faabent & audire myfteria non poflimt ; A liores dies, quam quibus refulfit nobis vifio Dei;
‘ - • ’ ■ ■ * i ------ ficut dixit Jacob ? Sic enim fcriptum eft : Vidi
Deum facie adfaciem^drfulvafatta eft anima mea.
Et continuo exortus efi ei fol. Quis ifte fò l, nifi qui
dies fecit fulgere ju ft it ix , quibus in terra natus
eft Chriftus ex Virgine ? In fpecie v idit Jacob, 8c
Deum vidifle fe dixit: in veritate videruntjudxi,
& non crediderunt. Ideo illis breviati funt dies,
nobis illuminati ; quoniam illis deficiebat die s ,
887
qui aures
de quibus d icitjefus in revelatione Johannis : Foras
canes dr veneficos dr impudicos ; quibus flagitio-
rum cupiditas,& ærugo pecunia: aurem obftruit
audiendi. Confideremus igitur q u x audifle fe di-
c a n t , vel à quibus audivifle commémorent.
5. E tpatres,mquit, nofiri annuntiaveruntnobis.
Q u i funt ifti patres noftri? Titulus habet quia
pfalmus filiis C o re fcriptus fit ; ut ab ipfis cana- , r « ■
tur,qui pfallendi munus receperant, òc in hujuf- nobis appropinquabat. Unde Judaicam landus
modi officium fuerant deputati. C ore autem & B Da vid refugiens cxcitatem ait : Ne deducas me m
Dathan 8c Abiron cum aliis qui adverfùm Moy- dimidium dierum meorum. Sic enim dies Domini
fen 6c Aaron infurrexerant iludio contumaci, magnus & illuftris e f t , u tique non prolixitate
terrx hiatu in deferto vorati funt & necati. Qui- temporis, fed juftitix vel g ra tix claritate. Ergo
bus mortuis, qui ahi patres eorum filiis mirabilia funt dimidii dies, quibus breviantur dies impieoperaDomini
annuntiarepotuerunt ? In male- taris caligine,& fquallore perfidix, quibus occidit
volani enim animam non ingreditur fapientia. fol fuper prophetas, ficut fcriptum eft. Namque ut
Si fui ero-o patres non annuntiaverunt filiis, alie- Juftis oritur ibi juftitix j fic occidit infidelibus.
fìi multo minus, qui declinarunt fobolem perfi- 7/ Sed occurrit illud quia dicit Dominus :
dor um. Qui funt itaque ifti patres ? Vide ne i l l i , Propter elettos breviabuntur dies. E t videtur coude
quibus dicium eft : hfferroga patrem tuum, ipfe C trarium,nifi diligenter advertas, & fuperiora répétas
; d icit enim Dominus : Tunc f i quis vobis di
Gen. j , .
&',l.
Pfal. , s
de quibus diétum eft : Interroga patrem
tibi dìcet. Interroga quando ,legis Paulum : v effi
non legis , & movet te ali q u id , in ipfo require.
Ipfe eft enim bonus pater, qui poteft d oce re&
formare in nobis dominum Jeflim ; ficut ipfe t e f tatus
eft dicens : Filioli mei, quos ego parturio ; doneeformetur
chriftus in vobis. Oftendit tibi hos
patres E vangeliftajohannes, quiait : Dico vobis,
patres, qui cognovifiis eum qui efi ab initio. Ifti funt
p a tre s , quorum feneftus vita immaculata eft.
xerit : Ecce hic chriftus, aut ecce illic, noli te credere.
Surgent enimpfeudochrifti, drpfeudopropheta, dr da-
buntfigna magna dr prodigia ; ita ut in erróremin-
ducantur, f i fieri potè fi, etiam eletti. Et ideo ne de-
cipiantur eledi,admonet Dominus quid fequen-
dum fitjut non falforum prophetarum fermone
capiamur, neque nos eorum aliqua prodigiofa
fa& a decipiant : fed tunc credamus Chriftum
ibidem.’.
& 14 .
Ideo in conventi! feniorum appone digitum ori D effe venturum, cùm dies pieni juftitix cooperine
tuo ; ut audias quod tibi p rofit, & v itx x te rn x
facramenta cognofcas : ne interftrepas infolens
tyro dodoribus ; & qui adhuc difeere debeas,
dicere prxfumas. Quid igitur ifti patres annun-
tiaverint C o re filiis audiamus.
6. opus,inquit,quod operatus es indiebus antiquis.
Qui fint ifti dies in quibus Deus magna & mira-
bilia operatus fit,requiramus. Et docet nos Scri-
ptura effe aliquos prxclaros dies in quibus refulrefulgere.
Chriftus enim pieno majeftatis fux
lumine revelabitur 5 èc ficut fulgur exit ab oriente
, & toto lumen iùum ufque in occidentem orbe
diffundit:fic & Filius hominis cum fuis Ange-
lis veniens illumina bit hunc mundtim3 ut credat
onihis homo, & falva fìat omnis caro. N o n ergo
Credamus Antichrifto, de quo dicent fallì pro-
phetx :H ic eft Chriftus;die?enim perfidix,erunt
Antichrifti dies. Non credamus iis qui dicent :
ferine f id a divina; cùm ledum f i t , quia fol in te- E Chriftus in deferto, Chriftus in penetralibus j
ftebras converte tur, dr luna infanguinem, priufquam
jam enim omnia p iena funt C h r ifti, ubi appropinquare
Verdat dies Domini magnus dr illuftris. Et erit, qui-
cumque invocaverit nomen Domini , falvus erit. In
ipfo enim die Chriftus hominibus refurrexit ; &
ideo fpeoialker de ipfo didum eft : Nie efi dies
quem fecit Dominus : exultemus dr latemur ineo.
Cùm igitur omnes dies Deus fecerit,huic tarnen
diei p rx ceteris divini operis prxrogativa delata
eft , quo peccatimi omne fublatum eft. Diesai!
cccperit Chriftus. Sed cùm viderimus
facta qnx Chriftus in Evangelio fuo ante prxdi-
x i t , tunc credamus ejusadventum ; ne dum ve,,
rum quxrinius lumen, infidelitatis tenebras in-
cidamns.
8. Cavenda ergo figlia perfidix, quibus breviantur
dies atque minuuntur. Sol enim obfcu-
rabitur, ftellx cad en t, hoc e il ,ju ftiD e i j.funt
tem alii peccatorum funt. H ic ergo eft dies F enim qui fnlgeant ficut ftellx in c x lo . Cùm h x c
quem illumina vit fol ille juftitix. N am & ip ià
ortus fuos & occafus habere confuevit. Unde 6c
pfal. 7 1 .7 . fcriptum eft : Orietur in diebus ejus jufiitia. Sunt
ergo dies Chrifti quibus ortajuftitia eft:funt dies
Chrifti quibus orta eft pacis abundantia : funt
dies Chrifti quibus orta fapientia eft. Audiquo-
1. Cor. j. modo exoriatur fapientia : Si quis videturfapiens
l!!- effe inter vos in hocftculo,fiultusfiat, utfitfapiens.
Et ideo dicit Sapientia, qux fluita iftius mundi
Prov.8. zi. elegit : Dominus ereavitmeprincipiumviarumfua-
rumin operafua. Sicut enim in diebus O z ix re-
g is , & in diebus Nabuchodonofor exorta perfìdia
eft,dominata captivitasjfic in diebus domini
Jefu exorta eft fìdes, q u x fplendorem fux clari-
tatisfic luminis loto orbe diffudit. Qui enim mevideris,
crede adhuc tardare Chriftum; ubi enim
Chriftus, ibi fìdes clarior : ubi Antichriflus, ibi
dies dimidii ; de quibus utique non quereretur
Da vid propheta, fi ad temporis brevitatem vi-
deretur efle referendum ; cùm ipfe alibi dixerit :
Neu me , quia incolatus meus prolongatus efi! Q110-
modo enim aut illum dilatum incoiatimi cxlef-
tem , aut hunc terrenum comperendinatum do-
leret, qui ante popofeerat ,n e in dimidium dierum
fuorum deduceretur ; cùm dierum brevitas
çelerandi curfus iftius compendium videretur
adferre?Unde colligitur & illud quod ai t: Honora
patrem dr matrem,ut longav us fis fuper terram ; q u o-
modo intelligere debeamus. Multi enim qui honorant,
cito fxpe rapimi tur,ut immatura x ta te
moriantur : multi etiam qui minus deferunt pa- A
rentibus fuis, lo n g x v x fruuntur ftipendiisfenec-
tutis; & nifi longxvitatem illam v itx accipiamus
x te rn x , invenitur Scriptura deftituifubfidio ve-
ritatis. Ónde grxcus expreflìus dixit *. vtfismul-
torum dierum-, hoc e ft, -mhvyipuffi)-'. Qihcumque
enim cultus pios fèdulo fervat officio ,à tenebris
no ¿lis alienus, in dierum luce verfàtur. E t ideo
qui Iegit Deuteronomium : Leget, inquit, illud
omnibus diebus vita fua ; non utique nodlibus, fed
diebus ; quia dies fulget Iegenti myfteria verità- B
tis , & d ivinx pietatis oracula. Confideremus iè-
quentia.
9. Manus tua gentes difperdidit,dr plantafii eos:
afflixifii populos, & expulifii eos. Scimus quidem
quod multas gentes eradicaverit Dominus 6c
everterit ; ut pofleflìonem fibijudxorum populus
inveniret, quarum gentium terras A brahx
femini daturum fe Dominus dedaravit: fed cùm
pfàlmus ifte Evangelium Domini,8c tempora
ad ventusejusannuntiet,nonmihivid etur q u x (
fuperius àjndxis geila funt,recenfere;ièd q u x futura
, (ignare : quemadmodum crediturus eflèt
populus nationum. Confirmât igitur fìdem Ec-
c le fix , antequam n u n tie t, & vidorias pietatis
ejus enumerat : qux non in brach io, neque in
gladio fuo feras expulit g entes, & non certami-
11e bellico rurmas fugavit hoftiles ; fed manfue-
tudine ac fide terras inimicorum fine ullo cruore
poflèdit ; fìdes enim fola pugnavit. E t ideo
triumphos meruit, quos non revocaret perfìdia, J
fed augeret ; quia perfècutionibus fuis non vin-
citur Ecclefia D om in i, fed probatur. Q u x funt
igitur iftx gentes quas vicerit E c c le fia, cognof.
canuis. Vete ra dico vocabuIa,fed myfteria nova.
Chananxi funt, C he ttxi, 8c Amorrhxi,Phe-
r e z x i , a vel cerethxi,quorum infra vocabula di-
geremus. H x c autem populorum funt nomina ;
fed 6c paflìonum infirmitates , 6c humanorum
incentiva & opprobria peccatorum. Quod pri-
rn'um eft igitur, homo in Chrifto ipfe fe domuit,lj
& ipfe fe vicit ; u t fibi viveret. Sibi enim v iv i t ,
qui D e o vivit ; u t vitam Chrifti vivat xternam.
N o n ergo pugnavit militaribus armi«, 6c ferreis
telis popnlùs Ec c lefix ; ficut pugnavit populus
Judxorum. Ille in figura pugnavit, nos pugna-
mus in fpiritu : ille adverfùm alienigenas pugnavit
, nos ipfi bellum habemus in nobis ; 8c
ideo prius nobis v incendxfunt proprii corporis
paflìones.
10. Audi pugnantemapoftolumPauIum ad-
13- verfus gentem Chananxorum. Video, inquit, legem
carnis mea repugnantem legi mentis mea, dr
capttvantem me tn lege peccati. N u n c fe e r ig it caro
noftra,nun c dejicit. Erigit menti, dejicit po-
teflati : & ubi fe urgeri viderit,conftantiam def
e r i t i ad fubjeclionem parata ducitur in Iegem
peccati jiit fìdem deferat, perfidix fuccumbat;
b & C h e t tx x infìrmitatis in ditione defticuta
a. Rom. edit, e x V a t. cod. & etttri. Alisc cum omnibus mlT.
Ö* Ccrtth&i. Eorum crebra fir mentiò in lib. Reg. quos coi'dcm eflc
ac Philiftscos tradir Lyrän. lib. differentiarum.
. b. Omnes edit, a c nonnulli mff. Ghetti* ( v cl E th a ) infirmitath
indi.io Re g . cum aliquot a li is in ditione. Q u od videtur
ad inftirucam allogoriam accommodatius.
c. Vel feparatnr, aberat ex omnibus edit, ac duobusmfl". Sed in
àliis quinque repcritur. Quod autem poft vocem , difputatio, in
cun£l edit, additur, cjufmoui -, cum ba'c nullis in mif. le ga tili, vcvero,
cedat mendacio, ferviat crimini, adquiefl
cat errori ; & tamquam Amorrhxus loquatur
amara pro dulcibus. Fides enim dulcis , amara
perfìdia eft. Unde prxclare Petrus quid fìdes e f fet,
expreflìt dicens : Domine,ad quem ibimus ? Ver- lohan. 6.
ba vita aterna habes, drnos credi mu s ; quomodo
igitur jubes ut difeedamus à te ? Captus enim
cxleftium fua vi tate verborum , difeedere nole-
bat à Chrifto. Qui autem negat Chriftum, ipfe
fefeparat « velfeparatur à Chrifto. Sed neque «
verfuta Amorrhxorum difputatio, qux per phi-
lofophiam nonnullos à veritate tranfducit : neque
Jebufxorum turpis abjeclio , q u x fe fubji-
c it atque fubfternit curfum currentibus fxcula-
r em , qui non poteft efle perpetuus ; fed in por-
tis deficit mortis, de quibus exaltatnm Da vid Pfitl p.is,
propheta fe gaudet : neque C in x u s , qui per
fuam pecuniam poffidetur ; ficut infatiabili ava-
rus affeclu : neque C enezeus, qui putat in divi-
tiis pofleflìonem effe perpetuam, & vanam fpem
; conftituic in cad ucis , atque inani opinione fe
jaclat; neque Raphaim,qui profìtetur aliis fe ferre
medicinam, cùm vulnera fua curare non pof.
fit ; & ideo fi quis adhujufmodi medicum con-
fugerit,neceflè eft prius patrimonium fuum omne
confumar,quam profedlum fanitatisaccipiat;
ficut illa mulierin Evangelio quxperduodecim Lue. 8. 43.
annos fluentem fànguinem corporalium volup- ^
tatuni ftatuere non potuit,nifi pofteaquam con-
fugit ad Chriftum. Intellexit enim quod nemo
I perfedus medicus ; nifi qui defeendiflèt è c x lo ,
de quo cognoverät dictum : Mißt verbum fuum, pfal.106.
dr fana vit eos ; & advertit de ipfo dicium : Ecce T
dedi verba mea in os tuum, dr confiitui te hodie fu - ¿.10.
per gentes dr regna, eradicare, dr deftruere, dr perdere,
dr adificare,dr pian tare. Nam licet frequenter
Deus loquutus fit in prophetis;in quo tarnen
expreflìus, quam in fuo loquutus eft F ilio,qu i
virtutem omnem exprimens Patris ait : Mea doc- uhan. 7 .
trina non eft mea ,fed ejus qui me mißt? N o n ergo lS-
Hieremias, qui tempore captivitatis fufeepit ex-
filium ; fed dominus Jefus iuis verbis eradicavit
ex intimis pe&oribus vitia gentilium, perfidiami
nationum , & verfutarum cogitationum prava
commenta deftruxit, acque omnia veftigia ini-
quitatis abolevit. Deinde infudit poftea fìdem,
& continentix difciplinamjne tamquam in vafe
corrupto confufiòne vitiorum coacefcerent facramenta
virtutum.
11. Unde pulcre tibi Apoftolus dicit : Sed Rtm. s I4.
regnavi t mors ab Adam ufque adMoyfen. Quid eft
Moyfes , nifi L e x ; quoniam ipfe interpres eft
Legis : finis autem Legis Chriftus Jefus ? Regna-
v it ergo peccatum in hoc m undo, & in peccato
mors f x v a , atque intolerabilis quxdam poena
peccati. D o cuit quidem nos Moyfes levare ad
Dominum manus, pii cultus inftituens difciplinam.
D o cu it quemadmodum * Amalech verfii- a
tiloquus vinceretur ; ut mores noftros & opera
rifinirle «fi adjcilam furile ,u t ienfus urciimque complcretur. V e -
rumtamen celi eain retinendam pûtes ,nec fic lo eus Yidcbitur ad-
huc fanatus. Arbicramur itacjue illinc excidille verba ifta , apojlo-
los , aut fideles feparat d Chrifto , v cl liis affinia , q u x deinceps ia
membris. fingulis fiibintelligcndà.
d. Omnes edit. in corpore, Amalech verfutia vinceretur. MIT.
aliquot , ac ver. edit. in nrarg. Amalech ver futi locus vinceretur ,
le g e , verfutiloquus Scc. Nam quod Vi£t. & Coib. habent, verfu«
tiloq u iis , mcndum eft fcribarum ignorant iximputandum.