Lsb.dtlj.tae
top. 7 .
I ohm. 1 7 .
Ibidem-
A f t . 4.
ibidem
paulo pofl.
'Efech. -I8-
9 -
Eccle. i } .
L b ° d
Vng-
Lib. de
¡faac. c. t
Pfalm. a }
"it planioribns immorari ,quo & cereri fèqui poffint. A
jo. Laudatur etiam Sponfa quod fidelis» quod verbo
porens , quod frudibus fcecunda diverfis , quod una fir
columba, habens fpiricus unitatem, in qua fic pax , qux
facie utraque unum : & qux non fic compofica ex diverfis
-elementis difcretx compuguantifque naturi. Qjid enim
tarn diverfum, quam ignis & aqua , aer & terra, ex quibus
corporis nóftri creatura corififtit ? Anima autem be-
nedida omr.is fimplex, qux imitatur dicentem : Vt omnes
unum fint -, ficut & tu. Pater, in me, & egointe, & ipfi in
nobis unum fint ; hxc enim eft confummatio atque per-
fedio , unde & addidit : Vt fint unum, pcut & nos unum
fiumus: & ego in his, & tu in me, ut fint confummati in B
unum. Hxc eft ergo una columba acque perfeda, qux fimplex
acque fpiritualis, neque hujus turbacur corporis paf-
iionibus, in quo foris pugnx, intustimores funt. Denique
hoc verbo unitacis concordiam & pacem lignificali Scrip-
tura nos docec, dicens : Multimelo autem credentium habebat
cor unum & animam unam, & non erat feparatio in eis ulla.
ir. Nec otiofx foecundicacis laudatur anima, non folium
quod fit fcecunda virtucibiis, fed etiam quod nihil habeat'
•in fc mali ; illud enim decorum acque fpeciofiun eft, in
quo nihil fit mali. Decorum enim quod bonum, quod
-autem indecorum, hoc malum. Speciofa fcecunditas eft
honorum operum, contraria ergo fpecioficati fterihtasjC
quoniam qui privarur fpccie vel decore, in eo eft omne
malum : quod aurem malum, hoc iterile & infcecundum.
•Cujus rei quod evidentius indicium, quam terra eft ? Terra
enim qux bona eft, fertilis atqiie fcecunda : qux autem
mala , ea jejuna atque fterilisj qux vero fertilis, hxc &
decora. Qnid enim pieno agro pulcrius, cùm feges fluc-
tuat, cùm poma irrutilant, vel cùm uvarum lerta dependent
, aut baccis onufta olea curvefcic, vel viridanti
'^ramine montiiun vertices, vallium humilia veftiuntur ?
11. Omnium enim bonorum audor eft Deus : & qux
fune ejus, profedó omiiia bona funt, & nufquam illic
malum -, & fi in ilio mens noftra maneat, malum nefcit. £)
Anima igitur qux in Deo non manet, ipfa fibi audor ma-
lorum eft, itaque peccar : Anima aurem qua peccat, ipfa
morietur > aureis enim vinculis foluta virmtum, prona
fertur prxcipitio, & labitur ad inferiora. Anima aucem
beata eft, quam nulla adverfa corporis prxlia expugnanr.
Hxc anima ficur palfer laqueo contrito, evolat. Efcx enim
malorum funr voluptates corporex : his quifquis inrendir,
laqueo innedit animam fuam. Qui. autem ab efcis ejus
temperar , & de tenebris ejus exit, ejus anima fui get uf
diluculumj de qua dicicnr :
13. Quanam eft hac profpiciens tamquam diluculum, pulcra
ficut luna ? Profpicit enim tamquam de domo libera ,
nec dicit : Tenebra cooperiunt me , (in parietes circumdant
me, & quis feit fi videt altifiimus ? Sed ipfa magis Iucem
expetic tamquam in fuperioribus domus uix, id eft, corporis
fui : & fupra mundum polita, divina intuetur, & ad
xterna fe elevat, ut Deo adfit ; jam lumen fuorum ope-*
rum ficur luna orbem fuum toro orbe circumférens.
14. In hör tum nucis deftendi, videre in nativitate tor-
rentis, di' infpicere fi floruiffet vinea, dr germinaffent mala
punica. Invicatur denique Dei V erbum in hortum nucis ,
in quo frudus propheticx ledionis,& facerdotalis eft gratia,
qux amara in tentacionibus, dura in laboribus, in
virtutibus mterioribus fruduofa eft. Unde etiam virga
Aaron nucea floruit, non jam natura fui, fed virtute le-
creta. Defcen dar ergo in hortum, ut vindemiat fidem, capiat
odores, pabulum cxlefte reperiat, fuavitatem noftri
mellis epulecur.
15. Dum enim laudatur à Sponfo , verecunde refugiens
■ coram laudari, deinde Sponfi amore .revocata, ait : In
hortum nucis defeendi videre in nativitate torrentis. Ubi
enim eft Ecclefia , nifi ubi virga & gratia floret facerdotalis
? Ibi eft frequenter , ut in amaritudinibus & in tentacionibus
probetur. Per nucem amaritudines incelligimus,
per torrentelli centaciones , fed tamen tolerabiles , quia
• Fcriptum eft : Torrentempertranavit anima noftra. Itaque
defeendit in locum amaritudinis , ubi floret vitis & malo-
rum granatorum fpecie diverfus & multiplex frudus, qui
velue uno cegmine totius corporis fide & caricate municur.
16. In illa ergo amaritudinè non cógnovit fe anima,
Corruptibile enim corpus gravai animam , & terrenum ha- 9i
bitaculum cito inclinatur. Se autem cognofcere femper débet.
Sed tentatus eft Petrus, & non fe cognovit & Petrus ;
nani fi cognoviffet, non negaffet audorem. Sed cognovit
eum Chriftus. Denique cognovit,quia & refpexir, cognof-
cit enim Dominus qui funt ejus : & tamquam fuum mife-
rieordix fux frxnis ut bonus redor , revocavi! à lapfu :
redor ergo nofter Chriftus eft. Unde & fequitur :
17. Pofuit me currus Aminadab; eo quod anima conjur- £•"*
gatur corpori, & velut quidam equorum frementium cur- v i ‘ *
rus, redorem fui quxrat aurigam. Aminadab enim pater
Naafon fuit, ficut in Numéris legimus, qui erat princeps j&nm. 1.
populi Juda,cujus figura refertur ad Chriftum ,quiverus
populi princeps animam jufti velut curriim agitator ad-*
feendens »Verbi habenis gubernat, ne violentorum equorum
furore in prxceps & abrupta rapiatur.Sunt enim ejus
velut quatuor equi quatuor aftediones ,ira, cupidicas, vo-
lupras,timor: quibus furentibus cùm cceperit agi, ne-
quaquam feipfam cognofcic. Corrupribile enim corpus
animam gravar, & tamquam irrationabilium animalium
currus invitam tapit, volventibus curis velut quodam impera
proruentem, donee memoratx corporis paffiones
Verbi virtute mitefeant.
18. Hxc Verbi tamquam boni agitatoris eft providentia,
ne illi animx qux in fé non eft morti obnoxia , corpus
mortale conjundum, agitationem fui faciat elle diffici-
lem. Primo igitur hos veloces corporis motus domitet, &
iiexu rationis infrxnet : deinde caveat ne difpari mora fe
velut equi implicent jut bonum aut imptobus decoloret,
aut tartfus impediat, aut turbidus inquiétée. Frémit enim
èquus malitix, fefeque jadando airrum l i dit , gravar
jugalem. Hunc bonus auriga demulcet, & in campum
veritatis emittir, fraudis déclinât amfradus. Tutus ad
fuperiora curfus eft, periculofus ad inferiora defeenfus.
Inde quafi bene emeriti, qui portaverunt jugum Verbi,
ufque ad Domini prxfepe ducuntur, in quo non fcéiium
eft efea , fed panis qui défeendit de cxlo. Hujus currus
rotx funt, de quibus dixit Prophera : Et Jpiritus vita erat Ezech. x.
in rotisi eo quod currus aniinx teres atque rotimdus fine
ulla offenfione volvatur.
19. Pofuit me currus Aminadab. Anima ergo curnts,’ Db. de
quix bonum redorem fuftinet. Si currus eft anima, habet c- *■
equos. vel bonos vel malos. Boni equi, virrates animx :
mali equi, paffiones corporis funt. Bonus ergo redor ma-
los equos reftringit & revocar, bonos incitât. Boni equi
funt quatuor, prudenria, temperantia, fortirado, juftitia :
mali equi iracundia » concupifcentia , timor , iniquitas.
£ Interdumipfi equi inter fe diffident, & aut iracundia pro-
tendir,aut timor : & fe invicem impediunt, & curfum retardant.
Ac vero.boni equi volant» & à terris ad fuperiora
fe fubrigunt, animamque elevant i maxime fi jugum ha-
beant fuave & onus leve dicentis : Tollite jugum meum fit- Matth. 11.
per vos i jugum enim meum fuave efi, di' onus meum leve.
20. Ipfe redor eft, qui novit equos proprios guberiia-
re. ut æqualis omnium curfus fit» veloci ores prudenria tardar
, juftitia admonet flagello proprio fegniores, temper
rancia manfuetiores, forritudo duri ores reddit. Novit
copulare difeordes, ne forte currum fuum diffipent. Ica-
que licer intelligibili fpedaculo videre unamquamque ani--
p mam cum fummo certamine ad cxlum rapi, feftinantes
equos qui priores prxveniant ad bravium Chrifti, quo*«
riun prius imponarur palma cervieibus. liti funt equi fub-
jedi fidei jugo, adltridi vinculo caritatis , juftitix frxnis,
retinaculis fobrietatis.
zi. Pulcre ergo ait : Pofitit me currus Aminadab, hoc eft ,
parer populi : ipfe autem qui parer populi, idem pater
Naafon, id eft, ferpentum. Jam tu recole quis ficut feiv
pens in cruce pependerir pro falute univerforam, .& intel-
ligas illam animam elle pacificami, cui Parer Deus prxful
fic, Chriftus agitator ; quia fcriptum eft & hoc nomenin
rioftris : Pater-.pater, agitator Ifrael. Hic ergo agitator dicit: ^ 1<
zz. Conpertere,Sunamitis,convertere. Bene & quafi agita- ^ Ia^
tor dicit, & quafi ad currum dicit : Convertere Sunamitis ,
hoc eft, pacifica ; qux enim pacifica eft anima cito fe convertit
Se corrigit, etiamfi ante peccavit : Se magis eam
ÿ uba tue ; .
1 . Cor. i j .
Cant. 8.
Cap-7 Ÿ-1-
pfalm-118.
Serm■ 1 7 .
verf.f. -
Efaia I/ -
I fai a 4 7 .
Pfal. » j .
Prov. 4.
lofue I
Matth. }.
Chriftus adfcendit, & regere dignatur , cui dicirar : Ad-
fcende in equos tuos, & eqUitatus tuus fanitas. Ec alibi :
Mififii equos tuos Tharfis, Hi fune equi Chrifti. Adfcendit
ergo equos fuos Chriftus : adfcendit Verbum Dei animas
pias. Cum fuerit anima noftra pacifica, ut dicacur ei :
Convertere, convertere Sunamitis, quod pacificam lignificar
: rane accipiet in fe ficur fignaculum Chriftum, hoc
eft , imaginem Dei, ut fic ad imaginem ; quoniam Qualis
ealefiis, tales di' calefies , & oportet nos portare imaginem
caleftis 1 id eft, pacem. Atque ut fciamus verum effe, habes
in eifdem Canticis in ultimo jam perfedx animx dici,
quod & mihi dicat Dominus Jefus : Pone me ut fignaculum
in cor tuum, ut fignaculum in brachium tuum ; utluceat pax
in corde meo, & in operibus meis Chriftus, formetur in
me fapientia, Sc juftitia, & redemtio.
C A P U T S E P T I M U M .
1. /^V Vam Jpeciofi fatti funt greffus tui in calceamentis,
fitta Aminadab ! Moduli femorum tuorurn fimiles tor-
quibus , opere artificis. Non eft dubium'greffus hic quoque
Ecclefix , vel animx profedus fignificari. Quam fpe-
ciofi funt pedes evangettz.antium pacem, evangeli utntium
bona ! Utiqtie fpeciofos dicit evangelicx prxdicationis &
difputatioms progreffus , ut alibi dicitur : Tranfgredere
flumina, hoc eft , fluenta & lubrica iftius mundi tranf-
curre ftabili mentis inceffu. Quod de animx inceffu dici
David evidenter oftendit, adferens quod torrentem ini—
quicatum anima fua tranfirec.
z . Sed quid fibi vulc quod ait, in calceamentis fpeciofos
effe greffus Ecclefix? Legimus didum ad Moyfen:
Solve calceamentum pedum tuorum : quo videtur admoni-
rus , ne corporalibus vinculis teneretur adftridus. Ergo
fpeciofam in Canticis fignificat animx pulcritudinem,qux
came tamquam calceamento utitur, & in ipfo calcea-
mento impedimentum non patirar, fed inceilus decore
prxcellit. Calceat ergo fe anima ecclefiafticam gratiam ,
ut curfum vitx hujus & cranfirum cum decore prxtereat. j
Quod fit fi calceamentum fuum non inquinet luto corporali
» non in.vitiorum mergac voragine : fi caftiget carnem
fuam, ne moretur ad curfum, & arvinx pinguis ponderò
prxgravecur. Bonum calceamentum animx pudicicia
eft, bonus grefliis eft in veftigio caftitatis. Sapientia autem
amidus eft animx , unde fcriptum eft : Honor a eam,
dr amplettetur te. Utamur ergo corpore tamquam calceamento
ad inferioris opera virtutis : ad minifterium , non
prxceptum : ad obfequium, non deledationem : ad obe-
dientiam, non diilenfionem j & in via fapientix vefti-
gium collocemus, né greffus noftros vis torrentis aliqua
concludat.
3. Ideo ad Moyfen didum1 eft : Solve calceamentum.
Didum eft & ad Jefiim Nave. De Chrifto autem didum
non eft, fed magis fcriptum eft, dicente Baptifta : Pofl me
venit vir, cujus non fumdìgnus calceamenta portarei quia
illi bene admonentur , ut folvant calceamentum fuum ,
qui fine peccato elle non poterant. Hic autem non folum
calceamentum non folvit, fed etiam calceamenta alioram
abfolvic; quia non folum corpus fuum à peccatis immune
fervavit, fed etiam omnium dcdit indulgentiam pecca-
torum.
4. Ergo Ecclefia ad imitationem Chrifti fpeciofa eft, &
in calceamentis omni abluta delido. Et fortaffe quando
fapientiam inter perfedos loquitur, fpeciofa eft in fuperioribus
membris : quando autem etiam inferioris gradus
aut dodrinx homines Verbum fequuntur, fidei leriem
non oblivifcimrar, facerdotis prxcepta cuftodiunc, fpeciofa
eft in calceamentis. Plerumque clerus erravir,facer-
dos mutavit fententiam, divites cum fxculi iftius terreno
rege fenferunt, populus fidem propriam refervavic.
5. Unde etiam ae Domino Jefu bene poffiimus dicere,
quia Sc in his qux corporalia funt, fpeciofos greffus Verbum
habeat, cùm de moralibus difputatur. Et apoftoli
ideo fortaffe nudis mitcuntur pedibus, ne obumbrerar eo-
ram difputatio, fed eluceat. Icaque Ecclefia filia Aminadab
, hoc eft, voluntarii vel beneplaciti ; quia voluntarius
eam vel beneplacicus congregavic, & in calceamentis
fpeciofa eft. Mericoque additum eft :
6. Moduli femorum tuorum fimiles toYqtiibus, opere ma- 1- *•
mum artificis i ut pofteritatis Ecclefix ornamenta cane“ '
rentur. Per femur enim infigne generationis agnofci"
#ius, juxca illud : Accingere gladium tuum fuper femur, po- pfal. 4 4.
tentiffime : quo fignificatur quod Filius Dei ahn femecip-
fum exinaniilec »Verbi accindus divinitatem,&generaciO'*
nem calceatus humanam , prodiret ex Virgine omnibus
darurus falutem. Moduli aucem dicuntur ornamenta prx-
tiofa, qux fufpendi matronarum cervicibus folent. Tan-
tus ergo proceffus Ecclefix fignificatur, ut ornamentis ‘
pretiofiffimis compararas fic , & torquibus triumphan-
tium ; hxc enim ornamenta fune belfatorum. Unde &
Symmachus Epitrachelia dixit, hoc eft , qux fint circa
collum. Sive ergo generatio Chrifti ex Virgine, five Ec- '
clefixpropagario, Ipecie quidem tamquam manu artifi- '
cis torquibus adornaris, verx autem virtutis infigniis fpi"
ritualibiis cervices fidelium adornavit. Denique tota ifta
defcriptio membrorum Ecclefix plena decoris & laudis '
eft. Nam & :
7. Vmbittcus ejus tamquam crater tornatitts prxdicacur , f . 1.
mixto non deficiens ; eo quod in omni dodrina tornatus, ibidem ubi
plenitudine cognitionis , Sc potu non deficit fpiritali. Et ^ rtt‘
venter ejus non folum acervo tritici, id eft, cibis fortioribus
cxleftis myfterii faginetur, verum etiam tamquam
liliis quibufdam moralium fuavitate repleatur. Unde &
ipfa tamquam bene merita regina Chrifti fanguine coro-
iiacur, ficut fcriptum eft : Et ornatus capitis fui ficut purpura.
Sanguis Chrifti purpura e f t ,qui inficir fandorum
animas, non folumcolore refplendens, fed ctiam potefta-
te ; quia reges facit, & meliores reges quibus regnum dat
sternum.
8. Vmbittcus tuus ut crater tornatitts, numquam indigens Epifi. ad
pocutts-. Umbilicus animx ac venter fubcilis eft illius qux irentum.
adfcendit ad Chriftum ; ideoque laudatur voce Sponfi dicentis
: Vmbittcus tuus ut crater tornatitts, non deficiens
mixto i venter tuus acervus tritici muniti inter lilia. Eft
enim in omni dodrina tornatus,& potus fpiritalis nonde-:
ficiens plenitudine, & cxleftium lecrecorum cognitione*
Venter quoque animx myftictis, ficur umbilicus , quo
ventre non iolum fortem cibum fumit quo corda firman-
tur, fed etiam fuave ac floriilencum quo deledanrar.
9. Ocutt tui fiagna in Hefiebon, in portisfitta mul tor um, f . 4.
Nar es tua ficut turris Libani.Stagna in Hefebon quid eft, In Il8>
nifi in cogitationibus rationabilibus abundantia , qus eft Strf l6,
in portis Ecclefix, cui merito defertur multitudo dodrinx?
Filia enim multorum, plurimarum dodtinarum pof-
teritaseft & effedus, cujus nares odor eft facrificiorum»
floribus omnibus prxftans.
10. Nafus tuus ficut turris Libani: prxcelfa fupra mo- f. 4.
dum, & ideo profpicic faciem Damafci, gentilem feir pf*1- II8*
licer populum odorans, & fidem ejus cujus gratia delie- 5er”?-
torum fuoram detergere: feetorem. Facies igitur Damafci i '
fides eft gentium, nullo obumbrata amidu, nullo adoperta
vefticu , nuda ac libera , cxlo magis intenta quam terris:
Hanc fpeculantur & profpiciunt nares Ecclefix, quod fuave
eftin ea Se odorum adfpirationis & grarix coiligentes.
11. Er bene, Nares ejus ficut turris Ltbani; quia in fa-
crificiis odor fuavis Ecclefix eft , in quibus eft boni odo?*
ris hoftia remiffio peccatorum. Sume igirar has nares ó
homo , ut à grave olentibus florulenta fecernas, Se rune
vivificabit te Dominus. Cùm enim adverteric quid deipf©
petis, ut avertac oculos mentis tux à vanitate, coopera-
tur animx tux, ut fi fpecie aliqua capitur, auc duritia aut
infirmitate non fleditur, fledat eam jugo Verbi, & habenis
fuis regac, tic voluncateDei abducatur à vitiis, &
vitx odorem capiat xternx.
iz. Adfcendam in palmam, & apprehendam fublimita- f. g.
tem ejus. Unde cognofce quia & iftam adfcendit, & pet- Db.deifaac
duxit eam ad locum palmx , quando & dicit ad eam : ltlf 8‘
Quam pulcra & fuavis fatta es , car it as, in dettciis tuis ! *n ’ 7-
Statura tua fimitts fatta eft palma. Ec ipfa ait : Dixi, adfcendam
ad palmam. Sed etiam ipfa caritas palma eft ,
ipfa eft enim plenitude vidorix ; plenitudo enim Legis
caritas eft. Curramus ergo ur comprehendamus, curramus
ut vincamus : qui vicit, adfcendit in palmam, Sc manducar
frudus ejus :qui vicit » jamnqneurrit, fed fe.dec » ficut
I i i i i ii j