Unde &Symmachus
viÍAitt d ic it , hoc eft , qu« funt circa collum. Sive
ergo generado Chrifti ex V irg in e , Uve Ecclefi«
propagano,ipecie quidem tamquam manu ardfi-
cis torquibus. adornatis, ver« autem virtutis infi.
24. Sequitur : Libera me a calumnia hominum ;
ut cùftodiam mandata tua. N o n unum genus eft
noftr« affli<ftionis: eft & tentado,eft & calumnia:
fed tentano Ievior, calumnia gravior jffquidem
tentado poteft effe calumnia, calumnia in fe 8c
tentationem habet. Eft Se humana tentano,quam
ferre poffiimus : calumnia autem gravis eli. Et
ideo Dominus, qu«funt graviora fufeepit, & ca-
Matth. 1 6 .
6}.
^nibus ipiritalibus cervices fidelium coronavit. p lumniis appentus filentium detulit triumphale.
19. Denique tota irta deferiptio membrorum ^ 1 ... - 1 _ - n . -
Ecclefi« plena decoris & landis eft. Nam & umbilicus
ejus tamquam crater tornatilis pr«dica-
tur, mixto non deficiens j eo quod in omni doc-
trina tornatus, plenitudine cognitionis, & potu
non deficiat fpiritali : Sc venter ejus non folum
acervo tritici, id e f t , cibis fortioribus c«Ieftis
myfterii làginetur , verumetiam tamquam liliis
quibuidam, moralium fuavitate repleatur.
a. Mir. duodccim : ff/e autem non folum calceamentum, fed etiat»
calccamenta non. folvit ; quia & c . Aliorum. tamen ac edit, leelio
cum orationis ferie magis congruit. Infra vero p ro , omnium dedit
, mlT. aliquot h abcut, omnibus dedit. N on incommode..
b. Ica mlf. Edit, vero : ö 1 in unici immolatione f ilii, pofiiatá patria
mentis pietate, luctaium.
c. Edit. ant. c£> invitatile ad crimen herilis illecebra. Rom.
herili ¡Ilécebra- MIT. nominili : & incitamentopuerilis illecebra.. A lii
Calumnia autem eò gravior e ft, quia non iolum
falfa componit: verumetiam qu« pie geila funt,
décolorât: ut Jofephnon folum adulterii obfe.
tione tentatus e f t ,& c invitamento herilis illece.
br« : verumetiam tentatus calumniis, compofiL
to,quod ipfe adulterium domin« fu« inferre vo-
lu iffe t, comprehenfiafque exuérit v e ilem } d ne
fraudis indicium, atque infigne criminis tenere-
tur : cùm utique amidum ideo fugiens reliquerit,
frequentes , ut in textu. Quod autem v o c i , compofito, in quibuf-
dam edit, adjedum eft , .elogio, hoc fruttra fuit , fubintelligitur
enim mendacio, v c f crimine, id eft , accuiàtione,
Gen. Ì 9- IO. II. ó
feq.
d. Edit. Rom.' nt ipfe ut fraudis indicium, atque infigne criminis
tencretur : amiclumque ideo 6tc. No s vero in ledione mlT. ac
vet. edit, nihil mutamus. Sed ut perfpieuus fit fenfus , poft , ne
fraudis indicium, fubintcllige, in ipfo comprehenfo, & non elapfo.